निर्णय नं. ७१४७ - जालसाजी ।

निर्णय नं. ७१४७    ने.का.प.२०५९ अङ्क ९/१०

 

संयुक्त इजलास

माननीय न्यायाधीश श्री भैरवप्रसाद लम्साल

माननीय न्यायाधीश श्री रामनगिना सिंह

सम्बत २०५६ सालको फौ.पु.नं. .. २३३८

फैसला मितिः २०५८।११।६।२

 

मुद्दाः जालसाजी ।

 

पुनरावेदक

वादीः  जिल्ला धनुषा झोझी कटैया गा.वि.स. वार्ड नं. ८ वस्ने वुधन यादव

विरुद्ध

प्रत्यर्थी

प्रतिवादीः जिल्ला धनुषा झोझी कटैया गा.वि.स. वार्ड न. ८ वस्ने सोभित मण्डल समेत

 

§  कुनै पनि मुद्दामा घरव्दार पत्ता लगाई मानिस चिनी म्याद तामेल गर्ने दायित्व र जिम्मेवारी तामेलदारको हुन्छ । अन्य व्यक्तिहरु भनेका रोहवरमा वस्ने मानिससम्म हुन । म्याद तामेलीमा मुख्य भूमिका हुने तामेलदार माथि मुद्दा दायर नभई रोहवरमा वस्ने अन्य व्यक्ति माथि मात्र मुद्दा दायर गरेको  देखियो । मुख्य कारणीलाई नै प्रतिवादी नवनाई दायर भएको प्रस्तुत मुद्दा दर्ता नै गर्नु नपर्नेमा दर्ता गरी निर्णय निरोपण गरेको शुरु जिल्ला अदालतको फैसला उल्टी गरी फिराद खारेज गर्ने गरेको ठहर सम्म पुनरावेदन अदालतको मिति २०५६।१।२२।४ को फैसला मनासिव देखिने ।

(प्र.नं. १०)

 

पुनरावेदक वादी तर्फबाटः विद्धान अधिवक्ता श्री जानकीप्रसाद गिरी

प्रत्यर्थी प्रतिवादी तर्फबाटः

अवलम्वित नजिरः

 

फैसला

            न्या.रामनगिना सिंहः न्याय प्रशासन ऐन, २०४८ को दफा ९(१) वमोजिम पुनरावेदन अदालत जकपुरको फैसला उपर पुनरावेदन परी दायर हुन आएको प्रस्तुत मुद्दाको संक्षिप्त तथ्य एवं ठहर यसप्रकार  छ ।

            २.    विपक्षी मध्येका महन्जी यादवले म उपर दायर गरेको दे.नं. २९६८ को लेनदेन मुद्दामा मेरो नाममा गएको ३० दिने इतलायनामा एकाघरको कुनैपनि मानिस फेला नपरेकोले मेरो घर दैलोमा टांसी तामेल गरेको व्यहोरा जनाई प्र.मध्येका पुरन थापा, रामप्रसाद थापा र भदै मण्डल साक्षी वसी मलाई कुनै जानकारी नदिई सो मुद्दालाई एकतर्फी पारी जालसाजीपूर्ण तरिकाले फैसला गराउन सफल भै सो फैसला वमोजिम विगो दिलाई भराई पाउं भनी विगो नं. ८०२ को दर्खास्त दिई मेरो रु.२ लाख पर्ने ०­६­११ जग्गा रोक्का राखी फैसला कार्यान्वयन सम्वन्धी कारवाही गर्दा अदालतबाट मेरो नाममा जारी भएको ३५ दिने म्याद र त्यसपछि विभिन्न मितिमा मेरो नाममा जारी भएको लिलामी सूचनाहरु प्रतिवादीहरु आपसमा मिलेमतो गरी जालसाजी तवरबाट तामेल गराई मलाई कुनै जानकारी नदिई मेरो सम्पत्तिमा हानीनोक्सानी पुर्याई आफूलाई लाभ हुने किसिमले प्रतिवादीहरुले किर्ते कागजको ३ नं. वमोजिम कसूर गरेका हुंदा २०५१ सालको दे.नं. २९६८ को लेनदेन मुद्दाको मिति २०५१।६।१५ मा तामेल भएको म्याद र विगो मुद्दाको मिति २०५२।३।२४ र २०५३।३।३० तथा मिति २०५३।५।६ लगायतका र सो पछि जारी भै घरदैलामा टांस भएको व्यहोराको सम्पूर्ण तामेली म्यादलाई जालसाजी घोषित गरी वदर गरी प्रतिवादीहरुलाई ऐ. को १० नं. वमोजिम सजाय गरी पाउं भन्ने समेत व्यहोराको फिरादपत्र ।

