निर्णय नं. १३३६ - राजीनामा खोसी झुक्याई सही गरायो

निर्णय नं. १३३६     ने.का.प. २०३७

फुल बेञ्च

माननीय प्रधान न्यायाधीश श्री भगवतीप्रसाद सिंह

माननीय न्यायाधीश श्री नयनबहादुर खत्री क्षेत्री

माननीय न्यायाधीश श्री हेरम्बराज

माननीय न्यायाधीश श्री लोकराज जोशी

माननीय न्यायाधीश श्री सुरेन्द्रबहादुर बस्नेत

०२० सालको फु.नं. ५९

फैसला भएको मिति :      ०२२।८।२२।३ मा

निवेदक : घा.ई.दी.सी. लाफ बस्ने तारलामा तामाङ मर्दा सकार गर्ने छोरा रुञ्चे तामाङ

विरूद्ध

प्रतिवादी : ऐ चिलाउने बस्ने रामे तामाङ समेत

मुद्दा : राजीनामा खोसी झुक्याई सही गरायो

(१)   वादीको फिराद लेखाइमा राजीनामा कागजको पीठमा सहिछाप गराई लगेको भन्ने लेखेको छ प्रतिवादीले पेश गरेको लिखतमा बन्धकी भन्ने देखिएको हुँदा वादी दावीको कागज देखिन नआएको र थैलीको अंक पनि नमिलेको यो यति थान कागजमा सही गराएको भन्ने वादीले लेख्नसकेको नदेखिएको उक्त पेश भएको लिखतममा बन्धकी तमसुक बमोजिमको रूपैयाँ बुझी लिई भन्ने लेखी ल्याप्चे सहिछाप परेको सो सहिछाप भिडाउँदा विशेषज्ञले वादीको सहिछापसँग भिड्छ भन्ने राय व्यक्त गरेको र उक्त कागज वादीलाई सुनाउँदा पनि मेरो सहिछाप होइन भन्नसकेको नदेखिएको सो बाहेक अरू दरपीठ भएको कागज छ भनी भन्न पनि नसकेको हुनाले समेत उक्त कागजबाट प्रतिवादीले राजीनामा गरी दिएको भन्ने देखिन नआई बन्धकी दिएको भन्नेसम्म देखिने ।

(प्रकरण नं. २४)

(२)   भोगबन्धकी कागजको आधारमा वादीका नाउँमा खान्गी खारेज हुँदा दर्ता गराएको देखिएकोले बन्धकी जग्गालाई दर्ताको प्रमाणले मात्र राजीनामा ठहराउन उचित नपर्ने र झुक्यान पारी राजीनामा हात लगाई लिई पीठमा सही गराई लिई गएको भन्ने कुराको पत्यारलायकको सबूत पनि वादीबाट पेश दाखिल हुन नसकेकोबाट समेत निवेदकको जिकिर पुग्न नसक्ने ।

(प्रकरण नं. २५)

