निर्णय नं. ७३२७ - दर्ता बदर गरी पाउँ
निर्णय नं. ७३२७ ने.का..प.२०६१ अङ्क २
संयुक्त इजलास
माननीय न्यायाधीश श्री गोविन्दवहादुर श्रेष्ठ
माननीय न्यायाधीश श्री सुशिला सिंह सिलु
संवत् २०५२ सालको दे.पु.नं. ........३४४२
फैसला मितिः२०६०।९।१०।५
मुद्दाः दर्ता वदर गरी पाउँ ।
पुनरावेदक
प्रतिवादीः रुपन्देही जिल्ला शंकरनगर गा.वि.स. वडा नं. १ घर भै हाल वुटवल न.पा. वा.नं. ९ दिपनगर वस्ने चन्द्र गौचन समेत
विरुद्ध
विपक्षी
वादीः रुपन्देही जिल्ला शंकरनगर गा.वि.स. वडा नं. १ वस्ने वलराम खरेल
§ पुनरावेदन अदालत वुटवलको आदेशानुसार मिति २०५१।१२।१० मा भएको नाप नक्सा मुचुल्कावाट न.नं ३ तिनाउखोला न.नं. ४ विभिन्न व्यक्तिको दर्ता आवादी जग्गा, न.नं. ५ खोलाको बगर, न.नं. ६ मा साविक खोला हाल खोला पश्चिम तर्फ सरी खोलाले छाडेको आली मेड केहि नभएको पति वगर जसमा न.नं. ७ र ८ को समाधि (चिहान) भएको विवादित जग्गा भन्ने उल्लेख भएको पाइन्छ । सो नक्सा मुचुल्कामा उल्लेखित उक्त व्यहोरावाट प्रतिवादीहरुका नाउँमा दर्ता भएका जग्गाहरु तिनाउ खोलाको किनारमा अवस्थित रहेको र सो जग्गामा आली मेड केहि नभएको पर्ति बगर भन्ने देखिंदा प्रतिवादीहरुले २०२७ साल देखि जोत कमोद गरी भोगी आइ रहेको भन्ने निजहरुको बयान व्यहोरा सत्यतामा आधारित रहेको नदेखिने ।
§ विवादित जग्गा भित्र अर्थात न.नं. ७ र ८ मा समाधि (चिहान) समेत रहे भएको भन्ने देखिंदा सो जग्गामा कसैको सन्धिसर्पन र मसानघाट समेत पर्दैन भन्ने निजहरुको भनाइ तथ्यगत रहेको नपार्इँदा प्रतिवादीहरुले लिएको जिकिर ग्रहणयोग्य नदेखिने ।
(प्र.नं. ३२)
पुनरावेदक प्रतिवादी तर्फवाटः विद्वान वरिष्ठ अधिवक्ता श्री मुकुन्द रेग्मी
प्रत्यर्थी वादी तर्फवाटःवारिस रेवती राम पन्थ
अवलम्वित नजिरः
फैसला
न्या.सुशिला सिंह सिलुः पुनरावेदन अदालत, वुटवलको मिति २०५२।२।१४ को फैसला उपर न्याय प्रशासन ऐन, २०४८ को दफा ९(१)(क) वमोजिम प्रतिवादीहरुको पुनरावेदन परी पेश हुन आएको प्रस्तुत मुद्दाको संक्षिप्त तथ्य र ठहर यस प्रकार छ :-
२. उपर्युक्त विपक्षीहरु समेतले जिल्ला रुपन्देही साविक आनन्दवन वा.नं. ३ झ. कि.नं. १ र २ को हाल शंकरनगर वा.नं. ६ र ८ मा पर्ने ८ नं. प्रति र बगरको सम्पूर्ण जग्गालाई अघि देखि भोग गर्दै आएका छौं भन्दै उक्त जग्गा दर्ता गरीपाउँ भनी जिल्ला वन क्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोग वुटवलमा निवेदन दिई आयोगको मिति ०४६।३।२३ को टिप्पणी सदर, अन्य बिभिन्न मितिको निर्णय, अध्यक्ष ज्यूको पत्र चलानी नं. का आधारमा लुम्विनी अन्चल क्षेत्रीय वसोवास कार्यालयले उपर्युक्त व्यक्तिहरु समेतका नाममा १ कठृा १० धुर देखि अधिकतम १ विगहा सम्म कित्ताकाट एवं दर्ता गरी विपक्षीहरुका नाउँमा विभिन्न मितिमा जग्गाधनी प्रमाणपुर्जा वितरण गरेको कुरा वुझिएको हुँदा उक्त विपक्षीहरुको भोगचलन नभएको पर्ति वगर रही पानी घाट, गौचरणको रुपमा रहेको प्रचलित मुलुकी ऐन तथा मालपोत ऐन, २०३४ विपरीत दर्ता गराएकोले त्यस्तो दर्ता जहिलेसुकै पनि वदर हुन सक्ने व्यवस्था मालपोत ऐन, २०३४ को दफा २४(३),(४) ले गरेको हुँदा सो दर्ता वदर गरी पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको तत्कालीन शंकरनगर गा.पं.का उपप्रधानपन्च वलराम खरेलको उजुरी निवेदन ।
