निर्णय नं. ९४१५ - गैरकानूनी सम्पत्ति आर्जन गरी भ्रष्टाचार गरेको

सर्वोच्च अदालत संयुक्त इजलास
सम्माननीय प्र.न्यायाधीश श्री रामकुमार प्रसाद शाह
माननीय न्यायाधीश श्री दीपक राज जोशी
फैसला मिति : २०७१।१०।२५
०६९-CR-०२४४
मुद्दा : गैरकानूनी सम्पत्ति आर्जन गरी भ्रष्टाचार गरेको ।
पनुरावेदक/वादी : अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगको अनुसन्धान अधिकृत चेतनाथ घिमिरेको प्रतिवेदनले नेपाल सरकार ।
विरूद्ध
प्रत्यार्थी/प्रतिवादी : काठमाडौं जिल्ला, डिल्लीबजार धोबीधारा घर भई हाल काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका, वडा नं. ४ धुम्बाराही बस्ने पूर्व प्रहरी महानिरीक्षक अच्युतकृष्ण खरेलसमेत
०६९-CR-०२७५
पुनरावेदक/प्रतिवादी : काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका, वडा नं. ४ धुम्बाराही बस्ने अच्युतकृष्ण खरेल
विरूद्ध
प्रत्यार्थी/वादी : अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगको अनुसन्धान अधिकृत चेतनाथ घिमिरेको प्रतिवेदनले नेपाल सरकार
प्रतिवादीले बैंक ब्याज, शेयर लाभांश तथा बचतपत्रबापत प्राप्त ब्याज आफ्नो बयान मागअनुरूप हुनुपर्ने भनी पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिएको सम्बन्धमा विचार गर्दा त्यस्ता रकम वैध अवैध छुट्टयाउन सक्ने स्थिति नहुने हुनाले न्यायोचित अनुमानका आधारमा ३० प्रतिशतसम्म रकम आयमा गणना गरेको विशेष अदालतको फैसला मनासिब
देखिने ।
(प्रकरण नं. २४)
आरोपपत्रमा उल्लेख भएअनुसारको प्रतिवादीका जिम्मामा रहेको कुल सम्पत्तिभन्दा प्रतिवादीको वैधानिक आम्दानीको स्रोत बढी नै रहेको देखिएको उल्लिखित स्थितिमा अनुमानका भरमा प्रतिवादीलाई कसुरदार कायम गर्न र सजायको भागीदार बनाउनु कानूनको मनसायविपरीत हुने ।
वस्तुनिष्ठ प्रमाण र मनासिब आधार तथा कारणविना गैरकानूनीरूपमा सम्पत्ति आर्जन गरी अमिल्दो र अस्वाभाविक जीवनयापन गरेको भनी आरोपपत्रमा आरोपित गरिनु मात्र आफैँमा पर्याप्त हुँदैन, त्यस्तो आरोप तथ्यपूर्ण, निश्चयात्मक र वास्तविक आधार र प्रमाणबाट खम्बिर हुनुपर्ने ।
(प्रकरण नं. २५)
पुनरावेद/वादीको तर्फबाट : विद्वान् सहन्यायाधिवक्ताद्वय महेश शर्मा पौडेल र गोपीचन्द्र भट्टराई
प्रत्यर्थी/प्रतिवादीको तर्फबाट : विद्वान् वरिष्ठ अधिवक्ता श्यामप्रसाद खरेल
अवलम्बित नजिर :
ने.का.प. २०६७, अङ्क १२, नि.नं. ८५१९, पृष्ठ २००७
ने.का.प. २०६८, अङ्क ६, नि.नं. ८६३० पृष्ठ ९१७
सम्बद्ध कानून :
विशेष अदालतमा फैसला गर्ने :–
अध्यक्ष मा.न्या.श्री गौरीबहादुर कार्की
सदस्य मा.न्या.श्री ओमप्रकाश मिश्र
सदस्य मा.न्या.श्री केदारप्रसाद चालीसे
फैसला
स.प्र.न्या.रामकुमार प्रसाद शाह : विशेष अदालतको फैसलाउपर भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा १७ बमोजिम वादी नेपाल सरकार एवम् प्रतिवादीको तर्फबाट पुनरावेदन दायर भई पेस हुन आएको प्रस्तुत मुद्दाको सङ्क्षिप्त तथ्य एवम् ठहर यसप्रकार छ :
प्रहरी महानिरीक्षक अच्युतकृष्ण खरेलले आफ्नो पदीय दायित्वको दुरूपयोग गरी विभिन्न सरकारी कार्यालयका कर्मचारीहरूलाई प्रभावमा पारी काठमाडौं महाराजगञ्जस्थित शिक्षण अस्पताल पछाडिको ६ रोपनी सरकारी जग्गा आफन्तहरूका नाममा दर्ता गरी भ्रष्टाचार गरेको भनी द.नं. ११०७३ मिति २०५९।२।१२ र द.नं. ११०६४ मिति २०६०।२।१६ मा आयोगमा दुईवटा उजुरीहरू पर्न आएका तथा पूर्व प्रहरी महानिरीक्षक अच्युतकृष्ण खरेलको कूल स्वआर्जित सम्पत्तिमध्ये ओम हस्पिटल एन्ड रिसर्च सेन्टरको रू. १० लाखको शेयर रकमसमेत जम्मा रू. ५०,५१,३०३।६० बराबरको सम्पत्तिको आयस्रोत पुष्टि हुन आएको देखिएन भन्नेसमेत व्यहोराको सम्पत्ति न्यायिक जाँचबुझ आयोगको प्रतिवेदन ।
अच्युतकृष्ण खरेलले प्रहरी सङ्गठनअन्तर्गतको सार्वजनिक पदमा जम्मा अवधि ३० वर्ष ५ महिना २२ दिन कार्यरत् रहेको देखिएको अच्युतकृष्ण खरेलले आफ्ना बहिनी नीला उप्रेती, भाउजू पद्मा खरेल र भतिजो बिनोद खरेलको नाममा का.म.न.पा. ३ टिचिङ हस्पिटल पछाडिपट्टि करिब ६ (छ) रोपनी पर्ती जग्गा नेपाल सरकारको नामबाट आफ्ना बहिनी, भाउजू र भतिजोको नाममा दर्ता गरेर २०५९।१।१९ र ०६०।१।२२ मा बिक्री गरी अप्रत्यक्ष लाभ लिएको भन्ने मिति २०६०।२।१६ मा विनोद के.सी. तथा २०५९।२।१२ मा दीपक थापाले गरेको उजुरी सम्बन्धमा हेर्दा का.जि. का.म.न.पा. वडा नं. २२घ कि.नं. ८७ को क्षेत्रफल १–८–०–० को जग्गा धनी गंगादेवी, लोकबहादुर, सूर्य कमल र कि.नं. ८६ को क्षेत्रफल ३–०–३–० को जग्गाधनी गंगादेवी र दुवै कि.नं. को मोही पञ्चनारायण मानन्धर देखिएको ।
जग्गाधनीबाट उक्त जग्गाहरूमध्येको कि.नं. ८६ को जग्गा सीता शर्मा र पद्मा खरेलले, कि.नं. ८७ को जग्गा नीला उप्रेतीले र कि.नं. ४४९ को जग्गा बिनोद खरेलले मिति २०४९।५।८ मा खरिद गरेको देखिएको ।
यसरी सरकारी पर्ती जग्गा दर्ता गरी गराई खाएको भन्ने उजुरीबमोजिम जग्गा दर्ता गराएको नभई साबिक नापीकै अवस्थामा आवादी जनिएर विभिन्न व्यक्तिका नाममा फिल्डबुक तयार भई छुट्टाछुट्टै कित्तामा मोहीसमेत कायम रही छुट्टै व्यक्तिका नाममा दर्ता कायम रहेको जग्गा खरिद बिक्री भएको देखिएकाले उजुरी सम्बन्धमा केही कारवाही गरी रहनुपर्ने देखिएन भन्ने उल्लेख भएको ।
१. पारिवारिक विवरण :
अच्युतकृष्ण खरेलबाट पेस हुन आएको व्यक्तिगत विवरण फारमबमोजिम निजको परिवारमा देहायबमोजिम सदस्यहरू रहेका देखिन्छन् ।
तालिका नं. १
सि.नं. नाम नाता पेसा कैफियत
१मीना खरेलपत्नीगृहिणी
२ डा. चाँदनी खरेल (भट्टराई) छोरी चिकित्सक विवाहित
३डा. आयुष खरेलछोराचिकित्सक
२. सार्वजनिक पदमा काम गरेको विवरण :
अच्युतकृष्ण खरेलले प्रहरी सङ्गठनअन्तर्गतको सार्वजनिक पदमा कार्यरत् रहँदाको विवरण देहायबमोजिम देखिन्छ ।
तालिका नं. २
सि.नं. कार्यालय/निकाय/संस्था पद/श्रेणी बहाल रहेको अवधि कैफियत
१ जनकपुर एस.पी. कार्यालय प्रहरी निरीक्षक २०२७।२।५ २०२८।५।२२ नयाँ नियुक्ति
२सदर प्रहरी तालिम केन्द्र, महाराजगन्जप्रहरी निरीक्षक२०२८।५।२३२०२९।९।२८
३जिल्ला प्रहरी कार्यालय, चितवनप्रहरी निरीक्षक२०२९।९।२९२०३१।४।६
४सदर प्रहरी तालिम केन्द, र महाराजगन्जप्रहरी निरीक्षक२०३१।४।७२०३५।५।१८
५ सदर प्रहरी तालिम केन्द, र महाराजगन्ज प्रहरी नायव उपरीक्षक २०३५।५।१९ २०३८।५।२१ बढुवा
६जिल्ला प्रहरी कार्यालय, रूपन्देहीप्रहरी नायव उपरीक्षक२०३८।५।२२२०३९।५।२८
७जिल्ला प्रहरी कार्यालय, काठमाडौंप्रहरी नायव उपरीक्षक२०३९।५।२९२०४१।३।१४
८ सदर प्रहरी तालिम केन्द, र महाराजगन्ज प्रहरी उपरीक्षक २०४१।३।१५ २०४३।४।८ बढुवा
९सदर प्रहरी तालिम केन्द्र, महाराजगन्जप्रहरी उपरीक्षक२०४३।४।९२०४३।६।३०
१० प्रहरी प्रधान कार्यालय, कार्य महाशाखा प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक २०४३।७।१ २०४४।९।६ बढुवा
११सुदूर पश्चिम क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालयप्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक२०४४।९।७२०४६।११।२८
१२मध्य क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालय, काठमाडौंप्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक२०४६।११।२९२०४७।१।१३
१३सदर प्रहरी तालिम केन्द्र, महाराजगन्जप्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक२०४७।१।१४२०४८।१।४
१४ सुदूर पश्चिम क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालय प्रहरी नायव महानिरीक्षक २०४८।१।५ २०४८।१।८ बढुवा
१५प्रहरी प्रधान कार्यालय, कार्य बिभागप्रहरी नायव महानिरीक्षक०४८।१।९२०४९।७।१३
१६पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय प्रहरी कार्यालयप्रहरी नायव महानिरीक्षक२०४९।७।१४२०४९।११।१४
१७ प्रहरी प्रधान कार्यालय प्रहरी अतिरिक्त महानिरीक्षक २०४९।११।१५ २०५३।१०।३० बढुवा
१८ प्रहरी प्रधान कार्यालय प्रहरी महानिरीक्षक २०५३।१०।१५ २०५३।१२।२१ बढुवा
१९ राष्ट्रिय अनुसन्धान बिभाग प्रमुख अधिकृत २०५३।१२।२१ २०५४।८।२५ सरूवा
२० प्रहरी प्रधान कार्यालय प्रहरी महानिरीक्षक २०५४।८।२६ २०५७।७।२७ पुनः नियुक्ति र अवकाश
सार्वजनिक पदमा कार्यरत् रहेको जम्मा अवधि ३० वर्ष ५ महिना २२ दिन ।
३. घरजग्गासम्बन्धी विवरण :
(क) अंशबाट प्राप्त जग्गा :
अच्युतकृष्ण खरेलका दाजुभाइबीच मालपोत कार्यालय सप्तरीबाट मिति २०३३।१।१४ मा, मालपोत कार्यालय काठमाडौंबाट मिति २०३४।२।१७ मा र मालपोत कार्यालय, काभ्रेपलाञ्चोकबाट मिति २०५६।८।१९ मा गरी तीनपटक अंशबन्डा भएको छ । ती अंशबन्डाबाट प्राप्त जग्गाको विवरण देहायको तालिकामा प्रस्तुत गरिएको छ ।
तालिका नं. ३
क्र.सं. जग्गाधनीको नाम जिल्ला गा.वि.स./न.पा. वडा नं. कि.नं. क्षेत्रफल मोहीको नाम कैफियत
१अच्युतकृष्ण खरेलकाठमाडौंका.म.न.पा.३३१३०३०–२–०–३
२,,सप्तरीनर्घौं४३१/३१८१–३–६मुनर मण्डल
३,,,,,,५(क)९९ ०–२–४सडवा मण्डल
४,,,,,,५(क)१०००–३–१तेतर मण्डल
५,,,,,,६८१०–३–७रति यादव
६,,,,,,६८४०–१७–८भागु मण्डल
७,,,,,,२(क)४३०–७–१०चितवैन ठाकुर
८,,,,,,५(क)१५८०–१२–२कैलु यादव
९,,,,,,६१७३०–६–६भागु मण्डल
१०,,,,,,६२८१०–३–०मुनर मण्डल
११,,,,,,४९२/३७८०–३–१९.५
१२,,,,,,४३५१/३८१०–०–६
१३,,,,,,५(क)१/२८९०–२–२.५
१४,,,,,,५(घ)९८/२९२०–९–१४.५
१५,,,,,,२(ख)२१/३२११–१६–१०
१६,,,,,,२(ख)२९९१–१२–१३
१७,,,,,,२(ख)१९२०–५–७
१८,,,,,,४५६०–२–२मुनर मण्डल
१९,,,,,,६८५०–१७–५
२०,,,,,,२(ख)२२७१–१९–१८
२१,,,,,,६१९७०–०–१४
२२,,,,,,४१०९०–९–७
२३,,,,,,४११४०–३–६
२४,,,,,,६८७०–५–१८
२५ ,, काभ्रे. साठीघर २ ३१७ ९–४–३–३ बुद्धिमान दनुवार २०५६।८।१९ को बन्डा बमोजिम
२६,,,,बालुवा४२४७१–०–२–३
२७,,,,,,२४८१३–१४–३–१
२८ ,, ,, पलाञ्चोक भगवती ४ ३०१ १–४–०–२ २०३३।१।१४ को बन्डा बमोजिम
२९,,,,,,४३०२५–१०–३–०
३०,,,,,,४३०५३–०–१–३
प्रस्तुत तालिकामा उल्लेख भएअनुसार अच्युतकृष्ण खरेललाई पैतृकरूपमा रहेको काठमाडौं जिल्ला का.म.न.पा.–३३ को कि.नं. १३०३ को क्षेत्रफल ०–२–०–३ रोपनी जग्गा र सोमा बनेको आधा घर, जिल्ला सप्तरी नर्घौं गा.वि.स. का विभिन्न कित्ता गरी जम्मा क्षेत्रफल १२–७–६.५ बिगाहा जग्गा र काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लास्थित विभिन्न गा.वि.स. को क्षेत्रफल ३४–३–३–० रोपनी जग्गा र सो जग्गामा रहेको झिंगटी छाना भएको घर अंशबन्डाबाट प्राप्त हुन आएको देखिन्छ । निजले अंशबन्डाबाट प्राप्त गरेका जग्गामध्ये जिल्ला काभ्रेपलाञ्चोक स्थित जग्गाको कृषि आयबाट पारिवारिक भरणपोषण भएको र सप्तरी जिल्लाको नर्घौंको जम्मा क्षेत्रफल १२–७–६.५ बिगाह जग्गाको कृषि आयबाट पटकपटक सम्पत्ति आर्जन गर्न प्रयोग भएको भनी निजले बयानमा उल्लेख गरेको हुँदा कृषि आय गणना गर्ने प्रयोजनका लागि सो जग्गाको किसिम छुट्याइएको छ :
अब्बल धनहर खेतः
तालिका नं. ४
क्र.सं. जग्गाधनीको नाम जिल्ला गा.वि.स./ न.पा. वडा नं. कि.नं. क्षेत्रफल बिक्री मिति कैफियत
१अच्युतकृष्ण खरेलसप्तरी नर्घौं२२७१–१९–१८२०५२।११।२०
२,,,,,,३८१०–०–६२०५६।९।२३
३,,,,,,१०९०–९–७२०५२।११।२०
४,,,, ,,११४०–३–६२०५९।११।१४
५,,,,,,९९०–२–४
६,,,,,,१०००–३–१
७,,,,,,२८९०–२–२.५
८,,,,,,२९२०–९–१४.५२०४८।१२।७
९,,,,,,८१०–३–७
१० ,, ,, ,, ८४ ०–१७–८ २०५७।१०।४ बिक्री भई क्षे.फ.०–८–१४ बाँकी
११,,,,,,८५०–१७–५२०५२।११।२३
१२,,,,,,८७०–५–१८
१३ ,, ,, ,, ३१८ १–३–६ २०५७।१।२१ आधा आधा मोही जग्गा बाँडफाँड
जम्मा बिगाहा :-६–१७–३
दोयम धनहर खेत :
तालिका नं. ५
क्र.सं. जग्गाधनीको नाम जिल्ला गा.वि.स./ न.पा. वडा नं. कि.नं. क्षेत्रफल बिक्री मिति कैफियत
१अच्युतकृष्ण खरेलसप्तरी,नर्घौं४३०–७–१०२०४७।१०।२७
२ ,, ,, ,, ३२१ १–१६–१० २०५१।११।१७ र २०५१।१२।२८ क्षे.फ. ०–३–३ बाँकी
३,,,,,,१५८०–१२–२
४ ,, ,, ,, १७३ ०–६–६ २०५७।१०।४ क्षे.फ. ०–३–३ बाँकी
५,,,,,,१९७०–०–१४
६,,,,,,२२९१–१२–१३२०५२।११।२०
७,,,,,,१९२०–५–७२०५६।९।२३
जम्मा बिगाह :–५–१–२
सीम धनहर खेत :
तालिका नं. ६
क्र.सं. जग्गाधनीको नाम जिल्ला गा.वि.स./न.पा. वडा नं. कि.नं. क्षेत्रफल बिक्री मिति कैफियत
१ अच्युतकृष्ण खरेल सप्तरी नर्घौं २८१ ०–३–० २०५७।१।२१ मोहीलाई आधा दिएको
भीरपाखा :
तालिका नं. ७
क्र.सं. जग्गाधनीको नाम जिल्ला गा.वि.स./न.पा. वडा नं. कि.नं. क्षेत्रफल बिक्री मिति कैफियत
१अच्युतकृष्ण खरेलसप्तरीनर्घौं३७८०–३–१९.५२०५६।९।२३
२,,,,५६०–२–२
जम्मा बिगाह :–०–६–१.५
नर्घौंको वर्गीकरणअनुसारको जग्गाको विवरणः
तालिका नं. ७(क)
क्र.सं. जग्गाको किसिम जिल्ला न.पा./गा.वि.स. वडा नं. कि.नं. जम्मा क्षे.फ. कैफियत
१अवलसप्तरी नर्घौं ६–१७–३
२दोयम,,,,५–१–२
३सीम ,,,,०–३–०
४भीरपाखा ,,,,०–६–१.५
जम्मा बिगाह :–१२–७–६.५
(ख) हक हस्तान्तरण गरेको जग्गा :
अच्युतकृष्ण खरेलले अंशबन्डाबाट प्राप्त पैतृक जग्गा जमिन देहाय बमोजिमको लिखत गरी हक हस्तान्तरण गरेको देखिएको हुँदा प्राप्त गर्ने व्यक्तिको नाम हस्तान्तरणको तरिका र हस्तान्तरण गरेको मितिसमेत देखिने गरी देहायको तालिकामा प्रस्तुत गरिएको छ ।
तालिका नं. ८
क्र.सं. जग्गाधनीको नाम जिल्ला गा.वि.स./ न.पा वडा नं. कि.नं. क्षेत्रफल लिनेको नाम रकम (रू.) मिति लिखतको किसिम कैफियत
१अच्युतकृष्ण खरेलसप्तरीनर्घौं२क४३०–७–१०रामनारायण मण्डल१४,०००।–०४७।१०।२७ मोहीराजिनामा
२,,,,,,,५क२९२०–९–१४.५लडुवती यावदवनी१०,०००।–०४८।१२।७राजिनामा
३,,,,,,२ख३९८०–१४–०गुलाव देवी१४,०००।–०५१।११।१७,,
४,,,,,,२ख४०१०–३–८.५अनिलकुमार झा५,०००।–०५१।१२।२८,,
५,,,,,,२ख४०००–३–८.५सुनिलकुमार झा५,०००।–०५१।१२।२८,,
६,,,,,,२ख४०२०–१२–१०बुद्धराम यादव१३,०००।–०५१।१२।२८,,
७,,,,,,४१०९०–९–७रामनारायण शाह१३,०००।–०५२।११।२०राजिनामा
८,,,,,,२क२२७१–१९–१८रामचन्द्र यादव५२,०००।–०५२।११।२०,,
९,,,,,,२ख२९९१–१२–१३अमिरलाल यादव३६,०००।–०५२।११।२०
१०,,,,,,६५४५०–८–१२.५नागोवति१०,०००।–०५२।११।२३,,
११,,,,,,६५४६०–८–१२.५सिरिकान्त मण्डल१०,०००।–०५२।११।२३
१२,,,,,,४३७८०–३–१९.५सूर्य नारायण१२,०००।–०५६।९।२३,,
१३,,,,,,४३८१०–०–६,,४,०००।–०५६।९।२३,,
१४,,,,,,२१९२०–५–७,,१०,०००।–०५६।९।२३,,
१५,,,,,,४३१/६१८०–११–१३लोदाइ मण्डल०५७।१।२१ मोहीमोही बापत
१६,,,,,,६२८१/५८४०–१–१०,,०५७।१।२१ मोही,,
१७,,,,,,६५७५०–४–०चनरदेवी१८,०००।–०५७।१०।४ मोहीराजिनामा
१८,,,,,,,६५७६०–४–१४अमिरलाल यादव२२,०००।–०५७।१०।४ मोही,,
१९,,,,,,६५७८०–३–३,,२१,०००।–०५७।१०।४ मोही,,
२०,,,,,,४११४०–३–६तपसी र कमलावति२५,०००।–०५९।११।१४,,
(ग) अंशबन्डाबाट प्राप्तमध्ये बाँकी जग्गाहरू :
तालिका नं. ३ मा देखाइएका अंशबाट प्राप्त जग्गाहरूमध्ये समय समयमा बिक्रीसमेतबाट हक हस्तान्तरण गरीसकेपछि बाँकी रहन आएका जग्गाहरू देहायबमोजिम देखिन्छन् ।
तालिका नं. ९
क्र.सं. सम्बन्धित जग्गाधनीको नाम जग्गाको विवरण जग्गाको अवस्था कैफियत
जिल्लागा.वि.स./न.पा.वडा नं.कि.नं.क्षेत्रफल
१ अच्युतकृष्ण खरेल सप्तरी नर्घौं ६ ८७ ०–५–१८ जो.खा.
२,,,,,,४३१८/६१९०–११–१३मुनर मण्डल
३,,,,,,२(ख)३९९/४०३०–३–३जो.खा.
४,,,,,,५(क)९९०–२–४सडवा मण्डल
५,,,,,,,,१५८०–१२–२कैलु मण्डल
६अच्युतकृष्ण खरेलसप्तरीनर्घौं५(क)१०००–३–१तेतर मण्डल
७,,,,,,,,१/२८९०–२–२.५जो.खा.
८,,,,,,६८१०–३–७रति यादव
९,,,,,,,,८४/५७७०–८–१४भागु मण्डल
१०,,,,,,,,१७३/५७९०–३–३भागु मण्डल
११,,,,,,,,२८१/५८५०–१–१०मुनर मण्डल
१२,,,,,,,,१९७०–०–१४जो.खा.
१३ ,, ,, ,, ४(क) ५६ ०–२–२ मुनर मण्डल
१४,,,,पलान्चोक भगवती४३०११–४–०–२
१५,,,,,,४३०२५–१०–३–०
१६,,,,,,४३०५३–०–१–३
१७,,,,साठीघर२३१७९–४–३–३बुद्धिमान दनुवार
१८ ,, ,, बालुवा ४ २४७ १–०–२–३
१९,,,,बालुवा२४८१३–१४–३–१
जिल्ला सप्तरी नर्घौं गा.वि.स. मा अब जम्मा २–१९–१३.५ बिगाह जग्गा बाँकी रहन गएको देखिन्छ ।
(घ) सार्वजनिक पदमा रहँदा आर्जन गरेको घर जग्गाको विवरण :
सार्वजनिक पदमा कार्यरत् रहेको अवस्थामा अच्युतकृष्ण खरेलले आर्जन गरेको घर जग्गाको विवरण देहायको तालिकामा प्रस्तुत गरिएको छ ।
तालिका नं. १०
क्र.सं. घर जग्गाको विवरण जग्गाधनीको नाम र नाता खरिद/निर्माण मिति लिखतको मूल्य जग्गाको हालको मूल्य घरको हालको मूल्य कैफियत
१क) का.जि.का.म.न.पा.–३ (हाल–१०) कि.नं. ५८६/५७९ क्षेत्रफल ०–२–३–० (हाल कि.नं. २५९ भएको)अच्युतकृष्ण खरेल२०३५।३।१२७,०००।–२१,९४,३२२।८५२३,०५,६७७।१५
(ख) का.जि. का.म.न.पा.–३ (हाल १०) कि.नं. ४०० मध्येबाट कि.का. भै कि.नं. ५९६ को ७ आना (हाल कि.नं. २५९ कायम भएको)अच्युतकृष्ण खरेल२०४२।३।३१४,०००।–
२का.म.न.पा.–२३(च) कि.नं. १२१ क्षेत्रफल ०–१०–२–०मीना खरेल२०३६।११।१ २४,०००।–१३,१२,५००।–
३का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. १५२/२५४/४३९ क्षेत्रफल ०–११–१–२अच्युतकृष्ण खरेल२०४१।१२।२५४४,०००।–२२,७५,०००।–
४का.म.न.पा. २३त कि.नं. २५७ क्षे.फ. ०–४–०–०मीना खरेल२०४२।११।१८१५,०००।–८,००,०००।–
५का.म.न.पा.–२२(घ) कि.नं. ६१ क्षेत्रफल ०–३–३–० कि.नं. ६२ क्षेत्रफल ०–३–२–०मीना खरेल२०४९।५।८६९,०००।–५,४३,७५०।–
६का.जि. जोरपाटी ५(ख)कि.नं. २३४ को क्षेत्रफल १–०–१–०मीना खरेल२०५०।६।८१,३२,०००।–११,१७,१८७।५०
७का.जि.जोरपाटी ५(ख) कि.नं. ३५० क्षे.फ. १–०–२–०मीना खरेल२०५०।६।८११,३४,३७५।–
८का.जि.जोरपाटी ५(ख) कि.नं. ३४८ क्षे.फ. ०–९–०–२मीना खरेल२०५०।६।८६,२७,३४३।७५
९का.जि.जोरपाटी ५(ख) कि.नं. २७८ क्षे.फ. १–३–०–१मीना खरेल२०५०।१२।१७६०,०००।–१३,१०,५४६।८७
१०काभ्रे जिल्ला पलान्चोक–४ कि.नं. ४५६ क्षे.फ. ६–०–२–२मीना खरेल२०५१।४।१७५,०००।–५,०७,२८१।२५
११का.जि.का.म.न.पा.–२३ (त) कि.नं. २०१ क्षे.फ.०–५–०–०मीना खरेल२०५२।१।४७३,२००।–३,७५,०००।–
१२चितवन जिल्ला नारायणगढ–५(क) कि.नं. १४ क्षे.फ.०–३–१२.२५मीना खरेल२०५३।१।७३७,०००।–२,१६,७५०।–१५,२७,५८।।५१
१३चितवन नारायणगढ–५(क) कि.नं. ३७६ क्षेत्रफल०–८–९.७५मीना खरेल२०५३।१।७१,७०,०००।–५,०९,२५०।–
१४का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं.२०३/४३१ क्षे.फ.०–१–३–०अच्युतकृष्ण खरेल२०५३।५।५७६,६००।–३,५०,०००।–
१५का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३६ क्षे.फ. ०–८–०–०मीना खरेल२०५३।५।५१,७५,०००।–११,००,०००।–
१६का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. २०४/४३५ क्षे.फ.०–१२–०–०मीना खरेल२०५३।५।५३,३७,५००।–१६,५०,०००।४६,४९,६१९।१०
१७काभ्रे साठीघर भगवती–१ कि.नं. ४२ क्षे.२–७–२–०आयुष खरेल२०५४।२।५१४,५००।–२,०७,३७५।–
१८काभ्रे साठीघर भगवती–१ कि.नं. २९६ क्षे.फ.२–१३–२–१आयुष खरेल२०५४।८।२९१५,०००,–१९,९३३।५९
१९का.जि. जोरपाटी–५(ख) कि.नं. २७६ क्षे. ०–२–२–३.५आयुष खरेल२०५४।११।१०२१,५००।–१,८६,९१४।०६
२०का.जि. जोरपाटी कि.नं २७७ क्षे.फ. ०–२–२–३.५आयुष खरेल२०५४।१०।९२१,५००।–१,८६,९१४।०६
२१चितवन नारायणगढ–५(क) कि.नं. ४६३ क्षेत्रफल०–४–४मीना खरेल२०५५।८।१५८४,०००।–२,५२,०००।–
२२चितवन नारायणगढ–५(क) कि.नं. ४९३ क्षेत्रफल०–०–५.२५, कि.नं. ४९६ क्षे.फ. ०–०–५, कि.नं. ४९९ क्षे.फ. ०–०–१७मीना खरेल२०५६।९।१९२७,५००।–१५,७५०।– १५,०००।– ५१,०००।–
२३चितवन नारायणगढ–५(क) कि.नं. ५१३ क्षेत्रफल०–५–७.५मीना खरेल२०५७।२।११,०७,५००।–३,२२,५००।–
(ङ) बिक्री भएका घरजग्गाहरूको विवरण
सार्वजनिक पद धारण गरेपछि आर्जन गरेका घर जग्गाहरूमध्ये बिक्री गरेका घर जग्गाको विवरण देहायको तालिकामा प्रस्तुत गरिएको छ ।
तालिका नं. ११
क्र.सं घर जग्गाको विवरण बिक्री मिति लिखतको मूल्य कैफियत
१का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. २५७ क्षे.फ. ०–४–०–०२०५३।५।३८७,५००।–
२का.म.न.पा.–२३ (त) कि.नं. २५४।४३८ क्षे.फ. ०–२–२–२०५३।५।३५७,५००।–
३का.म.न.पा.–२३(च) कि.नं. १२१ क्षे.फ. क्षे.फ. ०–१०–२–००४१।८।२९३३,८१५।–
४का.म.न.पा.–२२ कि.नं. ६१ र ६२ को क्रमशः क्षे.फ. ०–३–३–० र ०–३–२–००५३।५।२७ २,०४,०००।–
५ का.म.न.पा. १० कि.नं. २५९ क्षे.फ. ०–९–३–३ ०५८।८।६ १३,७०,६१५। घर
९,९४,०००।– जग्गा
६का.जि. जोरपाटी ५ ख कि.नं. ३५० क्षे.फ. १–०–२–००६०।१।२४८,२५,०००।–
७का.जि. जोरपाटी ५ख कि.नं. ३४८ क्षे.फ. ०–९–०–२०६०।१।२४४,५६,२५०।–
८का.जि. जोरपाटी ५ख कि.नं. २७८ क्षे.फ. १–३–०–१०६०।१।२४९,५३,१२५।–
(च) काठमाडौं, काभ्रेपलाञ्चोक र चितवन जिल्लामा हाल बाँकी रहेका जग्गाहरूः–
अच्युतकृष्ण खरेलले सार्वजनिक पद धारण गरेपछि आफ्नो र आफ्ना परिवारका नाममा खरिद गरेका विभिन्न कित्ता जग्गाहरूमध्ये बिक्री गरी बाँकी रहन आएका जग्गालाई निम्न तालिकामा प्रस्तुत गरिएको छ ।
तालिका नं. १२
क्र.सं जग्गाको विवरण जग्गाधनीको नाम कैफियत
१ का.जि.का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. २०१ क्षे.फ. ०–५–०–० मीना खरेल
२का.जि. का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३५/४७५ क्षे.फ. ०–६–०–०मीना खरेल
३का.जि. का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३६/४७७ क्षे.फ. ०–४–०–०मीना खरेल
४का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३५/४७४ क्षे.फ. ०–६–०–० आयुष खरेल
५का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३६/४७६ क्षे.फ. ०–४–०–०आयुष खरेल
६का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३९ क्षे.फ. ०–११–१–२आयुष खरेल
७का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३१ क्षे.फ. ०–१–३–०आयुष खरेल
८का.जि. जोरपाटी – ५ख कि.नं. २३४ क्षे.फ. १–०–१–०आयुष खरेल
९का.जि. जोरपाटी – ५ख कि.नं. २७६ क्षे.फ. ०–२–२–३.५आयुष खरेल
१०का.जि. जोरपाटी – ५ख कि.नं. २७७ क्षे.फ. ०–२–२–३.५आयुष खरेल
११चितवन जि. नारायणगढ– ५(क) कि.नं. १४ क्षे.फ. ०–३–१२.२५मीना खरेल
१२चितवन जि. नारायणगढ–५(क) कि.नं. ३७६ क्षे.फ. ०–८–९.७५मीना खरेल
१३चितवन जि. नारायणगढ–५(क) कि.नं. ४६३ क्षे.फ. ०–४–४आयुष खरेल
१४चितवन जि. नारायणगढ–५(क) कि.नं. ४९३ क्षे.फ. ०–०–५.२५आयुष खरेल
१५चितवन जि. नारायणगढ–५(क) कि.नं. ४९६ क्षे.फ. ०–०–५आयुष खरेल
१६चितवन जि. नारायणगढ–५(क) कि.नं. ४९९ क्षे.फ. ०–०–१७आयुष खरेल
१७चितवन जि. नारायणगढ–५(क) कि.नं. ५१३ क्षे.फ. ०–५–७.५आयुष खरेल
१८काभ्रे जि. साठीघर – १ कि.नं. ४२ क्षेत्रफल २–७–२–०आयुष खरेल
१९काभ्रे जि. साठीघर – १ कि.नं. २९६ क्षेत्रफल २–१३–२–१आयुष खरेल
२०काभ्रे. जिल्ला पल्लाञ्चोक ४ कि.नं. ४५६ क्षेत्रफल ६–०–२–२मीना खरेल
सार्वजनिक पद धारण गरेपछि आर्जन गरेका चल अचल सम्पत्तिको विवरण :
(क) घर जग्गा :
तालिका नं. १३
क्र.सं. सम्पत्तिको विवरण सम्पत्ति धनीको नाम खरिद/निर्मित मिति हालको मूल्य (रू.) कैफियत
१का.जि. का.म.न.पा. वडा नं. २३त कि.नं. २५४ को क्षेत्रफल ०–१४–०–० रोपनी जग्गा अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद गरेको मध्ये कित्ताकाट भई कि.नं. ४३८ र ४३९ कायम हुन आएकामा ४३८ को क्षेत्रफल ०–२–२–२ रोपनी जग्गा राम खरेललाई मिति २०५३।५।५ मा बिक्री गरी कि.नं.४३९को क्षेत्रफल ०–११–१–२ बाँकी रहेकामा २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत पासगरी निजका एकमात्र छोरा आयुष खरेलका नाममा हाल कायम रहेकोआयुष खरेल२०४१।१२।२५२२,७५,०००।–
२का.जि. जोरपाटी गा.वि.स वडा नं. ५ख को कि.नं. २३४ को क्षेत्रफल १–०–१–० रोपनी जग्गा मीना खरेलका नाममा खरिद गरी २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत पासगरी निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा हाल कायम रहेकोआयुष खरेल२०५०।६।८११,१७,१८७।५०
३जिल्ला काभ्रेपलाञ्चोक पलान्चोक गा.वि.स वडा नं. ४ को कि.नं. ४५६ को क्षेत्रफल ६–०–२–२ रोपनी जग्गा खरिदमीना खरेल२०५१।४।१७५,०७,२८१।२५
४जि.का.म.न.पा. वडा नं. २३त को कि.नं. २०१ को क्षेत्रफल ०–५–०–० रोपनी जग्गामीना खरेल२०५२।१।४३,७५,०००।–
५जि.का.म.न.पा. वडा नं. २३त को साबिक कि.नं. ४३६ को क्षेत्रफल ०–८–०–० जग्गा कित्ताकाट भई कि.नं. ४७६ र ४७७ कायम भए भई आधा/आधा जग्गा मीना खरेल र निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा हाल कायम रहेकोमीना खरेल र आयुष खरेल२०५३।५।५११,००,०००।–
६क) काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं. २३(त) को साबिक कि.नं. ४३५ कि. का. भई कायम कि.नं. ४७५ को क्षेत्रफल ०–६–०–० रो. जग्गामीना खरेल२०५३।५।५४,५०,०००।–
(ख) ऐ.ऐ. जग्गामा २०५३ सालमा कभर्ड एरिया ४६४७.४० वर्गफिटको रू.३३,८०,१७०।२० रकमको लागतमा निर्मित घरको हालको मूल्यमीना खरेल२०५३४०,६२,७५७।१०
(ग) ऐ.ऐ. घरमा मूल्याङ्कन प्रतिवेदनबमोजिम फर्निचर उपकरणहरूको मूल्यमीना खरेल२०५३५,८६,८६२।–
७काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं. २३(त) को साबिक कि.नं. ४३५ हाल कायम कि.नं. ४७४ को क्षेत्रफल ०–६–०–० रो. जग्गाआयुष खरेल२०५३।५।५१२,००,०००।–
८ऐ.ऐ. कि.नं. ४३१ को क्षेत्रफल ०–१–३–० रोपनी जग्गा अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद भई २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत पासगरी निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा हाल कायम रहेकोआयुष खरेल२०५३।५।५३,५०,०००।–
९(क) चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क को कि.नं. १४ र ३७६ क्षेत्रफल क्रमशः ०–३–१२.२५ र ०–८–९.७५ गरी जम्मा क्षेत्रफल ०–१२–० बिगाह जग्गा खरिद चितवन जिल्ला नारायणगढ स्थित ५क को कि.नं. ३७६ को क्षेत्रफल ०–८–९.७५ को जग्गामीना खरेल२०५३।१।७क्रमशः२,१६,७५०।– र ५,०९२५०।– जम्मा ७,२६,०००।–
(ख) ऐ.ऐ. जग्गामा १८८३.७० वर्गफिटमा २०५५ मा रू.११,६७,६५८।५३ को लागतमा निर्मित घरको हालको मूल्यमीना खरेल२०५५१४,०२,८८५।२७
(ग) ऐ.ऐ. घरमा रहेका फर्निचर र फर्निसिङ्गको मूल्याङ्कन प्रतिवेदनअनुसार हालको मूल्यमीना खरेल१,२४,७००।९४
१०काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला साठीघर गा.वि.स वडा.नं. १ को कित्ता नं. ४२ को क्षेत्रफल २–७–२–० रोपनी जग्गा खरिदआयुष खरेल२०५४।२।५२,०७,३७५।–
११काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला साठीघर गा.वि.स वडा.नं. १ को कित्ता नं. २९६ को क्षेत्रफल २–१३–२–१ रोपनी जग्गा खरिदआयुष खरेल२०५४।८।२९१९,९३३।५९
१२(क) का.जि. जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५ख को कि.नं. २७७ क्षेत्रफल ०–२–२–३.५ रोपनी जग्गा खरिदआयुष खरेल२०५४।१०।९१,८६,९१४।०६
(ख) का.जि. जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५ख को कि.नं. २७६ क्षेत्रफल ०–२–२–३.५ रोपनी जग्गा खरिदआयुष खरेल२०५४।११।१०१,८६,९१४।०६
१३चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क को कि.नं. ४६३ को क्षेत्रफल ०–४–४ बिगाह जग्गा मीना खरेलका नाममा खरिद गरी २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत पासगरी निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेको जग्गाआयुष खरेल२०५५।८।१५२,५२,०००।–
१४चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क को कि.नं. ४९३,४९६ र ४९९ को क्षेत्रफल क्रमशः ०–०–५.२५, ०–०–५ र ०–०–१७ बिगाह जग्गा २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत पासगरी निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेको जग्गाआयुष खरेल२०५६।९।१९क्रमशः १५,७५०।–१५,०००।–५१,०००।– गरीजम्मा रू.८१,७५०।–
१५चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क को कि.नं. ५१३ को क्षेत्रफल ०–५–७.५ बिगाह जग्गा २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत पासगरी निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेको जग्गाआयुष खरेल३,२२,५००।–
१६काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५(ख) स्थित कि.नं. ३५० को जग्गा बिक्री गरी प्राप्त गरेको रकम आयुष खरेल८,२५,०००।–
१७काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५(ख) स्थित कि.नं. ३४८ को जग्गा बिक्री गरी लिएको रकमआयुष खरेल६,२७,३४३।७४
१८काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५(ख) स्थित कि.नं. २७८ को जग्गा बिक्री गरी लिएको रकमआयुष खरेल१३,१०,५४६।८७
जम्मा :– १,८२,९७,९५१।३९
(ख) बैंक/वित्तीय संस्थामा रहेको मौज्दात :
तालिका नंः १४
क्र.सं. खातावालाको नाम बैंकको नाम र खाता नम्बर हालको मौज्दात (रू.) कैफियत
१ अच्युतकृष्ण खरेल नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजार, बचत ०४५३१५० १६,३२९।– यो मौज्दात ०६०।२।२८ सम्मको हो ।
२ चाँदनी खरेल ऐ.ऐ. शाखा बचत ५५०–०८६३९१ ३७४७।३७ यो मौज्दात ०५९।२।३० सम्मको हो ।
३ मीना खरेल ऐ.ऐ. शाखा बचत ०६६८७५० ३,६१९।९६ यो मौज्दात ०६०।३।३२ सम्मको हो ।
४ आयुष खरेल ऐ.ऐ. शाखा बचत ०८०७१५० ३,६२८।७० यो मौज्दात ०६०।३।३२ सम्मको हो ।
५ चाँदनी खरेल युनियन फाइनान्स मुद्दती खाता नं. १७८२१६०२ ० यो खाता २०६०।१।२२ मा बन्द भएको
६ मीना खरेल युनियन फाइनान्स मुद्दती खाता नं. ०१७८३१६०२ ० यो खाता २०६०।१।२२ मा बन्द भएको
७ चाँदनी खरेल नबिल बैंक ०२१००१५६१६००१ १,४३,५२१।५५ यो मौज्दात ०६०।२।२७ सम्मको हो ।
८ मीना खरेल नबिल बैंक लि. ०११००१३६०८८०१ १,०८,४३९।५२ यो मौज्दात ०६०।३।२१२ सम्मको हो ।
९ (क) अच्युतकृष्ण खरेल प्रिमियर फाइनान्स मुद्दती खाता नं. ३–०४१७ १५,००,०००।– यो मौज्दात ०६०।२।१ सम्मको हो ।
(ख) अच्युतकृष्ण खरेलप्रिमियर फाइनान्समा मुद्दती खाताको ब्याज जम्मा हुने खातामा रहेको मौज्दात१,१८,५९७।६१,, ,,
१० अच्युतकृष्ण खरेल नेपाल बैंक लिमिटेड बनेपा बचत खाता नं. ३८९८ ५,३४३।८४ यो मौज्दात २०६०।२।१ सम्मको हो ।
११ मीना खरेल नबिल बैंक लि. बचत नं. ०२१०२१५६०९३०१ ० बन्द गरेको डलर खाता
१२ अच्युतकृष्ण खरेल नबिल बैंक लि. बचत खाता ० बन्द गरेको डलर खाता
१३ आयुष खरेल नबिल बैंक लि. बचत नं. ०२१०२१५६०७००१ ७८,२१०।– डलर खाता
१४ आयुष खरेल नबिल बैंक लि. ०११००१३६०८७०१ १८,०२०।३२ यो मौज्दात ०६०।३।१२ सम्मको हो ।