निवेदक तर्फबाट : विद्वान वकील एडभोकेट मुकुन्द रेग्मी र प्लीडर ठाकुरप्रसाद खरेल र

विपक्षी तर्फबाट : विद्वान वकील प्लीडर सुधानाथ

फैसला

            १.     अन्यायहरूको अघि नै भिन्न भएको माईला बाबु चन्द्रमान तामाङको छोरा काँसी गुरुङतामाङले मबाट मो.रु.१९०।– लिई निजको हकभोगको २४ नं. ४७३ दाँसी काली मिझार सिमले चिलाउने २ ठाउँ गरी भन्ने खेत ।२८ को धान ९।१०, घ्यू ।०२।१ मध्येको जी राजमनी जिम्मा धादिङ मालमा तिरो तिर्न पर्ने पूर्व भेटी तमाङनीको खेत, पश्चिम पञ्चेको खेत, उत्तर जङ्गेको खेत, दक्षिण मरी तमाङनीको बारी यति ४ किल्लाभित्रको खेत १४ को धान ४।५, घ्यू ।३५।२ लागेको खेत कित्ता १ मितिको सम्झना रहेन ९५ सालमा यही महीनामा खेत ७ को धान २।२।४ लागेको कलम १ र खेत ।७ को धान २।२।४ को कलम १ गरी पृथक–पृथकको रु.९५।– का दरले २ राजीनामा गरी दिएबाट भोग गरी खाइआएका थियौं यही ०१० साल फाल्गुण २७ गतेको अं.१ बजेका टायममा मेरो घरमा आई उक्त लेखिएको खेत के परिबन्दबाट खाएको हो भनी भन्न आएकाले राजीनामा गरी खाएका हुँ भनी भन्दा कागज हेरुँ भनी जिकिर गरेकोले राजीनामा यही हो भनी देखाएमा मेरो हातबाट पञ्चेले लिएपछि रामेले आफ्नो पोल्टाबाट छाप मसी झिकी मेरो दायाँ बुढी औंलामा कालो मसी लगाई पञ्चेले सही गराउने गरी राजीनामा पीठमा मलाई सहिछाप गराई लिएकोले के गरेको कागज देउ भन्दा अब जग्गा र कागजको आशा नगर भनी म ७० वर्षको बृद्ध बुढो मानिसलाई झुक्यान पारी राजीनामा हात लगाई लिई पीठमा सही गराई अन्याय गरेमा सजाय गरी राजीनामा थान २ मलाई दिलाई उक्त लेखिएका जग्गा मेरै हकभोग सदर थामी पाउने हुँ भन्ने समेत वादी ।

            २.    वादी बमोजिम ०१० साल फाल्गुण २७ गतेका दिन म समेत भई वादीका घरमा गएको र राजीनामा मागी झुक्यानबाट दरपीठ गराई लिएको समेत कौने कुरा होइन भोगबन्धकी निखनी लिएको छु भन्ने कामी गुरुङझिकी बुझेमा सबै विवरण खुल्न आउने हुँदा झुठ्ठा वादी दिएमा वादीलाई नै सजाय गरिपाउँ भन्ने समेत पञ्चे तामाङ्गको प्रतिवादी ।

            ३.    सो ४ किल्लाभित्र खेत मुरी ।१४ नभई खेत मुरी ।६।१० हो वादीबाट १४० कर्जा खाई ९५ साल माघ २१ गते भोगबन्धकी दिएको ०१० साल फाल्गुण २६ गते बुझाई तमसुक दरपीठ गराई बसी सकेपछि मकै बाली लुटपीट गरी खाएकोले पञ्चायतमा उजूर परेको ०११।६।१२।३ मा मिलापत्र भएको छ मैले राजीनामा गरी दिएको नहुँदा र लेखिएबमोजिम बन्धकी हुँदा वादीको लेखाई झुठ्ठा हो भन्ने समेत काशी गुरुङतामाङको बयान ।

            ४.    वादीमा प्रमाण लेख्दा खेत मुरी १४ भन्ने लेखिएको छ तापनि भूल लेख्नेका गल्तीले हुनगएको हो खेत मुरी १४ नभई खेत मुरी १२ दर्ता हो भन्ने समेत वा.रुन्चे तामाङ्गको दरखास्त ।