३. मैले ०२७ साल देखि जोतकमोद गरी भोगी आएको कि.नं. १४४ को १.०.० नदी काट जग्गा भोग गरेको आधारमा वन क्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगवाट मेरा नाउँमा दर्ता भई जग्गाधनी प्रमाणपुर्जा समेत प्राप्त गरी सकेको छु । विपक्षीको झुठृा निवेदन खारेज गरी पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सितला देवी पाण्डेको वयान ।
४. विवादित जग्गा नदी कटानको भई ०२७ साल देखि भोगचलन गर्दै आएकोमा वन क्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगमा दिएको निवेदनको आधारमा प्रमाण बुझी कि.नं. १५७ मा कित्ताकाट भई मेरा नाउँमा १.०.० जग्गा दर्ता भई जग्गाधनी दर्ता प्रमाणपुर्जा समेत प्राप्त गरी सकेको छु । निवेदकको झुठ्ठा उजुरी खारेज गरी पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी जगदेवी शेरचनको वयान ।
५. निवेदनमा उल्लेख भएको जग्गा नदी काटको जग्गाभई ०२७ साल देखि भोगकमोद गरी आएकोमा वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगमा दिएको निवेदन उपर कारवाही भई हाम्रो प्रमाणको आधारमा कि.नं. ११९ नं. मा ज.वि. १.०.० दर्ता भई प्रमाणपुर्जा समेत प्राप्त गरी सकेको हुँदा झुठृा उजुरी खारेज गरी पाउँ भन्ने समेत प्रतिवादी कृष्णकला गौचनको वयान ।
६. विवादित जग्गा नदी कटानको भई ०२७ साल देखि जोत भोग गरी आएकोमा वन क्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोग रुपन्देहीमा निवेदन दिई कारवाही भएकोमा कि.नं. १४७ कायम गरी मेरा नाममा १.०.० जग्गा दर्ता गरी दिएको हुँदा निवेदन जिकिर खारेज गरी पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सुर्यवहादुरको वयान ।
७. वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगवाट ०२७ साल देखि जोत भोग गरी आएको समेत आधारमा दिएको निवेदन उपर कारवाही भई कि.नं. १२१ मा ज.वि. ०.१०.० कायम भई मेरा नाममा दर्ता भएको हुँदा निवेदकले दिएको निवेदनको आधारमा दर्ता वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी गोपीलालको वयान ।
८. ०२७ साल देखि भोग चलन गरी आएको आधार समेतवाट वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगले कि.नं. १४२ को ज.वि. १.०.० जग्गा मेरा नाममा दर्ता गरी दिएकोले सो वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी चक्रमान गौचनको वयान ।
९. ०२७ साल देखि जोत भोग गरी आएको आधार समेतवाट कि.नं. १५८ को जग्गा मेरा नाउँमा दर्ता गरी दिने गरी वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगवाट भएको निर्णय वमोजिम दर्ता भएको हुँदा वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी निलम कुमार शाहीको वयान ।
