निर्णय नं. १६८१ - उत्प्रेषण आदेश जारी गरीपाऊँ

निर्णय नं. १६८१     ने.का.प. २०४० अङ्क ६

 

सिंगलबेञ्च

माननीय न्यायाधीश श्री धनेन्द्र्रबहादुर सिंह

आदेश भएको मिति : २०४०।५।१०।६ मा

निवेदक : ल.पु.जि.लामाटार गा.पं.वार्ड नं.५ बस्ने कालुबाबु कामी

विरूद्ध

विपक्षी : भूमिसुधार कार्यालय ल.पु.का हाकिम श्री ऋषिराम शर्मासमेत

विषय : उत्प्रेषणको आदेश जारी गरिपाउँ

(१)                हकदैयाको अभावमा रिट निवेदकको माग प्रति विचार गर्ने अवस्था नहुने ।

(प्रकरण नं. ५)

आदेश

न्या.धनेन्द्रबहादुर सिंह

१.     ०३९।११।१ को भूमिसुधार कार्यालय ललितपुरको निर्णय उत्प्रेषणको आदेशद्वारा बदर गरिपाउँ भनी नेपालको संविधानको धारा ७१ अन्तर्गत प्रस्तुत रिट निवेदन पर्नआएको रहेछ ।

२.    संक्षिप्त तथ्य र निवेदन जिकिर यस प्रकार छ : ल.पु.जि.लामाटार गा.पं.वार्ड नं.२ क.कि.नं.५६ क्षेत्रफल ४–१२–२ को जग्गा मोही साने कामीले म वृद्ध भई जग्गा जोत्न नसक्ने हुँदा जग्गा ज.ध.लाई नै छाडी पाउँ भन्ने माग र जग्गाधनी केदारनाथ पौडेलको पनि उक्त जग्गाको चारखण्डको एकखण्ड क्षतिपूर्ति बापत मोहीलाई उपचार गर्न रू.१०,५००। दिई जग्गा मोहीबाट झिकिलिन दुवै थरीको मञ्जूरी भएकोले अब जग्गा जोत्न नसक्ने मोहीका नाउँमा लगत यथावत राखी रहनु कानुनसंगत नदेखिएबाट उपरोक्त जग्गा कित्तामा कायम भएका जोताहा मोही साने कामीको जोत कट्टा गरी जग्गाधनी केदारनाथ पौडेलका नाउँमा जोत संशोधन गरी दिने भन्ने ०३९।११।१० को भूमिसुधार कार्यालय ललितपुरको निर्णय रहेछ ।

३.    उक्त जग्गाको मोही मेरो पिता साने कामी जनिएको भए पनि उक्त जग्गा पिता र म समेतको परिवार एकसाथ बस्न नसकी २०२८ साल माघ महीनामा पिताले मलाई सोही जग्गा जोती कमाई खानु भनेकोले कूत (२९६) बुझाई भरपाई पिताका नाउँबाटै लिई जग्गा जोती आएको छु । पिताले मोही हक छोड्दैमा छोडिने होइन भूमिसम्बन्धी ऐनको दफा २६(१¬) मा प्रतिबन्धात्मक वाक्यांशले मोहीले जग्गा छोड्न चाहेमा खेतीको याम भन्दा १ महीना अगावै तोकिएको अधिकारी र जग्गावालालाई लिखित सूचना दिनुपर्छ भन्ने उल्लेख भएको छ तर यसमा विपक्षी अधिकारीज्यूले छानबिन गर्नुभएको छैन जग्गावालाले मोहीबाट जग्गा घरबारीको लागि भनेर झिकेको छैन उपचार खर्च भनी मोहीलाई रूपैयाँ दिलाउने अधिकार गा.पं.लाई कुनै ऐनले पनि प्रदान गरेको छ्रैन भन्ने समेतको रिट निवेदन जिकिर रहेछ ।

४.    निवेदकतर्फबाट रहनुभएका विद्वान अधिवक्ता श्री विष्णुप्रसाद नेपालीले मेरो पक्षले सो जग्गा २०२८ सालदेखि जोती आएको छु गा.पं.लाई उपचार खर्च बापत भनी रकम दिइसकेको भन्ने उल्लेख गर्ने अधिकार छैन तसर्थ विपक्षीहरूबाट लिखितजवाफ मगाउन रिट जारी हुनपर्छ भन्ने समेत बहस प्रस्तुत गर्नुभयो । निवेदकको मागबमोजिम विपक्षीहरूबाट लिखितजवाफ मगाउन आवश्यक छ छैन सो कुराको निर्णय दिनुपर्ने हुनआएको छ ।

५.    यसमा निर्णयतर्फ हेर्दा दर्तावाला मोही रिट निवेदकको बाबु साने कामी भन्ने कुरामा रिट निवेदकले मञ्जूर गरेको देखिन्छ । दर्तावाला मोही रिट निवेदकका बाबु साने कामीले नै मोही हक छोडपत्र गरी जोताहा कट्टा गरी दिने प्रत्यर्थी भू.सु.कार्यालय ललितपुरबाट निर्णय भएको पाइन्छ । त्यसप्रकार दर्तावाला मोही निवेदकको बाबु साने कामीले गरेको छोडपत्र अनुसार कारवाई गरी जोताहा कट्टा गरिदिने निर्णय गरेको सो निर्णय बदर गरिपाउँ भनी रिट निवेदन दिन पाउने हक अधिकार रिट निवेदकलाई भएको देखिँदैन । त्यस्तो हकदैयाको अभावमा रिट निवेदकको माग प्रति विचार गर्ने अवस्था नहुँदा विपक्षीहरूसँग लिखितजवाफ मगाई रहन पर्दैन प्रस्तुत रिट निवेदन खारेज हुने   ठहर्छ । फाइल नियमबमोजिम गरी बुझाई दिनु ।

 

इतिसम्वत् २०४० साल भाद्र १० गते रोज ६ शुभम् ।