१५चाँदनी खरेलनबिल बैंक लि. मुद्दती ०२०४९६५०,०००।–
१७अच्युतकृष्ण खरेलनेपाल बैंक लिमिटेड डिल्लीबजार, मुद्दती खाता नं. ६२/८६६१,५४,७००।–
१८ चाँदनी खरेल स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक लि., बचत खाता नं. १८०२४४३८४०१ ४३,३९१।८२ २०६०।४।९ सम्मको मौज्दात
जम्मा२२,४७,५४९।६९
(ग) शेयर खरिदसम्बन्धी विवरण :
तालिका नंः १५
क्र.सं. बैंक तथा कम्पनीको नाम शेयरधनीको नाम शेयर संख्या खरिद मिति प्रति शेयर (रू.) जम्मा खरिद शेयर मूल्य (रू.) कैफियत
१युनियन फाइनान्सअच्युतकृष्ण खरेल५०२०५६१००।–५,०००।–
२युनियन फाइनान्समीना खरेल५०२०५६१००।–५,०००।–
३युनियन फाइनान्सचाँदनी खरेल५०२०५६१००।–५,०००।–
४नेपाल लिभर लि.चाँदनी खरेल३०२०५०।१२।२५१००।–३,०००।–
५नेपाल लिभर लि.मीना खरेल३०२०५०।१२।२५१००।–३,०००।–
६एन.आई.डी.सी. क्यापिटल मार्केटचाँदनी खरेल१००० युनिट२०५०१०।–१०,०००।–
७नेपाल मर्चेण्ट बैंकिङ्ग एन्ड फाइनान्स लि.चाँदनी खरेल७०२०५६५०।–३,५००।–
८एन.आई.सी. बैंकमीना खरेल२५०२०५६।१०।२६१००।–२५,०००।–
९ नेकोन एयर लि. चाँदनी खरेल २६ २०५० १००।– २,६००।– (६ कित्ता बोनस शेयर)
१०(क) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.अच्युतकृष्ण खरेल५०२०४२१००।–५,०००।–
(ख) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.अच्युतकृष्ण खरेल१००२०५९।२।२६७८०।–७८,०००।–
(ग) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.अच्युतकृष्ण खरेल४८२०५७/०५८१००।–४,८००।–हकप्रद
(घ) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.अच्युतकृष्ण खरेल१७९विभिन्न मिति१००।–१७,९००।–बोनस शेयर
११(क) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.मीना खरेल५०२०४२१००।–५,०००।–
(ख) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.मीना खरेल४८२०५७/०५८१००।–४,८००।–हकप्रद
(ग) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि.मीना खरेल१४९२०५९।२।२६१००।–१४,९००।–बोनस शेयर
१२बैंक अफ काठमाडौंअच्युतकृष्ण खरेल४००२०५९।६।१८२७४।–१,०९,६००।–
१३(क) बैंक अफ काठमाडौंआयुष खरेल१,०००२०५७।४।१०९५०।–९,५०,०००।–
(ख) बैंक अफ काठमाडौंआयुष खरेल३००२०५९।३।१३३७६।–१,१२,८००।–
१४ओम नर्सिङ्ग होमआयुष खरेल१०,०००२०५६।८।३१००।–१०,००,०००।–
१५(क) नेपाल एस.बी.आई.बैंकमीना खरेल३०२०५०१००।–३,०००।–
(ख) नेपाल एस.बी.आई.बैंकमीना खरेल७२०५० फागुन१००।–७,२००।–हकप्रद
(ग) नेपाल एस.बी.आई.बैंकमीना खरेल६–१००।–६००।–बोनस शेयर
१६(क) नेपाल एस.बी.आई.बैंकचाँदनी खरेल३०२०५० फागुन१००।–३,०००।–
(ख) नेपाल एस.बी.आई.बैंकचाँदनी खरेल७२२०५० फागुन१००।–७,२००।–हकप्रद
(ग) नेपाल एस.बी.आई.बैंकचाँदनी खरेल६–१००।–६००।–बोनस शेयर
१७नबिल बैंक लि.अच्युतकृष्ण खरेल१०२२०५९।२।२७७४०७५,४८०।–
१८नेपाल प्रिन्टर्स एन्ड ट्रेडर्स को. लि.आयुष खरेल१००२०५५।१०।१७१,०००।–१,००,०००।–
जम्मा२५,६१,९८०।–
(घ) राष्ट्रिय बचतपत्र बिक्री गरी प्राप्त रकम :
अच्युतकृष्ण खरेलले निज स्वयम् र निजकी पत्नी मीना खरेलका नाममा देहायबमोजिम राष्ट्रिय बचतपत्र खरिद गरी ती बचतपत्र बिक्री गरेबाट प्राप्त रकम लुकाए छिपाएको देखिन्छ ।
तालिका नंः १६
क्र.सं. बचतपत्र धनीको नाम खरिद गरेको/रकम जम्मा गरेको मिति र रकम रकम (रू.) कैफियत
१ मीना खरेल राष्ट्रिय बचतपत्र २०६२ (घ), ००१७०६, मिति २०५७।१०।६, रू.८,००,०००।– रू.८,००,०००।– मिति २०५८।१२।३० मा बिक्री गरेको
(ङ) छोरालाई दिएको नगदको विवरण :
तालिका नंः १७
क्र.सं. विवरण नगद (रू.) कैफियत
१ मिति २०५७।९।२० मा एक मात्र छोरा आयुष खरेललाई अंशबन्डा गर्दा दिएको रकम (स.ज.नं. १५ अनुसार) १२,००,०००।– बयान तथा व्यक्तिगत विवरणअनुसार
(च) सवारी साधन खरिदसम्बन्धी विवरण :
तालिका नंः १८
क्र.सं. विवरण रकम (रू.) कैफियत
१मिति २०५४।३।६ मा भन्सार सुविधामा बा.३ च २७९३ नं. को निशान कार अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद गरेको ।५,८३,१५१।–
कूल सम्पत्ति (आरोपपत्रको तालिका नं. १३, १४, १५, १६, १७ र १८ अनुसार) - रू.२,५६,९०,६३२।०८
केही उल्लेख्य खर्चहरूको विवरण :
तालिका नंः १९
क्र.सं. खर्चको विवरण अवधि खर्च भएको रकम (रू.) कैफियत
१ आयुष खरेललाई निजी खर्चमा भारतको मणिपाल कलेजमा चिकित्सा विषय अध्ययन गराउँदाको खर्च १९९७–२००३ ११,२०,०००।– स.ज.नं. ५ र १०५ बमोजिम
२ छोरी चाँदनी खरेलको विवाहमा गरेको खर्च २०५९।८।१३ ४,००,०००।– स.ज. नं. ७ बमोजिम
जम्मा :–१५,२०,०००।–
विदेश भ्रमणबाट आर्जित आयः
तालिका नं. २०
क्र.सं. मिति भ्रमण गरेको स्थान भत्ता रकम (रू.) ७० प्रतिशत ले हुने बचत (रू.) सटही दर
१ २४ अप्रिल १९७१ देखि ५ मई १९७१(२०२८।१।११ देखि २०२८।१।२२ सम्म) जापान २,२६२।४० १,५८३।६८ रा.खे.प.बाट लेखी आए अनुसार प्रति दिन १०।– यु.एस.डलर पाउने (२ रू.१०।१० ले US$ २००।–)
२ १९७१ (२०२८) भारत २,०२०।– १,४१४।– रा.खे.प.बाट लेखी आए अनुसार प्रति दिन १०।– यु.एस.डलर पाउने गरी दुई पटक १०/१० दिन गएकामा हुने US$ २००।–)
३ १४–३० अप्रिल १९७२ (२०२९।१।२–१८) बैंकक २,९०८।८० २,०३६।१६ रा.खे.प.बाट लेखी आए अनुसार प्रति दिन १०।– यु.एस.डलर पाउने (२ रू.१०।१० ले US$ २८८।–)
४ १४ फेब्रुअरी देखि १८ मार्च १९८३ (२०३९।११।२ देखि १२।४ सम्म) जापान ७,१२८।– ४,९८९।६० जापनी येन रू. १,२०,०००।– को सटही दर जापानी यन १ को रू. ०.०५९४ हुने
५ २० सेप्टेम्बर देखि ५ अक्टोवर १९८६(२०४३।६।४–१९) सिउल (कोरिया) १५,४००।– १०,७८०।– @रू.२२।– ले US$ ७००।–
६ ६–२७ सेप्टेमवर १९९१(२०४८।५।३१देखि ६।११) क्यानडा २४,७३१।– १७,३१२।– @रू.४०।९० ले US$ ४२३।२७।–
७ ४–१०।११।१९९२ (२०४९।७।१९–२५) डकार (सेनेगल) ६६,९२८।– ४६,८५०।– @रू.४२।८० ले US$ १,०९५।–
८ २०५०।९।७ युगोस्लाभिया ८६,६५२।– ६०,६५६।– @रू.४९।४८ ले US$ १,२२६।–
९ २०५२।६।१० बेइजिङ (चीन) १,०२,६६३।– ७१,८६४।– @रू.५०।४० ले US$ १,४२६।–
१० २०५३।२।२९ कोलम्बो (श्रीलंका) ३४,९५२।– २४,४६६।– @रू.५६।८० ले US$ ४३१।–
११ २०५३।१०।१७ लन्डन (बेलायत) ३८,६४४।– २७,०५१।– @रू.५६।८० ले US$ ४७६।–
१२ २०५५।६।२५ कायरो (इजिप्ट) १,०१,४४७।– ७१,०१३।– @रू.६८।२५ ले US$ १,०४०।–
१३ २०५६।९।८ चीन ३१,१४३।– २१,८००।– @रू.६८।८० ले US$ ३१७।–
जम्मा५,१६,८७९।२०३,६१,८१५।८४
अच्युतकृष्ण खरेलले सरकारी कामकाजको सिलसिलामा पटकपटक विदेश भ्रमण गरेको देखिन्छ । विदेश भ्रमण गर्दा प्राप्त गरेको विदेशी मुद्राको ७० प्रतिशत बचत भएको हुन सक्ने अनुमान गरिएको छ । त्यसैगरी निजकी श्रीमती मीना खरेलसमेतले विदेश भ्रमण गरेको देखिन्छ । यसरी विदेश भ्रमण गर्दा आर्जन गरी बचत गरेको विदेशी मुद्रा निज र निजकी श्रीमती दुवैले नबिल बैंक लि. कान्तिपथ शाखामा खाता खोली त्यस्तो सम्पत्ति बैंकमा राखेपश्चात् झिकेको पाइँदैन । तर उक्त रकम दुवै खाताबाट यु.एस.डलर ८,८२२।४६ प्रति डलर रू.७४।– का दरले हुने रू.६,५२,८६२।– रकम मिति २०५९।२।३ मा एकपटकमात्र झिकी खाता बन्द गरेको देखिन्छ ।
निजले आर्जन गरेको चल अचल सम्पत्तिको स्रोत खुलाउने सिलसिलामा विदेश भ्रमणबाट प्राप्त आम्दानी भनी बयान कथनमा पटकपटक उल्लेख गरेको देखिन्छ । तर सो रकम निजले मिति २०५९।२।३ भन्दाअघि नझिकेबाट निजको जिकिर स्वतः खण्डित भएको छ । तर जुन समयमा अच्युतकृष्ण खरेल तथा श्रीमती मीना खरेलले बैंकबाट रकम झिकेको छ सो समयमा छोरी चाँदनी खरेलको विवाह गरेको देखिन्छ । निजको विवरण र बयानमा छोरीको विवाह गर्दा रू ४ लाख खर्च भएको हो र बैंकबाट दुवै खाताको डलर रकम झिकेपछि र छोरीको विवाह सम्पन्न गर्नुपूर्व निजले कुनै प्रकारको सम्पत्ति खरिद वा घर निर्माण गरेको नदेखिनुका साथै बैंकबाट रकम झिकेको र छोरीको विवाह सम्पन्न गरेको अवधिको सामिप्यताले प्रष्ट पार्दछ । निजले विदेश भ्रमणबाट प्राप्त गरेको आयको विस्तृत विवरण माथिको तालिका नं. २० मा देखाईएको छ ।
उपर्युक्त तालिकामा उल्लिखित रकम अच्युतकृष्ण खरेलले विदेश भ्रमणबाट प्राप्त गरेको रकम भनी प्रहरी प्रधान कार्यालयसमेतबाट लेखी आएबमोजिमको हो । सो रकममा हवाई खर्च भनिएको रकम सोही प्रयोजनमा खर्च भएको मानी बाँकी हुन आउने रकममा ७० प्रतिशत बचत हुन सक्ने भनी मानिएको छ । सो रकमलाई निजको डलर खातामा जम्मा भएको रकमसँग मिल्छ, मिल्दैन भनी हेर्ने प्रयोजनका लागि तत्कालीन सटही दरमा परिवर्तनगरी यु.एस. डलर देखाइएको हो । यो डलर रकम जम्माको प्रकृति र अवस्था एवम् भत्ताको रकम भनी लेखी आएको अवस्था हेर्दा मिल्दो नै देखिन्छ भन्ने उल्लेख भएको ।
कृषि आयसम्बन्धमा :
कृषि आयबाट प्रति वर्ष रू.१,७५,०००।– का दरले २०३३ सालदेखि २०५९ सालसम्म रू.४५ लाखभन्दा बढी रकम प्राप्त गरेको भनी निजले लिएको दाबीका सम्बन्धमा प्रामाणिक आधार /विश्वसनीय प्रमाण पेस गर्न नसकेकाले निजको वास्तविक कृषि आय के कति रहेछ भनी श्री ५ को सरकार, कृषि मन्त्रालय अन्तर्गतको आर्थिक विश्लेषण तथा तथ्याङ्क निर्देशनालयबाट प्राप्त पत्रको आधारमा हिसाब गरी हेर्दा निजले २०३४ सालदेखि २०५८ सालसम्ममा कूल रू.४,४५,५९२।– प्राप्त गरेको देखिन आउँछ । २०३३ साल देखि नै प्रति वर्ष रू.१,७५,०००।– कृषि आयबाट प्राप्त भएको भन्ने कुरा स्वयम्मा अस्वाभाविक र अपत्यारिलो देखिन्छ भन्ने उल्लेख भएको ।
अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०३४।२।१७ मा आफ्ना दाजुभाइबीच भएको अंशबन्डाबाट पैतृकरूपमा काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लाको साठिघर, बालुवालगायतका गा.वि.स.मा जम्मा ३४–२–०–० रोपनी र सप्तरी जिल्ला नर्घौं गा.वि.स.को खेतीयोग्य क्षे.फ. १२–७–६.५ बिगाह जग्गा प्राप्त गरेको देखिँदा सो मितिपूर्वको कृषि आय सगोलको देखिन्छ । काभ्रेपलाञ्चोक जिल्लास्थित पैतृक जग्गाको आयबाट आफ्नो घरखर्च चल्ने गरेको भनी निजले बयानको क्रममा खुलाएको (प्रश्न नं. ४६ र ४७ को जवाफ) हुँदा सो जग्गाबाट प्राप्त आयस्तालाई आम्दानी भएकै वर्षहरूमा खर्च भैसकेको रूपमा मानेर अन्य सम्पत्ति आर्जन गर्नसक्ने आयस्रोतका रूपमा गणना गरिएको छैन । तर सप्तरी जिल्लाको नर्घौंस्थित पैतृक जग्गाबाट प्राप्त कृषि आयलाई अन्य सम्पत्ति आर्जन गर्नसक्ने स्रोतको रूपमा गणना गरी सो अंशबन्डापश्चात् उक्त नर्घौं गा.वि.स.को जग्गा निजको एकलौटी भएको देखिएको हुँदा सोही अवधिदेखि निजले सार्वजनिक पदबाट अवकाश पाएको अवधिसम्मको कृषि आय गणना गरिएको छ भन्ने उल्लेख भएको ।
कृषियोग्य जग्गाबाट हुनसक्ने आयको गणना आयोगबाट निम्न तरिकाबाट गरिएको छ :
१. सप्तरीमा भएको जग्गा क्षे.फ. १२–७–६.५ बिगाह जग्गामध्ये ज.वि. ६–१७–३ अबल, ज.वि. ५–१–२ दोयम र ज.वि. ०–९–१.५ सीम र भिरपाखा देखियो । निजले स्वयम् कृषि कार्य नगरी अन्य व्यक्तिबाट गरिएको कृषि आय लिने हुँदा मोही किसानले जग्गाधनीलाई दिनुपर्ने अधिकतम कुत बालीलाई नै जग्गाधनीले प्राप्त गर्ने कृषि उत्पादन मानिएको र प्रमुख कृषि बाली धान भएकाले धानबाट प्राप्त हुने आयलाई कृषि आय मानिएको छ । यसप्रकार निजले प्राप्त गर्ने कृषि आय २०३० साल असोज २९ गतेको भूमिसुधार मन्त्रालयको नेपाल राजपत्रमा प्रकाशित सूचनाबमोजिम अब्बलको प्रति बिगाह १५ मन, दोयमको ११.५ मन र सीम र भीरपाखाको ८.५ मनका दरले हिसाब गर्दा निजले २०४८सालसम्म १६५ मन प्रति वर्ष प्राप्त गर्ने गरेको र सोपछि जग्गा बेच्न थालेको हुँदा बिक्री भएका जग्गा घटेको जति कटाई बाँकी जग्गाबाट प्राप्त हुने कृषि आय घटाउँदै लगिएको छ, जुन आयलाई निम्न तालिकामा प्रस्तुत गरिएको ।
२. यसरी २०३४ सालदेखि २०५७ सालसम्मको धानको मूल्य कायम गर्दा कृषि विभाग, आर्थिक विश्लेषण तथा तथ्याङ्क निर्देशनालय, हरिहरभवन, पुल्चोकसँग २०३० सालदेखि हालसम्मको धानको कृषकस्तर मूल्य माग गरिएकामा सो विभागबाट २०३८/०३९ सालदेखि हालसम्मको मात्र तथ्याङ्क विवरण प्राप्त भएको हुँदा सो अवधिभन्दा अघिको कृषि आयका हकमा २०३८ सालभन्दा पछिको मूल्य प्रति वर्ष सरदर ५ प्रतिशत ले बृद्धि भएको देखिएकाले सोही आधारमा २०३८ सालभन्दा अगाडिको धानको दरभाउ मूल्याङ्कनका लागि २०३८ साललाई नै आधार वर्ष (Base Year) मानी उक्त ५ प्रतिशतको हिसाबले नै प्रति वर्ष प्राप्त मूल्याङ्कन घटाई हिसाब गरिएको । सोअनुसार प्रति वर्ष प्राप्त भएको आयस्ता देहायबमोजिम उल्लेख गरिएको ।
तालिका नं. २०(क)
क्र.सं. वर्ष कृषि आय कैफियत
धान (मन)नगदमा परिणत गर्दा हुने रू.
१२०३४१६५८,०५२।–
२२०३५१६५८,४४८।–
३२०३६१६५८,९१०।–
४२०३७१६५९,३७२।–
५२०३८१६५९,९००।–
६२०३९१६५११,५५०।–
७२०४०१६५१३,२००।–
८२०४११६५१३,५३०।–
९२०४२१६५१४,२५६।–
१०२०४३१६५१४,९८२।–
११२०४४१६५१५,७७४।–
१२२०४५१६५१६,५००।–
१३२०४६१६५२३,१००।–
१४ २०४७ १६५ २२,२४२।– २०४७।१०।२७ मा कि.नं. ४३ को ०–७–१० दोयम जग्गा बिक्री
१५ २०४८ १६१ २२,१५३।– २०४८।१२।७ मा कि.नं. २९२ को ०–९–१४.५ अब्बल जग्गा बिक्री
१६२०४९१५४२१,५६०।–
१७२०५०१५४३०,८००।–
१८ २०५१ १५४ ३४,४९६।– २०५१।११।१७ र १२।१८ मा कि.नं. ३२१ को १–१३–७ दोयम जग्गा बिक्री
१९ २०५२ १३५ २९,७००।– २०५२।११।२० र २३ मा कि.नं. ८५, १०९ र २२७ को ३–६–१० अब्बल र १–१२–१३ दोयम जग्गा बिक्री
२०२०५३६७१७,४२०।–
२१२०५४६७१७,४२०।–
२२२०५५६७१७,५८१।–
२३ २०५६ ६७ २१,४४६।– २०५६।९।२३ मा कि.नं. ३८१, १९२ र ३७८ को ०–९–१२.५ अब्बल, दोयम, भीट जग्गा बिक्री
२४२०५७६०२२,८००।–
२५२०५८६०२०,४००।–
अच्युतकृष्ण खरेलको सार्वजनिक सेवामा रहँदाको आय–व्यय विवरण आयोगले निम्नानुसार रहेको देखाएको :
यो विवरण अच्युतकृष्ण खरेलले सार्वजनिक पदमा प्रवेश गरेपछि प्राप्त गरेका तलब भत्ता, विदेश भ्रमण भत्ताको बचत आदिबापत प्राप्त आय, घरजग्गा बिक्रीबाट प्राप्त आयलाई र सो समयमा खरिद/निर्माण भएका अचल सम्पत्ति, बैंक ब्यालेन्स र अन्य चल सम्पत्ति आर्जनको समय क्रमअनुसार हेर्न सजिलो होस् भनेर तयार पारिएको हो । यहाँ उल्लेख नभएका, कुनै रेकर्ड नभएका तर आय मनासिब देखिएको हदसम्मको आयलाई सम्पत्तिको स्रोत विश्लेषण खण्डमा उल्लेख गरिएको भन्ने उल्लेख भएको छ ।
स्रोत नखुलेको आयबाट खरिद भएको जग्गा बिक्री गरी प्राप्त गरेको रकमलाई र विदेश भ्रमणसमेतबाट प्राप्त गरेका तर बैङ्कमा नै मौज्दात राखी तत्काल प्रयोग नगरेका रकमलाई कोष्ठ ( ) भित्रै राखी तत्कालको आयमा गणना नगरिएको ।
तालिका नं. २१
क्र.सं.विवरणआय विवरणव्यय विवरणमौज्दातकैफियत
१(क) सेवा प्रवेश गरेको मिति २०२७।२।५ देखि ०३५ साल चैतसम्म निजले प्राप्त गरेको तलब भत्ता५३,३१२।–
(ख) २०२८ सालमा फुटबल कप्तान र खेलाडीको रूपमा भारतमा जाँदा प्राप्त रू.२,०२० को ७० प्रतिशत ले हुने रकम १,४१४।–US$ 220।–
(ग) मिति २०२८।१।११ देखि ऐ. १।२२ सम्म फुटबल कप्तान र खेलाडीको रूपमा जापानमा जाँदा प्राप्त गरेको रकमबाट बचत रू.२,२६२।४० को ७० प्रतिशत ले हुने रकम१६८४।–US$ 224।–
(घ) मिति २०२९।१।२ देखि ऐ. १।८ सम्म कप्तान र खेलाडीको रूपमा बैंकक जाँदा प्राप्त गरेको रकमबाट बचत रू.२,९०८।८० को ७० प्रतिशत ले हुने रकम२०३६।- US$ 288।–
(ङ) मिति २०३५।३।१२ मा का.जि.का.म.न.पा. १० (साबिक वडा नं. ३) स्थित देहायका कि.नं. २५९ (साबिक ५८६/५७९) क्षेत्रफल ०–२–३–० भएको जग्गा अच्युतकृष्ण खरेलका नाममा खरिद गर्दाको मूल्य७०००।–
(च) कृषि आय (२०३४ र २०३५ साल)१६५००।–
जम्मा – ७४९४६।-७०००।-
२२०३५ सालको मौज्दात६७९४६।–
क) ०३६ वैशाखदेखि ०३६ माघसम्ममा निजले प्राप्त तलब भत्ता७,०४७।-
ख) मिति २०३६।११।१ मा का.म.न.पा.–२३(च) कि.नं. १२१ क्षे.फ. ०–१०–२–० को जग्गा मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको रकम२४,०००।-
(ग) कृषि आय (२०३६)८,९१०।-
जम्मा –८३,९०३।–२४,०००।-५९,९०३।-
३२०३६ सालको जम्मा मौज्दात५९,९०३।-
(क) निजले ०३६ फागुन देखि ०४१ चैतसम्म प्राप्त गरेको तलब भत्ता६३,७४४।३२
(ख) मिति २०३९।११।२ देखि ऐ. १२।४ मा जाइकाको तर्फबाट जापान भ्रमणमा जाँदा प्राप्त रू.७,१२८।– को ७० प्रतिशत ले हुने रकम४,९८९।६०
(ग) मिति ०४१।८।२९ मा का.म.न.पा.–२३(च) कि.नं. १२१ क्षे.फ. ०–१०–२–० को मीना खरेलको नाममा रहेको जग्गा बिक्री गर्दा प्राप्त रकम३३८१५।-
(घ) मिति २०४१।१२।२५ मा का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. (१५२/२५४) ४३९ क्षे.फ. ०–१४–०–० को जग्गा अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद गर्दाको रकम४४०००।-
(ङ) कृषि आय (२०३७– २०४१)५७५५२।-
जम्मा –२२०००३।९२४४०००।-१७६००३।९२
४२०४१ सालको जम्मा मौज्दात१७६००३।९२
(क) २०४२ वैशाख देखि २०४९ चैतसम्म निजले प्राप्त गरेको तलब२६९२०३।-
(ख) मिति २०४२।३।३ मा का.जि.का.म.न.पा.–१० (साबिक ३) कि.नं. २५९ (साबिक ५७९/५८६) को क्षे.फ. ०–७–०–० जग्गा अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद गर्दाको रकम१४०००।-
(ग) मिति २०४२।११।१८ मा का.म.न.पा.–२३ कि.नं. २५७ क्षे.फ. ०–४–०–० को जग्गा मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको रकम१५०००।-
(घ) मिति २०४२।१२।२८ मा तत्कालिन नेपाल इन्डोस्वेज बैंक हाल नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको अच्युतकृष्ण खरेल र मीना खरेलको नाममा खरिद गरेको १०० कित्ता शेयर रू.१०० का दरले हुने रकम१०,०००।-
(ङ) २०४२ सालमा २०६०.७२ बर्गफिटको भुइँ तल्ला र पहिलो तल्ला घर३,१९,९२७।-
(च) नेपाल बैंक लिमिटेड डिल्लीबजार शाखास्थित बैंक खातामा अच्युतकृष्ण खरेल, मीना खरेल, आयुष खरेल, चाँदनी खरेलका नाममा रहेको २०४९ चैत मसान्तको बैंक मौज्दात४७,३९४।-
(छ) मिति २०४३।६।४ मा कोरियाको सिउल जाँदा प्राप्त गरेको रू.१५,४००।– मध्ये ७० प्रतिशत बचत हुने१०,७८०।-
(ज) मिति २०४७।१०।२७ मा सप्तरी नर्घौं २(क) कि.नं. ४३ को क्षेत्रफल ०–७–१० बिगाहा जग्गा रामनारायण मण्डललाई बिक्री गर्दाको रकम१४,०००।-
(झ)मिति २०४८।१२।७ मा सप्तरी नर्घौं–५(क) कि.नं. २९२ को क्षे.फ. ०–९–१४.५ बिगाहा जग्गा लडुवती यादवनीलाई बिक्री गर्दाको रकम१०,०००।-
(ञ) सेप्टेम्बर १६–२७, १९९१ (०४८।५।३१ देखि ६।११) मा क्यानडामा जाँदा ०४८।५।२५ र ०४८।६।२४ मा भुक्तानी लिएको रकम रू.२४,७३१।– मध्ये ७० प्रतिशतले बचत हुन आउने रकम(१७,३१२)US$ ४२३।–(प्रति अमेरिकी डलर रू. ४०।९०का दरले)यस अवधिमा सो रकम डलर खातामा जम्मा रहिरहेको हुँदा यहाँ आयमा गणना गरिएको छैन
(ट) मिति ०४९।५।८ मा का.जि.का.म.न.पा.–२२(घ) कि.नं.६१ क्षे.फ.०–३–३–० र कि.नं. ६२ क्षे.फ. ०–३–२–० को जग्गा खरिद गर्दाको रकम६९,०००।-
(ठ) मिति २०४९।७।१९ देखि ७।२५ (नम्बर ४ देखि १०, १९९२) सम्म डकार सेनेगल गएकामा जम्मा रू.६६,९२८।– त्यसको ७० प्रतिशत बचतले हुने रकम(४६,८५०।-)US$ १,०९५।-(प्रति अमेरिकी डलर रू.४२।८० का दरले)यस अवधिमा सो रकम डलर खातामा जम्मा रहिरहेको हुँदा यहाँ आयमा गणना गरिएको छैन
(ड) का.जि. का.म.न.पा. वडा नं. १० स्थित कि.नं. २५९ (५९६ र ५७९/५८६) को क्षेत्रफल ०–९–३–३ मा अच्युतकृष्ण खरेलेको नाममा २०४९ सालमा दोस्रो तला निर्माण भएको घरको लागत रकम३,१६,५४७।-
(ढ) कृषि आय (२०४२ सालदेखि २०४९ सालसम्मको)१,५०,५६७।-
जम्मा:-६,३०,५५३।९२७९१,८३४।-(१,६१,२८०।०८)
५(क) मिति ०५०।९।१८ देखि ०५०।१०।४ (जनवरी २–१७ १९९४) सम्म युगोस्लाभियाको भ्रमण गर्न मिति ०५०।९।७ मा भुक्तानी लिएको रकम रू.८६,६५१।५० मध्ये ७० प्रतिशत ले बचत हुन आउने रकम(६०,६५६।-)US$ १,२२६।-(प्रति अमेरिकी डलर रू.४९।४८ का दरले)
यस अवधिमा सो रकम डलर खातामा जम्मा रहिरहेको हुँदा यहाँ आयमा गणना गरिएको छैन
(ख) २०५० सालमा नेकोन एयर लिमिटेडको साधारण र अग्राधिकार गरी २० कित्ता शेयर चाँदनी खरेलको नाममा रू. १००।– का दरले लगानी गर्दा हुन आउने रकम (०५३/०५४ मा ६ कित्ता शेयर बोनसबापत प्राप्त)२,०००।-
(ग) का.जि. जोरपाटी ५ख स्थित देहायका कि.नं. र क्षे.फ. भएको जग्गाको मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य –
कि.नं. क्षेत्रफल खरिद मूल्य (रू.) खरिद मिति
३५० १-०-२-० १,३२,०००।- २०५०।६।८
३४८०-९-०-२
२३४१-०-१-०
(घ) मिति २०५०।१२।१७ मा ऐ. ऐ. कि.नं. २७८ को क्षेत्रफल १–३–०–१ जग्गा खरिद६०,०००।-२०५३।५।२७ मा बिक्री
(ङ) चाँदनी खरेलको २०५० असोज मसान्तको ने.बैं.लि. डिल्लीबजार स्थित बैंक मौज्दात१३,३३२।-
(च) अच्युतकृष्ण खरेलको २०५० असोज मसान्तको ने.बैं.लि. डिल्लीबजार स्थित बैंक मौज्दात१,०९१।-
(छ) आयुष खरेलेको २०५० असोज मसान्तको ने.बैं.लि. डिल्लीबजार स्थित बैंक मौज्दात१२,२६०।-
(ज) मीना खरेलको २०५० असोज मसान्तको ने.बैं.लि. डिल्लीबजार स्थित बैंक मौज्दात४,६३०।-
(झ) मिति २०५० फागुनमा नेपाल SBI बैंकको चाँदनी खरेल र मीना खरेलको नाममा २०४ कित्ता शेयर १०० दरले (१२ कित्ता बोनस शेयर प्राप्त) र NIDC म्युचुअल फन्डको चाँदनी खरेलको नाममा मिति ०५० सालमा १००० युनिट रू. १० का दरले खरिदको हुने रकम३०,४००।-
(ञ) मिति ०५०।१२।२५ मा नेपाल लिभर लि. को चाँदनी खरेल र मीना खरेलको नाममा ३०/३० कित्ता शेयर १०० का दरले खरिद गर्दाको रकम६,०००।-
(ट) २०५० सालको तलब भत्ता५५,४४०।-
(ठ) कृषि आय (२०५०)३०,८००।-
जम्मा८६,२४०।-२,६१,७१३।-(१,७५,४७३)
६२०५० सालको जम्मा मौज्दात
(क) २०५१ वैशाखदेखि ०५१ चैतसम्मको तलब तथा भत्ता५५,४४०।-
(ख) मिति २०५१।४।१७ मा काभ्रे जिल्ला पलान्चोक ४ कि.नं. ४५६ क्षे.फ. ६–०–२–२ मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य५,०००।-
(ग) मिति २०५१।७।८ मा हिमालयन बैंकमा ओ.डि. कर्जा लिनाका लागि जम्मा गरेको नगद रकम५,००१।-
(घ) मिति ०५१।११।१७, ०५१।१२।२८, ०५१।१२।२८ र ०५१।१२।२८ मासप्तरी नर्घौं २ख को कि.नं. ३९८, ४०१, ४०० र ४०२ को क्षे.फ. क्रमशः ०–१४–०, ०–३–८.५, ०–३–८.५ र ०–१२–१० को जग्गा क्रमशः गुलावदेवी, अनिलकुमार झा, सुनिलकुमार झा र बुद्धराम यादवलाई क्रमशः बिक्री गर्दा प्राप्त भएको रकम३७,०००।-
(ङ) चाँदनी खरेलले दिल्लीस्थित लेडिज हार्डिङ्ग कलेजमा एम.बि.बि.एस. अध्ययन गर्दा लागेको खर्च मासिक भा. रू.१,०००।– का दरले हुन आउने रकम१९,२००।-
(च) कृषि आय (२०५१)३४,४९६।-
जम्मा१,२६,९३६।-२९,२०१।-९७,७३५।-
७२०५१ सालको जम्मा मौज्दात९७,७३५।-
(क) २०५२ वैशाखदेखि २०५२ चैतसम्मको तलब भत्ता६०,३०२।-
(ख) मिति ०५२।१।४ मा का.जि.का.म.न.पा. २३ त कि.नं. २०१ को क्षे.फ. ०–५–०–० को जग्गा मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य७३,२००।-
(ग) ४–१० अक्टुवर १९९५ (२०५२।६।१८–२४) मा बेजिङ्गको भ्रमण गर्दा २०५२।६।१० मा भुक्तानी लिएको रकम रू.१,०२,६६२।५० मध्ये ७० प्रतिशत ले बचत हुने(७१,८६३।७५)US$ २०१५।-(प्रति अमेरिकी डलर रू. ५०।४० का दरले)
(घ) मिति ०५२।११।२०, ०५२।११।२०, ०५२।११।२०, ०५२।११।२३ र ०५२,११,२३ मा सप्तरी नर्घौंको वडा नं. ४,२क, २ख, ६,६ को क्रमश कि.नं. १०९, २२७, २९९, ५४५, ५४६ को क्षे.फ. क्रमशः ०–९–७ , १–१९–१८, १–१२–१३, ०–८–१२.५ र ०–८–१२.५ बिगाहाको जग्गा क्रमशः रामनारायण झा, रामचन्द्र यादव, अमीरलाल यादव, नागावती र शिशिरकान्त मण्डललाई बिक्री गर्दा प्राप्त भएको रकम१,२१,०००।-
(ङ) चाँदनी खरेलले दिल्ली स्थित लेडिज हार्डिङ्ग कलेजमा एम.वि.वि.एस. अध्ययन गर्दा लागेको खर्च मासिक भा.रू.१,०००।– का दरले हुन आउने रकम१९,२००।-
(च) कृषि आय (२०५२)२९,७००।-
जम्मा३,०८,७३७।-९२,४००।-२,१६,३३७।-
९२०५२ सालको जम्मा मौज्दात२,१६,३३७।-
(क) मिति २०५३ वैशाखदेखि २०५३ चैतसम्मको तलब भत्ता
(ख) मिति ०५३।१।७ मा चितवन नारायणगढ ५क कि.नं. ३७६ क्षे.फ. ०–८–९.७५ र ५क कि.नं. १४ क्षे.फ. ०–३–१२.२५ मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य
(ग) २९–३१ जुलाई १९९६ (२०५३।४।१४–१६) मा श्रीलङ्काको भ्रमण गर्दा ०५३।४।२९ मा भुक्तानी लिएको रकम रू.३४,९५१।६२ मध्ये ७० प्रतिशतले बचत हुने रकमUS$ ४३१।-(प्रति अमेरिकी डलर रू. ५६।८० का दरले)
(घ) मिति २०४२।११।१८ मा खरिद गरेको का.म.नपा.–२३(त) कि.नं. २५७ क्षे.फ. ०–४–०–० मिति ०५३।५।३ मा रामकृष्ण खरेललाई बिक्री बापत प्राप्त रकम८७,५००।-
(ङ) का.म.न.पा. वडा नं. २३ त स्थित देहायका जग्गाहरू देहायका मितिमा खरिद गर्दाको मूल्य –
मिति क.नं. क्षे.फ. खरिद मूल्य ज.ध.को नाम
०५३।५।४ २०३।/४३१ ०-१-३-० ७६,६००।- अच्युत खरेल
०५३।५।५ ४३६ ०-८-०-० १,७५,०००।- मीना खरेल
०५३।५।५ २०४-४३५ ०-१२-०-० ३,३७,५००।- मीना खरेल
५,८९,१००।-
(च) मिति ०५३।५।५ मा का.म.न.पा. २३ त कि.नं. २५४/४३८ क्षे.फ. ०–२–२–२ रामकृष्ण खरेललाई बिक्री गरी प्राप्त भएको रकम५७,५००।-
(छ) मिति ०५३।५।२७ मा का.म.न.पा. १० कि.नं. ६१ को क्षेत्रफल ०–३–३–० र कि.नं. ६२ को क्षे.फ. ०–३–२–० को जग्गा सीता घिमिरे र गीता बस्नेतलाई बिक्री गरी प्राप्त भएको रकम (स्रोत नखुलेको जग्गा बिक्री)(२,०४,०००।-)
(ज) २०५३ सालमा निर्माण भएको का.जि.,का.म.न.पा.–२३(त) कि.नं. ४३५ क्षे.फ. ०–६–०–० कित्तामा रहेको घर निर्माणको लागत मूल्य३३,८०,१७०।-
(झ) ऐ. घरमा रहेका फर्निचर तथा उपकरणहरू५,०५,८६२।-
(ञ) १५ फेब्रुअरी १९९६ (२०५३।११।३) मा बेलायतको भ्रमण गर्दा ०५३।१०।१७ मा भुक्तानी लिएको रकम रू. ३८,६४३।७५ मध्ये ७० प्रतिशतले बचत हुन आउने रकम(२७,०५१।-)US$ ५७६।२५(प्रति अमेरिकी डलर रू. ५६।८० का दरले)
(ट) चाँदनी खरेलले दिल्लीस्थित लेडिज हार्डिङ्ग कलेजमा एम.बि.बि.एस. अध्ययन गर्दा लागेको खर्च मासिक भा.रू.१०००।– का दरले हुन आउने रकम१९,२००।-
(ठ) आयुष खरेलले भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा.रू. १,००,०००।– ले हुन आउने रकम१,६०,०००।-
(ड) २०५३।५ मसान्तमा अच्युतकृष्ण खरेलको ने. वै.लि, डिल्लीबजार स्थित खातामा रहेको मौज्दात६९,३९९।-
(ढ) २०५३।५ मसान्तमा चाँदनी खरेलको ने.वै.लि., डिल्लीबजारस्थित खातामा रहेको मौज्दात७,६०७।-
(ण) २०५३।५ मसान्तमा आयुष खरेलका ने.वै.लि., डिल्लीबजारस्थित बैंकमा रहेको मौज्दात९,३५५।-
(त) २०५३ साल भाद्र मसान्तमा मीना खरेलको ने.बैं.लि., डिल्लीबजारस्थित खातामा रहेको मौज्दात९४९४।-
(थ) कृषि आय (२०५३)१७,४२०।-
जम्मा-६,४५,४४९।-४९,५७,१८७।-(४३,११,७३८।-)
१०२०५३ सालको जम्मा मौज्दात
(क) २०५४ साल वैशाखदेखि ०५४ चैतसम्मको तलब भत्ता८०,१७४।-
(ख) मिति २०५४।२।५ मा काभ्रे साठीघर भगवती–१ कि.नं.४२ क्षे.फ. २–७–२–२ आयुष खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य१४,५००।-
(ग) मिति २०५४।३।६ मा अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद गरिएको गाडी५,८३,१५१।-
(घ) मिति ०५४।८।२९ मा काभ्रे साठीघर भगवती–१ को कि.नं. २९६ क्षे.फ. २–१३–२–१ आयुष खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य१५,०००।-
(ङ) मिति ०५४।१०।९ मा का.जि. जोरपाटी कि.नं. २७७ क्षे.फ. ०–२–२–३.५ को जग्गा आयुष खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य२१,५००।-
(च) मिति ०५४।११।१० मा का.जि. जोरपाटी ५ ख कि.नं. २७६ क्षे.फ. ०–२–२–३.५ आयुष खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य२१,५००।-
(छ) चाँदनी खरेलले दिल्ली स्थित लेडिज हार्डिङ्ग कलेजमा एम.बि.बि.एस. अध्ययन गर्दा लागेको खर्च मासिक भा.रू.१,०००।– का दरले हुन आउने रकम१९,२००।-
(ज) आयुष खरेललाई निजी खर्चमा भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा.रू. १,००,०००।– ले हुने (२०५४ सालको)१,६०,०००।-
(झ) गाडी खरिद गर्नुपूर्व मिति २०५४।१।१९ (सन् १९९७।५।१) मा हिमालयन बैंकबाट लिएको कर्जा४,००,०००।-
(ञ) कृषि आय (२०५४)१७,४२०।-
जम्मा-४,९७,५९४।-८,३४,८५१।-(३,३७,२५७।-)
११२०५४ सालको जम्मा मौज्दात
(क) २०५५ साल वैशाखदेखि चैतसम्मको तलब भत्ता८४,२११।-
(ख) मिति २०५५।५।१४ मा नेपाल बैंक लिमिटेड डिल्लीबजारमा अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा राखेको मुद्दति हिसाब१,५४,७००।-
(ग) २२–२७ अक्टुवर १९९८ (२०५५।७।५–१०) मा कायरोको भ्रमण गर्दा ०५५।६।२५ मा भुक्तानी लिएको रू.१,०१,४४७।– मध्ये ७० प्रतिशतले बचत हुने रकम(७१,०१३।-)प्रति अमेरिकी डलर रू.६८।२५ का दरले
(घ) मिति २०५५।८।१५ मा चितवन नारायणगढ ५क कि.नं. ४६३ क्षे.फ. ०–४–३ को जग्गा मीना खरेलको नाममा खरिद गर्दाको मूल्य८४,०००।-
(ङ) २०५५।१०।१७ मा आयुष खरेलको नाममा नेपाल प्रिन्टर्स एन्ड ट्रेडर्स कोअपरेटिभ लिमिटेडको रू. १०००।– को दरले १०० कित्ता शेयरमा लगानी गरेको रकम१,००,०००।-
(च) २०५५ सालमा चितवन नारायणघाट स्थित ५क कि.नं. ३७६ क्षे.फ. ०–८–९.७५ को जग्गामा निर्मित घरको लागत मूल्य१२,७१,४५०।-
(छ) २०५५ सालमा दिल्ली स्थित लेडिज हार्डिङ्ग कलेजमा चाँदनी खरेलको एम.वि.वि.एस. अध्ययन गर्दा लागेको खर्च मासिक भा.रू.१,०००।– का दरले हुन आउने रकम१९,२००।-
(ज) आयुष खरेललाई भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा.रू. १,००,०००।– ले हुने रकम (०५५ सालको)१,६०,०००।-
(झ) २०५५।१०।२० भन्दा अगाडिको आम्दानीबाट जम्मा गरेको रकम ने.बै.लि. डिल्लीबजारस्थित अच्युतकृष्ण खरेलको खातामा रहेको मौज्दात३,८०,१७९।-
(ञ) कृषि आय (२०५५)१७,५८०।-
जम्मा-१,०१,७९१।-२१,६९,५२९।-(२०,६७,७३८।-)
१२२०५५ सालको जम्मा मौज्दात-
(क) २०५६ सलको तलब भत्ता८४,२११।-
(ख) ने.बै.लि. डिल्लीबजारमा चाँदनी खरेलको खातामा ०५६।३।३० मा मौज्दात रहेको रकम४५,४५०।-
(ग) यूनियन फाइनान्स कम्पनीको शेयरमा अच्युतकृष्ण खरेल, मीना खरेल र चाँदनी खरेलका नामबाट प्रति व्यक्ति ५० कित्ताले हुने जम्मा १५० कित्ता शेयरको रू. १००।– का दरले हुने रकम१५,०००।-
(घ) नेपाल मर्चेन्ट बैकको शेयरमा २०५६ मा चाँदनी खरेलको नामबाट ७० कित्ता शेयरको रू. ५० का दरले हुने रकम३,५००।-
(ङ) चाँदनी खरेलको दिल्ली स्थित लेडिज हार्डिङ्ग कलेजमा एम.वि.वि.एस. अध्ययन गर्दा लागेको खर्च मासिक भा.रू.१,०००।– का दरले हुन आउने रकम१९,२००।-
(च) आयुष खरेलले भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा. रू. १,००,०००।– ले हुने रकम (०५६ सालको)१,६०,०००।-