१०. कि.नं. १३० को ज.वि. १.०.० जग्गा ०२७ साल देखि मैले भोग चलन गरी आएको र सोहि आधारमा वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगमा निवेदन दिएकोमा कारवाही भई दर्ता भएको हुँदा निवेदकले दिएको निवेदनकै भरमा दर्ता वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी मुक्तिराम क्षेत्रीको वयान ।
११. ०२७ साल देखि जोत भोग गरी आएको समेत आधारमा वन क्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगमा निवेदन दिई कि.नं. १५० को १.०.० जग्गा लीलवहादुर शेरचनको नाममा कि.नं. १०० को १.०.० जग्गा पद्मा शेरचनको नाममा दर्ता भएको हुँदा झुठृा निवेदनको आधारमा दर्ता वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको निजहरुको वा. चक्रमान गौचनको वयान ।
१२. ०२७ साल देखि भोग चलन गरी आएको समेत आधारमा वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोग वुटवलमा निवेदन दिई सो उपर कारवाही भई कि.नं. १३१ को ज.वि. १—०—० मेरा नाममा दर्ता गरी दिने गरी भएको निर्णय वमोजिम भएको दर्ता वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी देवीप्रसाद खनालको वयान ।
१३. भोग चलन गरी आएको जग्गा वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगवाट कि.नं. १५५ को ज.वि. १.०.० कायम गरी मेरा नाममा दर्ता भई पुर्जा समेत प्राप्त गरेकोले वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी चन्द्र गौचनको वयान ।
१४. कि.नं. १४८ को ज.वि. १.०.० जग्गा वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगको निर्णय वमोजिम मेरा नाममा दर्ता भएको हुँदा निवेदन दावी वमोजिम वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्र. भीमलाल पन्थको वयान ।
१५. कि.नं. १३९, १४० र १४१ का जग्गाहरु दर्ताको लागि वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगमा दिएको निवेदन उपर कारवाही भई आयोगवाट दर्ता भएको हुँदा वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी कलावती शर्मा र चन्द्रकला शर्माको वा. भै आफ्ना हकमा समेत प्रतिवादी वा.स. युवराज शर्माको वयान ।
१६. वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगको ०४६।३।१३ र ०४६।४।८ को निर्णय वमोजिम कि.नं. १५६, १४६ र १३३ का जग्गाहरु दलवहादुर गौचन, गौमती राना, कृष्णमान गौचनका नाममा दर्ता भएको हुँदा निवेदन वमोजिम वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको निजहरुको वा. निलम कुमार शाहीले गरेको वयान ।
१७. ०२७ साल देखि भोग कमोद गर्दै आएको नदी कटानको जग्गा दर्ताको लागि वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगमा दिएको निवेदन उपर कारवाही भई विष्णु कुमारी कार्की, चन्द्रवहादुर पाण्डे र थमनवहादुर पाण्डेका नाममा विभिन्न कित्ता जग्गाहरु दर्ता भएको हुँदा सो वदर हुनुपर्ने होइन भन्ने समेत व्यहोराको निजहरुको वा. निलम कुमार शाहीको वयान ।