            ३.    हामीले कुनै जालजासी क्रिया गरेका छैनौ त्यसमा पनि विभिन्न मितिमा भएका तामेली भनिएका हुंदा छुट्टा छुट्टै अपराधलाई एउटै फिरादबाट इन्साफ गर्न नमिल्ने अ.वं. ७२ नं. को कानूनी व्यवस्था हुंदा प्रस्तुत फिराद खारेजभागी छ साथै म्याद तामेल गराउने प्रमुख भूमिका तामेलदारको हुने हुंदा तामेलदार शिवनारायणलाई प्रतिवादी नवनाई हामीलाई मात्र प्रतिवादी वनाएबाट नै अनावश्यक हैरानी गर्ने र आर्थिक भारमा पारी दुःख दिने मनसायले विपक्षी वादीले झुठ्ठा फिराद गरेको हुंदा खारेज गरी हामीलाई उन्मुक्ति प्रदान गरी निजलाई नै सजाय गरीपाउं भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादीहरुको संयुक्त प्रतिउत्तर पत्र ।

            ४.    २०५१ सालको दे.नं. २९६८ को लेनदेन मुद्दामा हुंदै नभएका व्यक्तिहरुलाई म्याद तामेलीमा साक्षी राखी सो आधारमा लेनदेन मुद्दामा एकतर्फी फैसला गराई सो फैसलाको आधारमा विगो भरीभराउ गर्ने र डांक लिलाम सम्वन्धी कारवाही समेत गराई सो कारवाहीव्दारा वादीको जेथा समेत डांक लिलाम गराई प्रतिवादी भदई मण्डल र महनजी यादवले वादीको सम्पत्ति तथा सम्पत्ति सम्वन्धी हकमा आघात पुर्याई जालसाजी पूर्ण कार्य गरेका देखिंदा निजहरुका हकमा वादी दावी वमोजिम जालसाजी गरेको ठहर्छ । अन्य प्रतिवादी पुरन थापा र रामप्रसाद थापा जि.ध. झोझी कटैया गा.वि.स. वार्ड न. ८ वस्ने व्यक्ति नभै त्यहां निजहरुको घरबार समेत भएको नदेखिंदा निज प्रतिवादीहरुका हकमा केही वोलिरहनु परेन र अन्य प्रतिवादीहरुको हकमा वादी दावी पुग्न नसक्ने र २०५१ सालको दे.नं. २९६८ को लेनदेन मुद्दामा तामेल गरिएको शुरु म्याद नै जानसाजीपूर्ण काम कारवाहीबाट तामेल भए गरेको देखिंदा सो आधार गरिएका विगो मुद्दा सम्वन्धीका सम्पूर्ण म्यादहरु वादी दावी वमोजिम वदर र स्वतः अमान्य हुने ठहर्छ भन्ने शुरु धनुषा जिल्ला अदालतको मिति २०५५।१।८।३ को   फैसला ।

            ५.    जुन लेनदेन मुद्दाको आधार डांक लिलाम भएको हो सो मुद्दामा फैसला अन्तिम भै वसेको हुंदा सो फैसलालाई अन्यथा नमान्ने प्रतिवादीहरुको लागि प्रस्तुत दावी स्वतः निराधार एवं गैरकानूनी सिद्ध हुन्छ लेनदेन मुद्दाको फैसलालाई अन्यथा भन्न नसक्ने विपक्षीले सो लेनदेन मुद्दाको परिणामलाई अन्यथा भन्ने अधिकार नहुंदा विपक्षीको दावी गलत हुनुका साथै शुरुको फैसला गैरकानूनी एवं अन्यायपूर्ण हुंदा शुरुको फैसला वदर गरी इन्साफ पाउं भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादीहरुको पुनरावेदन अदालत जनकपुरमा परेको पुनरावेदन पत्र ।