(छ) सप्तरी नर्घौं वडा नं. ४, २, ४ को कि.नं. क्रमशः ३७८, ३८१,१९२ को क्षे.फ. क्रमशः ०–३–१९.५, ०–०–६, ०–५–७ बिगाहा जग्गा सूर्य नारायणलाई मिति २०५६।९।२३ मा बिक्री गर्दा प्राप्त भएको रकम२६,०००।-
(ज) २०५६।८।३ मा खरिद गरेको ओम हस्पिटल एन्ड रिर्सच सेन्टरको शेयर खरिद गर्दाको लगानी१०,००,०००।-
(झ) १२–१४ सेप्टेम्बर १९९९ मा चीनको भ्रमण गर्दा मिति २०५६।९।८ मा भुक्तानी लिएको रकम रू.३१,१४३।– मध्ये ७० प्रतिशतले बचत हुन आउने रकम२१,८००।-US$ ३३७।-(प्रति अमेरिकी डलर रू. ६८।८० का दरले)
(ञ) चितवन नारायणगढ ५क कि.नं. ४९३ क्षे.फ. ०–५.२५–० कि.नं. ४९६ क्षे.फ. ०–०–५ कि.नं. ४९९ क्षे.फ. ०–०–१७ मिति ०५६।९।१९ मा खरिद गर्दाको मूल्य२७,५००।-
(ट) एन.आई.सी. बैंकको शेयरमा ०५६।१०।२६ मा मीना खरेलको नामबाट २५० कित्ता शेयरको रू. १००।– का दरले गरेको लगानी२५,०००।-
(ठ) मिति २०५६।११।२ मा औषधी उपचार रू.८९,६१७।– र आर्थिक सहायता रू. ३३,३२७।०६ गरी जम्मा प्राप्त रकम१,२२,९४४।-
(ड) मिति २०५६।११।२ मा बिरामी भई औषधी उपचार गर्न जाँदा भएको खर्च रकम१,२२,९४४।-
(ढ) कृषि आय (२०५६)२१,४४०।-
जम्मा-२,५४,५९९।-१४,१८,५९४।-(११,६३,९९९।-)
१३२०५६ सालको जम्मा मौज्दात
(क) २०५७ साल वैशाखदेखि २०५७ साल कार्तिकसम्मको तलब भत्ता७१,४५३।६५
(ख) चितवन नारायणगढ ५क कि.नं.५१३ क्षे.फ. ०–५–७.५ को जग्गा मिति २०५७।२।१ मा खरिद गर्दाको मूल्य१,०७,५००।-
(ग) मिति २०५७।३।२३ मा नेबिल बैंक कान्तिपथमा आयुष खरेलको डलर खातामा जम्मा भएको रकम यु.एस.डलर १,१००।– ले हुन आउने रकम७८,२१०।-US$ ४३०।- (प्रति अमेरिकी डलर रू.७१।१० का दरले)
(घ) मिति २०५७।३।२३ मा बैंक अफ काठमाडौंको शेयर दोस्रो बजारबाट ९५० का दरले १००० कित्ता शेयर आयुष खरेलको नाममा खरिद गरेको रकम९,५०,०००।-
(ङ) २०५७ सालमा नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको रू. १००।– का दरले राइट शेयर ९६ कित्ता अच्युतकृष्ण खरेल र मीना खरेलका नाममा खरिद गरेको रकम (अच्युतकृष्ण खरेलले १७९, मीना खरेलले १५९ कित्ता शेयर बोनस बापत प्राप्त गरेको)९,६००।-
(च) आयुष खरेललाई भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा.रू. १,००,०००।– ले हुने रकम (०५७ सालको)१,६०,०००।-
(छ) अवकाशपश्चात् मिति २०५७।८।१ मा सञ्चित बिदा बापत प्राप्त रकम२,२५,८६६।-
(ज) अवकाशपश्चात् मिति २०५७।८।१ मा औषधी उपचार सुविधाबापत प्राप्त रकम८६,२१२।-
(झ) मिति २०५७।९।११ मा गोरखा फाइनान्स लिमिटेडबाट लिएको कर्जा रकम(२०,००,०००।-)
(ञ) मिति २०५७।९।१९ मा गोरखा फाइनान्स लिमिटेडबाट लिएको कर्जा रकम नगदै भुक्तानी गरेको रकम२०,००,०००।-
(ट) मिति २०५७।९।२० मा अंशबन्डा हुँदा आयुष खरेललाई दिएको रकम१२,००,०००।-निजको बयान अनुसार
(ठ) सप्तरी नर्घौंको वडा नं. ६ कि.नं. ५७५, ५७६, ५७८ को क्षे.फ. क्रमशः ०–४–०, –०–४–१४ र ०–३–३ बिगाहा जग्गा क्रमशः चनरदेवी, अमीरलाल यादव र अमीरलाल यादवलाई मिति २०५७।१०।४ मा बिक्री गर्दाको प्राप्त रकम६१,०००।-
(ड) मीना खरेलले २०५७।१०।६ मा खरिद गरेको राष्ट्रिय बचत पत्र (२०६० घ)८,००,०००।-
(ढ) कृषि आय (२०५७)२२,८००।-
जम्मा-४,६७,३३१।६५३३,०५,३१०।-(२८,३७,९७८।३५)
१४२०५७ सालको जम्मा मौज्दात–
(क) २०५७।१२।१४ मा ने.बैं.लि. डिल्लीबजार शाखास्थित अच्युतकृष्ण खरेलको नामको बैंक खाताबाट झिकेको रकम४,४२,०००।-
(ख) युनियन फाइनान्समा २०५८।१।२० (3, May 01) जम्मा भएको रकम –
– चाँदनी खरेलको खातामा रू.१,३०,०००।–
– मीना खरेलको खातामा रू.२,००,०००।–३,३०,०००।-
(ग) नबिल बैंक दरबारमार्गमा मीना खरेलको खातामा मिति २०५८।३।१ (२००१।६।१५) मा रहेको रकम१,००,०००।-
(घ) नबिल बैंक दरवामार्गमा मिति ०५८।३।१२ (ई.सं.२६–६–२००१) मा चाँदनी खरेलको मुद्दती खाता नं. ०२०४९६ (दुई वर्षे) मा रहेको रकम५०,०००।-
(ङ) जग्गा बिक्रीको लागि शोभा खनालबाट बैनाबापत प्राप्त रकम३०,००,०००।-
(च) चाँदनी खरेलको नबिल बैंक दरबारमार्ग स्थित बचत खातामा मिति २०५८।३।१२ (ई.सं. २६–६–२००१) मा अच्युत खरेलको खातामा रहेको३४,०००।-
(छ) अच्युत खरेलको ०५८।३।१९ र २५ मा खरिद गरेको राष्ट्रिय बचत पत्र (२०६२ ग, २०६२ङ, २०६४क)१९,९५,०००।-
(ज) चाँदनी खरेलको नबिल बैंक दरबारमार्ग स्थित बचत खातामा मिति २०५८।८।४ (ई.सं. १९–११–२००१) मा जम्मा भएको रकम४०,०००।-
(झ) का.म.न.पा. १० स्थित कि.नं. २५९ को क्षे.फ. ०–९–३–३ को घर जग्गा मिति २०५८।८।६ मा शोभा खनाललाई बिक्री गर्दा प्राप्त रकम१५,००,०००।-
(ञ) आयुष खरेलले भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा. रू. १,००,०००।– ले हुने रकम१,६०,०००।-
(ट) कृषि आय (२०५८)२०,४००।-
जम्मा-४९,६२,४००।-२७,०९,०००।-२२,५३,४००।-
१५२०५८ सालको जम्मा मौज्दात२२,५३,४००।-
(क) मिति २०५९।५।१८ (2002 Sept. 3) मा इन्भेष्टमेन्ट बैंकको १०० कित्ता शेयर दोस्रो बजारबाट रू. ७८०।– का दरले अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा खरिद गरेको७८,०००।-
(ख) मिति २०५९।२।२७ मा नबिल बैंकको १०२ कित्ता शेयर रू.७४०।– का दरले खरिद गर्दा हुने रकम७५,४८०।-
(ग) मिति ०५९।३।१३ मा खरिद गरेको बैंक अफ काठमाडौंको ३०० कित्ता शेयर खरिद गर्दा (प्रति कित्ता रू. ३७६ का दरले) हुने रकम१,१२,८००।-
(घ) मिति २०५९।६।१८ मा बैंक अफ काठमाडौंको ४०० कित्ता शेयर रू. २७४।– का दरले खरिद गर्दा हुने रकम१,०९,६००।-
(ङ) प्रिमियर फाइनान्समा अच्युत खरेलको खातामा मिति ०५९।४।२२ मा रहेको खाता नं. एफ.डि. ३–०४१७ को रकम१५,००,०००।-
(च) मिति २०५९।२।३ मा नबिल बैंकस्थित अच्युतकृष्ण खरेल र मीना खरेलको डलर खाताबाट यु.एस.डलर ८८२२.४६ को प्रति डलर करिब रू. ७४।– ले हुने६,५२,८६२।-
(छ) मिति ०५९।८।१३ मा छोरी चाँदनी भट्टराईको विवाहमा लागेको खर्च (अच्युतकृष्ण खरेलको बयानअनुसार)४,००,०००।-
(ज) सप्तरी नर्घौं–४ को कि.नं. ११४ को क्षेत्रफल ०–३–६ को जग्गा तपसी र कमलावतीलाई मिति २०५९।११।१४ मा बिक्री गर्दा प्राप्त भएको रकम२५,०००।-
(झ) आयुष खरेलले भारतमा बि.डि.एस. अध्ययनार्थ लाग्ने वार्षिक भा.रू. १,००,०००।– ले हुने रकम१,६०,०००।-
जम्मा-२९,३१,२६२।-२४,३५,८८०।-४,९५,३८२।-
प्रस्तुत विवरणको मौज्दात खण्डमा कोष्ठभित्र लेखिएका रकमले तत्कालको ऋणात्मक स्थिति देखाइएको ।
मुख्यमुख्य आय :
अच्युतकृष्ण खरेलले सरकारी सेवामा रहेको अवस्थामा पदीय हैसियतले प्राप्त गरेको मुख्य–मुख्य आयको विवरण निम्नानुसार देखाएको ।
क्र.सं. विवरण रकम (रू.) कैफियत
१ तलब, भत्ता, दशैं खर्च ११,११,१५५।६६ यो रकममा सञ्चयकोषमा कट्टी भएको छैन ।
२ विदेश भ्रमणबापत ५,०९,७५१।२० कुल प्राप्त रकम
३ सञ्चित बिदाको रकम २,२५,८६६।- –
४ घर बिदाको ४९,९२६।- –
५ औषधी उपचार १,७५,८८३।- –
६ क.सं. कोष (२०५८।१०।२३) ८,२६,२६०।२१ –
जम्मा२८,९८,८४२।०७-
प्रतिवादी अच्युत कृष्ण खरेलले आयोगमा गरेको बयान :
हाल म का.म.न.पा. वडा नं.४ धुम्बाराहीमा बस्दछु । मेरा परिवारका सदस्यहरूमा छोरा हाल भारतमा बस्दछन् । छोरीको विवाह भै सकेको छ । छोराछोरीहरूलाई स्कूलस्तरको पढाइ साना कक्षामा छोरा वृहस्पती स्कुल, छोरी सेन्ट मेरिजमा र पछि काठमाडौंस्थित भारतीय राजदूतावास परिसरमा रहेको केन्द्रीय विद्यालयमा भएको हो । चिकित्सकको पढाइ छोरीको दिल्लीस्थित लेडिज हार्डिजमा कल्चरल सिटमा अध्ययन गरेकी हुन । प्रतिमहिना अधिकतममा रू.१ हजार लाग्दथ्यो । छोरोको हकमा BDS पढाइका लागि प्रतिवर्ष भा.रू. १ लाख जति दिने गरेको हुँ । छोराछोरीको पढाइ खर्च मैले व्यहोरेको हो । खर्च कुन स्रोतबाट भयो र कति भयो भन्न सक्ने अवस्था भएन ।
छोरीको विवाह २०५९ साल मङ्सिर १३ गते भएको हो । उक्त विवाहमा चल सम्पत्तिको हकमा मेरो पैतृक सम्पत्तिबाट प्राप्त २० तोला सुन र चाँदीको हकमा पैतृक सम्पत्तिबाट प्राप्त ५०० तोला मध्ये २५० तोला खर्च भएको हो । भोजमा र अन्य खर्चसमेत गरी ४ लाख खर्च भएको हो ।
काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं. १० हाल वडा नं.३४ को कि.नं. ५७९ को क्षेत्रफल ०–२–३ रोपनी जग्गा मूल्य रू. ७,०००।– मा खरिद गरेको हुँ । ०–९–३–३ रोपनी जग्गामध्ये ०–७–०–० जग्गा मेरो पैतृक सम्पत्ति अंशबाट प्राप्त भएको धोबीधाराको डि.पी.सी. सहितको घरजग्गा दाजु राम खरेलसँग भाउजू पदमा खरेलको नामबाट सट्टा पट्टा गरेर लिएको कागजात यस आयोगमा पेस गरेको छु । कि.नं.४३१ क्षे.फ.०–१–३–० बाटो प्रयोजनको लागि दाई राम खरेलबाट लिएको हुँ । कि.नं.२५४ को १४ आना जग्गा मिति ०४१।११।२५ मा म अच्युतकृष्ण खरेलको नाममा मूल्य ४४,०००।– मा बकसपत्रको लिखतबाट खरिद गरेको भएपनि सोमध्ये २ आना २ पैसा जग्गाको मूल्य दाजु रामकृष्ण खरेलबाट प्राप्त गरी ११ आना २ पैसा जग्गाको मूल्य रू.३६,१५६।– मात्र मैले व्यहोरेको हुँ ।
का.म.न.पा. वडा नं.१० हाल ३४ कि.नं.२५९ मा २०४२ सालमा घर निर्माण भएको हो । स्रोतको हकमा अंशबाट प्राप्त चल सम्पत्ति धुम्बाराहीको जग्गा बिक्री, रासनबापत प्राप्त रकम, भत्ता र कृषि आयमध्येबाट निर्माण गरेको हो । निर्माण लगत व्यक्तिगत विवरणमा उल्लेख गरिएको छु । जम्मा रू.५,८३,१५६।८५ मा किनेको निसान सनीकारको स्रोत मैले २०६०।२।१४ को आयोगसमक्ष पेस गरेको व्यक्तिगत विवरणमा खुलाएको छु । रू.१२ लाख छोरालाई भिन्न भएको हुँदा दिएको हो । साथमा रहेको रू.४,७५,३५१।४० को सम्बन्धमा सगोल परिवारबाहेक अन्यलाई व्यवहारको सिलसिलामा दिएको रकमबारे उल्लेखगर्ने महल व्यक्तिगत विवरणमा उल्लेख नभएको हुँदा सो महलमा उल्लेखसम्म गरेको हुँ ।
सोनी टी.भी. लगायतका विद्युतीय उपकरणहरूको खरिदको स्रोत घरभाडा, कृषि, दै.भ्र.भत्तासमेतको बचत रकम हो । कृषि आयको हकमा मधेशको खेती, बगैंचा, पोखरीसमेतको आय गरी २०३३ सालदेखि २०५२ सालसम्म प्रतिवर्ष एकलाख नब्बेहजार रूपैंयाँ र ०५२ सालदेखि हालसम्म प्रति वर्ष एकलाख बीस हजार रूपैयाँँ आय हुने गरेको छ । पहाडतर्फ २०५८ सालसम्म प्रतिवर्ष खाद्यान्नसहित औषत रू.७५,०००।– हुने गरेकामा हाल आफैँले गर्न लागेपछि अन्दाजी रू.१,५०,०००।– आय हुन थालेको छ । तलब, विभिन्न भत्ताबाहेक आय प्राप्त हुनेमा कृषि आय, घर भाडा, विभिन्न समयमा बिक्रीको घर जग्गा भाडा विभिन्न शेयरको लाभांश, तलब भत्तालगायतका विभिन्न स्रोतहरूबाट सञ्चित रकमको लगानीबाट प्राप्त ब्याज, विभिन्न मितिमा भन्सारबाट प्राप्त सुराकी कमिसन, रासनबापत प्राप्त हुने रकम र दैनिक भ्रमण भत्ता स्वदेश र विदेश भ्रमणमा जाँदा आदि हुन् । विदेश भ्रमणमा जापानको तालिम तथा सेमिनारमा प्रतिदिन ६२ डलर प्राप्त गरेको छु । बचत हुन आएको १४०० डलर हो । इन्टरपोलमा भाग लिन र अन्य भ्रमणमा जाँदाको अवस्था स्थान हेरी प्रहरी प्रधान कार्यालयबाट प्राप्त भत्तामा ६० प्रतिशतदेखि ७५ प्रतिशतसम्म बचत हुन्छ । पटकपटक विदेश भ्रमणबाट करिब ५ लाख आर्जन हुनुपर्दछ । त्यसको आर्जनबाट टि.भि. र सवारी साधन खरिदमा खर्च गरेको छु ।
२०५६ सालमा ओम नर्सिङ्ग होमको रू.१० लाखको शेयर खरिद गरेको हो । सो शेयर आयुष खरेलको नाममा खरिद गरिएको हो । कर्मचारी र व्यक्ति विशेषले आफ्नो घरायसी आय व्ययको लेखा स्रेस्ता राख्नु पर्ने कुनै बाध्यात्मक कानूनी व्यवस्था नै नभएको हुनाले र व्यवहार पनि नभएको हुनाले सेवा प्रवेश गरेको ३३ वर्षपछि सो समयदेखिको विवरणहरू माग गर्दा सबै कुराको स्मरण हुन र प्रमाण जुटाउन सम्भव नहुने कुरासमेत अनुरोध गर्दै प्राप्त भएसम्म सबुदहरूलगायत आयस्रोत प्रमाणित गर्ने अन्य प्रमाणहरू फेला परेसम्म र स्मरण भएसम्म पेस गर्नेछु । मैले देखाएको र मेरी पत्नी मीना खरेल, छोरा आयुष खरेलको नाममा रहेको निजहरूको अंशबन्डाबापत पाएको निजहरूको नाममा खरिद गरिएको सम्पूर्ण चलअचल सम्पत्ति विवरण अन्यथा उल्लेखगरिएको अवस्थामाबाहेक मेरो निजी र पैतृक स्रोतबाटै आर्जित सम्पत्ति हुन् । त्यसको आर्जनमा निजहरूको कुनै संलग्नता छैन भन्ने कुरासमेत प्रष्ट पारेको छु ।
छोरीको विवाह भोजमा खर्च भएको रू. ४ लाखको आय स्रोतमा व्यक्तिगत विवरण फाराममा उल्लेखभएका आयस्रोत र घर जग्गा बिक्रीसमेतबाट प्राप्त रकम हो । अंशबन्डाबाट अचल सम्पत्तिको हकमा मैले पेस गरेको अंशबन्डाबाट प्रष्ट हुनेछ । चलको हकमा सुन तोला २०, चाँदी ५०० तोला र नगद करिब २ लाख प्राप्त गरेको हुँ । नर्घौंको जग्गाहरू विभिन्न मितिमा विभिन्न मोलमा बिक्री गरेको हुँ । सबैको मिति स्मरण भएन । मूल्यको हकमा प्रति बिगाहा रू.२ लाखदेखि ९।१० लाखसम्ममा बिक्री गरेको हो ।
मेरा सहोदर भान्जा सुरेश उप्रेती कानून पनि पढेका र विश्वासिला व्यक्तिगत रूपमा व्यापारिक कारोबार गर्ने व्यक्ति पनि भएको हुनाले निजले जग्गा जमिन खरिद बिक्री एवम् सार्वजनिक सवारी साधन सन्चालन इम्पोर्टको कारोबार गर्ने व्यक्तिलाई मबाट रकम लिइ मलाई कबुल गरेको भन्दा २ प्रतिशत बढी ब्याजमा लगानी गर्ने गरेको थिएँ । मेरो भान्जा विश्वासी भएको हुँदा निजलाई कर्जा दिई लगानी गराएको हुँ । मलाई पाउनु पर्ने साँवा ब्याज समयमा बुझाउने गरेको हुनाले उनले कसकसलाई लगानी गर्दथे, सोधखोज गर्नुपर्ने आवश्यक परेन । यसको अलावा सडक विभागमा काम गर्ने मेरो भतिजो नाता पर्ने केसरी खरेलले पनि मबाट रकम ऋण स्वरूप लिई सडकका ठेकेदारलाई लगानी गर्दथे । यसरी लगानी गर्दा भान्जा सुरेश उप्रेती र भतिजा केसरी खरेलले मलाई १८ देखि २४ प्रतिशतसम्म ब्याज दिने गर्दथे । स्रेस्ता नराखेको हुँदा कहिले कति कसलाई भन्ने स्मरण छैन । यसरी गरिएको लगानीबाट निजहरूबाट १० देखि १५ लाख रूपैयाँँसम्म ब्याजमार्फत प्राप्त गरेको हो ।
मेरी पत्नी विगत ९ महिनादेखि ओभरीको क्यान्सर रोगबाट पीडित रहेको र हाल पनि किमो थेरापीमा भएको हुँदा निज बयानको लागि आयोगसमक्ष आउन सक्ने अवस्था छैन र निजले पूर्ण बेड रेस्टमा बस्नु पर्ने भनी विशेषज्ञ डाक्टरको राय भएको कागजात पेस गरेको छु । निजको नाममा रहेका विभिन्न जमिन, घर, शेयर बैंकमा रहेको नगद आदि अधिकांश लगानीहरू मेरो आयस्रोतबाट भएको हुँदा त्यसबारे निजको तर्फबाट म जवाफ दिन तयार छु । छोरा आयुष खरेल छुट्टी भिन्न भै सकेको भएपनि निजको नामको चल अचल सम्पत्ति पनि अधिकांश आयस्रोत मेरो नै हो ।
का.म.न.पा.–२३ (च) कि.नं.१२१ क्षे.०–१०–२–० रोपनी जग्गा २०३६ सालमा खरिद गरिएको हो । यसको मूल्य रू. २४,०००।– हुनु पर्दछ । का.म.न.पा.२३ कि.नं.२५७ क्षे.फ.०–४–०–० रोपनी जग्गा २०४२।११।८ मा खरिद गरेको हो । चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क कि.नं. ३७६ क्षे.फ.०–८–९.७५ र कि.नं १४ क्षे.फ.०–३–१२.२५ बिगाहा जग्गा मिति ०५३।१।७ मा खरिद गरिएको र मूल्यको हकमा कि.नं.१४ को रू.३७,०००।– र कि.नं. ३७६ को १,७०,०००।– हो । काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी–५(ख) कि.नं.३५० क्षे.फ.१–०–२–०, कि.नं. ३४८ क्षे.फ.०–९–०–२ र कि.नं. २३४ क्षे.फ.१ –०–१–० रोपनी जग्गा २०५०।६।८ मा कूल १ लाख ३२ हजारमा खरिद गरेको हो । का.जि. जोरपाटी कि.नं. २७८ क्षे.फ. १–३–०–१ रोपनी जग्गा मिति २०५०।१२।१७ मा रू. ६० हजारमा खरिद गरेको हुँ । काभ्रे जिल्ला पलान्चोक गा.वि.स.–४ कि.नं. ४५६ क्षे.फ. ६–०–२–२ रोपनी जग्गा मिति २०५१।४।१७ मा रू. ५ हजारमा खरिद गरिएको हो । का.जि.का.म.न.पा. २३ त कि.नं. २०१ कि.नं.०–५–०–० रोपनी जग्गा मिति २०५२ साल वैशाख महिनामा रू.७३,२००।– मा खरिद भएको हो । का.जि. का.म.न.पा. २३त कि.नं. ४३६ क्षे.फ. ०–८–०–० रोपनी जग्गा मिति ०३८।११।१२ मा मेरो सहोदर भान्जा सुरेश उप्रेतीको नाममा जम्मा मूल्य रू.४५ हजारमा खरिद भएको हो । सो जग्गा खरिदगर्दा रू.२८,२५६।– सोही समयमा नै चुक्ता गरेको हुँ । मिति २०५३।५।५ मा घर व्यवहार मिलाउन न्यूनतम मूल्याङ्कनबमोजिम मूल्य राखी राजिनामा पारित गरिएको हो ।
का.जि., का.म.न.पा. २३ त कि.नं. २०४/४३५ क्षे.फ. ०–१२–०–० रोपनी जग्गा मेरो सहोदर दाजु रामकृष्ण खरेलको पत्नी पद्मा खरेलको नाममा २०३८।११।१२ मा जम्मा मूल्य रू.४५ हजारमा खरिद गरेको हो । सो खरिद गर्दा १२ आनाको हुने मूल्य रू. ४२,३८४।– सोही समयमा नै मैले चुक्ता गरेको
हुँ । ०५३।५।५ मा घर व्यवहार मिलाउन साबिकदेखि भाउजूको नाममा खरिद गरिएको जग्गा मध्ये मैले चुक्ता गरिसकेको जति १२ आना जग्गा तत्काल मालपोत कार्यालयमा भएको न्यूनतम मूल्याङ्कनबमोजिम मूल्य राखी बकसपत्र पारित गराई लिएको हुँ । का.जि.का.म.नपा. २२घ कि.नं. ६१ क्षे.फ. ०–३–३–० रोपनी जग्गा र कि.नं. ६२ क्षे.फ. ०–३–२–० रोपनी जग्गाहरू २०४९ सालमा खरिद गरिएको हो । मूल्य ६९ हजार मात्र हो । चितवन जिल्ला नारायणगढ–५(क) कि.नं ४६३ क्षे.फ. ०–४–३ बिगाहा जग्गा २०५५।८।१४ मा रू.८४,०००।– हजारमा खरिद गरिएको हो । चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क कि.नं.४९३ क्षे.फ. ०–०–५.२५, कि.नं. ४९६ क्षे.फ. ०–०–५ र कि.नं. ४९९ क्षे.फ. ०–०–१७ बिगाहा जग्गाहरू मिति ०५६।९।१९ मा मूल्य रू.२७,०००।– मा खरिद गरिएको हो । चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क कि.नं. ५१३ क्षे.फ. ०–५–७.५ बिगाहा जग्गा मिति ०५७।२।१ मा मूल्य रू. १,०७,०००।– मा खरिद गरिएको हो ।
काभ्रे जिल्ला, साठीघर भगवती–१ को कि.नं.४२ क्षेत्रफल २–७–२–० रोपनी जग्गा २०५४ सालमा मूल्य १४,५००।– मा खरिद गरिएको हो । ऐ. ऐ. ठाउँको कि.नं.२९६ क्षे.फ.२–१३–२–१ रोपनी जग्गा २०५४ सालमा मूल्य रू.१५ हजारमा खरिद भएको हो । का.जि. जोरपाटी ५ख कि.नं.२७६ क्षे.फ.०–२–२–३.५ रोपनी जग्गा २०५४ साल फागुनमा खरिद गरिएको हो, मूल्य २१,५००।– हो । का.जि. जोरपाटी ५ ख .कि.नं.२७७ क्षे.फ.०–२–२–३.५ रोपनी जग्गा २०५४ साल माघमा मूल्य रू.२१,५००।– मा खरिद गरिएको हो ।
मीना खरेलको नाममा का.जि.का.म.न.पा.४ धुम्बाराहीमा निर्माण भएको घर ०५१ साल श्रावण २१ गते नक्सा पास प्रमाणपत्र लिई ०५३ साल आश्विनमा निर्माण सम्पन्न गरेको हो । सो घरको सजावटमा २०५४ सालमा रू.२ लाख खर्च भएकोसमेत गरी रू.१६ लाख हो । स्ट्रक्चरको हिसाबले घर कहि २ तल्ला कहिँ ३ तल्ला छ । कोठा १४।१५ छन् । मीना खरेलको नाममा चितवन जिल्ला भरतपुर न.पा. ५ क स्थित स्थित कि.नं.१४ क्षे.फ.०–१३–१२.२५ को जग्गामा भएको घरको निर्माण २०५७ सालमा सुरू गरी २०५९ सालसम्ममा सम्पन्न भएको हो । निर्माण लागत रू. ४ लाखदेखि ५ लाखसम्म हो । घर २ तल्लाको छ र जम्मा ४ कोठा छन् ।
पत्नी मीना खरेलले राष्ट्रिय बचतपत्र २०६२ घ रू.८ लाखको खरिदको स्रोत बैंकबाट लिएको ऋण लगानीबाट ब्याजसहित फिर्ता भएको रकम, मेरो घरभाडा कृषि आय र मैले भाइ नाताको उत्तम खरेलसँग सापटी लिएको रू.११ लाख मध्येबाट खरिद गरिएको हो । छोरी चाँदनी खरेल ०५७ माघ २४ गतेदेखि वि.पि. कोइराला स्वास्थ्य विज्ञान प्रतिष्ठानमा मासिक रू.१४,५००।– तलबमा कार्यरत् छिन् । छोरा आयुष खरेलले विदेश जाँदा प्राप्त हुने सटही गरेको रकम खर्च नभई बचेको हुँदा प्रचलित कानूनको अधीनमा रही यू.एस.डलरको खाता खोलेको हो । स्रोतको हकमा मेरो कृषि आय घरभाडा, जमिन बिक्रीबाट प्राप्त रकम, तलब भत्ता, दैनिक भ्रमण भत्ताको बचत रकम मध्येबाट हो । छोरा आयुष खरेलको नाममा नेपाल प्रिन्टस एन्ड ट्रेडर्स को–अपरेटिभ लि. को शेयर मेरो विभिन्न आयस्रोतहरूमध्ये तलब भत्ता, दै.भ्र. भत्ताबाट बचत रकम, कृषि आय, घरभाडा बानेश्वरको समेतबाट हो ।
२०५६ साल फागुन ६, ७ र १७ गते हिमालयन बैकबाट झिकेको रू. १५ लाख लगानी फिर्ता गोरखा फाइनान्सबाट ऋण लिई सकेपश्चात् प्राप्त भएकाले सोही फिर्ता रकम ब्याजसहित र २०५६ साल बैशाख महिनामा भाइ नाता पर्ने उत्तम खरेलबाट सापटी लिएको रू.११ लाख अनुसूचीमा उल्लेख गरिएको आयस्रोतसमेतबाट गोरखा फाइनान्सबाट लिएको ऋण चुक्ता गरेको हुँ । गोरखा फाइनान्सबाट लिएको ऋण छोटो समयको लगानी पश्चात् फिर्ता आएपछि सोही र मेरो अन्य आयस्रोतमध्येबाट हिमालयन बैंकमा ०५७।१०।१९ मा रू. २३ लाख बुझाई बैंक ऋण चुक्ता गरेको हुँ ।
धोबीधाराको मेरो अंशमा प्राप्त गरेको घरमा २०३३ सालबाट २०४१ सालसम्म प्रतिवर्ष १३ हजारले रू.१,१७,०००।–प्राप्त गरेको हुँ । २०४३ सालबाट २०५७ सालसम्म बानेश्वरको घर भाडाबाट १७ लाख ३ हजार प्राप्त गरेको हुँ । जसको राजस्व तिरेको कागजात पेस गरेको छु । लामो समयको कुरा हुँदा को को भाडामा राखिए हाल स्मरण
भएन । धुम्बाराहीको मेरो श्रीमतीको नाममा भएको घरभाडा बापत प्राप्त रकमको कर तिरेको कागजातसमेत पेस गरेको छु । यसरी धोबीधारा, बानेश्वर र धुम्बाराहीको घरभाडासमेत गरी करिब ३० लाख प्राप्त गरेको हुँ । २०५७ सालमा बेलायत सरकारको आमन्त्रणमा बेलायत जाँदा सोही समयमा छोरा पनि गएको र त्यही समयमा पासपोर्टबाट पाउने सुबिधा बचत भएबाट उक्त डलर खाता खोलेको हो, छोरालाई आमन्त्रण थिएन । पर्यटकको रूपमा गएको हो ।
अनुसन्धानको क्रममा बुझिएकी शोभा खनालको बयान :
मेरो श्रीमान् यु.के. मा करिब १० वर्ष बस्दा वर्षको रू.८ लाख सरदरले रू.८० लाख पठाउनुभयो । घरभाडाबाट वार्षिक अन्दाजी २ लाख आम्दानी हुन्छ । अच्युतकृष्ण खरेलको कि.नं.२५९ मा भएको घर जग्गा मैले रू.४५ लाखमा मिति २०५८।८।६ मा किनेको हो । उक्त जग्गा तथा घर खरिद गरेपछि घर मर्मत गर्दा माथि बाथरूम तल सर्भेन्ट क्वार्टर र आँगनमा टायल राख्दा अन्दाजी रू.२ लाख ५० हजार मर्मत खर्च लागेको छ ।
(क) अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले उल्लेख गरेको स्रोत खुलेको सम्पत्तिको विवरण :
तालिका नं. २२
क्र.सं. सम्पत्तिको विवरण सम्पत्ति धनीको नाम कैफियत
१मिति २०४१।१२।२५ मा खरिद गरेको का.जि. का.म.न.पा वडा नं.२३ त कि.नं.२५४ को क्षेत्रफल०–१४–०–० जग्गामध्ये छोरा आयुष खरेलका नाउँमा नामसारी गरी राखेको ऐ. वडा कि.नं.४३९ को ०–११–१–२ रोपनी जग्गाआयुष खरेल
२क) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लिमिटेडको २०४२ सालमा खरिद गरेको ५० कित्ता शेयरको रकम रू.५,०००।–अच्युतकृष्ण खरेल
(ख) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लिमिटेडको २०४२ सालमा खरिद गरेको ५० कित्ता शेयरको रकम रू.५,०००।–मीना खरेल
३(क) नेपाल लिभर लि.को २०५० सालमा खरिद गरेको ३० कित्ता शेयरको रकम रू. ३,०००।–चाँदनी खरेल
(ख) नेपाल लिभर लि.को २०५० सालमा खरिद गरेको ३० कित्ता शेयरको रकम रू.३,०००।–मीना खरेल
(ग) एन.आई.डी.सी. क्यापिटल मार्केट को २०५० सालमा खरिद गरेको १००० युनिट रू.१० का दरको शेयरको रकम रू.१०,०००।–चाँदनी खरेल
(घ) नेकोन एयर लि.को २०५० सालमा खरिद गरेको २६ कित्ता शेयरको रकम रू.२,६००।–चाँदनी खरेलयसमध्ये ६ कित्ता शेयर बोनस
(ङ) नेपाल एस.बी.आई.बैंक को २०५० सालमा खरिद गरेको ३६ कित्ता शेयरको रकम रू.३,६००।–मीना खरेलयसमध्ये ६ कित्ता शेयर बोनस
(च) नेपाल एस.बी.आई.बैंक को २०५० सालमा खरिद गरेको ७२ कित्ता शेयरको रकम रू.७,२००।–मीना खरेलहकप्रद
(छ) नेपाल एस.बी.आई.बैंक को २०५० सालमा खरिद गरेको ३६ कित्ता शेयरको रकम रू.३,६००।–चाँदनी खरेलयसमध्ये ६ कित्ता शेयर बोनस
(ज) नेपाल एस.बी.आई.बैंक को २०५० सालमा खरिद गरेको ७२ कित्ता शेयरको रकम रू.७,२००।–चाँदनी खरेलहकप्रद
४ मिति २०५०।६।८ मा खरिद गरेको काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी गा.वि.स.५(ख) को कि.नं.३५० को क्षेत्रफल १–०–२–० रोपनी जग्गा मीना खरेल मिति ०६०।१।२४ मा बिक्री गरेको
५मिति २०५१।४।१७ मा खरिद गरेको काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला पलान्चोक गा.वि.स वडा नं.४ को कि.नं.४५६ को क्षेत्रफल ६–०–२–२ रोपनी जग्गा मीना खरेल
६मिति २०५२।१।४ मा खरिद गरेको का.जि. का.म.न.पा वडा नं. २३(त)को कि.नं.२०१को क्षेत्रफल ०–५–०–० रोपनी जग्गा मीना खरेल
७मिति २०५३।१।७ मा जिल्ला नारायणगढ ५(क) कि.नं.३७६ को क्षेत्रफल ०–८–९.७५ र ५(क) कि.नं.१४ क्षेत्रफल ०–३–१२.२५ गरी जम्मा ०–१२–२ बिगाह जग्गामीना खरेल
८(क) मिति २०५३।५।५ मा खरिद गरेको काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं.२३(त) को कि.नं.४७६ को ०–४–०–० रोपनी जग्गाआयुष खरेल
(ख) ऐ.ऐ. को कि.नं.४७७ को ०–४–०–० रोपनी जग्गामीना खरेल
९२०५४।३।६ मा खरिद गरेको बा.३.च. २७९३ नम्बरको सन्नी निशान कारको मूल्य रू.५,८३,१५१।–अच्युतकृष्ण खरेल
१०मिति २०५६।९।१९ मा खरिद गरेको चितवन जिल्ला नारायणगढ५ (क) को कि.नं.४९३, ४९६ र ४९९ को कूल क्षेत्रफल ०–१–७.२५ बिगाह जग्गा मीना खरेल
११(क) युनियन फाइनान्सको २०५६ सालमा खरिद गरेको ५० कित्ता शेयरको रकम रू.५,०००।–अच्युतकृष्ण खरेल
(ख) युनियन फाइनान्सको २०५६ सालमा खरिद गरेको ५० कित्ता शेयरको रकम रू.५,०००।–मीना खरेल
(ग) युनियन फाइनान्सको २०५६ सालमा खरिद गरेको ५० कित्ता शेयरको रकम रू.५,०००।–चाँदनी खरेल
(घ) नेपाल मर्चेण्ट बैंकिङ्ग एन्ड फाइनान्स लि. को २०५६ सालमा खरिद गरेको ७० कित्ता शेयरको रकम रू.३,५००।–चाँदनी खरेलप्रति शेयर रू.५० का दरले
(ङ) एन.आई.सी. बैंक को २०५६ सालमा खरिद गरेको २५० कित्ता शेयरको रकम रू.२५,०००।–मीना खरेल
१२ (क) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि. को २०५७ सालमा खरिद गरेको ४८ कित्ता शेयरको रकम रू.४,८००।– अच्युतकृष्ण खरेल हकप्रद
(ख) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि. को २०५७ सालमा खरिद गरेको ४८ कित्ता शेयरको रकम रू.४,८००।–मीना खरेलहकप्रद
(ग) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि. को विभिन्न मितिमा प्राप्त गरेको १७९ कित्ता शेयरको रकम रू.१७,९००।–अच्युतकृष्ण खरेलबोनस
(घ) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक लि. को विभिन्न मितिमा प्राप्त गरेको १४९ कित्ता शेयरको रकम रू.१४,९००।–मीना खरेलबोनस शेयर
१३नेपाल राष्ट्र बैंकबाट निष्कासित २०६२ (घ) ००१७०६ को राष्ट्रिय बचतपत्र मिति २०५८।१२।३० मा बिक्री गरी प्राप्त रकममध्ये स्रोत खुलेको बचतपत्रको मूल्य रू.२,००,०००।–मीना खरेल
१४(क) नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको २०५९ सालमा १०० कित्ता शेयर खरिदको मूल्य रू.७८,०००।–अच्युतकृष्ण खरेल
(ख) नबिल बैंकको १०२ कित्ता शेयरको रकम रू.७५,४८०।–अच्युतकृष्ण खरेल
(ग) बैंकअफ काठमाडौंको ०५९ सालमा ४०० कित्ता शेयर खरिदको मूल्य रू.१,९६,०००।–अच्युतकृष्ण खरेल
(घ) बैंकअफ काठमाडौंको ०५९ सालमा ३०० कित्ता शेयर खरिदको मूल्य रू.१,१२,८००।–आयुष खरेल
१५(क) मिति २०५९।४।२२ मा खोलिएको प्रिमियर फाइनान्स स्थित मुद्दति खातामा रहेको मौज्दात रकम रू.१५,००,०००।–अच्युतकृष्ण खरेल
(ख) ऐ. खाताको ब्याज जम्मा भएको मौज्दात रकम रू. १,१८,५९७।६१अच्युतकृष्ण खरेल
१६(क) नबिल बैंक लि. कान्तिपथस्थित खाता नं. ०११००१३६०८८०१ मा रहेको मौज्दात रकम रू.१,०८,४३९।५२मीना खरेल
(ख) नबिल बैंक लि. कान्तिपथस्थित खाता नं.०२१००१५६१६००१ मा रहेको मौज्दात रकम रू.१,४३,५२१।५५चाँदनी खरेल
(ग) नबिल बैंक लि. कान्तिपथस्थित खाता नं.०११००१३६०८७०१ मा रहेको मौज्दात रकम रू.८,०२०।३२आयुष खरेल
(घ) नबिल बैंक लि. कान्तिपथस्थित मुद्धती खाता नं.०२०४९६ मा रहेको मौज्दात रकम रू.५०,०००।–चाँदनी खरेल
१७(क) नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारस्थित बचत खाता नं.०४५३१५० मा रहेको नगद मौज्दात रकम रू.१६,३२९।–अच्युतकृष्ण खरेल
(ख) नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारस्थित बचत खाता नं.५५०–०८६३९१ मा रहेको नगद मौज्दात रकम रू.३,७४७।३७चाँदनी खरेल
(ग) नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारस्थित बचत खाता नं. ५५०–०८६३९१ मा रहेको नगद मौज्दात रकम रू.३,६१९।९६मीना खरेल
(घ) नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारस्थित बचत खाता नं.०८०७१५० मा रहेको नगद मौज्दात रकम रू.३,६२८।७०आयूष खरेल
१८नेपाल बैंक लिमिटेड, बनेपा शाखास्थित खाता नं.३८९८ मा रहेको मौज्दात ५,३४३।८४अच्युतकृष्ण खरेल
१९नेपाल बैंक लिमिटेड डिल्लीबजार स्थित मुद्दति खाता नं.६२/८६६ मा रहेको मौज्दात १,५४,७००।–अच्युतकृष्ण खरेल
२०स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक लि. को बचत खाता नं.१८०२४४३८४०१ मा रहेको मौज्दात रू.४३,३९१।८२चाँदनी खरेल
जम्मा
स्रोत खुलेको सम्पत्तिको आयोगले गरेको विश्लेषण :
१. आरोपपत्रको तालिका नं. २२ को क्र.सं. १ मा उल्लिखित कि.नं. २५४ को जग्गा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले २०४१।१२।२५ मा लिखतबमोजिम रू.४४,०००।– थैली अङ्क राखी खरिद गरेको देखिन्छ । सो ०–१४–०–० रोपनी जग्गामध्ये क्षेत्रफल ०–२–२–० जग्गा तेस्रो व्यक्तिलाई बिक्री गरेको र ०–११–१–२ रोपनी जग्गा छोरा आयुष खरेलको नाममा मिति २०५७।९।२० मा नामसारी गरेको देखिन्छ । निज अच्युतकृष्ण खरेलले सो जग्गाका सम्बन्धमा आफ्नो कृषि आय, रासन तलब भत्ता आदि बचतबाट खरिद गरेको र बाँकी ०–२–२–० जग्गा दाजु रामकृष्ण खरेलको रकमबाट खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
जग्गा खरिद गर्दाको समयको निजमा आयस्रोततर्फ हेर्दा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले मीना खरेलका नाममा रहेको का.जि. का.म.न.पा.–२३(च) को कि.नं.१२१ को क्षेत्रफल ०–१०–२–० जग्गा मिति २०४१।८।२९ मा बिक्री गरेको देखिएको छ । उक्त बिक्री गरेको जग्गाका सम्बन्धमा निजले २०३६ सालमा खरिद गरेको सो कि.नं.१२१ को जग्गा रू.२४,०००।– थैली अङ्क राखी खरिद गरी २०४१।८।२९ मा रू.३३,८१५।– थैली अङ्क राखी बिक्री गरेको देखिन्छ । २०३६ सालमा खरिद गरिएको सो जग्गा खरिदको स्रोतको सम्बन्धमा निजले आयोगमा पेस गरेको व्यक्तिगत विवरणमा उल्लेख छ भनी उल्लेख गरिएको र निजले पेस गरेको सो विवरण हेर्दा निजले पाउने तलब भत्ता तथा कृषि आयको बचत रकमसमेतबाट उक्त जग्गा खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ । सोअनुसार निजको २०३६ सालसम्मको आयस्रोत हेर्दा सोबाट उक्त जग्गा खरिद गर्न सक्ने अवस्था देखिएकाले सो जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकम र सोबीचको अवधिको निजको तलब भत्ताको बचत रकम तथा कृषिको आयसमेतबाट सो जग्गा खरिद गरेको देखिएकाले हाल छोरा आयुष खरेलको नाममा नामसारी भइसकेको हालको कि.नं.४३९ को उक्त जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
२. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं. २(क) र २(ख) मा उल्लिखित जम्मा मूल्य रू.५/५ हजार गरी जम्मा रू.१०,०००।– को तत्कालीन इन्डोस्वेज बैंकको शेयर अच्युतकृष्ण खरेलले आफू र पत्नी मीना खरेलका नाममा २०४२ सालमा प्राथमिक बजारबाट खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त शेयर निजको तत् तत् समयको तलब भत्ता तथा खेतीको आयको बचत रकमबाट खरिद गरेको हुनसक्ने देखिएकाले रू.१०,०००।– मूल्यको शेयरलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
३. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.३ को (क) देखि (ज) सम्म उल्लिखित कम्पनीहरूको शेयर अच्युतकृष्ण खरेलले आफ्नी पत्नी मीना खरेल र छोरी चाँदनी खरेलका नाममा २०५० सालमा खरिद गरेको पाइन्छ । ती शेयर खरिदका सन्दर्भमा निजले आफ्नो तलब भत्ता र कृषि आयबाट खरिद गरेको भनी बयान गरेको देखिन्छ । सो सम्बन्धमा निजले उल्लेख गरिएको स्रोततर्फ हेर्दा निजको सोसमय सम्मको तलब भत्ता र कृषि आयबाट अन्य प्रयोजनमा खर्च गरी बाँकी रहेको रकमबाट ती शेयर खरिद गरेको हुनसक्ने देखिएको हुँदा ती शेयरहरूको कूल रकम रू.४०,२००।– लाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
४. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं. ४ मा उल्लिखित का.जि. जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५(ख) स्थित कि.नं.३५० को क्षे.फ.१–०–२–० रोपनी जग्गा श्रीमती मीना खरेलका नाममा मिति २०५०।६।८ मा खरिद गरेको कूल २–९–३–२ रोपनी जग्गा रू.१,३२,०००।– थैली अङ्क उल्लेख भएको मध्येको जग्गा हो । उक्त जग्गा खरिद गर्दा निजले आफ्नो तलब भत्ता, घरभाडा, कृषि आय तथा सप्तरीको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त आयसमेतबाट खरिद गरेको हो भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ । निजले उल्लेख गरेको घरभाडाको स्रोततर्फ हेर्दा बानेश्वरस्थित घरमा निज स्वयम् रहनु बस्नुपर्ने भएबाट घरभाडा प्राप्त हुन सक्ने देखिँदैन । सप्तरीको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त आयका सम्बन्धमा हेर्दा निजले २०४७ र २०४८ सालमा सप्तरीको जग्गा बिक्रीबाट रू.२४,०००।– प्राप्त गरेको देखिएतापनि सो रकमसमेतका स्रोतले २०४९ सालमा बानेश्वरको घरको तल्ला थप्ने कार्यमा प्रयोग भइसकेको देखिन्छ ।
उक्त जग्गा खरिद गर्दाको स्रोतका सम्बन्धमा प्रतिवादीले यथार्थ तथ्य उल्लेख नगरे तापनि निजको वैध आयको स्रोततर्फ हेर्दा जग्गा खरिद गर्दाको अवधिसम्मको तलब भत्ताको बचत रकम र सप्तरीस्थित जग्गाको कृषि आयसमेतबाट नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारमा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल र प्रतिवादी मीना खरेलको खातामा जम्मा गरेको रकममध्ये क्रमशः ४६,०००।– र रू. २०,०००।– गरी जम्मा रू. ६६,०००।– सो समयमा निकालेको देखिँदा सो रकमबाट उपर्युक्त कि.नं. ३५० को जग्गा खरिद गर्दा उपयोग गरेको हुनसक्ने देखिन्छ । अतः उक्त जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी दाबीमा लिइएको छैन ।
५. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.५ मा उल्लिखित काभ्रेपलान्चोक जिल्ला, पलान्चोक गा.वि.स.–४ को कि.नं.४५६ को क्षेत्रफल ६–०–२–२ रोपनी जग्गा मिति २०५१।४।१७ मा लिखतबमोजिम रू.५,०००।– थैली अङ्क राखी मीना खरेलका नाममा खरिद गरेको देखिन्छ । सोको स्रोतका सम्बन्धमा निज अच्युतकृष्ण खरेलले तलब, भत्ता, कृषि आय, घरभाडा आदिबाट खरिद गरेको भन्ने जवाफ दिएको पाइन्छ । निजले उल्लेख गरेका स्रोतहरूमध्ये सो अवधिमा बानेश्वरस्थित घरमा निज स्वयम् बसेबाट घरभाडा प्राप्त भएको भन्न मिल्ने देखिँदैन । तापनि निजको २०५० सालसम्मको खेतीको आय र तलब भत्ताको बचत रकमबाट माथिको क्र.सं. ४ मा उल्लिखित जग्गा खरिद गरेपश्चात् पनि बचत रहेको रकमले सो जग्गा खरिद गरेको हुनसक्ने देखिँदा उक्त जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
६. आरोपपत्रको तालिका नं. २२ को क्र.सं. ६ मा उल्लिखित का.जि., का.म.न.पा.–२३ (त) को कि.नं.२०१ को क्षेत्रफल ०–५–०–० रोपनी जग्गा लिखतबमोजिम रू.७३,२००।– थैली अङ्क राखी मिति २०५२।१।४ मा श्रीमती मीना खरेलका नाममा खरिद गरेको देखिएको छ । उक्त जग्गाको खरिदको स्रोतका सम्बन्धमा निजले तलब भत्ता, कृषि आय जस्ता स्रोतहरूबाट सो जग्गा खरिद गरेको भनी खुलाएको पाइन्छ । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले उल्लेख गरेका अरू जग्गा खरिदको स्रोततर्फ हेर्दा निजले २०५१ सालसम्म प्राप्त तलब भत्ता र कृषि आयको बचत रकमसमेतबाट सो जग्गा खरिद गरेको हुनसक्ने देखिँदा उक्त जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
७. आरोपपत्रको तालिका नं. २३ को क्र.सं.७ मा उल्लिखित जिल्ला चितवन नारायणगढ न.पा.–५(क) को कि.नं. ३७६ को क्षेत्रफल ०–८–९.७५ र ऐ. को कि.नं.१४ को क्षेत्रफल ०–३–१२.२५ बिगाह जग्गा मिति २०५३।१।७ मा लिखतबमोजिम रू.२,०७,०००।– थैली अङ्क राखी मीना खरेलका नाममा खरिद गरेको देखिन्छ । ती जग्गाहरूको स्रोतका सम्बन्धमा अच्युतकृष्ण खरेलले कृषि आय, रासन, तलब, भत्ता, बानेश्वरको घरभाडा, सप्तरी नर्घौंको जग्गा बिक्री र आफ्नो सञ्चित लगानीको ब्याजबाटआएको रकमले खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको पाइन्छ । निजले उल्लेख गरेका स्रोततर्फ हेर्दा । रासन जस्तो स्रोत निर्वाह खर्चमा नै सकिने देखिन्छ भने घरभाडा प्राप्त गरेको कुनै प्रमाण नहुँदा सो को आय निजले सो समय प्राप्त गरेको भन्न सक्ने अवस्था छैन । त्यसैगरी सञ्चित लगानी के थियो भनी हेर्दा सो समय निजसँग लगानीयोग्य पुँजी रहे भएको देखिँदैन । जे जति वैध आयको बचत रकम थिए , ती सबै प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल तथा मीना खरेल, चाँदनी खरेल र आयुष खरेलको नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजार शाखास्थित बचत सो समय मौज्दातमा नै रहेको देखिन्छ । अब निजले उल्लेख गरिएको रासन, सञ्चित लगानीको ब्याज घरभाडाबाहेकका स्रोततर्फ (हेर्दा निजको २०५१ सालदेखि जग्गा खरिद गर्दाको समयसम्मको तलब भत्ताको बचत रकम, खेतीको आय तथा त्यस अवधिमा निजले सप्तरीको नर्घौंमा रहेको निजको पैतृक जग्गामध्ये आधा जति बिक्री गरेको देखिँदा सो जग्गा बिक्रीको आयसमेतबाट उक्त जग्गा खरिद गर्दाको स्रोत पुष्टि हुन आएको छ । अतः उक्त जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समाविष्ट गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
८.आरोपपत्रको तालिका नं. २२ को क्र.सं.८(क) र ८(ख) मा उल्लिखित जग्गा मिति २०५३।५।५ मा थैली मूल्य रू.१,७५,०००।– थैली अङ्क राखी खरिद गरिएको का.जि. का.म.न.पा. वडा नं.२३(त) को साबिक कि.नं.४३६ को ०–८–०–० रोपनी जग्गा हो । सोही समयमा ऐ. कि.नं.४३१ को ०–१–३–० र कि.नं.४३५ को ०–१२–०–० रोपनी जग्गासमेत खरिद गरेको देखिन्छ ।
उपर्युक्त साबिक कि.नं.४३६ को जग्गा खरिदको स्रोतका सम्बन्धमा हेर्दा निजले का.जि. का.म.न.पा. वडा नं.२३(त) को कि.नं.२५७ को जग्गा मिति २०५३।५।३ मा बिक्री गरेको देखिँदा सोही रकमबाट मिति २०५३।५।५ मा खरिद गरेको र सो कित्ता जग्गा विभाजन भई हाल क्रमशः कि.नं.४७६ र ४७७ कायम भएका जम्मा ०–८–०–० रोपनी जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्ति अन्तर्गत समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
९.आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.९ मा उल्लिखित बा.३.च.२७९३ नम्बरको सन्नी निसान कार प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले रू.५,८३,१५१।– मूल्य तिरी मिति २०५४।३।६ मा खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त कार खरिद गर्दाको स्रोतका सम्बन्धमा निजले मिति २०६०।२।१४ मा आयोगसमक्ष पेस गरेको व्यक्तिगत विवरणमा खुलाएको छु भनी उल्लेख गरिएको र सो विवरण हेर्दा कृषि आय र विदेश भ्रमण भत्ता बचतबाट भन्सार सुविधामा खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
निजले उल्लेख गरिएको स्रोततर्फ हेर्दा उक्त गाडी खरिद गर्दाको समयभन्दा अघि निजले विदेश भ्रमणबाट प्राप्त गरेको रकम विदेशी मुद्रामा बैंकमा नै जम्मा रहिरहेको भएपनि मिति २०५४।१।१९ मा हिमालयन बैंकबाट रू.४,००,०००।– ओभरड्राफ्ट कर्जा लिएको देखिन्छ । सो कर्जा रकम र सो अवधिको कृषि आय तथा तलब भत्ताको बचत रकमसमेत गरी सो गाडी खरिद गरेको हुनसक्ने देखिँदा रू.५,८३,१५१।– मूल्य पर्ने उक्त गाडीलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समाविष्ट गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१०. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१० मा उल्लिखित जिल्ला चितवन नारायणगढ–५(क) कि.नं.४९३, ४९६ र ४९९ को जम्मा क्षेत्रफल ०–१–७.२५ बिगाह जग्गा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५६।९।१९ मा श्रीमती मीना खरेलका नाममा रू.२७,५००।– थैली अङ्क राखी खरिद गरेको देखिन्छ । सो जग्गा खरिद गर्दाका समयमा निजले सप्तरी नर्घौंस्थित पैतृक जग्गामध्ये कि.नं.१९२, ३७८ र ३८१ का जग्गा रू.२६,०००।– लिखतबमोजिम थैली अङ्क राखी बिक्री गरेको देखिँदा सोही रकमबाट चितवनस्थित उक्त जग्गा खरिद गरेको हुनसक्ने हुँदा सो जग्गालाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
११. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.११ को (क) देखि (ङ) सम्म उल्लिखित रू.४३,५००।– मूल्य पर्ने शेयर प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले आफ्नै नाममा तथा श्रीमती मीना खरेल र चाँदनी खरेलका नाममा प्राथमिक बजारबाट खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त परिमाणको शेयर निजको तलब भत्ता, कृषि आयसमेतको वैध आयको बचत रकमबाट खरिद गरेको हुनसक्ने देखिन आउँदा रू.४३,५००।– मूल्य बराबरका ती शेयरलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१२. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१२ को (क) देखि (घ) सम्म उल्लिखित नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंक (तत्कालीन इन्डोस्वेज बैंक लि.) को रू.४२,४००।– मूल्य बराबरको शेयर रहेको
देखिन्छ । सुरूमा उक्त बैंकको शेयर प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल र श्रीमती मीना खरेलको नाममा २०४२ सालमा प्रति शेयर रू. १००।– का दरले ५०/५० कित्ता शेयर रू.१०,०००।– रकम खर्च गरी प्राथमिक बजारबाट खरिद गरेको देखिन्छ, जुन सम्पत्तिमाथि समावेश भइसकेको छ । तत्पश्चात् ४८/४८ कित्ता हकप्रद शेयर (Rights Share) रू.९,६००।– रकम खर्च गरी खरिद गरेको र केही बोनस शेयरसमेत प्राप्त गरेको देखिन्छ ।
उक्त परिमाणको शेयर खरिद गर्दाको स्रोततर्फ हेर्दा तत् समयको निजको तलब भत्ता जस्ता वैध आयको बचत रकमबाट उक्त शेयर खरिद गरेको हुनसक्ने देखिएको छ । अतः उक्त बैंकको रू.४२,४००।– को हकप्रद र बोनस शेयरलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१३. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१३ मा उल्लिखित रू.२,००,०००।– को २०६० (घ) को राष्ट्रिय बचतपत्र प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले निजकी पत्नी मीना खरेलका नाममा मिति २०५७।१०।६ खरिद गरी २०५८।१२।३० मा बिक्री गरेको देखिन्छ । सोही दिन निजले जम्मा रू.८ लाखको बचतपत्र खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त बचतपत्रको अवधि २०६० सालसम्म रहेको देखिन्छ । सो बचतपत्र खरिद गर्दाको स्रोतका सम्बन्धमा निज अच्युतकृष्ण खरेलले सेवाबाट अवकाश भएपछि हिमालयन बैंकबाट लिएको ऋणमध्ये रू.९ लाख लगानी गरेकोबाट फिर्ता भएको रकम र घरभाडा, कृषि आय र भाइनाता पर्ने उत्तमकृष्ण खरेलसँग सापटी लिएको रू.११ लाखमध्येबाट खरिद गरेको हो भनी (प्रश्न नं. ९७ को जवाफ) उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
निजले उल्लेख गरिएको स्रोतका सम्बन्धमा हेर्दा निजले २०५६ चैतमा रू.९ लाख रूपैयाँँ बैंकबाट ऋण लिएको देखिए तापनि सो रकम के कसलाई के कस्तो सर्तमा कति ब्याज वा प्रतिफल आर्जन हुने गरी लगानी गरेको हो भन्ने खुलाउन सकेको
पाइँदैन । वार्षिक १५ प्रतिशत देखि १९ प्रतिशतसम्म ब्याज बैंकलाई तिरी लिएको ऋण रकममध्येबाटै सो ब्याजदरको तुलनामा निकै न्यून प्रतिफल वार्षिक १० प्रतिशत ब्याजबाट आय हुने लगानीको रूपमा रहेको राष्ट्रिय बचतपत्रमा लगानी गरेको भन्ने कुरा यथार्थ नभई अवास्तविक र बनावटी देखिन्छ । तर निजले मिति २०५७।८।१ मा प्राप्त गरेको सञ्चित बिदाबापत प्राप्त रू.२,२५,८६६।– रकममध्येबाट रू.२ लाख मूल्यसम्मका बचतपत्र खरिद गरेको हुनसक्ने देखिँदा रू.२ लाख मूल्य बराबरको बचतपत्र बिक्री गरी आएको रकमलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिका रूपमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१४. आरोपपत्रको तालिका नं. २२ क्र.सं.१४ को (क) मा उल्लिखित नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको १०० कित्ता शेयर प्रति शेयर रू.७८०।– का दरले रू.७८,०००।– खर्च गरी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५९।२।२६ मा आफ्नो नाममा खरिद गरेको र १४(ख) मा उल्लिखित नबिल बैंक लि. को १०२ कित्ता शेयर प्रति शेयर रू.७४०।– का दरले मिति २०५९।२।२७ मा रू.७५,४८०।– खर्च गरी खरिद गरेको देखिन्छ । त्यस अतिरिक्त १४(ग) मा उल्लिखित बैंक अफ काठमाडौंको ४०० कित्ता शेयर प्रति शेयर रू.२७४।– का दरले रू.१,०९,६००।– रकम खर्च गरी आफ्नै नाममा मिति २०५९।६।१८ मा खरिद गरेको र १४(घ) मा उल्लिखित बैंक अफ काठमाडौंको ३०० कित्ता शेयर प्रति शेयर रू.३७६।– का दरले दोस्रो बजारमार्फत निजका छोरा आयुष खरेलका नाममा मिति ०५९।३।१३ मा रू.१,१२,८००।– खर्च गरी खरिद गरेको देखिन्छ ।
यसरी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५९।२।२७ देखि २०५९।६।१८ सम्म आफ्नो र छोरा आयुष खरेलको नाममा माथि उल्लिखित बैंकहरूको शेयर दोस्रो बजारमार्फत कूल रू.३,७५,८८०।– रकम खर्च गरी खरिद गरेको
देखियो ।
१५. उक्त शेयरहरू खरिद गर्दाको स्रोतको विषयमा निजले आयोगमा गरेको बयानको सवालजवाफ नं.४० देखि ४२ मा पेन्सन, कृषि आय, बानेश्वरको घर बिक्रीबाट प्राप्त आयलाई स्रोतहरू भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ । निजको भनाइअनुसार निजको घर बिक्रीबाट तथा पेन्सनबाट प्राप्त आम्दानी रकममध्येबाट नै दोस्रो बजारमार्फत उक्त बैंकहरूको शेयर खरिद गरेको हुनसक्ने देखिँदा रू.३,७५,८८०।– मूल्य पर्ने माथि उल्लिखित बैंकका शेयरहरूलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१५(क) आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं. १५(क) मा उल्लिखित रू.१५,००,०००।– अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५९।४।२२ मा प्रिमियर फाइनान्स कम्पनी लि. को मुद्दती खाता नं. एफ.डी. ३०४१७ मा जम्मा गरेको देखिएको छ । उक्त रकमको स्रोतको विषयमा निजले का.म.न.पा.–१० बानेश्वरस्थित घर बिक्रीको रकम, खेतीपाती, तथा आफ्ना लगानीको रकम भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ । सो घर २०४२ सालमा भुइँ तल्ला र पहिलो तल्ला तथा २०४९ सालमा दोस्रो तल्ला गरी निर्माण गरेको देखिएको र स्रोतका सम्बन्धमा हेर्दा २०४१ सालसम्मको कृषि आय तथा तलब भत्ताको बचत रकम र २०४७ र २०४८ सालमा बिक्री गरिएका सप्तरी नर्घौंस्थित जग्गाहरूको रकमबाट निर्माण गरेको हुनसक्ने देखिन्छ । निज अच्युतकृष्ण खरेलले बानेश्वरस्थित घर बिक्रीबाट प्राप्त रकमलाई उक्त शेयर खरिदको स्रोतको भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
निज अच्युतकृष्ण खरेलले उक्त घर जग्गा बिक्री गर्दा क्रेता शोभा खनालले निजको रा.बा. बैंक टंगाल शाखास्थित बचत खाता नं.४१७५९ बाट मिति २०५८।३।१४ मा रू.१६,५०,०००।– रकम घर जग्गा पास गर्नुपूर्व चेकमार्फत भुक्तानी दिएको
देखिन्छ । त्यसैगरी निज शोभा खनालले २०५८।३।१४ गते नै रू. १३,५०,०००।– नगद दिएको भनी क्रेता बिक्रेता दुवैले बयान कथनमा खुलाएको देखिन्छ । सो कुराको पुष्टि अच्युतकृष्ण खरेलको नबिल बैंक लि. कान्तिपथ शाखास्थित बचत खातामा २०५८।३।१५ मा चेक र नगद गरी दुवै कारोबारमार्फत क्रमशः रू.१६,५०,०००।– र रू.१३,५०,०००।– जम्मा गरेको तथ्यले समेत समर्थन गरेको पाइन्छ ।
उक्त खातामा घर जग्गा बिक्री गर्ने सिलसिलामा प्राप्त गरेको रू. ३०,००,०००।– मध्ये २०५८।३।१६ मा रू. २० लाख झिकेको देखिन्छ । उक्त रकमले निजले मिति २०५८।३।१९ मा रू. १३,६०,०००।– र मिति २०५८।३।२५ मा रू. ६,३५,०००।– गरी जम्मा रू. १९,९५,०००।– रकमले २०६२ र २०६४ को राष्ट्रिय बचत खरिद गरेको भएपनि निज अच्युतकृष्ण खरेलले उक्त बचतपत्र मिति २०५८।१२।३० मा बिक्री गरी सकेको देखिन्छ ।
यसप्रकार अच्युतकृष्ण खरेलले स्रोत खुलेको सम्पत्तिबाट २०४२ र २०४९ सालमा निर्माण गरेको घर जग्गा बिक्री गरी प्राप्त गरेको आम्दानीबाट बचत पत्र खरिद गरी सो बचतपत्रको अवधि समाप्त हुनुपूर्व नै मिति २०५८।१२।३० मा बिक्री गरेको देखिन्छ । यसरी ठूलो परिमाणमा रू.१९,९५,०००।– मूल्यको राष्ट्रिय बचतपत्र बिक्री गरेपश्चात् प्रतिवादीले मिति २०५९।४।२२ मा प्रिमियर फाइनान्स कम्पनी लि. को मुद्दती खाता नं. एफ.डी. ३०४१७ मा रू.१५,००,०००।– रकम जम्मा गरेको देखिन्छ । उक्त रू.१५ लाखको सम्बन्धमा जग्गा तथा बैंक कारोबारको तथ्य र प्रतिवादी अच्युतकृण खरेलको बयानसमेत मिलान भएको अवस्था छ ।
अतः उक्त फाइनान्स कम्पनीमा राखेको रू.१५ लाख रकम स्रोत खुलेको बानेश्वरस्थित घर जग्गा बिक्री गरेको रकम नै भएको हुँदा सो नगद सम्पत्तिलाई स्रोत खुलेको सम्पत्ति अन्तर्गत राखी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१५ (ख) आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१५ख) मा उल्लिखित प्रिमियर फाइनान्स कम्पनीमा माथि १५ (क) मा उल्लिखित रू.१५ लाखको ब्याज आम्दानीको रकम भएको र सो रकम स्रोत खुलेको सम्पत्तिबाट बढे बढाएको देखिँदा उक्त आर्जित ब्याजको मौज्दात रू.१,१८,५९७।६१ लाईसमेत स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१६. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१६(क), (ख), (ग) मा उल्लिखित नबिल बैंक लिमिटेडका खाताहरूमा जम्मा रू.२,६९,९८१।३९ मौज्दातमा रहेको देखिन्छ । ती खाताहरू क्रमशः मीना खरेल, चाँदनी खरेल र आयुष खरेल नाममा रहेका बैंक खाताहरू हुन् । ती खातामा रहेका रकमहरू निज अच्युतकृष्ण खरेलको तलब भत्ताको बचत जस्ता वैधानिक आयको बचत रकमबाट स–सानो परिमाणमा पटकपटक गरी जम्मा गरेको हुनसक्ने भएकाले हाल बचत मौज्दातमा रहेको जम्मा रू.२,६९,९८२।८७ लाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
साथै, यसै तालिकाको क्र.सं.१६(घ) मा उल्लिखित रू.५०,०००।– मिति २०५८।३।१२ मा निजकी छोरी चाँदनी खरेलका नाममा मुद्दती खातामा जम्मा गरेको देखिन्छ । सोको स्रोतको सम्बन्धमा माथि उल्लिखित प्रकरण नं.१६ (क) को वैधानिक आयको बचत रकमबाट सो मुद्दती खाता खोलेको देखिन आएको अवस्था छ । यही तथ्यको आधारमा मुद्दती खातामा रहेको रू.५०,०००।– लाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१७. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१७ (क), (ख), (ग) र (घ) मा उल्लिखित रकम रू.२७,३२५।०३ नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारमा निजहरूका परिवारका चारैजनाका नाममा मौज्दातमा रहेको देखिन्छ । ती खाताहरूमध्ये प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलका नामको खाताको हालसम्मको प्राप्त बैंक स्टेटमेन्ट हेर्दा उक्त खातामा स्वाभाविक परिमाणको रकम जम्मा गरेको देखिएको
छ । त्यसैगरी चाँदनी खरेल, मीना खरेल र आयुष खरेलका बैंक खातामा पनि स्वाभाविक परिमाणका रकम जम्मा गरेको पाइएको छ । उल्लिखित बैंक खाताहरूमा खाता खोलेदेखि हालसम्म जम्मा गरेको रकमको परिमाण स्वाभाविक रहेको हुँदा मौज्दात रहेको रकम निजको वैधानिक आयको बचत रकम हुनसक्ने देखिएकाले बैंक मौज्दातमा रहेको कूल रू.२७,३२५।०३ लाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१८. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ क्र.सं.१८ मा उल्लिखित रकम रू.५,३४३।८४ ने.बैं.लि., बनेपा शाखास्थित अच्युतकृष्ण खरेलको बचत खाता नं. ३८९८ मा मौज्दातमा रहेको देखिन्छ । सो खाता मिति २०५७।७।६ मा रू.१,१००।– जम्मा गरी खोलेको पाइन्छ । उक्त खाता खोलेपश्चात् मिति २०५८।१।१६ मा रू.३,८००।– जम्मा गरेको देखिन्छ । अतः सो खाताको प्रकृति र रकम जम्मा गर्दाको परिमाणसमेत सामान्य देखिएकाले सो बैंक मौज्दातलाई स्रोत खुलेको सम्पत्ति समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
१९. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.१९ मा उल्लिखित रकम रू.१,५४,७००।– अच्युतकृष्ण खरेलले नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारस्थित मुद्दती खातामा मिति २०५५।५।१४ मा जम्मा गरेको देखिन्छ । निजले उक्त रकम सुरूमा मुद्दती खाता नं.६१/६१४ खोली रकम जम्मा गरेको र सोही रकमलाई मिति २०५७।८।१८ मा मुद्दती खाता नं.६२/८६६ बाट नवीकरण गरेको देखिन्छ ।
उक्त रकम निजको २०५४ सालसम्मको कृषि आय एवम् तलब भत्ताको बचत रकम र अन्य फुटकर आयसमेतबाट आर्जन गरी बचत गरेको रकमसमेतबाट सो खाता खोलेको हुनसक्ने देखिँदा सो खातामा जम्मा गरिएको रू.१,५४,७००।– लाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
२०. आरोपपत्रको तालिका नं.२२ को क्र.सं.२० मा उल्लिखित रकम रू.४३,३९१।८२ अच्युतकृष्ण खरेलकी छोरी चाँदनी खरेलको नाममा स्ट्यान्डर्ड चार्टर्ड बैंक लि. स्थित खातामा रहेको मौज्दात रकम हो । निज चाँदनी खरेल डाक्टरी पेसामा संलग्न रहेको देखिएको र सो खातामा निजको तलब भत्तासमेतका रकमहरू जम्मा हुने एवम् झिक्ने गरेको देखिँदा हाल मौज्दातमा रहेको उक्त रू.४३,३९१।८२ लाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिको रूपमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छैन ।
(ख) आयोगले उल्लेख गरेको प्रतिवादीको स्रोत नखुलेको सम्पत्तिको विवरण :
तालिका नंः २३
क्र.सं. सम्पत्तिको विवरण सम्पत्ति धनीको नाम हालको मूल्य (रू.) कैफियत
१(क) मिति २०५०।६।८ मा खरिद गरेको जिल्ला काठमाडौं, जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५(ख) स्थित कि नं. २३४ को क्षेत्रफल १–०–१–० रोपनी जग्गा आयुष खरेल११,१७,१८७।५०
(ख) मिति २०५०।६।८ मा खरिद गरेको जिल्ला काठमाडौं, जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं. ५(ख) स्थित कि.न ३४८ को ०–९–०–२ रोपनी जग्गा बिक्री गरेको जग्गाको हालको मूल्यआयुष खरेल६,२७,३४३।७५२०६१।१।२४ मा बिक्री गरिसकेको
२मिति २०५०।१२।१७ मा खरिद गरेको काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी गा.वि.स. ५(ख) को कि.नं. २७८ को क्षेत्रफल १–३–०–१ रोपनी जग्गा बिक्री गरेको जग्गाको हालको मूल्यआयुष खरेल१३,१०,५४६।८७
३चितवन जिल्ला नारायणगढ–५(क) को कि.नं. ३७६ र १४ को कूल क्षेत्रफल ०–१२–० बिगाह जग्गामा २०५५ सालमा रू.१२,७१,४५०।४० को लागतमा निर्मित १८८३.७० वर्गफिट क्षेत्रफलको घर र सो घरमा रहेको फर्निचर तथा उपकरणको मूल्यमीना खरेल१५,२७,५८६।५१
४क) मिति २०५३।५।५ मा खरिद गरेको काठमाडौं जिल्ला काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं. २३(त) कि.नं. ४३५ क्षेत्रफल ०–१२–०–० रोपनी जग्गामध्ये मिति २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत तयार गरी सोही जग्गा कित्ताकाट भई कि.नं. ४७४ को क्षेत्रफल ०–६–०–० रोपनी जग्गा नामसारीबाट कायम भएको ।आयुष खरेल१२,००,०००।-
(ख) उक्त (क) मा उल्लेखभएको साबिक ४३५ बाट कि.का. भई कायम कि.नं. ४७५ क्षे.फ. ०–६–०–० कायम मीना खरेल ४,५०,०००।-
ग) मिति २०५३।५।५ मा खरिद गरेको काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं. २३(त) को कि.नं. ४३१ को क्षेत्रफल ०–१–३–० रोपनी जग्गाआयुष खरेल३,५०,०००।-
(घ) कि.नं. ४७५ को जग्गामा २०५३ सालमा रू.३३,८०,१७०।२० रकमको लागतमा निर्मित ४६४७।४० वर्गफिट क्षेत्रफल भएको घर तथा सोमा रहेका फर्निचरहरूको हालको मूल्यसमेत जोडी हुन आउने रकममीना खरेल४६,४९,६१९।१०
५(क) मिति २०५४।२।५ मा खरिद गरेको काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला साठीघर गा.वि.स.–१ को कि.नं. ४२ को क्षेत्रफल २–७–२–० रोपनी जग्गाआयुष खरेल२,०७,३७५।-
(ख) मिति २०५४।८।२९ मा खरिद गरेको ऐ.ऐ. कि.नं. २९६ को क्षेत्रफल २–१३–२–१ रोपनी जग्गा आयुष खरेल१९,९३३।५९
६मिति २०५४।११।१० मा खरिद गरेको जिल्ला काठमाडौं, जोरपाटी गा.वि.स. ५(ख) को कि.नं. २७६ र मिति २०५४।१०।९ मा २७७ को जम्मा क्षेत्रफल ०–५–१–३ रोपनी जग्गा आयुष खरेल३,७३,८२८।१२
७मिति २०५५।८।१५ मा खरिद गरेको जिल्ला चितवन, नारायणगढ–५(क) को कि.नं. ४६३ को क्षेत्रफल ०–४–४ बिगाह जग्गाआयुष खरेल२,५२,०००।-
८मिति २०५५।१०।१७ मा खरिद गरेको नेपाल प्रिन्टर्स एन्ड ट्रेडर्स कोअपरेटिभ लि. को शेयर (प्रतिशेयर रू.१,०००।– का दरले खरिद गरेको १०० कित्ता शेयर) आयुष खरेल१,००,०००।-
९ओम हस्पिटल एन्ड रिसर्च सेन्टरमा शेयर लगानी गरेको रकमआयुष खरेल१०,००,०००।-
१०मिति २०५७।२।१ मा खरिद गरेको जिल्ला चितवन नारायणगढ–५(क) कि.नं. ५१३ को क्षेत्रफल ०–५–७.५ बिगाह जग्गाआयुष खरेल३,२२,५००।-
११मिति २०५७।४।१० मा प्रति शेयर रू.९५०।– का दरले दोस्रो बजारमार्फत खरिद गरेको बैंक अफ काठमाडौंको १००० कित्ता शेयर आयुष खरेल९,५०,०००।-
१२मिति ०५७।९।२० मा छोरा आयुष खरेललाई अंशबन्डा गर्दा दिएको रकम आयुष खरेल१२,००,०००।-
१३नेपाल राष्ट्र बैंकबाट निष्कासित राष्ट्रिय बचतपत्रमध्ये स्रोत नखुलेको रकमबाट खरिद भएको (२०६२ (घ) ००१७०६) राष्ट्रिय बचतपत्रमध्येबाट खरिद भएको बचतपत्र मिति २०५८।१२।३० मा बिक्री गरी प्राप्त रकममीना खरेल६,००,०००।-
१४ नेबिल बैंक, कान्तिपथमा आयुष खरेलको डलर खातामा जम्मा भएको अमेरिकी डलर १,१००।– ले हुन आउने रकम आयुष खरेल ७८,२१०।- तत्कालीन समयमा नेपाल राष्ट्र बैंकले तोकेको विनिमय दरका आधारमा
जम्मा१६३,३६,१३०।४४।-
स्रोत नखुलेको सम्पत्तिको आयोगले गरेको विश्लेषण :
१.आरोपपत्रको तालिका नं. २३ को क्र.सं.१(क) र (ख) मा उल्लिखित जिल्ला काठमाडौं जोरपाटी गा.वि.स. ५(ख) स्थित क्रमशः कि.नं.२३४ को क्षेत्रफल १–०–१–० र कि.नं.३४८ को क्षेत्रफल ०–९–०–२ रोपनी जग्गा मिति २०५०।६।८ मा मीना खरेलको नाममा खरिद गरेको देखिन्छ । सोही दिन निजले कि.नं. ३५० को क्षेत्रफल १–०–२–० रोपनी जग्गासमेत कूल क्षेत्रफल २–९–३–२ रोपनी जग्गा रू.१,३२,०००।– लिखत मूल्य उल्लेख गरी खरिद गरेको देखिएको छ । उक्त जग्गा खरिद गर्दाको स्रोतको हकमा निजले आफ्नो तलब भत्ता, घरभाडा, कृषि आय, सप्तरीको जग्गा बिक्रीबाट आएको रकम र लगानीको ब्याज आदिका स्रोतबाट खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको पाइन्छ ।
निजले उल्लेख गरेका ती स्रोततर्फ हेर्दा, सो अवधिमा बानेश्वरस्थित घरमा निज स्वयम् रहनु बस्नुपर्ने अवस्था देखिएको र घर भाडामा लागेको भरपर्दो प्रमाण पनि पेस नभएबाट सो घरको घरभाडा प्राप्त हुनसक्ने स्थिति देखिएन ।
त्यसैगरी निजले जिकिर लिएको तलब भत्ताको बचत रकम, खेतीको आयको बचत रकममध्येबाट २०५० सालमा उक्त जग्गा खरिद गर्नुपूर्व बानेश्वरको घर निर्माण गरेको देखिएको छ, जुन सम्पत्ति स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरिसकिएको छ भने बाँकी रकम निज र निजका एकाघर परिवारका श्रीमती, छोरा र छोरीको नेपाल बैंक लिमिटेड डिल्लीबजार शाखाको खातामा मौज्दातमा रहेको देखिन्छ । उक्त मौज्दात रकममध्ये अच्युतकृष्ण खरेलको नामको नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजारस्थित खाताबाट मिति २०५०।५।३१ मा रू.४६,०००।– र ऐ. बैंकस्थित मीना खरेलको खाताबाट मिति २०५०।६।६ मा रू.२०,०००।– निकालेको देखिँदा मिति २०५०।६।८ मा खरिद गरेकोमध्ये कि.नं.३५० को क्षेत्रफल १–०–२–० जग्गा सोही बैंकबाट निकालेको रकम तलब भत्ताको बचत रकम र निजको कृषि आयसमेतको बचतबाट खरिद गरेको हुनसक्ने देखिँदा कि.नं.३५० को जग्गासम्म स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरिएको छ ।
उक्त जग्गा खरिद गर्दाको अर्को स्रोतमा सप्तरीको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकम हो भनी निजले उल्लेख गरिएको भए पनि सप्तरीको जग्गा २०४७, २०४८ र २०५१ सालमा बिक्री भएको देखिन्छ तर २०४९ र २०५० सालमा कुनै जग्गा बिक्री गरेको नदेखिँदा जोरपाटीको जग्गा खरिदको स्रोत मान्न मिल्ने देखिएन । लगानी गरेको रकमबाट प्राप्त मुनाफाको सम्बन्धमा हेर्दा उक्त जग्गा खरिद गर्नुपूर्व निजसँग कुनै पनि लगानीयोग्य पुँजी रहेको नदेखिँदा र भएका स्रोतहरूबाट अन्य अचल सम्पत्ति र शेयर खरिद गर्ने कार्य गरेको देखिँदा उक्त जग्गा खरिद गर्ने स्रोत रहेको देखिन आएन ।