१८. ०२७।०२८ साल देखि जोत भोग गरी आएको नदी कटानको जग्गा वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगको मिति ०४६।३।१३ को निर्णयानुसार कि.नं. १३७ को जग्गा मेरो नाममा दर्ता भएको हुँदा सो वदर हुनुपर्ने होइन । निवेदन खारेज गरी पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी मतिकुमार श्रेष्ठको वा. कमलप्रसाद भटृराईको वयान ।
१९. प्रतिवादी मध्येका चद्र कुमारी राना, अर्जुन तामांग, भीमवहादुर श्रीस, चित्रवहादुर पुन, दलवहादुर वुढाथोकी, वुद्धिमाया गुरुङ्ग, देउप्रसाद पुन, सुशीला देवी खत्री, धनीमाया राना, अर्जुन थकाली, दलवहादुर मल्ल, रणवहादुर गुरुङ्ग, वसन्तकिसन पौडेल, पार्वती हमाल, सानु सापकोटा, विष्णु कुमारी गुरुङ्ग, विष्णु रिजाल, खगेन्द्र चन, सावित्रा भण्डारी, केशववहादुर शाह, कुमारी पाण्डे, रुद्रवहादुर मल्ल, टेकप्रसाद गर्वुजा, अशोक मिलन गौतम, वीरवहादुर गिरी, नारायणप्रसाद पौडेल, खनेमु पाण्डे समेतका प्रतिवादीहरुको नाउँमा जारी भएको समाव्हान तामेल भइ शुरु म्यादै गुजारी वसेको ।
२०. विवादित जग्गाको चार किल्ला तथा वास्तविक स्थिति समेत स्पष्ट खुल्ने गरी अ.वं. १७१ नं. वमोजिम नापनक्सा गरी पेश गर्नु भन्ने पु.वे.अ. वुटवलको मिति ०५१।११।२१ को आदेशानुसार भई आएको नक्सा प्रकृति मुचुल्का मिसिल सामेल रहेको ।
२१. विवादित जग्गा खोला छेउको पर्ति वगर जग्गा भन्ने देखिन आएकोले मालपोत ऐन, २०३४ को दफा २४ ले त्यस्तो सार्वजनिक जग्गा कसैले दर्ता गराएको भएपनि स्वतः वदरभागी हुनाले प्रतिवादीहरुको नाममा भएको दर्ता वदर हुने ठहर्छ भन्ने समेत पुनरावेदन अदालत,वुटवल एक न्यायाधीशको इजलासवाट मिति २०५२।२।१४ मा भएको फैसला ।
२२. अधिकार प्राप्त आयोगले हाम्रा नाममा सवूत प्रमाण बुझी स्थलगत निरीक्षण गरी दर्ता गरेको बिषयलाई पुनरावेदन अदालतवाट वदर गर्ने गरेको फैसला मालपोत ऐन, २०३४ को दफा २४ को त्रुटीपूर्ण हुँदा वदर गरी हाम्रो यथावत कायम गरी पाउँ भन्ने समेत प्रतिवादी चन्द्र गौचन समेत जना २० को संयुक्त पुनरावेदन पत्र ।
२३. यसमा २०४६।३।२३ को वन क्षेत्र सुदृढीकरण आयोग, रुपन्देहीको निर्णयवाट विवादित जग्गा दर्ता गर्ने निर्णय भएको सो निर्णय सम्बन्धी फाइल वा पुस्तिका वनक्षेत्र सुदृढीकरण आयोग, जिल्ला वन कार्यालय रुपन्देही, आवास तथा शहरी विकास शाखा रुपन्देही, आवास तथा भौतिक योजना मन्त्रालय वा वन मन्त्रालय जहाँ छ अविलम्व झिकाई नियम वमोजिम पेश गर्नु भन्ने समेत यस अदालतवाट मिति २०५४।१२।३ मा भएको आदेश ।
२४. उक्त लिखित निर्णय सहितको फाइल मालपोत कार्यालय रुपन्देही, विशेष प्रहरी विभाग वा जहाँ छ झिकाई नियम वमोजिम पेश गर्नु भन्ने यस अदालतवाट मिति २०५६।३।८ मा भएको आदेश ।
२५. यसमा मालपोत कार्यालय र विशेष प्रहरी विभागवाट माग गरिएको मिसिल नभएको भन्ने जवाफ प्राप्त हुन आएकोले मुद्दा ज्यादै पुरानो भएवाट पेशी चढाई इजलास समक्ष पेश गर्नु भन्ने मिति २०५७।७।२५ मा भएको टिप्पणी आदेश ।
२६. ने.का.प. २०५४ अंक ९ पृष्ठ ५३२ मा प्रतिपादित सिद्धान्त तथा मालपोत ऐन, २०३४ को दफा २४(३) र (४) वमोजिम कारवाही हुनुपर्ने तर्फ ध्यान दिएको नदेखिंदा अधिकार क्षेत्रात्मक त्रुटी भएको भई पुनरावेदन अदालत, वुटवलको फैसला फरक पर्न सक्ने भएवाट अ.वं. २०२ नं. वमोजिम विपक्षी झिकाई पेश गर्नु भन्ने समेत यस अदालतवाट मिति २०५७।१०।२३ मा भएको आदेश ।