            ५.    दर्ता बुझ्नेमा तारलामा समेत २ मोही खेत २८ धान ९।१० घ्यू रु.।७१ चाप ५ भएको धादिङ मालले दर्ता उतार गरी पठाएको देखिएको वादीबाट पेश भएको रसिद हेरेमा सो ४७३ नं. को खला मध्येमा खेत मुरी ।१२ को मोही तारलामा भन्ने रसिद अधकट्टिहरूबाट देखिएको दर्तामा यसको यति मुरी भन्ने किटान छैन तापनि रसिदबाट ।१२ मुरीको मोही देखाएपछि सो खेत ।१२ वादीका नाउँमा दर्ता सिद्ध हुनआएको बन्धकी निखनी लिएको कट्टा भनी नक्कल कामी गुरुङले पेश गरेकोमा सो हो हैन सक्कलै खिची वादीलाई सुनाई तहकिकात गर्न पर्छ कि भन्नलाई ९८ सालमा सो जग्गा वादीका नाउँमा दर्ता दरां भई मोहीभारा समेत वादी नै जनिई तिरो भरो समेत वादीबाटै चलेको धादिङ मालमा दर्ता रसिद प्रमाण समेतबाट प्रस्तुत देखिएको सो दर्ता रसिद उपर प्रतिवादीको उजूर वाजूर केही नभई सो दर्ता समेत उपर मञ्जूरै भएको देखिएको बन्धकी नै भए वादीका नाउँमा दर्ता हुनै नपर्ने हद माथिको लिखत रजिष्ट्रेशन पास समेत हुनुपर्ने त्यस्तो बेरीतको लिखत पछि झुक्याई गराउन सक्ने नै हुँदा सुनाई रहन पनि मिसिल प्रमाणबाट समेत उचित आवश्यक नपरेको अब राजीनामा लुटपीट गरे भन्ने वादीको दावी भएकोमा सो दावी छाडी ०११।६।१२ मा मिलेको भन्ने पञ्चायतको लेखाई भएकोले कसो हो त भन्ने शंकालाई त्यस्तो मिलापत्र गर्न मञ्जुर भएको साथै भए मुद्दा यस अदालतमा दायर भएपछि पञ्चायती अदालतको अर्को ४४ दफाको रीत पुर्‍याई यस अड्डामा पठाउन पर्ने सो मिलापत्र कार्यान्वयन नभई गैरकानुनी बेरीती नै सम्झनु परेको पहिले नै त्यो जग्गामा यो मुद्दा दायर भएको भएपछि सो मुद्दा टुंगो नभएसम्म पछि परेका मुद्दाबाट जग्गा हक बेहक गराउने नहुने खास यो जग्गामा वादीको हक रहेनछन् भन्ने नभई वादीकै हक भएकोमा प्रतिवादीहरूले वादीबाट राजीनामा लिई सही गराई बन्धकी भनी दावी गरेको र सो दावी काफी गराउन यो मुद्दा चल्दैमा पञ्चायतमा वादीको हक छुटाउने प्रयत्न गरी बक्सौनी समेत आफैं तर्फबाट हाली बेरीतको मिलापत्र गरेको रहेछ भन्ने सिद्ध हुनआएकोले सो झगडा परेको जग्गा दर्ता तिरो भोग बमोजिम वादीकै हक कायम ठहर्छ भन्ने समेत धादिङ अदालतको फैसला ।

            ६.    झगडा परेको जग्गा मेरो हक कायम गराइपाउँ भन्ने समेत कामी गुरुङको अपील।

            ७.    वादीले म उपर लगाएको झुठ्ठा दोषारोपणबाट सफाई गरिपाउँ भन्ने समेत पञ्चे तामाङ्गको अपील ।

            ८.    अड्डैबाट भिडाई जाँची पाउँ जाँचिदा सहिछाप नमिले कीर्ते र मिल्न आएमा मेरो वादी लेखमा लेखिएकै वखत झुक्याई करकाप समेतबाट सहिछाप गराई लगेको हो भन्ने समेत तारलामाको बयान ।

            ९.    राजीनामा भन्ने वादीको दावा मात्र भएको राजीनामा भएको भन्ने सबूत प्रमाण केही देखिन नआएको वादीका दावी बमोजिमको झुक्याई दरपीठ गरायो भन्ने वादीको दावा भएको प्रतिवादीबाट पेश भएको दरपीठ भोगबन्धकीको लिखत भएको देखिएको सो भोगबन्धकीमा लेखिएको दरपीठलाई कीर्ते भन्न वादीले नसकेको हुनाले समेत राजीनामा भएको र राजीनामामा दरपीठ भएको भन्ने वादी दावा फजूलै देखिएको साहू आसामीका मञ्जुरीले उस बखत पास नगराई लिँदा भोग गरी आएसम्म बन्धकी कायम हुने नै भई पास नभएको भन्ने तर्फ विचार गर्न नपर्ने दर्तातर्फलाई पनि ३ महले मोठ गाभिदा जग्गा दर्ता गरायो भन्दैमा आसामी जग्गाधनी प्रतिवादी कामी गुरुङको हक छोडेका लिखत राजीनामा बेगर वादीको जग्गा पाको हुन्छ भन्न नहुने कानुनी उजूर बेगर कानुनी अख्तियार बमोजिम पञ्चायतले गराएको मिलापत्र बदर मान्न नहुने हुनाले समेत जग्गा राजीनामा गराई लिएको थिएँ सो राजीनामा झुक्याई हात पारी दरपीठ गराए जग्गा कायम गरिपाउँ भन्ने वादी दावी पुग्न सक्तैन भन्ने समेत अपील दोश्राको फैसला ।