यसरी २०५०।६।८ मा खरिद गरेको कूल क्षेत्रफल २–९–३–२ रोपनी जग्गामध्ये कि.नं.३५० को क्षेत्रफल १–०–२–० रोपनी जग्गाको मात्र स्रोत खुलेको देखिन्छ भने अन्य कि.नं.३४८ र २३४ को कूल क्षेत्रफल १–९–१–२ रोपनी जग्गाको वैधानिक स्रोत खुलेको पाइएन । अतः स्रोत नखुलेको जग्गामध्ये कि.नं.२३४ को हाल आयुष खरेलका नाममा रहेको मूल्य रू.११,१७,१८७।५० को जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा राखी मागदाबीमा लिइएको छ ।
उक्त जग्गामध्ये कि.नं. ३४८ को ०–९–०–२ जग्गा अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०६०।१।२४ मा बिक्री गरेको पाइयो । बिक्रीअघि सो जग्गा आयुष खरेलको नाममा रहेको थियो । उक्त जग्गा बिक्री गरी प्राप्त गरेको रकम निजले कुनै बैंकमा राखेको पनि पाइएन र सो बाट अचल सम्पत्ति खरिद गरेको पनि पाइएन । अतः स्रोत खुल्न नसकेको रू.६,२७,३४३।७५ मूल्य पर्ने उक्त कि.नं.३४८ को जग्गा बिक्री गरी सो रकम के, कहाँ प्रयोग गरियो, सो नदेखाई लुकाई छिपाई राखेको हुँदा उक्त रकमलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी दाबीमा लिइएको छ ।
२. आरोपपत्रको तालिका नं. २३ क्र.सं. २ मा उल्लिखित काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी गा.वि.स. वडा नं.५(ख) कि.नं.२७८ को क्षेत्रफल १–३–०–१ रोपनी जग्गा मिति २०५०।१२।१७ मा श्रीमती मीना खरेलको नाममा लिखतबमोजिम रू. ६०,०००।– थैली अङ्क राखी खरिद गरेपछि छोरा आयुष खरेलका नाममा नामसारी गरी बिक्री गरेको देखिन्छ । उक्त जग्गा खरिद गर्दाको वैधानिक स्रोतको सम्बन्धमा निजले कृषि आय, तलब भत्ता, रासन, धोबीधाराको घरभाडाबाट प्राप्त रकमसमेतबाट खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको पाइन्छ । तर निजले आफ्नो कृषि आयको बचत र तलब भत्ता आदिको बचत रकमले २०४९ सालमा बानेश्वर घरको तल्ला थपेको, २०५०।६।८ मा जग्गा खरिद गरेको (सोमध्ये कि.नं.३५० को जग्गाको स्रोत खुलेको) र २०५० साल फागुनमा एस.बि.आई. बैंकको शेयर खरिद, नेपाल लिभर लिमिटेडको शेयर खरिद, एन.आई.डि.सी. म्युचुअल फन्डको १००० युनिटसमेत खरिद गरेको हुँदा निजको सो अवधिसम्मको तलब भत्ता एवम् कृषि आयको बचत रकमले खरिद गर्न सक्ने
देखिएन । निजले देखाएको धोबीधाराको घरको सन्दर्भमा हेर्दा सो घर पूरा घर नभै आधा घरमात्र अंशबन्डाबाट पाएको देखिन्छ । निजले बानेश्वरमा घर नबनाउन्जेलसम्म सोही आधा घरमा बस्नु पर्ने बाध्यता रहेको र बानेश्वरको घर बनाइसकेपछिमात्र निज बानेश्वरको घरमा बस्न गएपछि पनि सो आधा घर भाडा लाग्न सक्ने अवस्थामा नभएको हुँदा त्यस्तो घरलाई भाडामा लगाई एक रोपनीभन्दा बढी जग्गा खरिद गर्न सक्ने भन्ने कुरा पत्यारलायक नदेखिँदा सो जग्गा खरिदको स्रोत पुष्टि हुन आएन । अतः रू.१३,१०,५४६।८७ मूल्य बराबरको उक्त जग्गा निजले बिक्री गरिसकेको र बिक्रीबाट प्राप्त रकम लुकाई छिपाई राखेको हुँदा हालको मूल्याङ्कनबमोजिम लुकाई छिपाई राखेको रू.१३,१०,५४६।८७ बराबरको रकमलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
३. आरोपपत्रको तालिका नं.२३ क्र.सं.३ मा मीना खरेलका नाममा रहेको उल्लिखित घर चितवन नारायणगढ–५ (क) को कि.नं.३७६ र १४ को जग्गामा २०५५ सालमा रू.१२,७१,४५०।४० को लागतमा निर्माण गरेको देखिन्छ । उक्त घर निर्माण गर्दाको स्रोतको विषयमा निजले कृषि आय, तलब, भत्ता, घरभाडा, जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकम, लगानीको आर्जित ब्याज, शेयर लाभांश र भाइनाता पर्ने उत्तमसँग लिएको ऋणबाट निर्माण गरेको भनी उल्लेख गरेको देखिन्छ ।
उपर्युक्त स्रोततर्फ हेर्दा सो समयमा निजसँग तराईको करिब तीन बिगाहा जग्गा र पहाडको करिब ४० रोपनी जग्गा रहेको देखिए तापनि निज सो समयसम्म सरकारी कामको सिलसिलामा व्यस्त रहनु पर्ने अवस्था रहेको र निजको परिवारका अन्य सदस्यहरू पनि खेतीपातीमा संलग्न भएको देखिन नआएकाले अरू व्यक्तिहरूबाट गरिने कृषिको सीमित आयसमेत थप गरी निजले २०४९ सालमा जग्गा खरिद गर्ने, २०४९ सालदेखि नै बानेश्वरको घर बनाउन लगानी गरेको र सो घर पूरा हुनासाथ २०५० सालमा काठमाडौंको जोरपाटीमा कि.नं.३५० को जग्गा किन्ने कार्यमा लगानी गरेको तथा आरोपपत्रको स्रोत खुलेको सम्पत्तिको तालिकाको क्र.सं.५, ६, ७, ८ र ९ मा उल्लिखित सम्पत्ति आर्जन गर्न उपयोग गरिसकेको हुँदा सो समयको वैध आयको रकम बचत रहेको अवस्था छैन ।
त्यस्तै तलब, भत्ता जस्ता शीर्षकहरूको आम्दानी यस अवधिभन्दा अगाडि आर्जित सम्पत्तिको स्रोतमा गणना गरिएको छ र कुनै वैधानिक रकम बचत रहेको पनि देखिदैन भने लाभांशतर्फ हेर्दा निज र निजको परिवारको बैंक तथा अन्य सङ्गठित संस्थाको शेयरको लाभांशको रूपमा प्राप्त भए जति सबै आय पनि माथि स्रोत खुलेको सम्पत्तिको विश्लेषणमा गणना गरिएको
छ । यसप्रकार विश्लेषण गरी हेर्दा उक्त घर निर्माण गर्न पुग्ने कुनै पनि वैध स्रोत देखिँदैन । तसर्थ वैधानिक स्रोत नरहेको अवस्थामा निर्माण भएको उक्त घरको स्रोत खुल्न नसकेकाले हाल मूल्य रू.१५,२७,५८६।५१ पर्ने सो घरलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
४. आरोपपत्रको तालिका नं. २३ को क्र.सं. ४(क) र ४(ख) मा उल्लिखित काठमाडौं जिल्ला, काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं. २३(त)को हाल कायम कि.नं. ४७४ र ४७५ को क्षेत्रफल क्रमशः ०–६–०–०, ०–६–०–० समेत गरी कूल ०–१२–०–० रोपनी जग्गा साबिकमा कि.नं. ४३५ को रूपमा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले श्रीमती मीना खरेलका नाममा मिति २०५३।५।५ मा खरिद गरेको
देखिन्छ । सो जग्गा खरिदका सम्बन्धमा निज प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले बयान गर्दा भाउजू पद्मा खरेलका नाउँमा कि.नं. ४३५ को ०–१२–०–० र भान्जा सुरेशकुमार उप्रेतीका नाममा कि.नं. ४३६ को ०–८–०–० जग्गा २०३८ सालमा नै खरिद गरी राखेको र २०५३ सालमा निजहरूबाट मीना खरेलका नाममा लगिएको भन्ने व्यहोरा उल्लेख गरिएको
पाइन्छ । तर २०३८ सालमा नै उक्त दुवै कित्ता जग्गा निज स्वयम् वा निजकी पत्नीका वा निजका छोराछोरीका नाममा खरिद गर्न कुनै कुराले बाधा पारेको देखिँदैन । साथै निजले २०५१ सालमा घर बनाउनका लागि नगरपालिकाबाट नक्सा पास गर्दासमेत जग्गावालाको हैसियतमा पद्मा खरेल र सुरेशकुमार उप्रेतीको मन्जुरी लिई सो मन्जुरीका आधारमा घर बनाउनुको सट्टा ती जग्गाहरू निजले आफ्नो वा परिवारको सदस्यको नाममा नामसारी गरी त्यसपछि नक्सा पास गर्ने अवसर हुँदाहुँदै सोसमेत नगरी सो समयका जग्गाधनीको मन्जुरी लिई सोका आधारमा घर बनाएको देखिँदासमेत ती जग्गाहरू २०५३ सालमा निज अच्युतकृष्ण खरेलले सुरेशकुमार उप्रेती र पद्मा खरेलबाट खरिद नै गरेको पुष्टि हुन आउँछ । २०३८ सालमा नै खरिद गरी अरूको नाममा राखेको थियो भन्ने भनाइ पत्यारलायक देखिएन ।
निजले सो जग्गा खरिद गर्दा के कुन स्रोतबाट उक्त जग्गा खरिद भएको हो भन्नेतर्फ हेर्दा निजले उल्लेख गरिएको स्रोतमध्ये सो समयसम्मको निजको तलब भत्ता कृषि आय जस्ता आम्दानीका स्रोततर्फ हेर्नुपर्ने देखियो । सो समयमा निजको वैधानिक आयले छोरा आयुष खरेललाई निजी खर्चमा भारतमा चिकित्सा विषय अध्ययन गराउन प्रारम्भ गरेको र छोरीलाई भारतको दिल्लीमा चिकित्सा विषय अध्ययन गराउँदा छोराछोरीको पढाइमा खर्च गरेको देखिन्छ । साथै २०५३।५।५ मा नै मीना खरेलको नाममा खरिद गरी हाल आयुष खरेल र मीना खरेलका नाममा कायम रहन गएका कि.नं.४७६ र ४७७ का दुई कित्ता जग्गा खरिद गरिएको देखिँदा हाल कायम ती दुवै कित्ता जग्गाको स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी माथि स्रोत खुलेको सम्पत्तिको तालिकामा समावेश गरिसकिएकाले माथि उल्लिखित जग्गा खरिद गर्न प्रतिवादीको कुनै वैध आय बचत रहेको देखिँदैन । अतः साबिक कि.नं.४३५ को मिति २०५७।९।२० को बन्डापत्रको लिखतका आधारमा हाल कायम कि.नं.४७४ को आयुष खरेलका नाउँको क्षेत्रफल ०–६–०–० र मीना खरेलका नामको कि.नं.४७५ को क्षेत्रफल ०–६–०–० समेत रू.१६,५०,०००।– मूल्य पर्ने उक्त जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिको रूपमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
४(ग)काठमाडौं महानगरपालिका वडा नं.२३ त कै कि.नं.४३१ को ०–१–३–० रोपनी जग्गा मिति २०५३।५।५ मा नै खरिद गरेको देखिन्छ । सो जग्गा खरिदका हकमा निज अच्युतकृष्ण खरेलले बाटो प्रयोजनका लागि दाजु रामकृष्ण खरेलबाट प्राप्त गरेको र रकम लिनु दिनु गरिएको छैन भनी बयान गरेको देखिन्छ । निजको सो बयान व्यहोरा भएपनि धेरै वर्षअघिदेखि छुट्टी भिन्न रही आफ्नो आफ्नो खती उपति गरी खाएका दाजुभाइका बीच बिनामूल्य जग्गा लिनुदिनु पर्ने अवस्था नहुँदा दाजुले सित्तैमा जग्गा दिएको भन्ने भनाइ विश्वासयोग्य देखिएन । उक्त जग्गा खरिद गर्दा निजसँग वैधानिक आयको कुनै पनि रकम बाँकी नरहेको स्रोतसम्बन्धी विस्तृत विश्लेषण माथिको ४(क) र ४(ख) मा उल्लिखित जग्गाहरूको सम्बन्धमा चर्चा गरिसकिएको छ । अतः हाल निजका छोरा आयुष खरेलको नाममा रहेको हालको मूल्याङ्कनअनुसार रू.३,५०,०००।– पर्ने उक्त जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिअन्तर्गत समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको
छ ।
४(घ)आरोपपत्रको तालिका नं.२३ को क्र.सं.४(घ) मा उल्लिखित मीना खरेलका नाममा रहेको ४,६४७।४० वर्गफिटको धुम्बाराहीस्थित घर रू.३३,८०,१७०।२० को लागतमा २०५३ सालमा निर्माण गरेको देखिन्छ । सो घर निर्माणको स्रोतका सम्बन्धमा प्रश्न गर्दा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले बैंकबाट प्राप्त ऋण, कृषि आय, तलब भत्ता, जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त आय, बानेश्वरको घरको भाडा आदिबाट रू.१६ लाखको लागतमा निर्माण गरेको भनी जवाफ दिएको देखिन्छ । (प्रश्न नं.९१ को उत्तर) साथै निजले आफू जस्तो सुरक्षा निकायमा कार्यरत् वरिष्ठ अधिकृतहरूले आफ्नो बसोबासको प्रयोजनको लागि कुनै घर बनाउँदा सिकर्मी, डकर्मी, ज्यामी, इलेक्ट्रिसियन जस्ता जनशक्ति निःशुल्करूपमा सम्बन्धित सङ्गठनको प्राविधिक शाखाबाट उपलब्ध गराई दिने हुँदा उक्त घर निर्माणमा पनि वस्तुगत खर्चमात्र लागेको हो भनी उल्लेख गरिएको पाइन्छ ।
निजले सो घर निर्माणमा रू.१६ लाख लागेको भने तापनि आयोगबाट भएको घरको प्राविधिक मूल्याङ्कनबमोजिम लागत मूल्य रू.३३,८०,१७०।२० रहेको भनी खुल्न आएबाट निजको भनाइ तथ्यमा आधारित देखिँदैन । प्रहरी सङ्गठनभित्रको सरकारी संयन्त्र र जनशक्तिलाई निजको निजी घर निर्माणको लागि प्रयोग गरिएको भनी निजले उल्लेख गरिएको भए तापनि प्रहरी ऐन, नियमावलीलगायतका तत्काल प्रचलित कुनैपनि कानूनले निजलाई त्यस प्रकारको सुविधा प्रदान गरेको नदेखिँदा निजको सो कथन विश्वासयोग्य
देखिएन । कानूनले प्रदान गरेको सुविधा तथा सहुलियतको अतिरिक्त सरकारी साधन, स्रोत र जनशक्ति निजी प्रयोजनमा लगाउनु स्वयम्मा गैरकानूनी कार्य हो भन्ने स्पष्ट छ ।
तसर्थ, सो घर निर्माणको अन्य स्रोतहरूलाई दृष्टिगत गर्दा निजले २०५१ र २०५२ सालमा सप्तरी जिल्ला नर्घौंस्थित ६ बिगाहभन्दा बढीजग्गा बिक्री
गरेको देखिए तापनि सोही वर्ष निजले चितवनको नारायणगढमा १२ कठ्ठा घडेरी खरिद गरेको, छोराछोरीलाई भारतमा अध्ययन गराएको तथा काठमाडौंमा विभिन्न कित्ता जग्गाहरू खरिद गरेकोसमेतबाट सप्तरीको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त भएको रकम सो जग्गा खरिद गर्नेसमेतका उल्लिखित अन्य कार्यमा खर्च भइसकेको देखिएकाले सो घर निर्माणको स्रोत खुल्नसक्ने नदेखिँदा हाल रू.४६,४९,६१९।१० मूल्य पर्ने उक्त घर र सो घरमा रहेका फर्निचर उपकरणहरूसमेतलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्ति अन्तर्गत राखी मागदाबीमा लिइएको छ ।
निजले उक्त घर बहाल लगाई प्राप्त गरेको नगद सम्पत्ति स्रोत खुल्न नसकेको सम्पत्ति आर्जनमा उपभोग गरेको हुँदा घर भाडाबापत आर्जित रकमका सम्बन्धमा छुट्टै दाबी नलिएको ।
५. आरोपपत्रको तालिका नं. २३ को क्र.सं.५ को (क) र (ख) मा उल्लिखित काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला साठीघर गा.वि.स.–१ को कि.नं.४२ को क्षेत्रफल २–७–२–० रोपनी जग्गा लिखत अङ्क रू.१४,५००।– र सोही गा.वि.स. को कि.नं. २९६ को क्षेत्रफल २–१३–२–१ रोपनी जग्गा लिखत अङ्क रू.१५,०००।– थैली अङ्क राखी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५४।२।५ मा छोरा आयुष खरेलका नाउँमा खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त दुवै कित्ता जग्गा खरिद गर्दाको स्रोतको सम्बन्धमा निजले तलब भत्ता, कृषि आय, लगानीको ब्याज आदि स्रोतहरू नै हुन् भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
निजले बयानमा उल्लेख गरेका स्रोततर्फ हेर्दा २०५३ सालसम्म पैतृक सम्पत्ति बिक्री गरी प्राप्त आम्दानी तथा तलब भत्ता, कृषि आय जस्तो वैधानिक आयको बचत रकमले चितवनको नारायणगढमा १२ कठ्ठा जग्गा खरिद गरेको, काठमाडौंमा ०–८–०–० रोपनी जग्गा खरिद गरेको (स्रोत खुलेको तालिकाको क्र.सं.७ र ८ मा उल्लेख भएको) देखिनुका अतिरिक्त निजको तलब भत्ताको बचत रकम गाडी खरिद गर्दा लगानी गरेको हुँदा लगानी गर्ने अन्य रकम निजसँग रहेको देखिँदैन । यस स्थितिमा २०५४ सालमा खरिद गरेको उक्त दुवै कित्ता जग्गाको वैधानिक स्रोत खुल्न नसकेकाले क्रमशः रू.२,०७,३७५।– र रू.१९,९३३।५९ गरी हुने रू.२,२७,३०८।५९ मूल्य बराबरको कि.नं.४२ र २९६ को जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
६. आरोपपत्रको तालिका २३ को क्र.सं.६ मा रहेको काठमाडौं जिल्ला जोरपाटी ५(ख) को कि.नं.२७६ को क्षे.फ. ०–२–२–३.५ रोपनी जग्गा लिखतबमोजिम रू.२१,५००।– थैली अङ्क राखी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५४।११।१० मा र सोही ठाउँको मिति २०५४।१०।९ मा कि.नं. २७७ को क्षेत्रफल ०–२–२–३.५ जग्गाको लिखतबमोजिम रू. २१,५००।– थैली अङ्क राखी छोरा आयुष खरेलका नाममा खरिद गरेको देखिन्छ । सो जग्गाको खरिद गर्दाको रकमको स्रोतसम्बन्धमा निजले कृषि आय, जमिन बिक्री, बैंक ऋण, तलब भत्ता भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
निजले उल्लेख गरिएको उक्त रकमको स्रोततर्फ हेर्दा सो समयमा निजसँग तलब भत्ताको बचत रकम खेतीपातीको आय र बैंकबाट लिएको कर्जा रू.४ लाखसमेत करिब रू. ५ लाखभन्दा केही बढी रकम वैध आम्दानी हुनसक्ने भएपनि सो रकमसमेतबाट निजले सोही समयमा रू.५,८३,१५१।– रकम खर्च गरी गाडी खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त गाडी (स्रोत खुलेको तालिकाको क्र.सं. ९ मा उल्लेख भएको) खरिद गरेपश्चात् निजसँग कुनैपनि रकम बचतमा रहन सक्ने अवस्था छैन । यसरी वैधानिक स्रोत नभएको अवस्थामा खरिद गरेको उक्त जग्गाको स्रोत नखुलेकाले हाल रू.३,७३,८२८।१२ मूल्य बराबरको उक्त जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
७. आरोपपत्रको तालिका २३ को क्र.सं.७ मा उल्लिखित चितवन जिल्ला नारायणगढ ५क को कि.नं.४६३ को क्षे.फ. ०–४–४ बिगाहा जग्गा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५५।८।१५ मा निजकी पत्नी मीना खरेलका नाममा लिखतबमोजिम रू. ८४,०००।– थैली अङ्क राखी खरिद गरेको
देखिन्छ । सो जग्गा खरिद गर्दाको रकमको स्रोत सम्बन्धमा निजले कृषि आय, तलब भत्ता, सप्तरी नर्घौंको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकम, लगानीबाट प्राप्त ब्याज, घर भाडा र स्त्रीधनसमेत भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ । निजले खुलाएका उपर्युक्त स्रोततर्फ हेर्दा निजको मासिक सरदर १५ हजार रूपैयाँँ छोरा छोरीको अध्ययनको लागि खर्च हुने देखिँदा तलब भत्ता बचत हुने अवस्था देखिँदैन । साथै निजले उल्लेख गरिएको अर्को स्रोत स्त्रीधन कहाँबाट र कसरी प्राप्त भएको थियो र कहिलेदेखि कहाँ सञ्चित थियो भन्ने कुरा निजको व्यक्तिगत एवम् पारिवारिक विवरणमा कहीँ कतै नदेखिएको हुँदा त्यसलाई जग्गा खरिदको स्रोत मान्न मिल्ने अवस्था नरहेको ।
निजले उल्लेख गरिएको अन्य स्रोतमध्ये जग्गा बिक्रीतर्फ हेर्दा निजको सप्तरी नर्घौंस्थित पैतृक जग्गा २०५१ र २०५२ सालमा बिक्री गरेको देखिएता पनि सो जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकमसमेतबाट २०५३ सालमा चितवनमा १२ कठ्ठा घडेरी जग्गा र काठमाडौंमा ०–८–०–० रोपनी जग्गा खरिद गरेकोसमेत देखिन आइ सोलाई स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरिसकिएको छ । त्यसैगरी उक्त जग्गा खरिद गर्नुपूर्व मिति २०५५।५।१४ मा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले आफ्नै नाममा रू. १,५४,७००।– रकम मुद्दती खाता खोली जम्मा गरेको देखिन्छ । सो सम्पत्ति पनि स्रोत खुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरिसकिएको छ । यसरी उक्त जग्गा खरिद गर्दाको समयमा निजसँग वैधानिक आयको रकम बचत रहे भएको देखिँदैन । तसर्थ २०५५ सालमा चितवनस्थित उपर्युक्त जग्गा खरिद गरेको स्रोत खुल्न आएन । साथै लगानीबाट प्राप्त आयसमेतलाई सो जग्गा खरिदको स्रोत भनी देखाएको सन्दर्भमा हेर्दा विधिसम्मत् आम्दानीका सबै रकम सम्पत्ति आर्जन गर्न प्रयोग भइसकेको अवस्थामा लगानी गर्ने रकम निजसँग बाँकी रहेको पनि देखिँदैन । अतः हाल आयुष खरेलको नाममा रहेको रू.२,५२,०००।– मूल्य पर्ने सो जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्ति अन्तर्गत राखी मागदाबीमा लिइएको छ ।
८.आरोपपत्रको तालिका नं. २३ क्र.सं ८ मा उल्लिखित नेपाल प्रिन्टर्स एन्ड ट्रेडर्स कोअपरेटिभ लि.को १०० कित्ता शेयर अच्युतकृष्ण खरेलले प्रति शेयर रू. १,०००।– का दरले मिति २०५५।१०।१७ मा छोरा आयुष खरेलका नाममा खरिद गरेको
देखिन्छ । उक्त शेयर खरिद गर्दाको स्रोतको विषयमा निज अच्युतकृष्ण खरेलले सवाल जवाफ नं. १०३ मा विभिन्न आयस्रोतमध्ये तलब, भत्ता, दैनिक भ्रमण भत्ताबाट बचत रकम, कृषि आय, घरभाडा (बानेश्वरको) समेतबाट खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको
देखिन्छ । तर बानेश्वरको घरमा निज स्वयम् रहनु बस्नुपर्ने भएबाट भाडा रकम प्राप्त हुनसक्ने देखिँदैन भने अन्य विधिसम्मत् आयका स्रोतहरूसमेतबाट निजका नाममा रू. १,५४,०००।– को मुद्दती खाता खोली रकम जम्मा गरेको स्थिति छ । साथै छोराछोरीको अध्ययनमा खर्च भैरहेको र बाँकी बचत रकम पनि निजले २०५४ सालमा रू.५,८३,१५१।– मूल्यको गाडी खरिद गर्दा उपयोग गरेको र मिति २०५५।८।१५ मा नेपाल बैंक लिमिटेड, डिल्लीबजार शाखामा आफ्नो नाममा रू. १,५४,७००।– रकम मुद्दती खातामा जम्मा गरेको देखिन्छ । यस स्थितिमा निजसँग उक्त रू. १ लाखको शेयर खरिद गर्न रकम बचतमा रहेको
देखिँदैन । तसर्थ वैधानिक स्रोत नभएको अवस्थामा खरिद गरेको रू. १ लाख मूल्यको शेयरलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको ।
९. आरोपपत्रकोतालिका नं.२३ को क्र.सं.९ मा उल्लिखित ओम हस्पिटल एन्ड रिसर्च सेन्टरको रू. १० लाख मूल्यको १०,००० कित्ता शेयर प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले छोरा आयुष खरेलका नाममा मिति २०५६।८।३ मा खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त शेयर खरिद गर्दाको स्रोतको सम्बन्धमा निज अच्युतकृष्ण खरेलले सवाल जवाफ नं.४३ मा धुम्बाराहीको घरभाडा, बानेश्वरको घरभाडा, जिल्ला सप्तरी नर्घौंको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकम तथा कृषिको आय एवम् विभिन्न मितिमा लगानी गरिएको ब्याजमध्येबाटसमेत खरिद गरेको भनी जवाफ दिएकामा निजले उल्लेख गरेका स्रोतहरूमध्ये घरभाडातर्फ हेर्दा धुम्बाराहीस्थित घर निर्माणकै स्रोत खुल्न नसकेको अवस्था हुँदा स्रोत पुष्टि नभएको सम्पत्तिबाट आर्जित भाडालाई वैध आर्जन मान्न मिलेन । बानेश्वरको घर भाडामा दिएको र सोबाट आय आर्जन गरेको प्रमाण पनि नभएकाले भाडाबाट आय प्राप्त भएको अवस्था छैन । सप्तरी नर्घौंस्थित जग्गा बिक्रीको रकम छोराछोरीको अध्ययनमा खर्च भएको र स्रोत खुलेको शेयर खरिद तथा चितवन नारायणगढ ५(क) को कि.नं.४९३,४९६ र ४९९ का जग्गा खरिद गर्न प्रयोग गरेको देखिन्छ । यसरी वैधानिक स्रोत नभएको अवस्थामा निजले ओम नर्सिङ्ग हस्पिटल एन्ड रिसर्च प्रा.लि.को शेयर खरिद गर्नका लागि रू.१० लाख नगदै भुक्तानी गरी १०००० कित्ता शेयर खरिद गरेको स्रोत खुल्नसक्ने अवस्था रहेको देखिँदैन । अतः सो प्रा.लि.मा लगानी गरेको रू.१० लाखको १०००० कित्ता शेयरलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको ।
१०.आरोपपत्रको तालिका नं. २३ को क्र.सं. १० मा उल्लिखित जिल्ला चितवन, नारायणघाट–५(क) कि.नं. ५१३ को क्षे.फ. ०–५–७.५ बिगाह जग्गा मूल्य रू. १,०७,५००।– थैली अङ्क राखी प्रतिवादीले निजकी पत्नी मीना खरेलका नाममा मिति २०५७।२।१ मा खरिद गरेको देखिन्छ । सो जग्गा खरिदको स्रोतका सम्बन्धमा निजले मधेसको जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकम, कृषि आय, घर भाडा, बैंकको ऋण आदि भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ । निजले उल्लेख गरिएको आयमध्ये सप्तरी नर्घौंको जग्गा बिक्री गरेको भनी उल्लेख गरिएको विषयतर्फ हेर्दा, उक्त चितवनको जग्गा खरिद गरेको करिब ९ महिनापछि अर्थात् मिति २०५७।१०।४ मा मात्र बिक्री गरेको र गोरखा फाइनान्स कम्पनी लि. बाट २०५७।९।१९ मा ऋण लिएको रकम पनि सो ऋण लिनुभन्दा करिब ८ महिनाअघि खरिद गरेको जग्गामा उपयोग हुन सक्ने देखिएन । जहाँसम्म कृषि आयको प्रश्न छ, त्यसका हकमा हेर्दा निजसँग त्यतिबेला कृषियोग्य जग्गा नै ज्यादै थोरैमात्र बाँकी रहेको र सो को कृषि आयको बचतले उक्त जग्गा खरिद गरेको हुनसक्ने अवस्था नदेखिएको कारण सो जग्गा खरिदको स्रोत खुल्न सकेन । अतः हाल आयुष खरेलका नाममा रहेको रू.३,२२,५००।– मूल्य पर्ने सो जग्गालाई स्रोत नखुलेको सम्पत्ति अन्तर्गत गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
११.आरोपपत्रको तालिका नं.२३ को क्र.सं.११ मा उल्लिखित बैंक अफ काठमाडौंको १००० कित्ता शेयर प्रति शेयर रू.९५०।– का दरले रू.९,५०,०००।– खर्च गरी अच्युतकृष्ण खरेलले दोस्रो बजारमार्फत छोरा आयुष खरेलको नाममा मिति २०५७।४।१० मा खरिद गरेको देखिन्छ । उक्त शेयर खरिद गर्दाको स्रोतको विषयमा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले सञ्चित बिदाको रकम र कृषि आयसमेतका स्रोतबाट खरिद गरेको भनी उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
निजले उल्लेख गरिएको सञ्चित बिदाको रकमको सम्बन्धमा हेर्दा सो रकम निजले उक्त शेयर खरिद गरेको ४ महिनापछि मात्र प्राप्त गरेको हुँदा सो रकम शेयर खरिद गर्न उपयोग हुन सक्ने अवस्था नै रहँदैन । त्यसैगरी खेतीको आय सामान्य रहेको
देखिन्छ । उक्त शेयर खरिद गर्दा निजले उल्लेखगरेका वैधानिक आम्दानीहरू छोरा आयुष खरेललाई भारतको मणिपाल कलेजमा निजी खर्चमा अध्ययन गराउँदा र मीना खरेल तथा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल स्वयम्ले नेपाल इन्भेष्टमेन्ट बैंकको रू.९,६००।– मूल्यको हकप्रद शेयर खरिद गर्दा खर्च भएको
देखिन्छ । यसरी बैंक अफ काठमाडौंको उक्त शेयर खरिद गर्दा निजसँग कुनै पनि रकम बचतमा रहेको देखिँदैन । तसर्थ वैधानिक स्रोत नभएको अवस्थामा रू.९,५०,०००।– खर्च गरी खरिद गरिएको उक्त बैंकको १,००० कित्ता शेयरलाई स्रोत खुल्न नसकेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
१२. आरोपपत्रको तालिका नं.२३ को क्र.सं.१२ मा उल्लिखित रू.१२ लाख रकम अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५७।९।२० मा अंशबन्डाको लिखत तयार गरी रू.१२ लाख छोरा आयुष खरेललाई दिएको तथ्य निजको बयान र यस आयोगमा पेस गरेको सम्पत्ति विवरणले स्पष्ट पारेको छ । निजले पेस गरेको सोही सम्पत्ति विवरणमा श्रीमतीसँग रू.७ लाख र आफूसँग करिब रू.४ लाख गरी गरी जम्मा रू.११ लाख पनि रहेको भनी बयान कथन तथा पेस गरेको सम्पत्ति विवरणसमेतमा उल्लेख गरिएको देखिन्छ ।
सो विवरणमध्ये श्रीमतीसँग रहेको रू.७ लाख र आफूसँग रहेको रू.४ लाख गरी जम्मा रू. ११ लाख मैले विवरणमा र बयान कथनमासमेत हुँदै नभएको नगद सम्पत्ति उल्लेख गरिएको भनी सो बयानलाई पछि निज स्वयम्ले खण्डन गरेको देखिन्छ । तर रू.१२ लाख छोरालाई दिएको रकमका सम्बन्धमा केही उल्लेख गरिएको देखिँदैन ।
सो रकम छोरा आयुषलाई दिएको भनेको समयमा निजको वैध आय करिब ४ लाख ६७ हजार रहेको र खर्चतर्फ छोरालाई रू.१ लाख ६० हजार अध्ययन खर्च लागेको, छोरा आयुष खरेललाई निजी खर्चमा बेलायत भ्रमण गराएको, मिति २०५७।१०।६ मा मीना खरेलको नाममा रू.८ लाखको राष्ट्रिय बचतपत्र खरिद गरेको (रू.८ लाखमध्ये रू.२ लाखको स्रोत खुलेको) देखिँदा उक्त वैध आय सम्पूर्ण खर्च भइसकेको अवस्था छ । यसरी वैध स्रोत नभएको समयमा छोरा आयुष खरेललाई रू.१२ लाख दिएको भनी निजले जिकिर लिएको उक्त रकमको स्रोत खुल्नसक्ने आधार स्थापित हुन नसकेकाले छोरालाई दिएको भनिएको उक्त रू. १२ लाख रकमलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा गणना गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
१३.आरोपपत्रको तालिका नं.२३ को क्र.सं.१३ मा उल्लिखित राष्ट्रिय बचतपत्र प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले निजकी पत्नी मीना खरेलका नाममा मिति २०५७।१०।६ मा खरिद गरी २०५८।१२।३० मा बिक्री गरेको देखिन्छ । सो बचतपत्र खरिद गर्दाको स्रोतका सम्बन्धमा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले सेवाबाट अवकाश भएपछि हिमालयन बैंकबाट लिएको ऋणमध्ये रू.९ लाख लगानी गरेकोबाट फिर्ता भएको रकम र घरभाडा, कृषि आय र भाइनाता पर्ने उत्तमकृष्ण खरेलसँग सापटी लिएको रू.११ लाखमध्येबाट खरिद गरेको हो भनी आफ्नो बयानमा (प्रश्न नं.९७ को जवाफ) खुलाएको देखिन्छ । निजले लिएको जिकिरका सम्बन्धमा हेर्दा निजले २०५६ चैतमा रू.९ लाख रूपैयाँँ बैंकबाट ऋण लिएको देखिए तापनि सो रकम के कसलाई के कस्तो सर्तमा कति ब्याज आर्जन हुने गरी लगानी गरेको हो भन्ने खुलाउन सकेको पाइँदैन । वार्षिक १५ प्रतिशत देखि १९ प्रतिशतसम्म ब्याज बैंकलाई तिरी लिएको ऋण रकममध्येबाटै सो ब्याजदरको तुलनामा निकै न्यून प्रतिफल (वार्षिक १० प्रतिशत ब्याजमा आयकरसमेत तिर्नु पर्ने) हुने लगानीको रूपमा रहेको राष्ट्रिय बचतपत्रमा लगानी गरेको भन्ने कुरा अवास्तविक र बनावटी देखिन्छ । तर निजले जिकिर लिएका कृषि आय, सञ्चित बिदाको रकम जस्ता स्रोतहरूबाट रू. २ लाख मूल्यसम्मका बचतपत्र खरिद गरेको हुनसक्ने देखिन्छ भने बाँकी रू.६ लाख मूल्यका बचतपत्र खरिद गर्नसक्ने स्रोत भएको देखिँदैन ।
यस प्रकार उक्त मितिमा खरिद गरिएका रू. ८ लाखको बचतपत्रमध्ये रू. ६ लाखको बचतपत्र खरिदको स्रोत खुल्न नसकेको र सो बचतपत्र हाल बिक्रीसमेत गरी सकेको, तर सो रकमले अन्य कुनै सम्पत्ति खरिद गरेको नदेखिँदा सो रकम लुकाई छिपाई बेपत्ता पारेको देखिन आएकाले उक्त मूल्य रू.६ लाख बराबरको रकमलाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिका रूपमा मागदाबीमा लिइएको छ ।
१४. आरोपपत्रको तालिका नं.२३ को क्र.सं.१४ मा उल्लिखित रकम रू.७८,२१०।– (यु.एस.डलर १,१०० को तत्कालीन विनिमय दरले हुने) अच्युतकृष्ण खरेलले छोरा आयुष खरेललाई विदेश भ्रमणमा लैजाने सिलसिलामा अमेरिकी डलर १,१००।– खरिद गरी सोही रकम मिति २०५७।२।२३ मा नेबिल बैंक, कान्तिपथमा छोराकै नाममा डलर खाता खोली जम्मा गरेको देखिन्छ । निजले तत् समयमा छोरा आयुष खरेललाई निजी खर्चमा बेलायत भ्रमणमा लगेको हुँदा सो समयमा निजसँग सो डलर सटही गर्ने वैधानिक आर्जनको रकम बाँकी रहेको नदेखिँदा सो खातामा हाल मौज्दातमा रहेको उक्त डलरको नेपाली रूपैयाँँमा विनिमय गर्दा हुने रू.७८,२१०।– लाई स्रोत नखुलेको सम्पत्तिमा समावेश गरी मागदाबीमा लिइएको छ ।
अमिल्दो एवम् अस्वाभाविक जीवनयापन सम्बन्धमा आयोगले गरेको विश्लेषण :
प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले यस आयोगसमक्ष पेस गरेको व्यक्तिगत विवरण एवम् निजको बयानसमेतका आधारमा सार्वजनिक पदमा रहँदा निजले प्राप्त गरेका वैध आयको तुलनामा सेवाबाट अवकाश प्राप्त गर्दाको आर्थिक स्थिति वा जीवनस्तर अमिल्दो र अस्वाभाविक देखिएको छ । २०२७ सालमा सार्वजनिक पदमा प्रवेश गरेपछि वृद्धि भएको आर्थिक हैसियत, परिवर्तन वा फरकलाई देहायका तथ्यहरूले वस्तुपरक रूपमा पुष्टि गर्दछन् ।
१) पैतृक सम्पत्तिको रूपमा काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला र सप्तरी जिल्लामा माथिका विवरण र तालिकामा उल्लेख गरिएअनुसारका खेतीका जग्गा प्राप्त गरेको भए पनि सरकारी सेवामा प्रवेश गरेपछि काठमाडौं र चितवनमा अस्वाभाविक मात्रा र प्रकृतिका करोडौं मूल्य पर्ने घरजग्गा खरिद तथा निर्माण गरेको, २५ लाख रकम बैंकमा राखेको र लाखौंको शेयर तथा राष्ट्रिय बचतपत्र खरिद गरेको कुरा निम्नबमोजिम देखिन्छ ।
(क) काठमाडौं र चितवनमा करिब रू.८४ लाखभन्दा बढी मूल्य पर्ने ३ वटा घर निर्माण गरेको ।
(ख) काठमाडौं उपत्यका, काभ्रेपलाञ्चोक र चितवनमा गरी एक करोडभन्दा बढ्ता मूल्य पर्ने जग्गा खरिद गरेको ।
(ग) सेवाकालको उत्तरार्धमा विभिन्न वित्तीय तथा अन्य संस्थाको रू.२५,००,०००।– भन्दा बढ्ता रकमको शेयर खरिद गरेको ।
(घ) घर व्यवहारको सामान्य आवश्यकता तथा औचित्यको दृष्टिबाट अत्यन्तै अस्वाभाविक देखिने गरी निज स्वयम् र निजको एकाघर सगोलको परिवारका सदस्यहरूको नाममा विभिन्न बैंक खातामा १ करोडभन्दा बढी रकम जम्मा गरेको र लाखौं रूपियाँ मौज्दातमा रहेको ।
(ङ) प्रहरी महानिरीक्षक जस्तो महत्त्वपूर्ण र संवेदनशील पदमा कार्यरत् रहेको अवस्थामा विभिन्न बैंकहरूबाट करिब ४८ लाख रूपैयाँँ ओभरड्राफ्ट कर्जा लिई विभिन्न व्यक्तिलाई जग्गा खरिद गर्न, सार्वजनिक सवारी साधन सञ्चालन गर्न र आयातनिर्यात कारोबार गर्न लगानी गरेको भन्नेसमेतका अपत्यारिलो विवरण पेस गरी गैरकानूनीरूपमा आर्जित सम्पत्तिलाई वैध सम्पत्ति देखाउने बदनियतपूर्ण कार्य गरेको ।