            ६.    पुनरावेदन अदालत जनकपुरबाट मिति २०५५।८।२३ मा प्रत्यर्थी झिकाउने आदेश भएको ।

            ७.    विभिन्न मितिमा तामेल भएका म्यादलाई जालसाजी भनी अ.व. ७२ नं. को त्रुटि गरी एवं सम्मानित सर्वोच्च अदालतबाट प्रतिपादित नजिर समेत विपरीत म्याद नाघी पर्न आएको फिराद खारेज गर्नुपर्नेमा इन्साफ गरी जालसाजी ठहर गरेको शुरु धनुषा जिल्ला अदालतको मिति २०५५।१।८।३ को इन्साफ त्रुटिपूर्ण देखिंदा उल्टी भै वादी दावी खारेज हुने ठहर्छ भन्ने समेत व्यहाराको पुनरावेदन अदालत जनकपुरको मिति २०५६।१।२२।४ को फैसला ।

            ८.    शुरु धनुषा जिल्ला अदालतको न्यायोचित फैसलालाई पु.वे.अ. जनकपुरले आत्मनिष्ट तथा गैरकानूनी तर्क उठाई मुलुकी ऐन अ.वं. ७२ नं. को अपव्याख्या गरी सो फैसलालाई उल्टी गरी वादी दावी खारेज गर्ने गरी गरेको फैसला प्रष्टतः कानूनको प्रतिकूल भएकोले पु.वे.अ. जनकपुरले गरेको अन्यायपूर्ण फैसला वदर गरी शुरु धनुषा जिल्ला अदालतको न्यायोचित फैसलालाई यथावत कायम गरी पाउं भन्ने समेत व्यहोराको वादीको यस अदालतमा परेको पुनरावेदन पत्र ।

            ९.    नियम वमोजिम पेश हुन आएको प्रस्तुत मुद्दामा पुनरावेदक वादीका तर्फबाट विद्धान अधिवक्ता श्री जानकीप्रसाद गिरीले गर्नु भएको वहस सुनी मिसिल संलग्न कागज प्रमाणहरु समेत अध्ययन गरी हेर्दा शुरु धनुषा जिल्ला अदालतको फैसला उल्टी गरी वादी दावी खारेज हुने ठहराई पुनरावेदन अदालत जकपुरले गरेको फैसला मिले नमिलेको के रहेछ सो सम्वन्धमा निर्णय दिनुपर्ने देखिन आयो ।

            १०.    निर्णयतर्फ विचार गर्दा धनुषा जिल्ला अदालतमा चलेको दे.नं. २९६८ को लेनदेन मुद्दामा प्रतिवादी वनाइएका प्रस्तुत मुद्दाका वादी तथा यी पुनरावेदक वुधन यादवका नाउंमा अदालतबाट मिति २०५१।६।१५ मा तामेल भएको म्याद र सो लेनदेन मुद्दाको एकतर्फी फैसला भई विगो भरीभराउको लागि दायर भएको २०५२ सालको विगो नं. ८०२ को मुद्दामा  मिति २०५२।३।२४ र २०५३।३।३० का साथै मिति २०५३।५।६ लगायत सो पछि जारी भै घरदैलोमा टांस भएको   व्यहोराका सम्पूर्ण तामेली म्यादलाई जालसाजी घोषित गरी वदर गरी  पाउनका साथै विगो भरिभराउको कार्य स्थगित गरी पाउं भन्ने समेत माग दावी लिई वादीले फिराद दायर गरेको पाइन्छ । कुनै पनि मुद्दामा घरबार पत्ता लगाई मानिस चिनी म्याद तामेल गर्ने दायित्व र जिम्मेवारी तामेलदारको हुन्छ । अन्य व्यक्तिहरु भनेका रोहवरमा वस्ने मानिससम्म हुन । म्याद तामेलीमा मुख्य भूमिका हुने तामेलदार माथि मुद्दा दायर नभई रोहवरमा वस्ने अन्य व्यक्ति माथि मात्र मुद्दा दायर गरेको  देखियो । मुख्य कारणीलाई नै प्रतिवादी नवनाई दायर भएको प्रस्तुत मुद्दा दर्ता नै गर्नु नपर्नेमा दर्ता गरी निर्णय निरोपण गरेको शुरु धनुषा जिल्ला  अदालतको  फैसला  उल्टी गरी फिराद खारेज गर्ने गरेको ठहर सम्म पुनरावेदन अदालत जनपकुरको मिति २०५६।१।२२।४ को फैसला मनासिव देखिंदा सदर हुने ठहर्छ । पुनरावेदक वादीको पुनरावेदन जिकिर पुग्न सक्दैन । मिसिल नियमानुसार गरी वुझाई दिनु ।

 

 

उपयुक्त रायमा सहमत छु ।

 

न्या.भैरवप्रसाद लम्साल

 

इति सम्वत २०५८ साल फागुन ६ गते रोज २ शुभम् .... ।