            १०.    राजीनामा बमोजिम दर्ता दरां भएको जग्गा सुफत चलन भोग कायम गरिपाउँ भन्ने समेत तारलामाको अपील ।

            ११.    यसमा रैती मोही तारलामा भन्ने र भोग दर्ता तिरोभरो समेत वादीबाटै भएको माल तालुकदारले दिएका रसिद समेतबाट देखिएको र ९८ सालमै वादीका नाउँमा दर्ता भएको झिकाइआएको पा.नं. तहवील फाँटको दर्ता मोठ समेतबाट देखिएको भोगबन्धकीको दरपीठमा लागेको ल्याप्चे र यो वादीको ल्याप्चे मिल्दैन भन्ने विशेषज्ञको भनाई भएको सो दर्ता उपरको ऐ. का म्यादभित्र उजूर समेत नभएको र अदालतमा जुन जग्गाको मुद्दा परिरहेको छ उसै जग्गाको मिलापत्र पञ्चायतबाट गरेको गैरकानुनी देखिएकोले समेत इन्साफ शुरू अदालतको मनासिव देखिई अपीलसँग राय नमिलेको हुँदा झगडीया प्रतिवादीलाई छलफलमा झिकाई नियम बमोजिम निर्णय निमित्त डिभिजन बेञ्चमा पेश गर्नु भन्ने सर्वोच्च अदालत सिंगलबेञ्चको आदेश ।

            १२.   झगडा परेको जग्गा १९९८ सालमा वादी तारलामाका नाउँमा हाल मोही जनिई दर्ता भएको पा.वं.लगत फाँटबाट आएको दर्ता मोठ उतारबाट देखिएको ९५ साल देखि हालसम्म भोग तिरो दर्ता समेत वादीकै देखिन आएको बन्धकी भए माल अड्डा डोर समेत समेतले ३ महले दर्ता गर्नु नपर्ने फुल बेञ्चबाट भएको निर्णयबाट पनि दर्ता नै मान्यता दिएको सो दर्ता उपर ऐ. का म्यादभित्र प्रतिवादीको उजूर नभएको बन्धकी दिएका भन्ने निस्सा दोहरी समेतको सबूत प्रमाण देखाउन दिनु गुजार्न नसकेको दरपीठ भएको ल्याप्चे तारलामाको सहिछापसँग मिल्दैन भनी विशेषज्ञले लेखिएको बन्धकी दिएको भए दोहरी र पास समेत हुनुपर्ने अदालतमा उही जग्गाको मुद्दा छँदै पञ्चायतमा मिलेको सदर नहुने वादी ७० वर्ष नाघेको वृद्ध बुढो आँखा राम्रो नदेखिने भन्ने पनि मिरची ल्याप्चेबाट देखिएको हुनाले समेत वादी उजूरी बमोजिम राजीनामा खोसी झुक्याई सहिछाप गराई लगेको ठहराएको शुरू धादिङ अदालतको इन्साफ सदर गरी अपील दोश्राको गल्ती ठहराएको सिंगलबेञ्चको राय मनासिव छ भन्ने समेत सर्वोच्च अदालत डिभिजन बेञ्चको फैसला ।

            १३.   मुद्दा दोहर्‍याई हेरी शिघ्र किनारा लगाई जाहेर गर्नु भन्ने प्रमांगी पाउँ भन्ने समेत पञ्चे तामाङ्गको बिन्तिपत्र ।

            १४.   यसमा व्यहोरा साँचो भए रीभ्यू गरिदिनु भन्ने हुकुम प्रमांगी ।

            १५.   यसमा बक्स भइआएका हुकुम प्रमांगी बमोजिम गर्नु भन्ने श्री माननीय का.मु.प्रधान न्यायाधीशज्यूको आदेश ।