प्रहरी सेवाको उच्च पदमा पदोन्नति हुँदै जाँदा सेवा अवधिमा प्राप्त हुने तलब भत्ता एवम् अन्य वैध आर्जनसँग अमिल्दो हुने गरी निजले आफ्नो पदको प्रभाव एवम् अख्तियारको दुरूपयोग गरी गैरकानूनीरूपमा करोडौंको सम्पत्ति आर्जन गरी अस्वाभाविक जीवनयापन गरेको देखिन्छ ।
अभियोग र मागदाबी :
सम्पत्ति न्यायिक जाँचबुझ आयोगको प्रतिवेदनसमेतका आधारमा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलउपर भएको हालसम्मको अनुसन्धानको क्रममा विश्लेषण भएबमोजिम मिति २०२७।२।५ मा सार्वजनिक पदमा प्रवेश गरेपछि आफ्नो तथा आफ्ना परिवारका नाममा विभिन्न चल अचल सम्पत्ति आर्जन गरी भोग गरिरहेको देखिन्छ । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले मिति २०५७।९।२० मा आफ्नी पत्नी मीना खरेल तथा छोरा आयुष खरेलबीच अंशबन्डा लिखत तयार गरी अंश प्रदान गरेको देखाई सार्वजनिक सेवामा प्रवेश गरेपश्चात् आर्जन गरेको ठूलो मात्राको सम्पत्ति कागजीरूपमा आफूबाट पृथक देखाउने प्रयत्न गरेको तथ्य निजको अंशबन्डापछिको निजहरूबीचको सम्पत्तिको सगोलरूपमा भएको प्रयोगले स्पष्ट गर्दछ ।
निजको वैधानिक आयका रूपमा रहेका तलब भत्ता, विदेश भ्रमणबाट प्राप्त रकम, जग्गा बिक्रीबाट प्राप्त रकमलाई प्राप्त वर्ष, प्रकृति एवम् परिमाणको तर्क र तथ्यसङ्गत रूपमा यथास्थानमा आरोपपत्रको तालिकामा उल्लेख भएबमोजिम गणना गर्दा पनि स्रोत नखुलेको सम्पत्तिको प्रकरणसमेतमा विश्लेषण गरिएबमोजिम निज अच्युतकृष्ण खरेलले भ्रष्टाचार गरी गैरकानूनी तवरबाट सम्पत्ति आर्जन गरी सोबाट बढे बढाएकोसमेत गरी रू.१,६३,३६,१३०।४४ मूल्य बराबरको सम्पत्ति आर्जनको स्रोत पुष्टि नभएको तथ्य स्थापित हुन आएको छ ।
भ्रष्टाचार जस्तो श्वेतग्रिवी अपराध (White Collar Crime) को विशिष्ट प्रकृति र यसको समष्टिगत दुष्प्रभावसमेतलाई दृष्टिगत गरी साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा १५ ले अनुमानित कसुरसम्बन्धी व्यवस्था गरेको र ऐ. ऐनको दफा १६ग.ले जफत सम्बन्धी र दफा ३ र ७(१) ले दण्डसम्बन्धी व्यवस्थासमेत गरेको परिप्रेक्ष्यमा तिनै कानूनी व्यवस्थाहरूलाई निरन्तरता दिंदै अझ प्रभावकारी र समयसापेक्ष बनाउने उद्देश्यले लागू गरिएको प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २०(१) ले कुनै पनि सार्वजनिक पद धारण गरेको व्यक्तिले प्रचलित कानूनबमोजिम पेस गरेको सम्पत्तिको विवरण अमिल्दो र अस्वाभाविक देखिन आएमा वा मनासिब कारण बिना अमिल्दो र अस्वाभाविक उच्च जीवनस्तरयापन गरेमा सो सम्पत्ति के कस्तो स्रोतबाट आर्जन गरेको हो भन्ने कुराको प्रमाण निज स्वयम्ले पुर्याउनुपर्ने र यसरी प्रमाण पुर्याउन नसकेमा गैरकानूनीरूपमा सम्पत्ति आर्जन गरेको मानिने कानूनी व्यवस्था छ । उपर्युक्त कानूनी व्यवस्थाहरूको कसीमा निज अच्युतकृष्ण खरेल एवम् निजका परिवारका नामसमेतमा रहेका आरोपपत्रको तालिका नं.२३ मा उल्लिखित सम्पत्तिको वैधानिक स्रोत नखुलेको र निजको वैध आय स्रोतको अवस्था हेर्दा निजसमेतले अमिल्दो र अस्वाभाविक जीवनयापन गरिरहेको स्पष्ट भएकाले निजले भ्रष्टाचार गरी गैरकानूनीरूपमा सम्पत्ति आर्जन गरेको तथ्य स्थापित भएको छ ।
अतः निज अच्युतकृष्ण खरेल एवम् निजकी पत्नी मीना खरेल एवम् छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेका र लुकाई छिपाई राखेकासमेत रू.१,६३,३६,१३०।४४ बराबरको चल अचल सम्पत्ति भ्रष्टाचार गरी गैरकानूनीरूपमा आर्जन गरेको उल्लिखित आधार प्रमाणबाट पुष्टि हुन आएकाले साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा ३, ७(१), १० र १५ अनुसार कसुर भई त्यसैलाई निरन्तरता प्रदान गरेको हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २०(१) बमोजिमको कसुर प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले गरेको देखिन आएको छ । अतएव: प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेललाई साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा ३, ७(१), १० र दफा १५ तथा हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २०(१) को कसुरमा साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन २०१७ को दफा ३, ७(१), १०, १५, र २९ तथा हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २०(२) बमोजिम हदैसम्म सजाय गरी त्यसरी भ्रष्टाचार गरी आर्जन गरेको निज अच्युतकृष्ण खरेल, निजकी पत्नी मीना खरेल, निजको छोरा आयुष खरेलसमेतका नाममा रहेको उल्लिखित बिगो रू.१,६३,३६,१३०।४४ मूल्यको सम्पत्ति साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को १६ग., दफा २९ र हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २० (२), र दफा ४७ तथा अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन, २०४८ को दफा २९ख. बमोजिम जफत गरिपाउँ ।
आरोपपत्रको तालिका नं. २३ मा वैध आय स्रोत नखुलेको हुँदा सजाय र जफतको मागदाबी गरिएका सम्पत्तिमध्ये क्र.सं.१ को जग्गामध्ये कि.नं.३४८ को जग्गाको रू.६,२७,३४३।७५, क्र.सं.२ को कि.नं.२७८ को जग्गाको रू.१३,१०,५४६।८७, क्र.सं.१२ को छोरालाई दिएको रू.१२,००,०००।–, क्र.सं.१३ को मीना खरेलको नाउँको बचतपत्र बिक्री गरेको रू.६,००,०००।– गरी जम्मा रू.३७,३७,८९०।६२ बिगो बराबरको सम्पत्ति बिक्री गरी तथा लुकाई छिपाई राखेको हुनाले सो बिगोको सम्पत्ति प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल, निजकी पत्नी मीना खरेल तथा छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेका स्रोत खुलेको सम्पत्तिबाट जफत गरी असुलउपर गरिपाउँ र सो प्रयोजनको लागि सो बिगो बराबरको स्रोत खुलेको हाल कायम रहेको अचल सम्पत्ति रोक्का कायमै राखिपाउँ, साथै प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल प्रहरी महानिरीक्षक भई श्री ५ को सरकारको विशिष्ट श्रेणीको पदाधिकारीसरहका व्यक्ति भएकाले तत्कालीन भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा १४क. र प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २४ बमोजिम निजलाई हदैसम्म थप सजायसमेत गरिपाउँ भन्नेसमेत व्यहोराको आरोपपत्र मागदाबी ।
प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले विशेष अदालतमा गरेको बयान :
२०२७।२।५ देखि प्रहरी निरीक्षक पदमा सेवा प्रवेश गरी २०५७।७।२७ गतेदेखि सेवानिवृत्त
छु । २०३३ सालमा रीतपूर्वकको पहिलो अंशबन्डा भए तापनि २०२८ सालमा पिताजीको स्वर्गवासपश्चात् आ–आफ्नो मात्रको आय छुट्याई सोहीबमोजिम अलग व्यवहार गरी आएको छु । मैले चल सम्पत्तिबापत रू २ लाख एकमुष्ट बुझेको हुँ जुन विपक्षी आयोगले मूल्याङ्कन गरेको छैन । जिल्ला सप्तरी, नर्घौं गा.वि.स. मा रहेको मेरो कुल जग्गा १२–७–६.५ मध्ये मोही नभएको ८–५–२ बिगाह मोही भएको, ०–३–१९.५ जग्गा मोही नभएको आँप बगैँचा हो । जुन कोशी नहरबाट सिञ्चित हुने सिँचाइयुक्त जग्गा हो भन्ने कुरा कृषि विभागबाट प्रकाशित ०५८।०५९ को कार्यक्रम पुस्तिकामा उल्लेख छ । मोही नलागेको ज.वि. ८–५–२ जग्गाबाट प्रति बिगाह प्रतिवर्ष १०० मन धान आय हुने, सरकारी दरबमोजिम मोही लागेको जग्गाबाट प्राप्त कुल २०५६ सालसम्म ठेक्कामा दिएको आँपको बगैचाबाट प्राप्त प्रतिवर्ष २६०००। देखि ३८०००। प्राप्त गरी राखेको छु । जिल्ला उद्योग वाणिज्य सङ्घले प्रमाणित गरी दिएको मूल्यदरमा गणना गर्दा पनि मेरो सप्तरीको जग्गाको २०३० देखि २०५९ सालसम्मको कुल कृषि आय २८ लाख ४४ हजार १ सय २१
हुन्छ । काभ्रे जिल्लामा रहेको मेरो पैतृक जग्गामध्ये बालुवा गा.वि.स.को १४–१५–२–० जग्गा झिंगु खोलाबाट सिँचाइ लाग्ने वर्षमा ३ बाली लाग्ने जग्गा हो । कृषि वि.का. काभ्रेद्वारा प्रकाशित कार्यक्रम पुस्तिकाबाट पनि औसत प्रतिरोपनी १०५२ के.जि.आलु उत्पादन हुनुका साथै मकै र धानसमेत उत्पादन हुने हुँदा २०३० सालदेखि २०५९ सम्म भएको उत्पादनबाट बिउ, बिजन लागतको ३० प्रतिशत खर्च कटाई १२ लाख ४२ हजार ३०९ आम्दानी भएकामा सो आयलाई घर खर्चमा समाप्त भएको देखाई सो आयलाई मेरो आयमा पेस गरेको छैन । मैले आयोगसमक्ष बयान गर्दा नै वार्षिक सरदर १,७५,०००।– कृषि आय हुने भनी कुल आय उल्लेख गरेकामा विपक्षी आयोगले गणना गर्दा पनि मेरो वार्षिक आय कम्तीमा १,३१,३००।– रूपैयाँँ हुन्छ तर मैले प्राप्त गरी आएको सरदर वार्षिक आय रू.१,७५,०००।– बराबर नै हो । मैले २०५९ सालसम्ममा तराई र पहाड गरी कूल ४० लाख ६ हजार ५ सय प्राप्त गरेको छु । म र मेरो परिवारको विभिन्न व्यक्तिहरूले खरिद गरेको शेयरहरू विपक्षी आयोगले कानूनसम्मत लगानी मानेको तर सो शेयरबाट प्राप्त लाभांश के कति छ भन्नेमा आम्दानी लोप गरेको छ । उक्त शेयरबाट प्राप्त गरेको लाभांश ने.बैं.लि.को खातामा मौज्दात रहेको रकमको ब्याजसमेतको प्रमाण पेस गर्ने नै छु । मेरो नोकरीको क्रममा स्वदेशभित्रको भ्रमण भत्ता रू.१ लाख २४ हजार ८४१ रूपैयाँँ ९८ पैसा स्थानीय भत्ताको रकम रू.२४ हजार ९ सय ३४ रूपैयाँँ ८० पैसा (हालसम्म प्राप्त रेकर्डअनुसार) चाँदनी खरेलले विवाहपूर्व आर्जित गरेको रकम रू.३ लाख ४५ हजार ९३ दिल्लीमा इन्टर्नसीप गर्दा प्राप्त गरेको पारिश्रमिक भा.रू.६० हजारको ने.रू.९६ हजार, पेन्सनको रकम ३ लाख ९२ हजार १३० रूपैयाँँ नगदै भुक्तानी गर्ने प्रचलन रहेको । रासन बापतको रकम रू.१ लाख ५९ हजार २६२ रूपैयाँँ ६५ पैसा, घर भाडामा दिँदा प्राप्त जम्मा रकम ३१ लाख ७५ हजार ७४० रूपैयाँँ सेवामा रहँदा प्राप्त गरेको विशेष भत्ता रू.१२ हजार २४० रूपैयाँँ प्रहरी खुल्ला प्रतियोगिताबाट छनौट हुँदा बोर्ड पारिश्रमिक रू.१२ हजार ५१५, विभिन्न शेयरबाट प्राप्त लाभांश ने.बै.लि.को खाताबाट प्राप्त ब्याजसमेत रू.१ लाख ८२ हजार ९१५ रूपैयाँँ, आयोगले २१ नं.तालिकाको आय व्ययमा समावेश नगरेको रू.८ लाख २६ हजार २६० रूपैयाँँ २१ पैसा, सञ्चयकोषबाट प्राप्त रकम र विदेशमा भ्रमण गर्दा आयोगले नदेखाएको रकम रू.३ लाख १६ हजार ३६ लाई आयको स्रोतमा गणना नगरेको आयोगले नदेखाएको रू.५७ लाख ६३ हजार १६२ रूपैयाँँ, मेरो आय हो भनी प्रमाण पेस गर्ने छु । रासनबापत नगदै लिने प्रचलन रहेकामा सोको भरपाई पेस गरेको छु । २०३१ मार्ग ३ देखि ऐ २८ सम्म विदेश (अष्ट्रेलिया) जाँदा सोबाट प्राप्त भत्तालाई मेरो आम्दानीमा कायम गरिएको छैन । प्रहरी सेवामा प्रवेश गरेपछि अधिकांश सरकारी आवासमा नै बस्ने गरेको, बानेश्वरको घर निर्माणपूर्व धोवीघाटको घरमा बस्दा २ कोठामात्र आफूले प्रयोग गरी बाँकी भाडामा राखिएको र प्रहरी महानिरीक्षक भै कार्यरत् रहेको अवस्थामाबाहेक सम्पूर्ण अवधि आफ्नै घरमा बसेकाले घब बहाल रकम प्राप्त नगरेको भन्ने विपक्षी आयोगको गणना गलत
छ । धुम्बाराहीस्थित भवनबाट प्राप्त गरेको बहालको रकमसमेत गणना गरिएको छैन । सोको आवश्यक प्रमाण पेस गरेको छु । जग्गा बिक्री गर्दा केही व्यक्तिलाई बारेसनामा दिएको थिएँ । सो बिक्रीबाट रू.२६ लाख ५४ हजार ९ सय ५० बुझेको हुँ । के कतिमा बिक्री गरे बारेसहरूलाई थाहा होला । १३ अगष्ट १९८६ बाट २३ अगष्ट १९८६ सम्म श्रीलंकामा सम्पन्न फरेन्सिक मेडिसिनको सम्मेलनमा भाग लिन गएकामा सो भ्रमणबापत प्राप्त भत्ता आय कायम गरिएको छैन । २०४८ भाद्र २५ गते क्यानडा जाँदा प्राप्त गरेको रू. ११ हजार ५६ प्लेन भाडा लागेको ३ हजार ९ सय ४० कट्टा गरी बाँकी रू.७ हजार १ सय १६ लाई मेरो आय कायम गरिएको छैन । जोरपाटीस्थित कि.नं.२३४, ३५०, ३४८, २७८, २७६, २७७ समेतको जम्मा ज.रो. ४–२–१–० प्रतिमहिना प्रतिरोपनी रू.१२००।– का दरले रामबहादुर श्रेष्ठलाई बहालमा दिएकामा सोबाट प्राप्त आम्दानीलाई मेरो आय स्रोतमा जोडिएको छैन । बैंकमा मेरो पत्नी र छोरा छोरीको नाममा रहेको खाताको सम्बन्धमा आयव्ययतर्फ खर्च देखाउँदा दोहोरो खर्च देखाइएको छ । २०५६।३।३० सम्म मेरो वास्तविक १ लाख २५ हजार ८ सय ७५ हुनुपर्नेमा २ लाख ३० हजार १२ देखाई रू. ९४ हजार १ सय ३७ फरक पर्ने गरी देखाइएको हिसाब गलत छ । रू. २३ हजार ६९७ लाई आय स्रोतमा दाखिला नगरी खर्च कायम गरिएको त्रुटिपूर्ण छ । ४ वर्षमा हुनुपर्ने घर निर्माण खर्चलाई १ वर्षमा पारिएको छ, यसरी बढी खर्च लेखाउने गरी झुट्ठा तथ्य उल्लेख गरिएको छ । तालिका नं. २१ मा उल्लेख गरिएबमोजिम हुने वास्तविक आयव्ययको विवरण तालिका नं. ८ मा तयार गरी पेस गरेको छु । प्रमाण लगाइपाऊँ । तालिका नं. २३ मा उल्लेख गरिएको आयुष खरेलको नामको कि.नं. २३४ को १–०–१–० पत्नी मिना खरेलको नाममा बकसपत्रको लिखतबाट खरिद गरिएको हो । खरिद गर्दा लागेको मूल्य ६० हजार हो । अदालतलाई झुक्याउने नियतले खरिद गरेको मूल्यलाई नदेखाई हालको मूल्य भनी ११ लाख १७ हजार १ सय ८७ रूपैयाँँ ५० पैसा देखाइएको छ । जो बदनियतपूर्ण छ । मेरो आयस्रोतअनुसार नै उक्त जग्गा खरिद गरिएको छ । तालिका नं. २३ को क्र.सं. ख मा उल्लेख गरिएको आयुष खरेलको नामको कि.नं. ३४८ ज.रो. ०–९–०–२ जग्गा र कि.नं.३५० को १–०–२–० कि.नं. २३४ को १–०–१–० जग्गा ०५० सालमा मिना खरेलले प्रभा शर्मासँग रू. १ लाख ३२ हजारमा खरिद गरेको हो । यसरी कि.नं. ३४८ को ०–९–०–२ जग्गाको मूल्य रू. २८ हजार ७ सय ६२ मात्र लागेको हो जुन मेरो आयस्रोतबाट नै खरिद गरिएको हो । तालिका नं. २३ क्र.सं. २ मा उल्लेख गरिएको जग्गा आयुष खरेलको नाममा कहिल्यै पनि थिएन । पत्नी मिना खरेलले मेरो वैधानिक आयस्रोतबाट बचत भएको रकमबाट किनेको जग्गा
हो । तालिका नं. २३ क्र.सं. ३ मा उल्लेख गरिएको पत्नी मिना खरेलको नाममा रहेको चितवन नारायणगढको घरको निर्माण खर्च जम्मा रू.४ लाख हो सो घरमा कुनै फर्निचरहरू थिएन । फर्निचर र घरको मूल्याङ्कन हचुवा किसिमले बढी मूल्याङ्कन गरी आयोगले झुट्ठा दाबी गरेको छ । जुन आयोगको दाबीअनुसारको निर्माण कार्य भएको छैन । २०५५।११।२५ मा नक्सा पास गराई निर्माण सुरू गरिएको उक्त घर २०५५ सालमा बनाएको भनी मेरो २०५५ सालको खर्चमा उल्लेख गरी अदालतसमेतलाई झुक्यानमा पार्न खोजिएको छ । उक्त घरको निर्माण २०५६ सालमा सुरू गरी २०५८।०५९ सालसम्ममा निर्माण सम्पन्न गरेको हो । घर निर्माण सुरू गरेको सालमा नै मेरो आय रू. २६,११,३०९।– देखिन्छ भने अर्कोतर्फ सोभन्दा अघिल्ला वर्षहरूको मौज्दात आम्दानीसमेत गरी मेरो मौज्दात आय स्रोत रू. ७०,८२,३२०।–
हुन्छ । अतः मेरो घर निर्माण गरेको सालको
मितिसम्मको आयस्रोतको सीमाभित्र निर्माण गर्न पुग्ने रकम भएको हुँदा अभियोग झुट्ठा हो । सो घरको मूल्याङ्कन गर्दा घरले ओगटेको सम्पूर्ण क्षेत्रफललाई नै विपक्षीले बढी देखाई सो बढी देखाएको क्षेत्रफलको आधारलाई र सो घर निर्माण गर्दा लागेको निर्माण सामग्रीहरूको धेरै बढी मूल्य कायम गरी घर निर्माणको मूल्याङ्कन बढाएको छ । बिजुली, स्यानेटरी, साइड डेभलपमेन्ट फिनिसिङ्गबापत रू. २,३३,५३१।०७ रकम थप गरिएको छ । तर उक्त घर माटोको जोडाई भएको घर भएको, खोलाको किनारामा भएको हुनाले बालुवा र ढुङ्गा त्यही उपलब्ध भएकाले (निशुल्क) निर्माण खर्चमा कम भएको, यसरी घरको निर्माण लागत लगभग रू.४ लाख लागेकामा हाल १२,७१,४५०।४० मूल्याङ्कन गरेको ठाडै बदनियतपूर्ण छ साथै उक्त घरमा कुनैपनि फर्निचर र खास उपकरण नरहेकामा विपक्षीले बदनियत चिताई हुँदै नभएका सामानलाई काल्पनिकरूपमा रू. २,५६,१३६।११ को फर्निचर र उपकरण रहेको भनी झुट्ठा दाबी गरेको छ । हाल प्राप्त भएसम्म घरको निर्माण सामग्री खरिद गर्दाका बिलहरूका साथै उक्त भवनको लागत मूल्य व्यावसायिक ई. श्री यमुनाप्रसाद साहसमेतबाट गरेको प्रतिवेदन प्रमाणमा पेस गरेको
छु । तालिका २३ को क्र.सं. ४ नं. मा उल्लिखित कि.नं. ४७४ को आयुष खरेलको नाममा कायम रहेको ०–६–०–० जग्गा मेरो भाउजू पदमा खरेलले ०५३।५।५ मा मेरी पत्नी मिना खरेललाई हालैको बकसपत्र गरिदिएको हो । कि.नं. ४३५ को आधा जग्गाको हकमा हालको मोलभन्दा ४,५०,०००।- बढी कायम गरिएको छ ।
त्यस्तै गरी क्र.सं.४(ख) मा उल्लिखित पत्नी मिना खरेलको नाममा कायम भएको कि.नं. ४७५ को क्षेत्रफल ०–६–०–० जग्गा कि.नं. ४३५ बाट कित्ता काट भै भाउजू पदमा खरेलबाट मेरो श्रीमतीले बकस पाएको हो । बकसबाट पाएको हुनाले कुनै स्रोत खुलाउनु पर्ने होइन ।
त्यस्तै तालिका २३ को क्र.सं.४ मा उल्लेख भएको छोरा आयुष खरेलको नामको क्षेत्रफल ०–१–३–० जग्गा दाजु राम खरेलबाट ०५३।५।४ मा बाटोको लागि निःशुल्क प्राप्त भएको हो, जुन लिखतमा नै उल्लेख छ । लेखनदासको गल्तीले बकसपत्र हुनुपर्नेमा राजिनामा सम्म लेखिएको हो । यसरी रू.३ लाख ५० हजार कायम गरिएको मूल्य बदनियतपूर्ण छ ।
तालिका नं. २३ को क्र.सं.४(घ) मा उल्लिखित कि.नं. ४७५ को जग्गा पूरै घर पर्दैन । कि.नं. ५७४, ४७६, ४७७ मा पर्दछ । उक्त घरको मूल्य ४६,४९,६१९।– उल्लेख गरिएको भएपनि फिनिसिङको मूल्य रू. १६ लाख मात्र रहेको । किनकि प्रहरी सेवा र यस्तै सुरक्षा निकायका उच्चतम दर्जाका अधिकृतहरूको निजी घर निर्माण गर्दा सम्बन्धित फोर्सकै प्राविधिक लगायतका सम्पूर्ण जनशक्तिले निःशुल्क सहयोग गरी काम गर्ने प्रचलन परम्परागत रूपमा रहेको हुनाले मेरो उक्त घर पनि निर्माण सामग्रीका वस्तुगतरूपमा लाग्ने खर्चबाहेक अन्य खर्च नलागि निर्माण भएको हो । त्यस्तै गरी घरमा विवाहमा प्राप्त गरेको उपहारस्वरूप आएका फर्निचर गलैंचा उपकरणसमेतलाई उच्च मूल्याङ्कन गर्दा विपक्षीको प्राविधिकले सो घर सात तलाको भनी उल्लेख गरिएको भुइँको तलामा मार्बल फिनिसिङ तथा सिमेन्ट कोठा, भर्याङमा मार्बल सिमेण्ट बाहिरी फिनिसिंगमा आंशिक प्लास्टर गरिएको कम्पाउन्ड वाल लगाएको भनी झुट्ठा आरोप लगाएको हो । उक्त घर तीन तलाको मात्र
हो । कोरीडोरमा मात्र मार्बल भएको बाहिरी फिनिसिङ कतै प्लास्टर नगरेको, सो घरको एकतर्फ मात्र केही भागमा मात्र कम्पाउन्डवाल लगाई ८० प्रतिशत भागमा तारवार मात्र भएको सो घर निर्माण गर्दा बिजुली, स्यानिटरी, साइट डेभलपमेन्टमा १२.५ प्रतिशत खर्च लागेको भनी उल्लेख गरिएको कुरा आफैँमा झुठ्ठा प्रष्ट छ । उक्त घरनिर्माण गर्दा २०५१।२०५२।०५३ सालको मेरो मौज्दात आयस्रोत नै ६५,९१,७०१।–
देखिन्छ । सो आयस्रोत बाहेक ०५१ साल कात्तिक महिनामा हिमालयन बैंकबाट झिकेको रू.५,००,०००।– समेतको मेरो आयले निर्माण खर्च १६ लाख र ०५९ सालमा थप निर्माणलगायत फर्निचर उपकरणसमेत गरी रू.३,४३,०००।– लाई खाम्ने नै हुनाले मेरो विरूद्ध लगाएको अभियोग झुट्ठा हो । प्रमाणको हकमा मुख्य निर्माण सामग्रीहरू केही बिलहरू र ई. को प्रतिवेदन माथि नै उल्लेख गरेबमोजिम पेस गरेको छु । त्यस्तै तालिका २३ क्र.सं. ५ क मा उल्लेख गरिएको काभ्रेपलाञ्चोक जिल्ला साठी घर गा.वि.स. वडा नं. १ को कि.नं. ४२ को २–७–०–२ रोपनी जग्गा मिति ०५४।२।५ मा छोरा आयुष खरेलको नाममा मोल रू.१४,५००।– मा खरिद गरेको हो । हालको मूल्य रू. २,०७,३७५।– भनी झुट्ठा दाबी गरिएको
छ । सो सँगैको कि.नं. २९६ को ज.रो. २–७–२–० को मूल्याङ्कन गर्दा १९,९३३ ।५९ कायम गरेबाट उक्त मूल्य झुट्ठा हो भन्ने प्रष्ट छ । तालिका २३ को क्र.सं. ५ (ख) मा उल्लेख गरिएको काभ्रेपलान्चोक साठी घर गा.वि.स. वडा नं.१ को कि.नं.२४६ को जग्गा मिति ०५४।८।२९ मा छोरा आयुष खरेलको नाममा रू. १५ हजारमा खरिद गरिएको हो । जुन मेरो आयस्रोतको सीमाभित्र रही खरिद गरिएको छ ।
तालिका नं. २३ को क्र.सं. ६ मा उल्लेख गरिएको कि.नं. २७६ को ज.रो. ०–२–२–३.५ को जग्गा मिति ०५४।११।१० मा रू. २१ हजार पाँचसयमा र कि.नं. २७७ को जग्गा ०–२–२–३.५ को जग्गा ०५४।१०।९ मा रू.२१ हजार पाँचसयमा बकसपत्रको लिखतबाट खरिद गरिएको हो । उक्त जग्गाहरू मेरा आयस्रोत भित्रै रही खरिद गरिएको हो । तालिका नं.२३ को क्र.सं.७ मा उल्लेख गरिएको चितवन नारायणगढको कि.नं. ४६३ को ज.वि.०–४–४ बिगाह जग्गा छोरा आयुष खरेलका नाउँमा मिति ०५५।८।१४ मा मोल रू. ८४,०००।– मा खरिद गरिएको हो । हचुवाको आधारमा उक्त जग्गाको मूल्य २,५२,०००।– कायम गरिएको छ । उल्लिखित सम्पत्ति आर्जन गरेको सालमा नै मेरो आय रू. ८,८८,६६९।– देखिन्छ भने अर्कोतर्फ अघिल्ला वर्षको मौज्दात आम्दानीसमेत गर्दा मौज्दात आयस्रोत रकम रू ६०,२३,४२७।– हुन्छ । अतः मेरो उक्त खरिद मिति सम्मको उक्त जग्गा खरिद गर्न सक्ने स्रोत भएकाले अभियोग झुट्ठा हो ।
त्यस्तै तालिका नं. २३ को क्र.सं. ८ मा उल्लिखित नेपाल प्रिन्टर्स को–अपरेटिभ लि.को १०० कित्ता शेयर मिति ०५५।१०।१७ मा मोल रू. १ लाखमा खरिद गरीएको हो उक्त सम्पत्ति आर्जन गरेको सालमा नै ८,८८,६६९।– देखिन्छ भने अर्कोतर्फ अघिल्ला वर्षहरूको मौज्दात आम्दानीसमेत गर्दा मेरो आयस्रोत करिब रू. ६०,२३,४२७।– हुन्छ । अतः मेरो उक्त खरिद मितिसम्मको आयस्रोतको सीमाभित्र उक्त शेयर खरिद गर्न पुग्ने रकम भएको हुँदा अभियोग झुट्ठा हो ।
तालिका नं. २३ को क्र.सं. ९ मा उल्लेख गरिएको ओम हस्पिटल एन्ड रिसर्च सेन्टरमा लगानी गरेको रू.१०,००,०००।– को शेयर ०५९।८।३ मा खरिद गरेको हो । उक्त शेयर खरिद गरेको सालमा नै मेरो आय रू. २६,११,३०९।– देखिन्छ भने अर्कोतर्फ अघिल्लो वर्षहरूको मौज्दात आम्दानीसमेत गर्दा मेरो मौज्दात आयस्रोत ७०,८२,३२०।– हुन्छ । अतः मेरो उक्त खरिद मितिसम्मको आयस्रोतको सीमाभित्र
हुन्छ । शेयर खरिद गर्न पुग्ने रकम भएको हुँदा अभियोगपत्र झुट्ठा हो ।
त्यस्तै तालिका नं. २३ को क्र.सं. १० मा उल्लेख गरिएको चितवन नारायणगढको कि.नं. ५१३ को ज.वि. ०–५–७.५ को जग्गा छोरा आयुष खरेलको नाममा मिति ०५७।२।१ मा मोल रू.१,०७,५००।– मा खरिद गरेको हो । हचुवा आधारमा उक्त जग्गाको मूल्य ३,२२,५००।– कायम गरिएको छ । उक्त सम्पत्ति आर्जन गरेको समयमा मेरो आय रू.४३,४८,१७८।– देखिन्छ भने अर्कोतर्फ सोभन्दा अघिल्ला वर्षको मौज्दात आम्दानीसमेत गरी मेरो मौज्दात आयस्रोत करिब रू.८०,७५,१८८।– हुन्छ । तालिका नं.२३ को क्र.सं.११ मा उल्लेख रहेको छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेको बैंक अफ काठमाडौंमा रहेको शेयर थान १००० भनी उल्लेख गरिएको थान १००० नभै १३०० एकै पटक मिति ०५९।४।१३ मा खरिद गरिएको हो, सोको प्रति एकाई मूल्य रू. २३४।– का दरले खरिद गरेको हुँदा १०००।– थानको मोल रू. २,३४,०००।– मात्र परेको हो । हचुवा तवरले आरोप लगाउने प्रयोजनका लागि मात्र झुट्ठा व्यहोरा उल्लेख गरी ९,५०,०००।– कायम गरेको छ, सो झुट्ठा हो । उक्त शेयरहरू खरिद गरेको सालमा नै मेरो आय रू. १०,९२,८२९।– देखिन्छ भने अर्कोतर्फ अघिल्ला वर्षहरूको मौज्दात आम्दानीसमेत गर्दा मेरो मौज्दात आयस्रोत करिब रू. ९९,४७,४१८।– हुन्छ । अतः मेरो उक्त खरिद मितिसम्मको आयस्रोतको सीमाभित्र उक्त शेयरहरू खरिद गर्न पुग्ने रकम भएको हुँदा अभियोग झुट्ठा हो । उक्त शेयर खरिद गर्दाको मूल्य प्रमाण र खरिद मिति प्रमाणको रूपमा बैंक अफ काठमाडौको मिति ०६१।५।८ को पत्रको फोटोकपी र रकम बुझाएको रसिदको फोटोकपी पेस गरेको छु ।
त्यस्तै तालिका नं. २३ को क्र.सं. १२ मा उल्लेखगरेको छोरा आयुष खरेललाई दिएको भनेको नगद रू.१२,००,०००।– भनेको पारिवारिक हिसाबको क्रममा निजको जिम्मामा रहेको देखिएको हो । मैले निजलाई कुनै नगद रूपैयाँँ दिएको होइन, सो १२ लाखलगायत म अच्युतकृष्ण खरेलसँग चार लाख, मीना खरेलसँग सात लाख पनि हर हिसाबमा मात्र देखाएको हो वास्तवमा उक्त रकम हामी कसैसँग रहेको छैन । हिसाबमा मात्र देखिएको भनी अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगमा गरेको बयानको अन्तिम बुँदामा प्रष्ट पारेकामा आयोगले मेरो र श्रीमतीको हकमा स्वीकार गरी छोरा आयुष खरेलसँग रहेको भनिएको रकममा भने पूर्वाग्रही भएर हुँदै नभएको रकम देखाई दाबी लिएको झुट्ठा हो ।
तालिका नं.२३ को क्र.सं.१३ मा उल्लेख गरिएको मिना खरेलका नाउँमा खरिद गरेको बचतपत्र पत्नी मीना खरेलकी आमा बुद्ध माया रिजालले दाइजो स्वरूप रू.८ लाखमा खरिद गरी दिएकी हुन् । बिक्री गरी प्राप्त भएको उक्त शेयर भाइ उत्तम खरेलसँग २०५६ सालमा लिएको सापटी ऋण तिरेको हो । हाल उक्त बचत पत्र मेरो परिवारको नाममा कायम छैन ।
तालिका नं. २३ क्र.सं. १४ मा उल्लेख भएका US$ ११०० मेरो छोरा आयुष खरेल ०५६ सालमा विदेश जाँदा सटही सुविधामा खरिद गरेको हो । उक्त डलर खरिद गर्दा नै मेरो सो वर्षको आय २६ लाख ११ हजार तीन सय नौ रूपैयाँँ थियो । जुन अघिल्ला वर्षको आम्दानी मौज्दातसमेत गर्दा मेरो आय रू. ७० लाख ८२ हजार ३ सय २० हुन्छ जुन मेरो बैध आयस्रोतबाटै खरिद गरेको हो ।
मेरो अंशभागमा परेको काठमाडौं म.न.पा. वडा नं. ३३ घ को जग्गा र सोमा बनेको घर मैले अंश हक छोडपत्रको कागज गरी दिएकाले भाउजू पदमा खरेलले का.जि. भिमसेनगोला वडा नं.३ का.जि.नं. ०–७–०–० जग्गा मलाई बिना मूल्य हस्तान्तरण गरी दिएको हो । जसलाई रू. १४,०००।– मा खरिद गरेको भनी तालिका नं.२१ प्रकरण ४ को ख मा उल्लेख गरिएको बदनियतपूर्ण छ । मेरो सम्पूर्ण घरको मूल्याङ्कन अस्वाभाविक र अमिल्दो तरिकाले गरिएको छ । मेरो बानेश्वरको घर दाजु रामकृष्ण खरेलसँग मेरो धोबीधाराको घर जग्गासँग साट्ने गरी २०४१ सालमा भुइँतल्ला पूरा गरी मेरो नाममा हस्तान्तरण भएको
हो । उक्त घरको दुई तल्ला निर्माण गर्दा रू. ८०,०००।– लागत लागेको हो । यसरी घर निर्माण गर्दा जम्मा रू. २,२०,०००।– लागेकामा विपक्षी आयोगले रू. ६,३६,४७४।– खर्च देखाएकामा त्रुटिपूर्ण छ । त्यसै गरी घरमा रहेको फर्निचरलगायत अन्य भौतिक सामानको मूल्याङ्कन हचुवा भरमा मनोमानी किसिमले गरी रू. ५,०५,८६२।– देखाइएको छ । मेरो सुरक्षार्थ खटाइएका सुरक्षाकर्मीका लागि प्रयोग गर्न मेरो घरमा रहेको सरकारी स्टिल दराजलाई जबर्जस्ती मेरो हो भनी रू. ३,५००।– मूल्याङ्कन गरिएको छ ।
घरमा रहेका टेलिभिजनलगायत फर्निचरका सामानहरू कुनै विवाहमा प्राप्त भएका कुनै छोरीको विवाहमा उपहारको रूपमा प्राप्त भएका सामानहरू छोरीको घर बनी नसकेकाले मेरो घरमा रहेको हो, सो कुरालाई कुनै विचारै नगरी मूल्याङ्कन गरिएको हो । २०५१ साल कात्तिक १३ देखि ऋण लिन सुरू गरेको हुँ । धुम्बाराहीको घर निर्माण गर्दा पहिलेदेखि मौज्दात रहेको रूपैयाँँ र बानेश्वरमा रहेको घर हिमालयन बैंकमा धितो राखी रू. ५ लाख झिकेको हो, जुन घर निर्माणमा खर्च भएको हो । मेरा भान्जामार्फत होटल व्यवसाय सञ्चालन गर्दै आएका प्रमोद शर्माको प्रस्तावअनुसार बैंकबाट विभिन्न समयमा ऋण झिकेर रू. १० लाख प्रतिलाखको प्रतिमहिना रू.३ हजारका दरले ब्याज दिने गरी निजलाई लगानी गरेको हो । यसरी समयसमयमा प्राप्त गरेका रकमलाई बैंकमा जम्मा गरेको हो । पुनः ऋण झिकी पुरानै सर्तअनुसार थप रू.९ लाख लगानी गरेको हो । बैंकबाट नै ऋण लिई ०५६।११।२० मा रू.२४ लाख २०५७ साल माघ २० सम्मको लागि प्रतिलाख रू.२० हजार दिने सर्तमा ०५६।११।२० मा यज्ञप्रसाद बजगाईलाई लिखत सम्झौता गरी दिएको हो । सोबाट प्राप्त प्रतिफल र नाफा भएको अवस्थामा आफ्नो अन्य आयबाट बैंकमा ब्याज बुझाउँदै गरेको बैंकलाई १७,१८ प्रतिशत ब्याज बुझाउँदा पनि सोबाट राम्रो आय भएको हो । गोर्खा फाइनान्सबाट रू.२० लाख ऋण लिई बाहिर लगानी गरेको । सोबाट प्राप्त प्रतिफल र हिमालयन बैंकबाट ऋण लिई सोबाट प्राप्त प्रतिफलबाट विभिन्न बैंकको ऋण चुक्ता गरेको हो । ऋण लिई ब्याज साँवासमेत चुक्ता गर्दा सोबाट मलाई रू.१४ लाख बचत भएको हो । चितवन र धुम्बाराहीको घर निर्माण गर्दा वस्तुगतमात्र खर्च लागेको हो ।
चितवनलगायत ३ वटा घर निर्माण गर्दा आयोगले रू. ८४ लाखभन्दा बढी मूल्य पर्ने भनी देखाएको छ । जुन फर्निचरसमेत गर्दा जम्मा रू. ६६ लाख जतिमात्र हुन्छ । चितवन, काठमाडौं र काभ्रेमा रू. १ करोडभन्दा बढीको जग्गा खरिद गरेको भन्ने उल्लेख गरिएको छ । तर मैले मेरो जीवनकालमा जग्गा खरिदमा रू. १६ लाख जति मात्र खर्च गरेको छु । विभिन्न बैंक खाताहरूमा मेरो परिवारको सदस्यको नाउँमा १ करोडभन्दा बढी रकम जम्मा रहेको र लाखौँ रकम मौज्दात रहेको भनी उल्लेख गरिएको छ । बानेश्वरको घर बिक्रीबाट प्राप्त ४५ लाख रकम र सञ्चयकोषबाट रकम झिक्नु पूर्व ७० लाख ५० हजारभन्दा बढी रकम जम्मा भएको छैन । बानेश्वरको घर बिक्रीपछिमात्र सो खातामा रकम जम्मा भएको हो । विपक्षीले अमिल्दो र उच्च जीवनस्तर बिताएको भने तापनि सामान्य मध्यम परिवारको व्यक्तिसरह जीवनयापन गर्दै आएको छु । सरकारी सेवामा प्रवेश गरेको २७ वर्षसम्म पनि निजी सवारी साधन खरिद गरेको थिएन । विद्युतीय सुविधाका साधन टेलिभिजन, फ्रिज जस्ता सामानमात्र प्रयोग गरेको, अमिल्दो किसिमले कसैलाई दान दातव्य पनि नदिएको अवस्थामा मैले अमिल्दो जीवनस्तर व्यतित गर्यो भन्ने आयोगको पूर्वाग्रही भावनामात्र हो ।
२०१७।१८ सालसम्म करिब २०० बिगाहा जति जमिन तराईमा रहेको पलान्चोक भगवती मन्दिरको सुनको छाना र गजुर मेरो हजुरबुबाले चढाएको, जमिन्दारी परिवार हो, मेरा चार पुस्ता सरकारी सेवामा रहेकाले बिर्ता र जमिन्दारी पाएको, मेरो विवाह विराटनगरका सम्पन्न रिजाल परिवारमा भएको हो, मेरो सासु ससुराले छोरीलाई दिएको सम्पत्ति जनही १५,२० लाख जति छ । अख्तियारमा गरेको बयान सुनाउँदा सुनेँ, म मानसिक तनावमा भएका कारण तथ्यहरू फरक छन् । मेरो आयस्रोतभित्रको सम्पूर्ण सम्पत्तिहरू आयस्रोतभित्रकै देखिने र सोबाहेकको आयस्रोतमा बढी आर्जन गरेको नदेखिने, विपक्षीले आयोग पूर्वाग्रहीरूपमा हचुवा तवरले बढी मूल्याङ्कन गरी मेरो वैध आयस्रोतलाई अवैध आयस्रोत भनी दायर गरेको आरोपपत्र झुट्ठा भएकाले अभियोग दाबीबमोजिम सजाय हुने र सम्पत्ति जफत हुनुपर्ने होइन भन्ने व्यहोराको प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले विशेष अदालतमा गरेको बयान ।
प्रतिवादी मीना खरेलले विशेष अदालतमा गरेको
बयान :