२७. जिल्ला वन क्षेत्र सुदृढीकरण सम्बन्धी विशेष अदालत विघटन भएपछि सो को पुनरावेदन सुन्ने निकाय नै प्रस्तुत मुद्दाको अधिकार क्षेत्र भित्रको परेकोले सोही अनुरुप पुनरावेदन अदालत, वुटवलमा मेरो उजुरी दावी निवेदन दर्ता भएको र सो को आधारमा भएको फैसला मिलेकै हुँदा मलाई सो को आधारमा झिकाइएको नमिलेको हुँदा न्याय पाउँ भन्ने समेत वादी वलराम खरेलको लिखित प्रतिवाद ।
२८. यसमा रुपन्देही जिल्ला वन क्षेत्र सुदृढीकरण आयोगवाट मिति २०४६।३।२३ मा पुनरावेदक समेतका नाउमा जग्गा दर्ता गर्ने गरी निर्णय गरिएको भनिएको फाइल जहाँ छ झिकाई आएपछि पेश गर्नु भन्ने यस अदालतवाट मिति २०५८।३।२७ मा भएको आदेश ।
२९. यसमा विभिन्न मितिमा विभिन्न कार्यालयहरुमा आदेशानुसारको मिसिल माग गर्ने सम्बन्धमा पत्राचार गरिएकोमा कुनै पनि कार्यालयवाट मिसिल प्राप्त हुन आएको नदेखिएकोले २०५२ सालको मुद्दा देखिएकोले पेशी तोकी इजलास समक्ष पेश गर्नु भनी यस अदालतवाट मिति २०६०।७।१२ मा भएको टिप्पणी आदेश ।
३०. नियमानुसार दैनिक पेशी सूचीमा चढी पेश हुन आएको प्रस्तुत मुद्दामा पुनरावेदक प्रतिवादी चन्द्र गौचन समेतको तर्फवाट विद्वान वरिष्ठ अधिवक्ता श्री मुकुन्द रेग्मीले वनक्षेत्र सुदृढीकरण आयोगको निर्णय वमोजिम दर्ता भै प्रमाणपुर्जा प्राप्त जग्गा हो । जुन जग्गा दर्ता गर्ने सम्बन्धमा यिनै वादीले सिफारिश समेत लिनु भएको छ । प्रस्तुत मुद्दा हेर्ने अधिकार पुनरावेदन अदालतलाई छैन । अन्चल अदालतले वयान लिएर निर्णय गरिएको छ । फिराद नभई उजुरी दिइएको छ । मालपोत ऐन, २०३४ को दफा २४ ले दिएको अधिकार मालपोत कार्यालय वा श्री ५ को सरकारले तोकेको अधिकारीले मात्र प्रयोग गर्न सक्ने हो । पुनरावेदन अदालतले वदर गर्न सक्तैन । पुनरावेदन अदालतले शुरु कारवाही गरेको मुद्दा हुँदा वादी तारेखमा नवसेको हुँदा कारवाही त्रुटीपूर्ण छ । विवादित जग्गा नदी किनारको हुँदा प्रतिवादीहरुले नै तटवन्ध गरी वसोवास गरी आएको जग्गा हुँदा दर्ता वदर गर्न मिल्ने होइन भनी वहस प्रस्तुत गर्नु भयो । त्यसैगरी निवेदक (वादी) वलराम खरेलको तर्फवाट मुकरर हुनु भएका वारेस रेवतीराम पन्थले विवादित जग्गा गा.वि.स.को सिफारिश विना दर्ता गरिएको छ । राजपत्रमा प्रकाशित सूचनाको आधारमा विशेष अदालतमा उजुरी दिइएको हो । सो अनुसार मालपोत कार्यालयले गर्ने कार्यवाही र निर्णय विशेष अदालतले गर्न सक्ने गरी तोकिएको छ । पुनरावेदन अदालतवाट भएको नक्सामा विवादित जग्गामा चिहान र सार्वजनिक जग्गा रहेको देखिन्छ । यस्तो जग्गालाई दर्ता वदर गर्न सक्ने अधिकार सो राजपत्रवाट दिइएको छ । विपक्षी झिकाउँदा उदृत नजीर यस मुद्दामा सान्दर्भिक छैन। तसर्थ शुरु फैसला न्यायसंगत छ भनी गर्नु भएको छलफल समेत सुनियो ।
३१. उक्त वहस र छलफल सुनी मिसिल कागजात अध्ययन गरी विवादित जग्गामा भएको दर्ता वदर हुने ठहर्याएको पुनरावेदन अदालत, वुटवलको फैसला मिले नमिलेको के रहेछ ? सो सम्बन्धमा निर्णय दिनु परेको छ ।