            १६.    प्रतिवादीबाट पेश हुनआएको ९५ साल माघमा कामी गुरुङले तारलामा तमाङलाई गरिदिएको भनेको तमसुकको दरपीठमा लागेको ल्याप्चे र यसै मुद्दामा वादीमा लागेको र वादीले दिएको वारेसनामामा लागेको ल्याप्चे सहिछाप मिल्ने नमिल्ने विषयमा मध्यमाञ्चल उच्च अदालतमा ना.सु.शिवबहादुरलाई जाँच्न लगाउँदा ९५ साल माघमा कामी गुरुङले तारलामा तमाङ्गलाई गरी दिएको भनेको १४० को तमसुकमा दरपीठमा तारलामाको नाममा लागेको ल्याप्चे र तारलामाले धादिङ अदालतमा दिएको फिरादमा लागेको ल्याप्चे भिडाई हेर्दा मिल्दछ । ०१२ साल चैत्र २६ गतेको वारेसनामाको ल्याप्चेमा रेखा अप्रष्ट भएकोले कुनै राय दिन सकिँदैन ०२१ साल वैशाख ७ गते रोज २ को वारेसनामामा लागेको दायाँ बायाँ ल्याप्चे उक्त दरपीठमा लागेको ल्याप्चेसँग मिल्दछ भनी लेखिदिनुभएकोले निज वादी तारलामालाई समेत राखी मुद्दा छलफल गर्न आवश्यक देखिकोले ऐ. बमोजिमको म्याद दिई झिकाई आएपछि पेश गर्नु भन्ने डिभिजन बेञ्चको आदेश ।

            १७.   पीठमा सहिछाप गराई लगेको भन्ने कुरामा वादी सावितै भएको र विशेषज्ञका जाँचबाट पनि सहिछाप मिल्छ भनी लेखिदिएको हुनाले सहिछापतर्फ विचार गरिरहनुपर्ने आवश्यक देखिएन वादीको सहिछाप गराई दरपीठ गरायो भनेको कागज यो दाखिल भए बाहेक अरू छ भन्ने वादीको लेखबाट देखिन नआएको र सो दरपीठ भएको कागजबाट राजीनामा देखिन नआई भोगबन्धकी देखिन आएबाट राजीनामा भन्ने कुरा वादीकै लेखाईबाट मिलेन सो कागज भोगबन्धकी लेखिएको रजिष्ट्रेशनको ३।७ नम्बरको ऐन बमोजिम पास नभएकाले कपाली सरहको हुन आउने भए तापनि आसामीले बन्धकी भनी कायम गरी रूपैयाँ तिरेको दरपीठमा उल्लेख भएकोबाट त्यसतर्फ विचार गर्नु परेन दर्ता भएका मितिले कानुनका म्याद २ वर्षभित्र उजूर नपरेको भन्ने शङ्कालाई सो जग्गा वादीले भोगबन्धकीमा खाइआएको र सामान्यतः भोगमा खाने लिने तिरो भरो आदि गर्ने भई आसामीले निखन्न नसके साहुकै भोग चलनमा रहने भएकोले साहूको भोग चलनमा रहेको अवस्थामा साहूले कुनियत चिताई कुनै परिबन्धबाट आफ्ना नाउँमा दर्ता गराएको आसामीलाई थाहा हुने अवस्था नभएको हुनाले त्यस्तो दुषित दर्तालाई सदर मानी हदम्याद गएको भन्ने न्यायोचित देखिएन उक्त लेखिएको कारण परिबन्धबाट राजीनामा कायम गरी ०१४।२।३०।४ मा डिभिजन बेञ्चबाट भएको फैसला मनासिव नदेखिएको भन्ने समेत सर्वोच्च अदालत फुल बेञ्चको फैसला ।