विपक्षी आयोगले तालिकामा आय व्ययको लेखाजोखा राख्दा वैध आयलाई अवैध बनाउने प्रयोजनका लागि पूर्वाग्रहीरूपमा राखेको छ । २०५५ सालबाट भएको पढाइ खर्चलाई २०५३ साल, २०५७ सालमा किन्दै नकिनेको शेयरलाई खर्च देखाएर अन्य वैध सम्पत्तिलाई अवैध देखाउने बदनियतपूर्ण कार्य गरेको छ । मेरो नाममा रहेका सम्पत्तिको स्रोत र वैधताबारे मेरो श्रीमान्ले आफ्नो बयानमा उल्लेख गरी सक्नुभएको छ । जुन सत्य साँचो हो । मेरो विवाह २०३२ सालमा हुँदा ३५ तोला सुनका गहना, चाँदीका गहना र भाँडाकुँडा २०/३० किलो, हिरा, मोती मुगा जडित औंठी गहना ८ जोर, मास्टर बेडरूममा रहेका ठूलो गलैँचा, ठूलो पलङ्ग, टेबुलसहितको सोफा सेट, जुत्ता राख्ने र्याक, लुगा राख्ने क्याबिनेट, भेनिस्टाले बनेको दराज २ वटालगायत गोडधुवामा नगद रू. २५,०००।– समेत मेरो विवाहमा प्राप्त भएको हो । मेरो माइती आर्थिक दृष्टिकोणले अति सबल भएकाले प्रत्येक वर्षको तीजमा रू. ३,०००।– प्रत्येक दशैमा रू. ५,०००।– मेरो विवाहपछि माइतीबाट मैले प्राप्त गरिरहेकी छु । छोरीको पास्नी, मुख हेर्ने चुडाकर्ममा नगद रू. २०,०००।– ४ तोला गरगहना माइती र अन्य नातागोताबाट प्राप्त भएको हो । समय समयमा माइती र नाता गोताबाट नगदहरू प्राप्त हुने गर्दथ्यो, जुन छोराछोरीको खातामा जम्मा गर्ने गरिन्थ्यो । २०५७ सालमा खरिद गरेको राष्ट्रिय ऋण बचतपत्र मेरो बुबा आमाले दिएको रूपैयाँँबाट खरिद गरेको हो । हामी ४ बहिनीमध्ये कान्छी बहिनीलाई नगद रूपैयाँँ दाइजोको रूपमा बुबा आमाले दिनु भएको हो । मलाई २०४२ सालमा करिब १ लाख ५० हजार, २०४९ सालमा १ लाख ७५ हजार, २०५३ सालमा २ लाख ५० हजार, २०५६ सालमा आमा आफैँ काठमाडौं आएर बस्दा रू. २ लाख ५० हजार दिनु भएको थियो । यसरी माइतीबाट पटकपटक प्राप्त रूपैयाँँले मैले रू.८ लाखको बचतपत्र किनेको हो । डाइनिङ्ग चेयर (खुट्टा नभएको) थान ४ र फ्रिजसमेत मैले माइतीबाट प्राप्त गरेको हो । यसरी पटकपटक माइतीबाट मैले २०६० सालसम्म कूल रू.१० लाख ८६ हजार नगद प्राप्त गरेकी छु । हाम्रो सम्पत्ति वैध सम्पत्ति हो । जुन मेरो श्रीमान्ले अदालतमा गरेको बयानबाट प्रष्ट छ, प्रमाण लगाई पाऊँ । तालिका नं. २३ क्र.सं. ४क उल्लेख गरिएको आयुष खरेलका नाउँको कि.नं. ४७४ ज.रो.०–६–०–० कि.नं. ४३५ बाट कित्ता काट भै आएको उक्त जग्गा मेरी जेठानी दिदीबाट २०६३।५।५ मा मैले बकसपत्र पाएको हुँ । जुन जग्गाको मूल्य १२ लाख भनी दाबी लिएको छ, बकसपत्रबाट पाएको जग्गा भएकाले त्यसमा हाम्रो कुनै लगानी लागेको छैन । प्रहरी परिवार महिला सङ्घकी अध्यक्षको हैसियतमा २५ सेप्टेम्बरदेखि २९ सेप्टेम्बर २००० मा ६ दिने ड्रग्ससम्बन्धी कन्फ्रेन्समा इटलीमा भाग लिन जाँदा २२० अमेरिकी डलर बचत भएको हो, हाम्रो सम्पत्ति वैध भएको कुरालाई पनि अच्युतकृष्ण खरेलको बयानबाट प्रष्ट भएकाले प्रमाण लगाई पाऊँ, पूर्वाग्रहीरूपबाट धेरै मूल्याङ्कन गरी अवैध देखाउन खोजेको विपक्षी आयोगको दाबीबमोजिम सम्पत्ति जफत हुनुपर्ने होइन भन्ने व्यहोराको प्रतिवादी मीना खरेलको बयान ।
प्रतिवादी आयुष खरेलले विशेष अदालतमा गरेको बयान :
भएको आयलाई नदेखाई बढी मूल्याङ्कन गरी कम खर्चलाई बढी खर्च देखाई मुद्दा दायर गरिएको छ । जुन झुट्ठा हो । मेरा वि.डि.एस. ४ वर्षे कोर्षलाई ७ वर्षे देखाइएको छ । त्यस्तै २०५९ सालमा बैंक अफ काठमाडौँबाट शेयर खरिद गरेकामा ०५७ सालमा खरिद गरिएको भनिएको छ । मैले कुनै पनि जग्गा जमिन बिक्री नगरेकामा कि.नं ३४८ र २७८ को जग्गा मैले बिक्री गरेको भनी दाबी लिएको बदनियतपूर्वक छ । दाबी लिएका सम्पत्तिको स्रोतको सम्बन्धमा बुबा अच्युतकृष्ण खरेल र आमा मीना खरेलको बयानबाट खुलेको नै छ । कि.नं. १४१ को ज.रो.१–५–०–० मध्ये ०–१०–१–० मुकुन्दप्रसाद चापागाईबाट रू. ३१ हजारमा बुबाले खरिद गर्नुभएको हो । जुन जग्गा ०५० सालमा २,२४,३००।–लिई बुबाले थुनतेन उक्यापलाई बकसपत्र गरी दिनुभएको हो । डिल्लीबजारको बैंकमा रहेको मेरो नाउँको खाता मेरो बुबा आमाले म सानै छँदादेखि खोलिदिनुभएको हो । दशैं तिहारमा मावलीबाट पाएको दक्षिणाहरू मेरो बकस आदि रकम सो खातामा जम्मा गरेको
हो । मेरो खातामा रहेको रकम पिताजीको आर्जनभित्र पर्दैन । पटकपटक सो खाताबाट झिकिएको रकमलाई आम्दानीको रूपमा राखिएको छैन, बुबाबाट प्राप्त गरेको भनेको रू. १२ लाख कहिले पनि प्राप्त गरेको छैन । अंशबन्डा गर्दा आमा र मेराबीच नरमगरम मिलाई रू. १२ लाख मलाई दिएमा भविष्यमा पिताजीको सम्पत्ति बेचबिखन भएको अवस्थामा दिने वचन मात्र परेको
हो । बैंक अफ काठमाण्डुबाट शेयर थान १ हजार २०५९ सालमा पिताजीले खरिद गर्नु भएको हो । कि.नं. २३४ ज.रो.१–०–१–० जग्गा मैले अंशबापत प्राप्त गरेको हुँ । २०५० सालमा आमा मीना खरेलको नाउँमा बकसपत्र लिखत गर्दा लागेको रू. ५१,२२०।– मात्र हो । कि.नं. ३४ड को जग्गा मेरो होइन । मेरा नाउँको कि.नं. ४७४ को ज.रो.०–६–०–० जग्गा कि.नं.४३५ बाट कित्ता काट भै आएको हो, जुन मेरो साहिँली आमा पदमा खरेलबाट कुनै पनि पैसा खर्च नगरी बकसपत्रबाट प्राप्त गरेको हो । यसरी कि.नं.४७४ को जग्गा मेरो नाउँमा अंशबन्डाबाट प्राप्त भएको हो । कि.नं. ४३१ को ज.रो.०–१–३–० जग्गा मेरो बुबाले आफ्नो दाजु राम खरेलबाट ०५३।५।४ मा बाटोको लागि निःशुल्क पाउनुभएको हो । जुन अंशबन्डाबाट मेरो नाउँमा कायम छ । कि.नं. ४२ को २–७–२–० कि.नं. २९६ को २–१३–२–१ जग्गा एउटैमा जोडिएका जग्गा हुन् । एउटै ठाउँको एउटैमा जोडिएको जग्गाको मूल्याङ्कन कसैको अत्यधिक बढी र कसैको अत्यधिक कम गरेको छ । जुन दुवै जग्गा रू.२९,५००।– मा पिताजीले खरिद गर्नुभएको हो । स्रोतको हकमा पिताजीले आफ्नो बयानमा खुलाइसक्नुभएको छ । कि.नं. २७६ र कि.नं. २७७ को जग्गा बकसपत्रको लिखत पारित गरी मेरो बुबाले खरिद गर्नुभएको हो । खरिद गर्दा स्रोतको सम्बन्धमा पिताजीले बयानमा उल्लेख गर्नुभएको
छ । प्रमाण लगाई पाऊँ । नेपाल प्रिन्टर्स एन्ड ट्रेडर्समा रहेको १०० कित्ता शेयर रू. १,००,०००।– को पिताजीले खरिद गरी दिनु भएको हो । ओम हस्पिटल एन्ड रिसर्च सेन्टरमा लगानी गरेको रू. १० लाखको शेयर २०५६।८।३ मा पिताजीले खरिद गरी दिनु भएको हो । उक्त शेयर खरिद गर्दा काका नाताका उत्तम कृष्ण खरेलसँग सापटीसमेत लिई खरिद गर्नु भएको हो । चितवन नारायणगढको कि.नं. ५१३ को जग्गा २०५७ सालमा मेरो पिताजीले १ लाख ७ हजार ५ सयमा खरिद गरेको जग्गालाई रू. ३,२२,५००।– भनी हचुवा किसिमले दाबी लिएको छ । अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले बढी मूल्याङ्कन गरी बैध सम्पत्तिलाई अवैध बनाउने प्रयास गरी वैधरूपमा आर्जित सम्पत्ति जफत गरिपाउँ भनी लिएको दाबी पूर्वाग्रही भएकाले वैध सम्पत्तिलाई जफतको विषय बनाउनु पर्ने होइन । तसर्थ सम्पूर्ण चलअचल सम्पत्ति फिर्ता पाउँ भन्नेसमेत व्यहोराको प्रतिवादीमध्येका आयुष खरेलले विशेष अदालतमा गरेको बयान ।
साक्षीहरूको बकपत्र :
आरोपपत्रमा उल्लिखित घर जग्गा मूल्याङ्कनकर्तालाई विशेषज्ञको रूपमा बुझ्नु पर्ने देखिँदा निजहरूलाई महान्यायाधिवक्ताको कार्यालय विशेष शाखामार्फत झिकाई र प्रतिवादीहरूले बयान गर्दा बुझी पाउँ भनी बयानको प्रमाण खण्डमा उल्लिखित साक्षीहरूलाई प्रतिवादीहरूमार्फत झिकाई बुझ्न नियमानुसार गरी पेस गर्नु भन्ने विशेष अदालतको मिति २०६१।८।२५ को आदेशअनुसार प्रतिवादीका साक्षीहरू माधवराज शर्मा, धर्म नारायण यादव, परमेश्वर यादव, ढकाई साहु हलवाई, प्रदीपमणि रेग्मी, सूर्यनारायण यादव, यज्ञप्रसाद बजगाई, उमेश सिं भण्डारी, माधव शर्मा, बोधप्रसाद उप्रेती, माधवप्रसाद खतिवडा, दीपप्रसाद उप्रेती, प्रमोद शर्मा, केसवानन्द खरेल, उत्तमकृष्ण खरेल, भरत कोइराला, मुक्तिभक्त उप्रेती, यमुनाप्रसाद शाह, खिलप्रसाद उप्रेतीले र वादी पक्षका विशेषज्ञ साक्षीहरू शिवराज पौडेल, सुवास बस्नेत, पुस्करप्रसाद पोखरेल तथा चिरन्जीवी चटौतले यस अदालतमा गरेको बकपत्र ।
विशेष अदालतको मिति २०६३।११।२४ को फैसलाः
तत्काल लागू रहेको अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन, २०४८ को दफा २९ को प्रतिबन्धात्मक वाक्यांशले पदबाट अवकाश प्राप्त गरेको एक वर्षभित्र मुद्दा चलाइसक्नुपर्ने छ भनी निर्दिष्ट गरेको एकवर्षको हदम्यादसमेत नघाई मिति २०६१।४।३२ मा दायर गरेको प्रस्तुत मुद्दाको आरोपपत्र खारेज हुने ठहर्छ भन्नेसमेत विशेष अदालत, काठमाडौंको मिति २०६३।११।२४ को फैसला ।
विशेष अदालतको मिति २०६३।११।२४ को फैसलाउपर आयोगको तर्फबाट वादी नेपाल सरकारको
पुनरावेदनपत्र :
साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा २४क तथा अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन, २०४८ मा २०५९।४।३० मा संशोधन हुनुपूर्वको दफा २९ को प्रतिबन्धात्मक वाक्यांशले मुद्दा दायर गर्ने सम्बन्धमा तोकिदिएको हदम्याद मुद्दा दायर गर्ने जिम्मेवार निकाय वा अधिकारीको अधिकारमा लगाइएको समय सीमासम्म हो । साबिक ऐनहरू बहाल रहँदासम्म उक्त ऐनका प्रावधानमा उल्लिखित समयसीमाभित्र विशेष प्रहरी विभाग वा अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले मुद्दा दायर गरिसक्नुपर्ने बाध्यता थियो । तर भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ जारी भएपछि र अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन, २०४८ मा दोस्रो संशोधन भएपछि सो समयसीमा हटिसकेको छ । कानूनले नै मुद्दा दायर गर्ने हदम्यादको समयसीमा हटाइसकेपछि प्रतिवादीका विरूद्ध आरोपपत्र दर्ता गर्न पुरानो ऐनको हदम्याद नै लागू हुने भन्ने अर्थ गरी आरोपपत्र खारेज गर्ने गरेको विशेष अदालतको फैसला त्रुटिपूर्ण हुँदा सो फैसला बदर गरी प्रतिवादीहरूलाई अभियोग मागदाबीबमोजिम सजाय गरिपाउँ भन्ने अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगको मिति २०६४।२।१ यस अदालतमा दायर भएको पुनरावेदनपत्र ।
सर्वोच्च अदालतको मिति २०६८।७।२५ को फैसलाः
हदम्यादको आधारमा मुद्दा खारेज गरेको विशेष अदालतको फैसला बदर हुने हुँदा प्रमाणको आधारमा पुनः इन्साफ गर्नु भन्ने व्यहोराको सर्वोच्च अदालतको मिति २०६८।७।२५।६ को फैसला ।
विशेष अदालत काठमाडौंको २०६८।१२।२२ को फैसला
प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले विभिन्न शीर्षकमा गरेको कूल खर्चको रकम देहायमा उल्लेख भएबमोजिम रू. १,८९,५८,३१६।९२ भएकाले सो रकम निजको खर्च कायम गरिएको छ ।
जाँच अवधिमा भएको खर्च वा व्ययको विवरण
क्र.सं. व्ययको शीर्षक प्रतिवादीले वास्तविक लागत भनी गरेको दाबी आयोगबाट कायम मोल यस अदालताट मान्यता दिएको मोल
१ जग्गा खरिद ११,१२,२००।– १,७२,८०,६९३।९३ १५,४७,२००।–
२ बानेश्वरस्थित घर,निर्माण,फर्निचर,विद्युतीय सामाग्रीसमेत २,२०,०००।– ६,३६,४७४।– ५,२७,२६४।७५
३ धुम्बाराहीस्थित घर निर्माण,फर्निचर विद्युतीय सामाग्रीसमेत १७,७५,०००।– ३९,६७,०३२।२० ३०,३८,०६७।१६
४ भरतपूरको घर ४,००,०००।– १२,७१,४५०।– १०,१७,१६०।३२
५ सवारी साधन खरिद ५,८३,१५१।– ५,८३,१५१।– ५,८३,१५१।–
६ बैंक मौज्दात १८,०४,९४३।३६ २२,४७,५४९।६९ २२,४७,५४९।६९
७. शेयर लगानी १७,४८,१८०।– २५,६१,९८०।– २५,६१,९८०।–
८ छोरीको विवाह खर्च ४,००,०००।– ४,००,०००।– ४,००,०००।–
९ छोरालाई दिएको नगद ० १२,००,०००।– १२,००,०००।–
१० छोरी चाँदनी खरेलको पढाइ खर्च ९६,०००।– ९६,०००।– ९६,०००।–
११ छोरा आयुष खरेलको पढाइ खर्च ६,४०,०००।– ११,२०,०००।– ६,४०,०००।–
१२ स्वयकर घोषणा गरी तिरेको रकम ० ० १,८२,०००।–
१३ गोरखा फाइनान्सबाट लिएको कर्जा भुक्तानी गरेको २०,०००००।– २०,००,०००।– २०,००,०००।–
१४ बचतपत्र खरिद २७,९५,०००।– २७,९५,०००।– २७,९५,०००।–
१५ औषधोपचार र आर्थिक सहायताबापत प्राप्त रकम खर्च १,२२,९४४।– १,२२,९४४।– १,२२,९४४।–
जम्मा१,३६,९७,४१८।३६३,६२,८२,२७४।८२१,८९,५८,३१६।९२
माथि उल्लेख भएबमोजिम जाँच अवधिभित्र प्रतिवादीको कूल खर्च (व्यय) रकम १,८९,५८,३१६।९२. भएको देखियो ।
जाँच अवधिभित्र प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले गरेको आर्जन गरेको आय निम्नानुसार कायम हुन
आयो ।
जाँच अवधिभित्र भएको आय विवरण
क्र.सं. आयको शीर्षक प्रतिवादीको माग रकम आयोगबाट प्रदान भएको रकम यस अदालतबाट मान्यता दिएको मोल
१ बानेश्वर घरभाडा १९,३९,५००।– ० ५४,०००।–
२ धुम्बाराही घरभाडा ११,२०,०००।– ० ११,२०,०००।–
३ धोबीधारा घरभाडा १,१६,२४०।– ० ०
४ जोरपाटी जग्गाभाडा १,२०,०००।– ० ०
५ तलब ग्रेड सञ्चित बिदा दशै खर्चसमेत ३३,६२,२२७।८७ १२,१७,५७२।– १५,५५,३०८।–
६ प्रहरी भर्ना गर्ने क्रममा प्राप्त १२,५१५।–
७क विदेश भ्रमणबाट आय ६,७२,६९९।३४ ३,६१,८१५।८४ ३,७९,८२८।६४
७ख स्वदेश भ्रमणबाट आय ० ९०,०११।३९
७ग प्रशिक्षण भत्ता ० ३,८०६।६५
७घ स्थानीय भत्ता(दिपायल) ० २२,३६०।८०
७ङ मँहगी भत्ता ० ८,४६०।–
८ कृषि आय (सप्तरी नर्घो को कृषि,आँप खेती काभ्रे र चितौनको जग्गाको कृषिबापत) ४४,७७,१०६।– ४,४५,५९२।– १३,३६,४१३।१६
९ व्यक्तिगत ऋण सापटी ११,००,०००।– ० ०
१० जग्गा बिक्रीबापत (सप्तरी नर्घौं, काठमाडौंको घर जग्गा) ९८,५१,४४०।– ४९,७२,५१५।– ७४,९०,४९०।–
११ जीवन बीमा रकम १,०८,४६४ ० ५४,२३२।–
१२ लर लगानीबाट भएको आय ९,४०,२६६।– ० ०
१३ छोरीको आर्जन ५,७२,५५७।– ० ५,७२,५५७।–
१४ भन्सार कमिसन ७,१८२।– ० ७,१८२।–
१५ बैंक ब्याज र लाभांशबाट भएको आय ७,७३,६६२।३० ० १,८५,७३२।९२
१६ पत्नी मीना खरेलले माइतबाट पाएको जग्गा बिक्रीबाट ९७,०००।– ० ९७,०००।–
१७ मीना खरेलको पेवा टीका टालो अन्य दक्षिणाबाट भएको आय १२,०७,२८०९।– ० १,००,०००।–
१८ सञ्चयकोषबाट प्राप्त ८,२६,२६०।२१ ८,२६,२६०।२१ ८,२६,२६०।२१
१९ पेन्सन ३,९२,६४१ ० ३,९२,६४१।–
२० अंशमा नगद प्राप्त २,००,०००।– ० ०
२१ गोरखा फाइनान्सको ऋण २०,००,०००।– २०,००,०००।– २०,००,०००।–
२२ बचतपत्र बिक्री २७,९५,०००।– ० २७,९५,०००।–
२३ औषधोपचार र आर्थिक सहायता १,२२,९४४।– १,२२,९४४।– १,२२,९४४।–
जम्मा३,२८,०२,४६९।७२९९,४६,६९९।०५१,९२,२६,७४२।७७
जाँच अवधिभित्र प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको स्रोत खुलेको वैध पारिवारिक आय १,९२,२६,७४२।७७ भएको देखिन्छ भने सोही अवधिभित्रको निजको खर्च (व्यय) १,८९,५८,३१६।९२ भएकाले खर्चभन्दा आय रू २,६८,४२५।८५ बढी भएकाले प्रतिवादीको वैध आर्जनभन्दा बढी रकमको सम्पत्ति भएको दाबीको पुष्ट्याइँ नभएको हुँदा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल, मीना खरेल र आयुष खरेलले आरोपित कसुरबाट सफाइ पाउने ठहर्छ । वादी नेपाल सरकारको अभियोग दाबी पुग्न सक्दैन भन्नेसमेत व्यहोराको विशेष अदालतको मिति २०६८।१२।२२ को फैसला ।
अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगको तर्फबाट वादी नेपाल सरकारको यस अदालतमा दायर भएको पुनरावेदनपत्रको व्यहोराः–
भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २० को प्रयोजनका लागि सम्पत्ति गणना एवम् स्रोत परीक्षण गर्नुपर्दा सार्वजनिक पदमा सेवा प्रवेश गर्दा निजसँग रहे भएको सम्पत्ति यकिन गरी सो सम्पत्ति र ततपश्चात् निजलाई वैधानिकरूपमा प्राप्त आयबाट खर्च कटाई खुद बचतका सम्बन्धमा स्रोत पुष्टि हुन सक्छ सक्दैन भनी सम्पत्ति आर्जन गर्दाको समयक्रमका हिसाबले विश्लेषण एवम् परीक्षण गर्नुपर्नेमा विशेष अदालतले प्रतिवादीको सम्पत्तिको स्रोतको परीक्षण तथा विश्लेषण आत्मनिष्ठरूपमा गरिएको छ । अभियोगपत्रको तालिका नं. २२ मा प्रतिवादीको स्रोत खुलेको सम्पत्तिको विवरण र तालिका नं. २३ मा स्रोत नखुलेको सम्पत्तिको विवरण स्पष्ट उल्लेख गरिएकामा यसतर्फ विचारै नगरी बिगोको अङ्कलाई ठुलो देखाउने दुष्प्रयत्न गरेको भनी प्रतिवादीलाई आरोपित कसुरबाट सफाइ दिने गरी भएको फैसला त्रुटिपूर्ण छ । गैरकानूनी आर्जनको सम्पत्ति र सोबाट बढे बढाएको सम्पत्ति जफत हुने कानूनी व्यवस्था रहेको परिप्रेक्ष्यमा हाल प्रचलित मूल्यका आधारमा बिगो कायम गरिनु नै कानूनसम्मत हुन्छ । तर विशेष अदालतले जग्गाको मूल्य कायम गर्दा सम्पत्ति आर्जन गर्दाको समयको लिखतमा अङ्कित मूल्यलाई आधार मानी बिगो कायम गरिएको कानूनसम्मत छैन । प्रतिवादीको काठमाडौं महानगरपालिका, वडा नं. २३(च) कि.नं. ४३१ मा बनेको घर, वडा नं. ३४ हालको वडा नं. १० कि.नं. २५९ मा बनेको घर र चितवन नारायणगढको कि.नं. १४ को जग्गामा बनेको घर तथा फर्निचरबापतको रकम सम्बन्धमा आयोगबाट कायम गरिएको निर्माण लागत कूल ७८,९६,०२०।६७ दाबी गरिएकामा विशेष अदालतबाट रू ४२,३०,४४८।७३ मात्र कायम गर्ने गरी भएको फैसला बदरभागी छ ।
प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको छोरा आयुष खरेलको पढाइ खर्चका सम्बन्धमा आयोगबाट ६ वर्षको जम्मा रू. ११,२०,०००।– खर्च भएको दाबी लिइएकामा कलेजको पत्रानुसार भनी ४ वर्षको मात्र पढाइ खर्च तोकी कम खर्च देखाई गरेको फैसला कानूनसम्मत छैन । यस्तै प्रतिवादीको छोरी चाँदनी खरेलले एम.वी.वी.एस. गर्न भारत गएकामा इन्टर्नसिपमा रहेको अवधिमा प्रतिमहिना भा.रू. ५०००।– (ने.रू. ८०००।– का दरले प्राप्त गरेको मान्दै निजको आयमा गणना गर्ने गरी भएको फैसलासमेत विरोधाभाषपूर्ण रहेको छ । प्रतिवादीलाई बानेश्वरस्थित घरमा स्वयम् आफैँ बस्नुपर्नेमा सो घरबापत र धुम्बाराहीको घरको निर्माण लागतकै स्रोत नखुलेकामा सो घरबाट प्राप्त घर भाडालाईसमेत आयमा गणना गरी भएको फैसला त्रुटिपूर्ण छ ।
प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको श्रीमती मीना खरेलको नामको जग्गा हस्तान्तरण गरी आय भएको भनी रू. ९७,०००।– निजको आयमा गणना गरिएको छ । उक्त जग्गा माइतीतर्फका नजिकका नातेदारले बकसपत्र गरी दिएको भने पनि बकसपत्र दिनुपर्नेको तर्कसङ्गत कारण एवम् हैसियत यकिन हुनुपर्दछ । त्यस्तै आधार र कारणबिना प्रतिवादीको श्रीमती मिना खरेललाई गोडधुवा, मुख हेर्ने, पास्नी, तीज, दशैं जस्ता सामाजिक परम्परा निर्वाहको क्रममा रू १,००,०००।– आय आर्जन भएको भनी आय गणना गरेको फैसला पनि कानूनसम्मत छैन । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले बैंक ब्याज तथा लाभांशबापत भनी आय दाबी गरेकामा अदालतबाट पनि वैध वा अवैध छुट्याउन सक्ने स्थिति नहुने तथ्य स्वीकार गरी न्यायोचित अनुमानको आधार भन्दै रू. १,८५,७३२।९२ आयमा गणना गर्ने गरी भएको फैसलासमेत त्रुटिपूर्ण रहेको छ । प्रतिवादीको कृषि आयका सम्बन्धमा वस्तुनिष्ठरूपमा आयोगले रू. ४,४५,५९२।– आय गणना गरेको अवस्थामा विशेष अदालतले बिना आधार रू. १३,३६,४१३।२८ कृषि आय कायम गरेको कानूनसम्मत छैन । त्यस्तै प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले गोर्खा फाइनान्सबाट मिति २०५९।९।११ मा लिएको ऋण रू २०,००,०००।– मिति २०५९।९।१९ मा चुक्ता गरेको हुँदा उक्त रकमलाई निजको आय कायम गर्न मिल्दैन । त्यस्तै प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल तथा निजको श्रीमती मीना खरेलका नाममा रहेको बचतपत्र मिति २०५८।१२।३० मा भएको बिक्रीबाट प्राप्त आयका सम्बन्धमा सो बचतपत्र खरिद गर्दा स्रोत खुलेको बचतपत्रको मूल्य रू. २,००,०००।– सम्म देखिएको हुँदा सोहदसम्म निजको आय गणना गर्नुपर्नेमा बचतपत्र बिक्रीबाट प्राप्त आय भनी रू २७,९५,०००।– निजको वैध आय मानी गणना गर्न मिल्ने होइन ।
अतः विशेष अदालत काठमाडौंबाट मिति २०६८।१२।२२ मा भएको फैसला त्रुटिपूर्ण हुँदा उक्त फैसला बदर गरी प्रतिवादीलाई अभियोग मागदाबीबमोजिम बिगो कायम गरी सजाय गरिपाउँ भन्नेसमेत व्यहोराको अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगको तर्फबाट नेपाल सरकारको पुनरावेदनपत्र ।
प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको यस अदालतमा दायर भएको पुनरावेदनपत्रको व्यहोराः–
विशेष अदालत काठमाडौंले मिति २०६८।१२।२२ गतेका दिन फैसला गर्दा मेरो खर्चभन्दा वैध आय बढी ठहर गरी आरोपपत्रको दाबी नपुग्ने गरी मलाई सफाइ दिने हदसम्म ठहर गरेको फैसलामा मेरो चित्त बुझेको भए तापनि मेरो कतिपय वैध स्रोतहरूको गणना नै नगरी एवम् कम गणना गरी मेरो यथार्थ आयस्रोतलाई घटाएको सम्बन्धमा मेरो चित्त नबुझेको हुनाले प्रस्तुत पुनरावेदन गरेको छु ।
विशेष अदालतले मेरो कृषि आय कायम गर्ने सम्बन्धमा मेरो स्वामित्व र भोगका जग्गाहरूमा कति बाली लाग्छ, सिँचाइको स्थिति के छ र कति उत्पादन हुन्छ भन्ने सम्बन्धमा पेस भएका स्वतन्त्र र आधिकारिक प्रमाणहरूलाई उपेक्षा गरी मैले दाबी गरेको कृषि आयलाई आत्मनिष्ठरूपमा घटाएको छ । सप्तरी नर्घौंस्थित जग्गा १२–३–७ बिगाहा मध्ये ३–१८–५ मा मोही लागि बाँकीमा पश्चिम कोशी नहरको सिँचाइ हुने र सोको उब्जनीको आधिकारिक प्रमाणहरू कृषि मन्त्रालयबाट प्रकाशित पुस्तकमा समेत उल्लेख छ । उक्त जग्गामा आँपको बगैचाबाट आँप उत्पादनसमेत हुन्छ । त्यस्तै काभ्रेपलाञ्चोकको ४५–९–१–३ रोपनी जग्गामध्ये अधिकांश सिंचाइ लाग्ने जग्गा हो । चितवनको जग्गासमेत कृषि आय हुने जग्गा हो । फडिन्द्र गौतमको प्रतिवेदनले वादी नेपाल सरकार र प्रतिवादी डिल्लिरमण निरौला भएको ०६५-CR-००३१ को मुद्दा र फडिन्द्र गौतमको प्रतिवेदनको वादी नेपाल सरकार र प्रतिवादी लक्ष्मीराज पाठक भएको ०६५-CR-००४५ को मुद्दामा सम्मानित सर्वोच्च अदालतले कृषि आय कायम गरी भएको फैसलासमेतका आधारमा मेरो प्रतिवाद बयानमा गरिएको जिकिरबमोजिम कृषि आय कायम गरिपाऊँ ।
अंशबन्डाको लिखत हुँदा चलमा सुन, चाँदीलगायत नगद रू २ लाख प्राप्त भएको र सो कुरालाई अंशबन्डाको लिखत लेखिदिने खिलप्रसाद उप्रेतीले अदालतमा आई बकपत्र गरी पुष्टि गरी दिएका छन् । तर अदालतले फैसला गर्दा रू. २,००,०००।– लाई आयमा गणना नगरेको हुँदा आयमा गणना
गरिपाउँ । घरभाडाबाट प्राप्त आयका सम्बन्धमा बानेश्वरस्थित घरबाट रू १९,३९,५००।- घरभाडाबापत प्राप्त भएको तथ्य विभिन्न भाडामा बस्ने व्यक्तिहरूसँग करार गरेको कागजबाट प्रमाणित भएको छ । तर विशेष अदालतले बानेश्वरको घरबाट जम्मा रू ५४,०००।– आय ठहर गरेको त्रुटिपूर्ण रहेको छ । त्यस्तै जोरपाटीको कि.नं. २३४, ३५०, ३४८, २७८, २७६ र २७७ गरी जम्मा ४–२–१–२ जग्गा भाडामा दिई रू १,२०,०००।– आय आर्जन भएको तथ्य करार सम्झौताको लिखतबाट पनि पुष्टि भएकामा विशेष अदालतले सो आयलाईसमेत मान्यता नदिएको त्रुटिपूर्ण छ । विभिन्न बैंकमा रहेको शेयरबापत ती बैंकले मूल्य नलिई जम्मा ३४६ कित्ता बोनस शेयर प्रदान गरेकामा प्रति शेयर रू १००।– का दरले रू ३४,६००।– लाई आयमा गणना गर्नुपर्नेमा उक्त आयलाई मान्यता नदिएको फैसला त्रुटिपूर्ण छ ।
अभियोगपत्रको तालिका नं. १४ मा उल्लिखित बैंक कारोबार, बैंक मौज्दात रकमहरूको स्रोत खुलेको सम्पत्ति भनिएकामा पुष्टि भइरहेको बैंक ब्याज, बचतपत्र ब्याज र शेयर लाभांश शत प्रतिशत आयमा गणना गर्नुपर्नेमा न्यायोचित अनुमानको आधारमा भन्दै रू. १,८५,७३२।९२ मात्र आय कायम गरेको विशेष अदालतको फैसला त्रुटिपूर्ण रहेको छ । सप्तरीको जग्गा रू २६,५४,९५०।– मा बिक्री गरी सो रकम बुझिलिएको भरपाइको प्रतिलिपि पेस भई लिखत मूल्य अन्य प्रमाणबाट अन्यथा प्रमाणित भइरहेको अवस्थामा लिखत मूल्य रू २,९४,०००।– लाई मात्र आयमा गणना गरेको फैसला त्रुटिपूर्ण छ । विदेश भ्रमणबापत प्राप्त सबै आयलाई गणना नगरी फैसला गरिएको त्रुटिपूर्ण छ । श्रीमती मीना खरेलले प्राप्त गरेको निजको स्त्री धनका सम्बन्धमा गोडधुवा, जग्गा बिक्री, पास्नी, तीज, दशैं, बचतपत्र खरिदका लागि प्राप्त रकमसमेत गरी जम्मा रू १२,०७,२८०।– प्राप्त गरेकामा रू १,००,०००।– मात्र आय कायम गरेको फैसला त्रुटिपूर्ण छ ।
त्यस्तै खर्च गणनाका सम्बन्धमा घरको निर्माण लागत मूल्यबारे मूल्याङ्कन गर्ने इन्जिनियरले नेपाल सरकारको दररेटमा ज्यामी ज्यालासमेत जोडिने र निःशुल्क ज्यामी प्राप्त हुँदा स्वाभाविकरूपमा कम लागत लाग्दछ भनी उल्लेख गरी बकपत्र गरेका
छन् । घर निर्माण गर्दा २५ देखि ३० प्रतिशतसम्म श्रमिक खर्च हुने कुरा निज इन्जिनियरले उल्लेख गरेका छन् । वरिष्ठ प्रहरी अधिकृतहरूले घर निर्माण गर्दा प्राविधिक गुल्मबाट प्राविधिक सहयोग प्राप्त गरेको कुरा सम्बन्धित कार्यालयको पत्रसमेतले पुष्टि गरेको छ । तसर्थ जबरजस्ती मूल्याङ्कन बढाई खर्च कायम गरेको त्रुटिपूर्ण छ । छोरा आयुषलाई रू १२,००,०००।– भविष्यमा दिने भनी वचनसम्म गरिदिएको तर भौतिकरूपमा उक्त रकम नदिएको अवस्थामा रू १२,००,०००।– खर्च यकिन गरेको फैसलासमेत त्रुटिपूर्ण रहेको छ । त्यस्तै शेयर खरिद गर्दाको मूल्यको खर्च कायमका सम्बन्धमा आधिकारिकरूपमा निर्क्यौल गरेर खर्च यकिन गर्नु पर्नेमा सो नगरी बिना आधार एकपक्षीयरूपमा शेयर खरिदको मूल्य यकिन गरी खर्च कायम गरेको फैसला त्रुटिपूर्ण रहेको छ ।
तसर्थ विशेष अदालतबाट मेरो केही सम्पत्तिको गणना नै नगरेको र गणना गरेको आयको पनि कम गणना गरेको एवम् हुँदै नभएका खर्च कायम गरेको हदसम्मको फैसला उल्टी गरी मेरो प्रतिवाद बयानबमोजिम सम्पत्ति गणना गरी फैसला गरिपाउँ भन्नेसमेत व्यहोराको पुनरावेदक प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको यस अदालतमा दायर भएको पुनरावेदनपत्र ।
नेपाल सरकारका तर्फबाट उपस्थित विद्वान् सहन्यायाधिवक्ताहरूको बहस जिकिरः
नियमबमोजिम पेसी सूचीमा चढी इजलाससमक्ष पेस हुन आएको प्रस्तुत मुद्दामा वादी तथा प्रतिवादी दुवै पक्षको पुनरावेदनपत्रसहितको मिसिल अध्ययन गरी पुनरावेदक वादी नेपाल सरकारका तर्फबाट उपस्थित विद्वान् सहन्यायाधिवक्ता द्घय श्री महेश शर्मा पौडेल र श्री गोपीचन्द्र भट्टराइले विशेष अदालतले प्रत्यर्थीको सम्पत्तिको वैधता परीक्षण गर्दा निजलाई प्राप्त भएको देखिने र प्राप्त हुन सक्ने आयलाई कुन कुन समयमा के कति आय प्राप्त भई सम्पत्ति आर्जन गरेको हो सो यकिन गरी परीक्षण गर्नुपर्नेमा त्यसो गरिएको छैन । यस फैसलाले गैरकानूनी सम्पत्ति आर्जनको कसुर गर्ने प्रवृत्तिलाई प्रश्रय मिलेको छ । गैरकानूनी आर्जनको सम्पत्ति र सोबाट बढे बढाएको सम्पत्ति जफत हुने कानूनी व्यवस्था रहेको परिप्रेक्ष्यमा हाल प्रचलित मूल्यका आधारमा बिगो कायम गरिनु नै कानूनसम्मत हुन्छ । तर विशेष अदालतले जग्गाको मूल्य कायम गर्दा सम्पत्ति आर्जन गर्दाको समयको लिखतमा अङ्कित मूल्यलाई आधार मानी बिगो कायम गरिएको कानूनसम्मत
छैन । प्रतिवादीको घर निर्माण गर्दा लागेको खर्च वा लागत कायम गर्ने सम्बन्धमा रू ४२,३०,४४८।७३ मात्र खर्च कायम गर्ने गरी भएको फैसला बदरभागी छ । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको छोरा आयुष खरेलको पढाइ खर्च कम कायम गरिएको, प्रतिवादीको छोरी चाँदनी खरेलले इन्टंनसिपमा रहेको अवधिमा प्रतिमहिना ने.रू. ८०००।– का दरले प्राप्त गरेको मान्दै निजको आयमा गणना गरिएको विरोधाभाषपूर्ण रहेको छ । प्रतिवादीलाई बानेश्वरस्थित घरमा स्वयम् आफैँ बस्नुपर्नेमा सो घरबापत र धुम्बाराहीको घरको निर्माण लागतकै स्रोत नखुलेकामा सो घरको घरभाडाबापत आय प्रदान गर्न मिल्दैन ।
प्रतिवादीको श्रीमती मीना खरेललाई सामाजिक परम्परा निर्वाहको क्रममा स्त्री धनबापत एवम् प्रतिवादीलाई बैंक ब्याज तथा लाभांशबापत न्यायोचित अनुमानको आधारमा भनी आय गणना गर्न मिल्ने होइन । प्रतिवादीको कृषि आयका सम्बन्धमा वस्तुनिष्ठरूपमा आयोगले रू. ४,४५,५९२।– आय गणना गरेको अवस्थामा विशेष अदालतले बिना आधार रू. १३,३६,४१३।१६ कृषि आय कायम गरेको कानूनसम्मत छैन । त्यस्तै प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले गोर्खा फाइनान्सबाट मिति २०५९।९।११ मा लिएको ऋण रू २०,००,०००।– मिति २०५९।९।१९ मा चुक्ता गरेको हुँदा उक्त रकमलाई निजको आय कायम गर्न मिल्दैन । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल तथा निजको श्रीमती मीना खरेलका नाममा रहेको बचतपत्र खरिद गर्दा स्रोत खुलेको बचतपत्रको मूल्य रू. २,००,०००।– सम्म देखिएको हुँदा सो हदसम्म निजको आय गणना गर्नुपर्नेमा बचतपत्र बिक्रीबाट प्राप्त आय भनी रू २७,९५,०००।– निजको वैध आय मानी गणना गर्न मिल्ने होइन । अतः विशेष अदालतले गरेको फैसला बदर गरी प्रतिवादीहरूलाई अभियोग मागदाबीबमोजिम सजाय हुनु पर्छ भनी गर्नुभएको बहससमेत सुनियो ।
पुनरावेदक प्रतिवादीतर्फका कानून व्यवसायीको बहस जिकिरः
प्रत्यर्थी प्रतिवादीका तर्फबाट विद्वान् वरिष्ठ अधिवक्ता श्री श्यामप्रसाद खरेलले प्रस्तुत मुद्दामा विशेष अदालत काठमाडौंले प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेललाई आरोप दाबीबाट सफाइ दिने ठहर गरेको फैसलामा चित्त बुझेको भए तापनि प्रतिवादीका कतिपय वैध स्रोतहरूको गणना नै नगरी एवम् कम गणना गरी यथार्थ आयस्रोतलाई घटाएको सम्बन्धमा चित्त नबुझेको हुनाले प्रतिवादीबाट प्रस्तुत पुनरावेदन दायर भएको हो ।
विशेष अदालतले प्रतिवादीको कृषि आय कायम गर्दा निजको स्वामित्व र भोगका जग्गाहरूमा कति बाली लाग्छ, सिँचाइको स्थिति के छ र कति उत्पादन हुन्छ भन्ने सम्बन्धमा पेस भएका स्वतन्त्र र आधिकारिक प्रमाणहरूलाई उपेक्षा गरी प्रतिवादीले दाबी गरेको कृषि आयलाई आत्मनिष्ठरूपमा घटाइएको छ । अंशबन्डाको लिखत हुँदा नगद रू २ लाख प्राप्त भएको कुरा तथ्य पुष्टि भएकामा आयमा गणना गरिएको छैन । बानेश्वरस्थित घरबाट रू.१९,३९,५००।– घरभाडाबापत प्राप्त भएको तथ्य विभिन्न भाडामा बस्ने व्यक्तिहरूसँग करार गरेको कागजबाट प्रमाणित भएको छ । अभियोगपत्रको तालिका नं. १४ मा उल्लिखित बैंक कारोबार, बैंक मौज्दात रकमहरूको स्रोत खुलेको सम्पत्ति भनिएकामा पुष्टि भइरहेको बैंक ब्याज, बचतपत्र ब्याज र शेयर लाभांश शत प्रतिशत आयमा गणना गर्नुपर्नेमा न्यायोचित अनुमानको आधारमा भन्दै रू. १,८५,७३२।९२ मात्र आय कायम गरेको विशेष अदालतको फैसला त्रुटिपूर्ण रहेको छ । सप्तरीको जग्गा रू २६,५४,९५०।– मा बिक्री गरी सो रकम बुझिलिएको भरपाइको प्रतिलिपि पेस भई लिखत मूल्य अन्य प्रमाणबाट अन्यथा प्रमाणित भइरहेको अवस्थामा लिखत मूल्य रू २,९४,०००।– लाई मात्र आयमा गणना गरेको फैसला त्रुटिपूर्ण छ । श्रीमती मीना खरेलले प्राप्त गरेको निजको स्त्री धनका सम्बन्धमा रू १,००,०००।– मात्र आय कायम गरेको फैसला त्रुटिपूर्ण छ ।
