निर्णय नं. ४६४७ - उत्प्रेषण

निर्णय नं. ४६४७    ने.का.प. २०४९ (ग)  अङ्क १०

 

एक न्यायाधीशको इजलास

माननीय न्यायाधीश श्री मोहनप्रसाद शर्मा

सम्वत् २०४९ सालको रिट नं. २७८८

आदेश भएको मिति: २०४९।१०।१।५ मा

रिट निवेदक: का.न.पा. वडा नं. २२ टेवहाल बस्ने हरिदेवी श्रेष्ठ

विरुद्ध

विपक्षी : ऐ.ऐ.बस्ने तेजमाया महर्जनसमेत

विषय : उत्प्रेषण

(१)                निवेदकले पुनरावेदन जस्तो प्रभावकारी वैकल्पिक उपचारको बाटो अपनाई त्यसबाट उपचार पाउन बाँकी छँदै रिट क्षेत्रमा प्रवेश गरेकोले विपक्षीहरुबाट लिखितजवाफ मगाइरहन नपर्ने ।

(प्रकरण नं. ५)

आदेश

न्या.मोहनप्रसाद शर्मा

१.     नेपाल अधिराज्यको संविधान, २०४७ को धारा २३।८८(२) अन्तर्गत पर्न आएको रिटनिवेदनको संक्षिप्त व्यहोरा यस प्रकार रहेछ ।

२.    का.जि.का.न.पा. वडा नं. २२ कि.नं. ७४७ को ०–०–३–१ जग्गामा पुरानो घर भत्काई नयाँ घर निर्माण गर्न काठमाडौं नगरपालिकामा विपक्षी तेजमाया महर्जनको निवेदन काठमाडौं नगरपालिकामा परेकोमा उक्त निवदेनबाट कारवाही भई मिति ०४७।१२।१७।१ मा म रिट निवेदकको नाउँमा संधियार बुझ्ने १५ दिने म्याद तामेल हुन आएकोमा उक्त तामेली मितिले म्यादै भित्र साविक बमोजिम घर निर्माण गरेमा मन्जूर छ । टप निकाली मेरो जग्गा समेत मिच्ने गरी दिएको दर्खास्त बमोजिम घर बनाएमा म रिट निवेदकको समेत हक लाग्ने साझा चोक समेतमा मिचिने र म निवेदकको घर समेतमा प्रकाश हावा समेत छेकिने हुँदा सो अनुसार नक्शा पास हुन पाउने होइन भनी उजूरी निवेदन दिएकोमा उक्त उजूरी समेतलाई बेवास्ता परी का.न.पा. का प्रमुखबाट के हिसाबबाट मिति २०४९।५।९ मा नक्शा पास हुने ठहराई निर्णय गरेको छ ।

३.    उल्लेखित गरे अनुरुप काठमाडौं नगरपालिका प्रमुखले निर्णय गरेकोमा म रिट निवेदकको उजूरी निवेदन पर्दा पर्दैको अवस्थामा नगरपालिका ऐन, २०४८ को विपरीत निर्णय गरेको हुँदा र रिट निवेदकलाई साह्रै मर्का पर्नुका साथै हावा प्रकाश छेकिने गरी र रिट निवेदकको घरसम्म जोडिने गरी बनाउन लागेको र कानुन विपरीत टप निकाली बनाएको हुँदा उक्त नक्शा पास नहुनु पर्नेमा नक्शा पास गर्ने गरी निर्णय भएकोले उक्त निर्णयको विरुद्धमा नगरपालिका ऐन, २०४८ को दफा ५७(४) बमोजिम काठमाडौं नगरपालिकामा पुनरावेदन दिएकोमा उक्त पुनरावेदक काठमाडौं नगरपालिकामा विचाराधीन रहे भएकै अवस्थामा नक्शा पास गरेको प्रमाणपत्र समेत विपक्षी तेजमाया महर्जनलाई मिति २०४९।७।१६ मा दिएको रहेछ । सो कुराको मलाई जानकारी समेत थिएन । प्रमुखले निर्णय गरे उपर कानुन बमोजिम उजूरी परेपछि सो पुनरावेदनको निर्णय नभएसम्म नक्शा पासको प्रमाणपत्र दिने निर्णय गर्न मिल्दैन ।

४.    म निवेदकको २०४९।५।९ गतेको निर्णय उपर नै पुनरावेदन गरी सकेको छु । न.पा.को विचाराधीनमा रहेको छ । यस्तोमा विपक्षीलाई नक्शा पास गर्ने अन्तिम निर्णय जस्तो गरी प्रमाणपत्र समेत दिने कार्यबाट म निवेदकको नेपाल अधिराज्यको संविधान, २०४७ को धारा ११, धारा १२(२)(ङ) धारा १६ र १७ समेत बमोजिम प्रत्याभूत गरिएको संवैधानिक अधिकारको हनन् हुन गएको छ सो बदर गराउने अन्य उपचारको व्यवस्था छैन । अतः नेपाल अधिराज्यको संविधानको धारा २३।८८(२) बमोजिम यो निवेदन गर्न आएको छु । का.न.पा. बाट भएको काम कारवाही समेत उत्प्रेषणको आदेशद्वारा बदर गरी का.न.पा. को विचाराधीन रहेको अवस्थामा केही पनि कार्य नगर्नु गर्न नदिनु र कानुन बमोजिम परेको पुनरावेदनमा कानुन बमोजिम छिटो टुंगो लगाउनु भनी परमादेश समेत जारी गरी पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको रिटनिवेदन जिकिर ।

५.    नियम बमोजिम पेशी सूचीमा चढी निर्णयार्थ इजलास समक्ष पेश हुन आएको प्रस्तुत रिटनिवेदनमा निवेदकको वा.तेजबहादुर खत्रीलाई रोहवरमा राखी निर्णयतर्फ विचार गर्दा यसमा विपक्षी तेजमाया महर्जनको घरको नक्शा पास गर्ने का.न.पा. को निर्णय उपर सोही का.न.पा. मा पुनरावेदन दिई विचाराधीन रहेको भन्ने कुरालाई रिट निवेदकले आफ्नो रिटनिवेदनमा नै उल्लेखित गरेको पाइन्छ । यसरी निवेदकले पुनरावेदन जस्तो प्रभावकारी वैकल्पिक उपचारको बाटो अपनाई त्यसबाट उपचार पाउन बाँकी छँदै रिट क्षेत्रमा प्रवेश गरेकोले विपक्षीहरुबाट लिखितजवाफ मगाइरहन परेन । प्रस्तुत रिटनिवेदन खारेज हुने ठहर्छ । फायल नियम बमोजिम गरी बुझाई दिनु ।

 

इतिसम्वत् २०४९ साल माघ १ गते रोज ५ शुभम् ।