            १८.   एकपटक इन्साफ दोहर्‍याई पाउने वा लेखेको खड्ग निसानाहरू बमोजिम खडा गरेका मालको श्रेष्ता कायम गरिएको सो बिन्तिपत्रहरू मुताविक गराई पाउने भई पेश गर्न ल्याउनु भन्ने प्रमांगी पाउँ भन्ने समेत तारलामाको छोरा रुञ्चे तमाङको बिन्तिपत्रमा व्यहोरा साँचो भए अघि छिन्ने न्यायाधीश बाहेक श्री प्रधान न्यायाधीश सहितको फुल बेञ्चबाट १ एकपटक दोहर्‍याई हेरी ऐन सवाल बमोजिम निर्णय गरी दिनु भन्ने हुकुम प्रमांगी ।

            १९.    यसमा बक्स भइआएका हु.प्र.बमोजिम गर्न निमित्त लगतमा दर्ता गरी दुबै पक्ष राखी फुल बेञ्चमा पेश गर्न फाँटमा बुझाई दिनु भन्ने श्री मा.प्र.न्यायाधीशज्यूको आदेश ।

            २०.   यसमा ९५।१०।२१।६ को रु.१४०। को भोगबन्धकी तमसुकको दरपीठमा लागेको तारलामाको भनेको सहिछाप एकजना विशेषज्ञले मिल्ने भन्ने र एकजनाले मिल्दैन भन्ने राय प्रकट गरेको देखिएकोले उक्त दरपीठमा लागेको ल्याप्चे सहिछाप र तारलामाका मिसिल सामेल रहेको अघि भिडाइएका ल्याप्चे सहिछापहरू अघि जाँच गर्ने बाहेकका विशेषज्ञ झिकाई कम्तीमा २ जना सम्मको विशेषज्ञको बोर्डबाट रजिष्ट्रारको रोहवरमा जँचाई पेश गर्नु भन्ने फुल बेञ्चको आदेश ।

            २१.   तारेखमा रहेको निवेदक रुञ्चे तमाङको वा.वीरबहादुर तमाङलाई र विपक्षी वा समेतको पञ्चे तमाङलाई रोहवरमा राखी निवेदक तर्फबाट रहनुभएका विद्वान वकील एडभोकेट मुकुन्द रेग्मी प्लीडर ठाकुरप्रसादले र विपक्षी तर्फबाट रहनुभएका विद्वान वकील प्लीडर सुधानाथले गर्नुभएको बहस समेत सुनी आजको निर्णय सुनाउने तारेख तोकिएको प्रस्तुत मुद्दामा वादी दावी बमोजिम राजीनामा भएको जग्गा हो वा प्रतिवादीका जिकिर बमोजिम बन्धक हो सो कुराको निर्णय दिनुपर्ने हुनआएको छ ।

            २२.   राजीनामा झिकी यही हो भनी देखाएमा मेरा हातबाट पञ्चेले लिएपछि रामेले आफ्नो पोल्टाबाट छाप मसी झिकी मेरो दायाँ बुढी औंलामा कालो मसी लगाई पञ्चले सही गराउने गरी राजीनामाको पिठमा मलाई सहिछाप गराई लिई गए झुक्यान पारी राजीनामा हात लगाई लिई पीठमा सही गराई अन्याय गरेमा सजाय गरी राजीनामा थान २ मलाई दिलाई उक्त लेखिएको जग्गा मेरै हकभोग सदर थामी पाउँ भन्ने वादी दावी भएको देखिन्छ । प्रतिवादीले पेश गरेको मिसिल सामेल रहेको रु.१४०। को ९५ साल माघ २१ गतेको लिखत हेर्दा अझिन्दे भोगको तमसुक लेखी दियाँ भन्ने र पछाडि पट्टि यो बन्धकी तमसुक बमोजिम रूपैयाँ बुझी लिई भन्ने समेत उल्लेख भएको देखिन आयो ।