त्यस्तै खर्च गणनाका सम्बन्धमा घर निर्माण गर्दा २५ देखि ३० प्रतिशतसम्म श्रमिक खर्च हुने भनी प्राविधिक इन्जिनियरले बकपत्र गरेका छन् । निवेदक वरिष्ठ प्रहरी अधिकृत भएको निजले घर निर्माण गर्दा प्रहरी सङ्गठनको प्रचलनअनुरूप प्राविधिक गुल्मबाट प्राविधिक सहयोग प्राप्त गरेको कुरा सम्बन्धित कार्यालयको पत्रसमेतले पुष्टि गरेको अवस्थामा घर निर्माणको लागत बढाई खर्चकायम गरेको त्रुटिपूर्ण
छ । छोरा आयुषलाई रू १२,००,०००।– भविष्यमा दिने भनी वचनसम्म गरी दिएको तर भौतिकरूपमा उक्त रकम नदिएको अवस्थामा रू १२,००,०००।– खर्च यकिन गरेको फैसलासमेत त्रुटिपूर्ण रहेको छ । त्यस्तै शेयर खरिद गर्दाको मूल्यको खर्च कायमका सम्बन्धमा आधिकारिकरूपमा निर्क्यौल गरेरमात्र खरिद मूल्य किटान गरी खर्च यकिन गर्नु पर्नेमा सो नगरी बिना आधार एकपक्षीय मूल्य यकिन गरी खर्च कायम गरेको फैसला त्रुटिपूर्ण रहेको छ । तसर्थ प्रतिवादीको जिकिरअनुसार आय निर्धारण र खर्च कायम गरी फैसला गरिपाउँ भनी गर्नुभएको बहससमेत सुनियो ।
२. निर्णयतर्फ विचार गर्दा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल, निजकी पत्नी मीना खरेल एवम् छोरा आयुष खरेलका नाममा रहेका र लुकाई छिपाई राखेकासमेत रू. १,६३,३६,१३०।४४ बराबरको चलअचल सम्पत्ति भ्रष्टाचार गरी गैरकानूनीरूपमा आर्जन गरेकाले साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा ३, ७(१), १० र दफा १५ अनुसारको कसुर भई त्यसैलाई निरन्तरता प्रदान गरेको हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २०(१) बमोजिमको कसुर प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले गरेको देखिन आएको हुँदा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेललाई साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा ३, ७(१), १० र दफा १५ र २९ तथा हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २०(१) को कसुरमा दफा २०(२) बमोजिम हदैसम्म सजाय गरी निज अच्युतकृष्ण खरेल, निजकी पत्नी मीना खरेल र निजको छोरा आयुष खरेलसमेतका नाममा रहेको उल्लिखित बिगो रू. १,६३,३६,१३०।४४ मूल्यको सम्पत्ति साबिक भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को १६(ग) दफा २९ र हाल प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २० (२), र दफा ४७ तथा अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोग ऐन, २०४८ को दफा २९ख. बमोजिम जफत गरिपाऊँ । साथै प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल प्रहरी महानिरीक्षक भई नेपाल सरकारको विशिष्ट श्रेणीको पदाधिकारीसरहका व्यक्ति भएकाले तत्कालीन भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०१७ को दफा १४(क) र प्रचलित भ्रष्टाचार निवारण ऐन, २०५९ को दफा २४ बमोजिम निजलाई हदैसम्म थप सजायसमेत गरिपाउँ भन्नेसमेत व्यहोराको आरोपपत्र मागदाबी रहेको देखिन्छ ।
३. उल्लिखित दाबीका सम्बन्धमा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले आफूले गैरकानूनीरूपमा सम्पत्ति आर्जन गरेको छैन । आरोपपत्रमा दाबी लिएका सम्पत्ति अंशबन्डाबाट प्राप्त पैतृक सम्पत्ति, फलफूल तथा कृषिको आय, शेयरको लाभांश, स्वदेश तथा विदेश भ्रमण गर्दाको दैनिक भत्ता, पारिश्रमिक तथा अन्य भत्ता, घरभाडा, जग्गा बिक्री, पेन्सन तथा बिदाको रकम, लगानीबाट प्राप्त ब्याज, सञ्चयकोषको रकम, बकसपत्रको सम्पत्ति, श्रीमतीको पेवा दाइजोसमेतका वैध आयस्रोत र सोबाट बढे बढाएका सम्पत्ति हुन् । आफ्ना वैध आयस्रोतलाई अवैध भनी हचुवा तवरले सम्पत्तिको बढी मूल्याङ्कन गरी दाबी गरिएको छ । दाबीको कसुर नगरेकाले सजाय तथा सम्पत्ति जफत हुन पर्ने होइन भन्नेसमेत व्यहोराको बयान र आफ्ना नाउँमा रहे भएको चलअचल सम्पत्ति पति तथा पिताको वैध आयस्रोतबाट र आफूहरूको दाइजो, पेवा तथा माइती मावलीले दिएको टीकाटालो रकमसमेतको सम्पत्ति भएकाले जफत हुनपर्ने होइन भन्ने व्यहोराको प्रतिवादी मीना खरेल तथा आयुष खरेलको बयान रहेको पाइन्छ ।
४. उपर्युक्त दाबी र जिकिरका सम्बन्धमा विशेष अदालत काठमाडौले जाँच अवधिभित्र प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको आम्दानी र खर्चका शीर्षकहरूको छुट्टाछुट्टै मूल्याङ्कन र विश्लेषण गरी निज प्रतिवादीको स्रोत खुलेको वैध पारिवारिक आय रू १,९२,२६,७४२।७७ भई सोही अवधिभित्रको निजको खर्च (व्यय) रू १,८९,५८,३१६।९२ भएकाले खर्चभन्दा आय रू २,६८,४२५।८५ बढी देखिएकाले प्रतिवादीको वैध आर्जनभन्दा बढी रकमको सम्पत्ति भएको भन्ने वादीदाबीको पुष्ट्याई नभएको हुँदा प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल, मीना खरेल र आयुष खरेललाई आरोपित कसुरबाट सफाइ दिने गरी विशेष अदालतबाट फैसला भएको देखिन्छ ।
५. प्रतिवादीको जाँच अवधिका सम्बन्धमा आरोपपत्रमा स्पष्ट उल्लेख भएको देखिँदैन तापनि निजले नेपाल सरकारको सेवामा मिति २०२७।२।५ देखि सेवा प्रवेश गरेको र सेवाबाट मिति २०५७।७।२७ मा अनिवार्य अवकाश पाए पनि आयोगले प्रतिवादीको आयस्रोत र सम्पत्तिको मूल्याङ्कन र गणना गर्दा मिति २०६०।२।१६ को उजुरीलाई आधार बनाई मिति २०६०।४।९ को बैंक मौज्दात र मिति २०६०।१।२४ मा बिक्री गरेको जग्गासमेतलाई मूल्याङ्कनको विषय बनाएको देखिँदा सेवा प्रवेश मिति २०२७।२।५ देखि २०६० सालसम्मको अवधिलाई विशेष अदालतले जाँच अवधि मानेको सम्बन्धमा विवाद रहेको नदेखिँदा जाँच अवधि सम्बन्धमा थप विचार गर्न परेन ।
६. विशेष अदालतले प्रतिवादीको खर्च कायमका सम्बन्धमा सवारी साधन खरिद, प्रतिवादीको छोरी चाँदनी खरेलको पढाई खर्च, चाँदनी खरेलको विवाह खर्च, स्वयम्कर घोषणाबापत तिरेको रकम, गोर्खा फाइनान्सलाई तिरेको ऋण र औषधोपचार खर्च शीर्षकमा कायम गरेको खर्च रकमका सम्बन्धमा वादी र प्रतिवादी दुवै पक्षबाट चुनौती नगरी सो शीर्षकका हकमा पुनरावेदन नगरेको हुँदा सोसम्बन्धमा केही बोलिरहन परेन ।
७. त्यस्तै विशेष अदालतले जाँच अवधिमा प्रतिवादीको आय कायम गरेका शीर्षकहरूमध्ये धोबीधारास्थित घरको घर भाडाबाट प्राप्त आय, प्रतिवादीको तलब, ग्रेड, सञ्चित विदा, दशैं खर्च, प्रहरी भर्ना गर्ने क्रममा प्राप्त परीक्षा सञ्चालन भत्ता, स्वदेश भ्रमणबाट प्राप्त भत्ता, प्रशिक्षण भत्ता, स्थानीय भत्ता, महङ्गी भत्ता, व्यक्तिगत ऋण सापटी, जीवन बिमा रकम, लर लगानीबाट भएको आय, भन्सार कमिसन, सञ्चयकोषबाट प्राप्त आय रकम, पेन्सन, औषधोपचार र आर्थिक सहायता शीर्षकहरूमा विशेष अदालतले निर्धारण गरेको आयका सम्बन्धमा वादी तथा प्रतिवादी दुवैतर्फबाट पुनरावेदन नगरी उक्त शीर्षकमा निर्धारित आयलाई स्वीकार गरेको हुँदा दुवैतर्फले स्वीकार गरेको फैसलाका उल्लिखित विषयवस्तुका सम्बन्धमा समेत केही विचार गरिरहनु परेन ।
८. सर्वप्रथम आयोगको तर्फबाट वादी नेपाल सरकारले प्रतिवादीको सम्पत्तिको वैधता परीक्षण गर्दा जाँच अवधिको कुन कुन समयमा के कति वैध आय प्राप्त भयो र आर्जन गरेको वैध सम्पत्तिमध्ये निजको कति वैध आय बचत भएको हो सोको सालसालको समयक्रमका हिसाबले यकिन गरी परीक्षण गर्नुपर्नेमा विशेष अदालतले सबै आयलाई एकमुष्ट गणना गरी परीक्षण गरेको नमिलेको भनी पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिएकाले सोसम्बन्धमा हेर्दा, यी प्रतिवादीको सेवा प्रवेश गरेको मिति २०२७।२।५ देखि २०६० सालसम्मको अवधिलाई जाँच अवधि (Check Period) मानिएको छ । तर उक्त अवधिमध्ये के–कुन वर्षमा प्रतिवादीको आयस्रोत के–कस्तो थियो र निजले के कति सम्पत्ति आर्जन गरेका थिए, कुन मितिमा के कस्तो कामका लागि के कति खर्च भयो, सो खर्च त्यसअघि आर्जित सम्पत्तिले पुगेनपुगेको भन्ने कुरा तुलनात्मकरूपमा प्रष्ट देखिने गरी आयव्ययको विवरण सूची वादी पक्षले आरोपपत्र साथ पेस गर्न सकेको पाइँदैन । आरोपपत्रमा प्रतिवादीले सार्वजनिक पद धारण गरेपछि आर्जन गरेको समग्र सम्पत्ति, त्यसमध्ये स्रोत खुलेको र नखुलेको सम्पत्तिसम्मको एकमुष्ट विश्लेषण पेस गरेको देखिन्छ । प्रतिवादीको प्रत्येक वर्षको आम्दानी र खर्चको तुलनात्मक विवरणसहित निश्चित र किटानी दाबी गर्न नसकेको अवस्थामा अदालतले फैसला गर्दा समयक्रमका हिसाबले सालसालको वैध आयको विश्लेषण गरेन भनी सोही आधारमा फैसलालाई त्रुटिपूर्ण रहेको भनी पुनरावेदनपत्रमा लिएको जिकिर युक्तिसङ्गत एवम् कानूनसम्मत मान्न मिलेन । वादी पक्षले यकिन विवरणसहित दाबी लिन नसकेको अवस्थामा अदालत आफैँले तथ्यको उत्खनन् गरी फैसला गर्ने न्यायिक मान्यता र परिपाटी नभएको हुँदा पुनरावेदनपत्रमा लिइएको उक्त जिकिर मनासिब देखिन आएन ।
९. प्रस्तुत मुद्दामा विशेष अदालतले जाँच अवधिमा प्रतिवादीको खर्च (व्यय) कायम गरेको सम्बन्धमा वादी र प्रतिवादीले चित्त नबुझाई यस अदालतमा दायर गरेको पुनरावेदन जिकिरका सम्बन्धमा विचार गर्दा घर जग्गाको मूल्याङ्कन, आयुष खरेलको पढाइ खर्चको रकमसम्बन्धमा वादी प्रतिवादी दुवै पक्षले विशेष अदालतको फैसलाउपर चुनौती गरेका र खरिद गरेको शेयरको मूल्य कायम बढी गरेको भनी प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको पुनरावेदन जिकिर हुँदा सर्वप्रथम पुनरावेदनपत्रमा विशेष अदालतले उल्लिखित शीर्षकमा यकिन गरेको खर्च मिलेको छ छैन भन्नेसम्बन्धमा विचार गर्नुपर्ने देखियो ।
१०. वादी नेपाल सरकारको पुनरावेदनपत्रमा प्रतिवादीले खरिद गरेका जग्गासमेतका आर्जित सम्पत्तिलाई हालको प्रचलित मूल्यका आधारमा परीक्षण गर्नुपर्नेमा तत्कालको लिखत मूल्यका आधारमा खर्च कायम गरेको नमिलेको भन्ने जिकिर रहेको छ भने प्रतिवादीले घर निर्माण गर्दाको खर्च तथा मूल्य कम कायम हुनुपर्नेमा बढी मूल्य कायम गरेको भन्ने जिकिर लिएको देखिन्छ । सोसम्बन्धमा हेर्दा यी प्रतिवादीले जग्गा बिक्री गरी आर्जन गरेको रकमका सम्बन्धमा वैध आय यकिन गर्दा वादी आयोगले लिखतमा अङ्कित मूल्यलाई आधार मानी आय गणना गरेको छ भने निजै प्रतिवादीले खरिद गरेको जग्गाको हकमा लिखतमा अङ्कित मूल्यलाई आधार नमानी हालको प्रचलित मूल्यलाई आधार मानी दोहोरो मापदण्ड अपनाई सम्पत्तिको मूल्याङ्कन गरेको पाइन्छ । जग्गा खरिद वा बिक्री गर्दा हुने खर्च एवम् आम्दानी यकिन गर्दा लिखतमा अङ्कित मूल्य नै वास्तविक र तथ्यमा आधारित हुने हुँदा सोही अङ्कलाई आधार मानी गणना गर्दा तथ्यपूर्ण एवम् वास्तविक हुने एवम् कानूनसङ्गत पनि हुने
हुन्छ । वस्तुनिष्ठ प्रमाण बिना हालको प्रचलित मूल्य भनी अनुमानको आधारमा मूल्य यकिन गर्दा अवास्तविक हुन जाने हुन्छ । प्रतिवादीले जग्गा बिक्री गरेबापत आय यकिन गर्दा लिखतमा अङ्कित अङ्कलाई मूल्य मान्ने तर तिनै प्रतिवादीले खरिद गर्दा लिखतमा अङ्कित अङ्कलाई वास्तविक मूल्य नमानी अनुमानको भरमा हालको प्रचलित मूल्यमा मूल्याङ्कन गर्दा एउटै विषयमा दोहोरो मापदण्ड भइ असमानता हुने हुँदा सम्पत्ति खरिद एवम् बिक्री गर्दा अन्यथा प्रमाणित नभएसम्म लिखतमा अङ्कित मूल्यका आधारमा मूल्याङ्कन गर्नु न्यायोचित हुने हुन्छ । प्रस्तुत मुद्दामा पनि विशेष अदालतले प्रतिवादीले खरिद गरेको जग्गाको खर्च यकिन गर्दा लिखत पारित हुँदाका बखत लिखतमा अङ्कित मूल्य कायम गरेको कानूनसम्मत रहेको छ । जग्गाको मूल्य यकिन गर्ने सम्बन्धमा लिखतमा अङ्कित मूल्यलाइ आधार मानी सर्वोच्च अदालतबाट “आधिकारिक निकायमा रीतपूर्वक रजिस्ट्रेसन दस्तुरसमेत बुझाई पारित गरी लिएको लिखतलाई अप्रमाणित दाबीकै भरमा अन्यथा संज्ञा दिन नमिल्ने” भनी (नेपाल सरकार विरूद्घ चिरंजिवी वाग्ले भएको भ्रष्टाचार मुद्दा ने.का.प. २०६७, अङ्क १२, नि.नं. ८५१९, पृष्ठ २००७) मा प्रतिपादन भएको सिद्घान्त प्रस्तुत मुद्दामासमेत सान्दर्भिक रहेको छ । अतः प्रतिवादीले जग्गा खरिद गर्दा लिखत पारित हुँदाका बखत लिखतमा अङ्कित मूल्य कायम गरी खर्च यकिन गरेको विशेष अदालतको फैसलामा कुनै त्रुटि विद्यमान रहेको नदेखिँदा हालको प्रचलित मूल्यको आधारमा जग्गाको मूल्य कायम गरी प्रतिवादीको खर्च यकिन गर्नुपर्ने भन्ने वादीको पुनरावेदन जिकिर कानूनसम्मत मान्न मिलेन ।
११. घर निर्माण खर्चका सम्बन्धमा घरको वास्तविक खर्च यकिन गर्न निर्माण गरेको वर्षको नेपाल सरकारबाट निर्धारित दररेट नै आधार हुने भनी यसै प्रकृतिका फडिन्द्र गौतमको प्रतिवेदनले वादी नेपाल सरकार र प्रतिवादी डिल्लिरमण निरौला भएको ०६५-CR-००३१ को मुद्दा र फडिन्द्र गौतमको प्रतिवेदनको वादी नेपाल सरकार र प्रतिवादी लक्ष्मीराज पाठक भएको ०६५-CR-००४५ समेतका मुद्दामा यस अदालतबाट आधार अवलम्बन गरिएको छ । प्रस्तुत मुद्दामा पनि विशेष अदालतले घर निर्माणबापतको खर्चका सम्बन्धमा घर बनेको सालको नेपाल सरकारले निर्धारण गरेको दररेटको आधारमा कायम हुन आउने अङ्कलाई घर निर्माण लागत मानेको छ भने व्यक्ति स्वयम्ले निर्माण गर्दा ओभरहेड खर्च नलाग्ने हुँदा सोबापतको १५ प्रतिशत र ठेक्का कर ५ प्रतिशतसमेत जम्मा २० प्रतिशत रकम कटाई घरको निर्माणको वास्तविक खर्च कायम गरेको फैसलामा कुनै त्रुटि विद्यमान रहेको नदेखिँदा घरको मूल्य कायम गरी निर्धारण गरेको खर्च सम्बन्धमा वादी र प्रतिवादी दुवै पक्षको पुनरावेदन जिकिर कानूनसम्मत देखिएन ।
१२. आयुष खरेललाई रू. १२,००,०००।– वास्तविकरूपमा नदिइएको अवस्थामा उक्त रू. १२,००,०००।– दिएको मानी खर्च कायम गरेको विशेष अदालतको फैसलाउपर प्रतिवादीले उक्त खर्च कायम नहुनुपर्ने भनी पुनरावेदन जिकिर लिएको
देखिन्छ । प्रतिवादीले आयोगसमक्ष बयान गर्दा प्रश्न नं. १५ को जवाफमा छोरा आयुषलाई रू. १२,००,०००।– दिएको भनी उल्लेख गरी व्यक्त गरेको देखिन्छ । साथै निज प्रतिवादीले नै व्यक्तिगत सम्पत्ति विवरण फाराम भर्दा छोरा आयुषलाई रू. १२,००,०००।– दिएको तथ्य खुलाइदिएको छ । यस्तो अवस्थामा आफैँले व्यक्त गरेको र अभिलेखीकरण गरी पेस गरेको उक्त रकमलाई प्रतिवादीको खर्च कायम गरेको विशेष अदालतको फैसला अन्यथा
देखिएन । त्यस्तै वादी पक्षले आयुष खरेलको पढाई खर्चका सम्बन्धमा पढाइ अवधि ६ वर्षको भनी जम्मा रू. ११,२०,०००।– खर्च भएको भनी जिकिर लिएको छ तर आयुष खरेलले अध्ययन गरेको कलेज अफ डेन्टल सर्जरी मणिपालले आयुष खरेलको सो पढाइ अवधि ४ वर्षको भनी २४।७।२००३ र २७।४।२००३ को पत्रबाट जानकारी दिएको भई सो तथ्य पुष्टि भइरहेको अवस्थामा आधारहीन तवरबाट निजको अध्ययन अवधि ६ वर्षको मान्न नमिल्ने हुँदा वास्तविक ४ वर्ष अवधिको रू ६,४०,०००।– खर्च लाग्ने हुँदा अभियोग दाबीमात्रको भरमा बढी खर्च कायम हुने देखिएन । यसर्थ आयुष खरेलको पढाइ खर्च बढी कायम हुनुपर्ने भन्ने वादी पक्षको पुनरावेदन जिकिर तथ्यपूर्ण एवम् औचित्यपूर्ण देखिएन ।
१३. पुनरावेदक प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले तालिका नं. १५ को क्रमसङ्ख्या १३(क) मा उल्लेख रहेको बैंक अफ काठमाडौंको प्रतिवादी आयुष खरेलको नामको शेयर प्रतिगोटा रू. २३४।– मा खरिद भएकामा प्रति शेयर रू ९५०।– कायम गरेको त्रुटिपूर्ण छ भन्ने जिकिर लिएको देखिन्छ । सो शेयर सम्बन्धमा कारोबार गर्ने आधिकारिक निकाय नेपाल धितोपत्र विनिमय बजार लिमिटेडको प.सं. ६ विविध ०६०।०६१ मिति २०६०।५।१२ को मिसिल संलग्न पत्रमा आयुष खरेलको नामको बैंक अफ काठमाडौंको १,००० कित्ता शेयर प्रतिगोटा रू.९५०।– का दरले हस्तान्तरण भएको थियो भन्ने उल्लेख भइरहेको देखिन्छ । उक्त आधिकारिक पत्रका आधारमा कायम गरेको शेयर मूल्यलाई अन्यथा भन्न मिल्ने र शेयरको Face Value को आधारमा कायम गर्न नमिल्ने हुँदा खरिद भएको शेयरको वास्तविक मूल्य कायम गरेको फैसला कानूनसम्मत देखिँदा पुनरावेदक प्रतिवादीको उल्लिखित पुनरावेदन जिकिरसँग सहमत हुन
सकिएन ।
१४. अब प्रतिवादीको जाँच अवधिमा भएको आय निर्धारणका सम्बन्धमा विशेष अदालतले गरेको फैसलाउपर परेको पुनरावेदनका सम्बन्धमा विचार गर्दा कृषि आय, बानेश्वरको घरभाडाबापतको आय, बैंक तथा बचतपत्रसमेतको ब्याज, मीना खरेलको स्त्रीधनबाट प्राप्त आयका सम्बन्धमा वादी पक्षले कम आय निर्धारण हुनुपर्ने भनी र प्रतिवादी पक्षले बढी आय निर्धारण हुनुपर्ने भनी आ–आफ्नो पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिएको पाइन्छ ।
१५. प्रतिवादीको कृषि आयका सम्बन्धमा विचार गर्दा कृषियोग्य जग्गाको कृषि आय कायम गर्दा मोही भएकामा नेपाल सरकारले मिति २०२८।५।१४ र मिति २०३०।६।२९ को नेपाल राजपत्रमा तोकि दिएअनुसारको जग्गाधनीले पाउने कूतको दरमा र मोही नभई आफैँले खेती गरेकामा जग्गा सिंचित भएकोसमेतको प्रमाणलाई हेरी मुख्य बालीबापत कुतको दोब्बर र हिउँदे बालीबापत मुख्य बालीको आधा उब्जनी प्रदान गर्ने गरी सर्वोच्च अदालतबाट नेपाल सरकार वि. रामाज्ञा प्रसाद चतुर्वेदीसमेत भएको गैरकानूनी सम्पत्ति आर्जन मुद्दामा आधार ग्रहण गरी फैसला गरेको देखिन्छ ।
१६. मोही लागेको जग्गाको कृषि आय निर्धारण गर्दा भूमिसम्बन्धी ऐन, २०२१ र भूमिसम्बन्धी नियमहरू, २०२१ बमोजिम कूत प्रयोजनका लागि तोकिएको उब्जनीको आधारलाई अवलम्बन गरिनु कानूनसम्मत र न्यायोचित हुने, जग्गाधनीले नै जग्गा कमाएको भन्ने जिकिर रहेको अवस्थामा समेत कृषि उत्पादनको क्रममा मल, बीउ श्रमलगायतमा हुन जाने मनासिब खर्चहरू कटाई मुख्य वार्षिक उब्जनीबापत कूत प्रयोजनका लागि तोकिएको उब्जनीको दोब्बर खुद आय निर्धारण गर्नु उचित र विवेकसम्मत हुने, साथै सिँचाई आदिको सुविधा भएको र एकभन्दा बढी बाली लाग्ने जग्गाका सम्बन्धमा कूत प्रयोजनका लागि तोकिएको मुख्य वार्षिक उब्जनीको आधा हिउँदे बालीबापत खुद आय निर्धारण गर्नु न्यायोचित हुने भनी नेपाल सरकार वि. रामाज्ञा प्रसाद चतुर्वेदीसमेत भएको गैरकानूनी सम्पत्ति आर्जन मुद्दा (ने.का.प. २०६८, अङ्क ६, नि.नं. ८६३० पृष्ठ ९१७) मा कायम भएको सिद्घान्त प्रस्तुत मुद्दामा सान्दर्भिक देखिन्छ । सो सिद्धान्तलाई यस अदालतले नेपाल सरकार वि. केसवराज गौतम, नेपाल सरकार वि. केसरजंग खड्का, नेपाल सरकार वि. खुमबहादुर खड्कासमेत प्रतिवादी भएको गैरकानूनी सम्पत्ति आर्जन गरी भ्रष्टाचार गरेको भन्ने मुद्दाहरूमा अवलम्बन गरिँदै आएको छ । प्रतिवादी अच्युत कृष्ण खरेलका नाममा सप्तरी नर्घौ तथा काभ्रेपलाञ्चोकमा रहेका जग्गाहरूको कृषि आय कायम गर्दा विशेष अदालतले सोही सिद्घान्तलाई नै आधार मानेको अवस्था विद्यमान हुँदा यस इजलास पनि कृषि आय कायम गर्ने सम्बन्धमा भएका उल्लिखित व्याख्यासँग असहमत हुने कुनै वस्तुनिष्ठ कारण देखिँदैन ।
१७. प्रस्तुत मुद्दामा अख्तियार दुरूपयोग अनुसन्धान आयोगले आरोपपत्रमा प्रतिवादीको जाँच अवधिमा रू. ४,४५,५९२।– मात्र कृषि आय कायम गरेको देखिन्छ । प्रतिवादीले रू. ४४,७७,१०६।– कृषि आय कायम हुनुपर्ने दाबी लिएकामा विशेष अदालतले रू १३,३६,४१३।२८ प्रतिवादीको कृषि आय कायम हुने ठहर गरेको देखिन्छ । कृषि आय गणना गर्दा मोही लागेको र मोही नलागेको जग्गा, आफैँले श्रम गरी खेती लगाएको र अरूलाई अधियामा दिएको, सिँचाइ सुविधा भएको र नभएको जग्गाको समानस्तरमा आय कायम गर्दा पनि अवास्तविक हुन जाने हुन्छ । उल्लिखित कुरालाई मध्यनजर गरी प्रतिवादीले विभिन्न मितिमा खरिद तथा बिक्री गर्दा कायम भएको जग्गाको क्षेत्रफलसमेतलाई ध्यान दिई सालसालको कृषि आय यकिन गर्नुपर्ने हुन्छ ।
१८. प्रतिवादीको सप्तरी जिल्ला नर्घौ गा.वि.स., काभ्रेपलाञ्चोक र चितवन जिल्लामा कृषियोग्य जग्गा रहेको पाइन्छ । विशेष अदालतले प्रतिवादीको सप्तरी जिल्ला नर्घौ गा.वि.स. को जग्गाबाट प्राप्त कृषि आय सम्बन्धमा प्रतिवादीले सालसालमा खरिद तथा बिक्री गर्दा कायम भएको क्षेत्रफललाई हेरी वि.सं. २०३३ सालदेखि २०६० सालसम्मको सालसालको कृषि आय निर्धारण गरी रू. ९,३९,४०६।८१ कायम गरेको देखिन्छ । त्यस्तै काभ्रेपलाञ्चोकस्थित जग्गाबाट सोही आधारमा रू ३,१९,५३०।१८ कृषि आय कायम गरेको र चितवनको कि.नं. ४६३ को जग्गाको २०५६ सालदेखि २०६० सालसम्मको रू ९,८६२।८९ त्यस्तै कि.नं. ५१३ को २०५७ सालदेखि २०६० सालसम्मको रू १०,४७२।८० कृषि आय कायम गरेको
देखिन्छ । चितवनको कि.नं. ३७६ को जग्गा घडेरी भएको र कि.नं. १४ मा घर बनेको हुँदा उक्त जग्गाको कृषि आय भने कायम गरेको देखिन्न । यसरी विशेष अदालतले न्यायोचित मूल्याङ्कन गरी सर्वोच्च अदालतबाट यसै प्रकृतिका माथि प्रकरणमा उल्लिखित मुद्दाहरूमा प्रतिपादित सिद्धान्तसमेतका आधारमा कायम गरेको प्रतिवादीको कृषि आय कानूनसम्मत नै देखिएको हुँदा कृषि आय कम कायम हुनुपर्ने भन्ने वादी तथा बढी कायम हुनुपर्ने भन्ने प्रतिवादी दुवै पक्षको पुनरावेदन जिकिर मनासिब एवम् तथ्यमा आधारित देखिएन ।
१९. घरभाडाबापत प्राप्त आयका सम्बन्धमा प्रतिवादीको बानेश्वरस्थित घरमा प्रतिवादी स्वयम् बस्नुपर्ने अवस्थाको भएकामा सो घरको भाडाबापत जम्मा रू ५४,०००।– आय कायम गरेको त्रुटिपूर्ण छ भनी वादी पक्षको पुनरावेदन परेको देखिन्छ । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले बानेश्वरको घरको घर भाडाबापत रू १९,३९,५००।– आय कायम हुनुपर्ने जिकिर लिएको पाइन्छ । प्रतिवादीले प्रस्तुत मुद्दा दायर हुनुभन्दा अगावै आन्तरिक राजस्व विभागको सूचनाबमोजिम स्वयम्कर घोषणा गरी कर तिरेको देखिन्छ । त्यसरी कर तिर्दा यी प्रतिवादीले घरभाडाबापत समेत कर तिरेको देखिएको छ । यस्तो अवस्थामा निजले घर भाडाबाट आय आर्जन गरेको तथ्य पुष्टि हुन्छ । बानेश्वरको घर प्रतिवादी स्वयम्को प्रयोगको लागि आवश्यक पर्ने भए तापनि यी प्रतिवादी प्रहरी सेवामा कार्यरत् रहँदा उच्चतहको अधिकृत रहेकाले निजको सेवाकालमा विभिन्न जिल्लामा दरबन्दी रही सरकारी आवासमा बस्नेपर्ने कानूनी बाध्यता र वास्तविकतालाई नजरअन्दाज गर्न नमिल्ने हुन्छ ।
२०. प्रतिवादी मिति २०४४।९।७ देखि मिति २०४६।११।२ सम्म उपत्यकाबाहिर दिपायलमा नोकरीको क्रममा बसेको अवधिमा घरको अन्य भाग आफ्नै प्रयोगमा रहन सक्ने भएपनि एक फ्ल्याट भाडामा दिन मिल्ने हुँदा २७ महिनाको प्रतिमहिना २०००।– कार दरले रू ५४,०००।– घर भाडाबापत आय कायम गरेको विशेष अदालतको फैसला वास्तविकतामा आधारित भई कानूनसम्मत रहेको
छ । धुम्बाराहीस्थित घरको हकमा रू ११,२०,०००।– आय कायम गरे पनि उक्त घर निर्माण लागतकै स्रोत नखुलेको भनी वादी पक्षले पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिए पनि माथि प्रकरणमा विवेचना गरिएअनुसार प्रस्तुत मुद्दामा समयक्रमका हिसाबले मूल्याङ्कन नगरी जाँच अवधिको समष्टिगत आय र खर्चको मूल्याङ्कनबाट हेरिएको हुँदा वादी पक्षको उक्त पुनरावेदन जिकिरसमेत मुनासिब देखिएन ।
२१. प्रतिवादीको धर्मपत्नी मीना खरेललाई गोडधुवा, मुख हेर्ने, तीज, दशैं, पास्नी जस्ता सामाजिक परम्परा निर्वाह गर्ने क्रममा रू. १२,०७,२८०।– आर्जन भएको भनी प्रतिवादीले बयान गर्दा जिकिर लिएको छ तर विशेष अदालतले न्यायोचित अनुमानको आधारमा भनी सामाजिक परम्परा निर्वाह गर्ने क्रममा मीना खरेललाई रू. १,००,०००।– आय भएको ठहर गरेको देखिन्छ । उक्त ठहरउपर वादी पक्षले सामाजिक परम्परा निर्वाह गर्ने क्रममा भनी रू. १,००,०००।– आय कायम गर्न नमिल्ने भनी र प्रतिवादीले रू. १२,०७,२८०।– आज कायम हुनुपर्ने भनी पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिएको देखिन्छ । गोडधुवा, मुख हेर्ने, दशैं, तीज जस्ता सामाजिक परम्पराका सन्दर्भमा महिलाको केही न केही रकम आर्जन हुने तथ्य नेपाली समाजको परिवेशमा नकार्न नसकिने हुन्छ । यसै प्रकृतिका मुद्दाहरूमासमेत न्यायोचित अनुमानका आधारमा यस्तो आयलाई यस अदालतले मान्यता दिने गरेको हुँदा प्रतिवादीहरूको पारिवारिक हैसियत र पृष्ठभूमिलाईसमेत विचार गरी प्रस्तुत मुद्दामा न्यायोचित अनुमानका आधारमा दशैं, तीज, पास्नी जस्ता अवसरमा प्राप्त हुने धनबापत प्रतिवादी मीना खरेलको रू. १,००,०००।– आय कायम गरेको विशेष अदालतको फैसला अन्यथा मान्न मिल्ने हुँदैन ।
२२. प्रतिवादीको छोरी चाँदनी खरेलले छात्रवृत्तिमा एम.वी.वी.एस. अध्ययन गरी इन्टर्नसिपमा रहँदा आर्जन गरेको रकमलाई आयमा कायम गर्न नमिल्ने भन्ने वादी नेपाल सरकारको पुनरावेदन जिकिर रहेको छ । चाँदनी खरेल डिसेम्बर १९९९ देखि डिसेम्बर २००० इ.सं. सम्म इन्टर्नसिपमा रहँदा प्रतिमहिना भा.रू. ५०००।– (ने.रू. ८०००।–) निज चाँदनी खरेलले पारिश्रामिक प्राप्त गरेको तथ्य सम्बन्धित कलेज लेडी हार्डिग मेडिकल कलेज हस्पिटलको सन् ३–११–२००४ को पत्रबाट देखिन आउँछ । निजलाई रकम भुत्तानी गर्ने मेडिकल कलेजबाट सो रकम निजले प्राप्त गरेको भन्ने तथ्य पुष्टि भएको आधारमा उक्त रकमलाई विशेष अदालतले प्रतिवादीको आयमा गणना गरेको देखिन्छ । एकासगोलमा रहेकी छोरी नाताकी चाँदनी खरेलले कुनै संस्थामा सेवा गरेबापत पारिश्रामिकस्वरूप आय आर्जन गरेको तथ्य सम्बन्धित संस्थाको पत्रबाट पुष्टि भएको अवस्थामा त्यस्तो आयलाई प्रतिवादीको आयमा गणना गर्नुपर्ने
हुन्छ । विशेष अदालतले चाँदनी खरेलको उक्त आयलाई मान्यता दिएको फैसला तथ्यमा आधारित हुँदा वादी पक्षको पुनरावेदन जिकिरसँग सहमत हुन सकिएन ।
२३. प्रतिवादी अच्युत खरेलले गोरखा फाइनान्सबाट मिति २०५९।९।११ मा लिएको कर्जा रू २०,००,०००।– आयमा गणना गर्न नमिल्नेमा आयमा गणना गरेको विशेष अदालतको फैसला त्रुटिपूर्ण रहेको भनी वादी पक्षको पुनरावेदन जिकिर रहेको छ । प्रतिवादीले गोरखा फाइनान्सबाट रू २०,००,०००।– कर्जा लिएको तथ्यमा विवाद छैन । प्रतिवादीले लिएको उक्त कर्जा मिति २०५९।१२।१९ मा चुक्ता गरेको हकमा रू २०,००,०००।– खर्चमा जोडिएको छ । एउटै वित्तिय संस्थामा बुझाएको कर्जा खर्चमा कायम गर्ने तर लिएको कर्जा भने आय कायम गर्न नमिल्ने भन्ने वादी पक्षको पुनरावेदन जिकिर दोहोरो मापदण्डमा आधारित देखिँदा कानूनसम्मत देखिएन । यसर्थ विशेष अदालतले प्रतिवादी अच्युत खरेलले गोरखा फाइनान्सबाट लिएको कर्जा रू. २०,००,०००।– प्रतिवादीको आय कायम हुने गरी गरेको फैसला
मुनासिब देखियो । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल र मीना खरेलको नामको बचतपत्रको मिति २०५८।१२।३० मा भएको बिक्रीबाट रू. २७,९५,०००।– आय प्राप्त भएको भन्ने सम्बन्धित कारोबारको तथ्यगत प्रमाणबाट पुष्टि भएको हुँदा सो रकम आयमा गणना गरेको विशेष अदालतको फैसला कानूनसम्मत रहेको छ ।
२४. पुनरावेदक प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलले अंशबन्डाको लिखतमा हातहातै बुझी लिएको रू. २,००,०००।– आय कायम गर्नुपर्ने भनी पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिएको छ । तर सो कुरा बन्डापत्रमा उल्लेख भएको देखिँदैन । अंशबन्डामा पाएको चल सम्पत्ति वा अन्य नगद रकमसमेत बन्डापत्रमा नै उल्लेख नभएको अवस्थामा अन्य घरायसी लिखत वा भरपाइमा उल्लेख भए पनि सोलाई प्रमाणमा लिन मिल्ने नहुँदा बन्डापत्रमा उल्लेख नभएको अवस्थामा नगद रू २,००,०००।– अंशबापत पाएको भन्ने लिखत प्रमाणबाट पुष्टि भएको देखिएन । सप्तरीको जग्गा रू. २६,५४,९५०।– मा बिक्री गरेको भनी पुनरावेदक प्रतिवादीले उक्त रकम आयमा गणना हुनुपर्ने भनी पुनरावेदन जिकिर गरेको छ । तर मालपोत कार्यालयमा रजिस्ट्रेसन पारित भएको लिखतमा रू. २,९४,०००।– लिखत मूल्य लेखिएको छ । यस्तो अवस्थामा उक्त लिखत मूल्यलाई अन्यथा प्रमाणित हुने प्रमाण पेस हुन सकेको नदेखिँदा रू. २,९४,०००।– आय कायम गर्ने गरेको विशेष अदालतको फैसला मिलेकै देखिन्छ । त्यस्तै प्रतिवादीले बैंक ब्याज, शेयर लाभांश तथा बचतपत्रबापत प्राप्त ब्याज आफ्नो बयान मागअनुरूप हुनुपर्ने भनी पुनरावेदनपत्रमा जिकिर लिएको सम्बन्धमा विचार गर्दा त्यस्ता रकम वैध अवैध छुट्टयाउन सक्ने स्थिति नहुने हुनाले न्यायोचित अनुमानका आधारमा ३० प्रतिशतसम्म रकम आयमा गणना गरेको विशेष अदालतको फैसला मनासिब देखिन्छ ।
२५. यसरी विशेष अदालतले प्रतिवादी अच्युत कृष्ण खरेलको जाँच अवधिको वैध आय र खर्चको कानूनी र न्यायपूर्णरूपमा मूल्याङ्कन र विश्लेषण गरी स्रोत खुलेको वैध आय रू. १,९२,२६,७४२।७७ र सोही अवधिभित्र निजको खर्च (व्यय) रू. १,८९,५८,३१६।९२ कायम गरी खर्चभन्दा आय रू. २,६८,४२५।८५ बढी देखिएको अवस्थामा आरोप दाबी पुग्न नसक्ने ठहर गरेको पाइन्छ । आरोपपत्रमा उल्लेख भएअनुसारको प्रतिवादीका जिम्मामा रहेको कूल सम्पत्तिभन्दा प्रतिवादीको वैधानिक आम्दानीको स्रोत बढी नै रहेको देखिएको उल्लिखित स्थितिमा अनुमानका भरमा प्रतिवादीलाई कसुरदार कायम गर्न र सजायको भागिदार बनाउनु कानूनको मनसायविपरीत हुने हुन्छ । वस्तुनिष्ठ प्रमाण र मनासिब आधार तथा कारणविना गैरकानूनी रूपमा सम्पत्ति आर्जन गरी अमिल्दो र अस्वाभाविक जीवनयापन गरेको भनी आरोपपत्रमा आरोपित गरिनुमात्र आफैँमा पर्याप्त हुँदैन, त्यस्तो आरोप तथ्यपूर्ण, निश्चयात्मक र वास्तविक आधार र प्रमाणबाट खम्बिर हुनुपर्दछ । प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलउपर गैरकानूनीरूपमा सम्पत्ति आर्जन गरी अमिल्दो र अस्वाभाविक जीवनयापन गरेको भनी कुनै निश्चित, ठोस र विवादरहित प्रमाणबाट समर्थित भएको नदेखिँदा वादीले आरोपपत्र एवम् पुनरावेदनपत्रमा लिइएका दाबी एवम् जिकिर प्रमाणबाट पुष्टि नभई आधारहीन देखियो ।
२६. तसर्थ, पर्याप्त आधार र कारणहरू खुलाई प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेल, मीना खरेल र आयुष खरेललाई आरोपित कसुरबाट सफाइ दिने गरी भएको विशेष अदालत, काठमाडौंको मिति २०६८।१२।२२ को फैसला मिलेको देखिँदा सदर हुने ठहर्छ । पुनरावेदक वादी नेपाल सरकार तथा पुनरावेदक प्रतिवादी अच्युतकृष्ण खरेलको पुनरावेदन जिकिर पुग्न सक्दैन । प्रस्तुत मुद्दाको दायरीको लगत कट्टा गरी मिसिल नियमानुसार बुझाइ दिनू ।
उक्त रायमा सहमत छु ।
मा.न्या. दीपकराज जोशी
इति संवत् २०७१ साल माघ २५ गते १ रोज शुभम् ।
इजलास अधिकृतः– शिवप्रसाद खनाल