३२. विपक्षीहरुको भोग चलन नभएको पर्ति, वगर, पानीघाट गौचरणको रुपमा रहेको जग्गा दर्ता गरेको मालपोत ऐन, २०३४ को दफा २४ को उपदफा (३) र (४) वमोजिम जहिलेसुकै दर्ता वदर हुन सक्ने हुँदा वदर गरी पाउँ भन्ने उजुरी निवेदन र नदी कटानको बगर, कसैको सन्धिसर्पन, मसानघाट वा बाधा नपर्ने २०२७ साल देखि जोतकमोद गरी भोगी आएको जग्गा हाम्रो नाउँमा वन क्षेत्र सुदृढीकरण आयोगको निर्णय अनुसार दर्ता भै जग्गाधनी दर्ता प्रमाणपुर्जा समेत प्राप्त गरी सकेको हुँदा विपक्षीको निवेदन उजुरी खारेज गरी पाउँ भन्ने समेत तत्कालीन लुम्बिनी अञ्चल अदालतमा प्रतिवादीहरुले गरेको बयान व्यहोरा देखिन्छ । वनक्षेत्र सुदृढीकरण उच्चस्तरीय आयोगले प्रतिवादीहरुका नाउँमा दर्ता गर्ने गरेको निर्णय सहितको फाइल पुनरावेदन अदालत, वुटवलवाट झिकाउँदा पनि उपलव्ध हुन नसकेको र यस अदालतवाट भएको आदेशानुसार पटक पटक पत्राचार गर्दा समेत प्राप्त हुन नसकेको तथ्य मिसिल संलग्न टिप्पणी आदेशवाट देखिन्छ । यसरी विवादित जग्गा बिभिन्न प्रतिवादीहरुका नाउँमा के कस्तो आधार र पृष्ठभूमिमा दर्ता गर्ने निर्णय उक्त आयोगबाट गरिएको थियो भन्ने तर्फ मिसिलको अभावबाट अवलोकन गर्न सकिएन । यस स्थितिमा प्राप्त मिसिलमा संलग्न कागजातहरुकै आधारमा प्रस्तुत विवादको निरुपण गर्नु परेको छ । पुनरावेदन अदालत वुटवलको आदेशानुसार मिति २०५१।१२।१० मा भएको नाप नक्सा मुचुल्कावाट न.नं ३ तिनाउखोला न.नं. ४ विभिन्न व्यक्तिको दर्ता आवादी जग्गा, न.नं. ५ खोलाको बगर, न.नं. ६ मा साविक खोला हाल खोला पश्चिम तर्फ सरी खोलाले छाडेको आली मेड केहि नभएको पति वगर जसमा न.नं. ७ र ८ को समाधि (चिहान) भएको विवादित जग्गा भन्ने उल्लेख भएको पाइन्छ । सो नक्सा मुचुल्कामा उल्लेखित उक्त व्यहोरावाट प्रतिवादीहरुका नाउँमा दर्ता भएका जग्गाहरु तिनाउ खोलाको किनारमा अवस्थित रहेको र सो जग्गामा आली मेड केहि नभएको पर्ति बगर भन्ने देखिंदा प्रतिवादीहरुले २०२७ साल देखि जोत कमोद गरी भोगी आइ रहेको भन्ने निजहरुको बयान व्यहोरा सत्यतामा आधारित रहेको देखिंदैन । त्यसैगरी विवादित जग्गा भित्र अर्थात न.नं. ७ र ८ मा समाधि (चिहान) समेत रहे भएको भन्ने देखिंदा सो जग्गामा कसैको सन्धिसर्पन र मसानघाट समेत पर्दैन भन्ने निजहरुको भनाइ तथ्यगत रहेको नपार्इँदा प्रतिवादीहरुले लिएको जिकिर ग्रहणयोग्य देखिएन । यिनै पृष्ठभूमिहरु समेतको विवेचना गरी प्रतिवादी चन्द्र गौचन समेतका व्यक्तिहरुको नाउँमा विवादित कित्ता जग्गाहरुमा भएको दर्ता वदर हुने ठहर्याएको पुनरावेदन अदालत, वुटवलको फैसला मिलेकै देखिंदा सदर हुने ठहर्छ । हाम्रो नाउँको दर्ता यथावत कायम राखी पाउँ भन्ने प्रतिवादीहरुको पुनारवेदन जिकीर पुग्न सक्तैन । मिसिल नियमानुसार गरी बुझाई दिनु ।
उक्त रायमा म सहमत छु ।
न्या.गोविन्दबहादुर श्रेष्ठ
इति संवत् २०६० साल पौष १० गते रोज ५ शुभम .................................