            २३.   ०२२।४।६ मा विशेषज्ञले दिएको रीपोर्टमा हेर्दा १९९५ साल माघ २१ गते रोज ६ को मो.रु. १४०। को लिखतको दरपीठमा भएको ०१०। ११।२६।३ मा तारलामाले गरी दिएको दा.वा.ल्याप्चेसँग तारलामाले ०१२।९।६।४ मा अपील दोश्रामा गरेको बयानमा लागेको निज तारलामाको ल्याप्चे सही भिडाउँदा सो फट्टाको दा.जनिएको ल्याप्चेसँग भिडिन्छ उक्त फट्टाको दा.जनिएको ल्याप्चेसँग ०१० ।१२।१०।३ मा तारलामाले धादिङ अदालतमा दिएको फिरादपत्रमा लागेको ल्याप्चे सही भिडाउँदा आयस्तामा भिडिन्छ उक्त पक्षको सोही दा.जनिएको ल्याप्चे सहीसँग ०११।१।७।२ मा निज तारलामाले पञ्च तमाङलाई गरिदिएको वारेसनामामा सिरको बायाँ किनारको पहिलो ल्याप्चे सही भिडाई हेर्दा भिडिन्छ भन्ने समेत राय व्यक्त गरेको पनि पाइयो ।

            २४.   वादीको फिराद लेखाईमा राजीनामा कागजको पीठमा सहिछाप गराई लगेको भन्ने लेखेको छ प्रतिवादीले पेश गरेको रु.१४०। को ९५ साल माघ २१ गतेको लिखतमा बन्धकी भन्ने लेखिएको हुँदा वादी दावीको कागज देखिन नआएको र थैलीको अङ्क पनि नमिलेको यो यति थान कागजमा सही गराएको भन्ने वादीले लेख्नसकेको नदेखिएको उक्त पेश भएको लिखतमा बन्धकी तमसुक बमोजिमको रूपैयाँ बुझी लिई भन्ने लेखी ल्याप्चे सहिछाप परेको सो सहिछाप भिडाउँदा विशेषज्ञले वादीको सहिछापसँग भिड्छ भन्ने राय व्यक्त गरेको र उक्त कागज वादीलाई सुनाउँदा पनि मेरो सहिछाप होइन भन्नसकेको नदेखिएको सो बाहेक अरू दरपीठ भएको कागज छ भनी भन्न पनि नसकेको हुनाले समेत उक्त कागजबाट प्रतिवादीले राजीनामा गरी दिएको भन्ने देखिन नआई बन्धकी दिएको भन्नेसम्म देखियो ।

            २५.   प्रतिवादीले देखाएको लिखतमा भोगबन्धकी व्यहोरा लेखिएको र बन्धकीमा साहूलाई भोगमा दिएको कुरा जहिले पनि निखनी लिन ऋणीतर्फको हक कायम रहने तथा साहूले पनि त्यस्तो ऋणीले निखन्न आएमा आफ्नो थैली बुझी लिई फिर्ता गरिदिनु नै पर्ने कानुनी व्यवस्था भइरहेको हुनाले सो कागज बाहेक अरू कागज छ भनी वादीले भन्न नसकेकोबाट भोगबन्धकी कागजको आधारमा वादीका नाउँमा खान्गी खारेज हुँदा दर्ता गराएको देखिएकोले बन्धकी जग्गालाई दर्ताको प्रमाणले मात्र राजीनामा ठहराउन उचित नपर्ने र झुक्यान पारी राजीनामा हात लगाई लिई पीठमा सही गराई लिई गएको भन्ने कुराको पत्यारलायकको सबूत पनि वादीबाट पेश दाखिल हुन नसकेकोबाट समेत निवेदकको जिकिर पुग्नसक्दैन सर्वोच्च अदालत फुल बेञ्चबाट ०१९।३।२६ मा बन्धकी ठहराई छिनेको इन्साफ मनासिव छ देहायका कलममा देहाय बमोजिम गर्नु ।

तपसील

निवेदक रुञ्चे तमाङके इन्साफ दोहर्‍याएमा स.अ.फुल बेञ्चका ०१९।३।२६ का फैसलाले लाग्ने ठहराएको दण्ड रु.२।५० को सयकडा १० के.रु.।२५ जरीवाना हुन्छ वारेस हुँदा कानुन बमोजिम असूल उपर गर्नु भनी जि.अ.धादिङलाई पूर्जि गर्न का.श्रे.अ.त.मा लगत दिनु............१

मिसिल नियम बमोजिम बुझाई दिनु.................२

 

न्यायाधीश,       न्यायाधीश,       न्यायाधीश,       न्यायाधीश    प्रधान न्यायाधीश

 

इति सम्वत् ०२२ साल मार्ग २२ गते रोज ३ शुभम् ।