निर्णय नं. ९०३४ - उत्प्रेषण, परमादेश

ने.का.प. २०७०,           अङ्क ७

निर्णय नं.९०३४

सर्वोच्च अदालत, संयुक्त इजलास

माननीय न्यायाधीश श्री सुशीला कार्की

माननीय न्यायाधीश श्री ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की

रिट नं. ०६६–WO–०३३६

फैसला मिति : २०७०।३।१६।१

मुद्दा : उत्प्रेषण, परमादेश ।

 

निवेदक : जिल्ला सप्तरी, गा.वि.स. कोइलाडी वडा नं.१ घर भई नेपाल विद्युत प्राधिकरण प्रधान    कार्यालय, संस्थागत योजना विभागको तह १० को प्रबन्धक पदमा कार्यरत् सुधीरप्रसाद सिँह

विरुद्ध

प्रत्यर्थी : नेपाल विद्युत प्राधिकरण केन्द्रीय कार्यालय दरवारमार्ग, काठमाडौंसमेत

 

§  योग्यता प्रणालीले सबैलाई समानरूपमा हेर्दछ । कसैलाई भेदभाव गर्दैन । योग्यता प्रणालीले सबै योग्यताको कदर गर्दै उत्कृष्टलाई छनौट गर्दछ । नेपाल विद्युत प्राधिकरण कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ समेत योग्यताका आधारमा पदस्थापना र बढुवा गर्न बनाइएको कानूनी दस्तावेज रहेकोले सोही विनियमावली अनुसार बढी अङ्क ल्याउनेको बढुवा भएको कुरालाई अन्यथा भन्न नमिल्ने ।

(प्रकरण नं.५)

§  जुन योग्यताका आधारमा नियुक्ति भएका हुन् सो योग्यता Electrical Engineering संग मिल्ने विषय होइन भनी लिएको दावी विपक्षीले BE (Electrical) विषयमा स्नातक गरेको र सोही BE (Electrical) विषयको न्यूनतम् शैक्षिक योग्यतालाई आधार मानी Industrial Engineering and Management विषयको स्नातकोत्तर उपाधि प्राप्त गरेको देखिनुका अतिरिक्त सोही BE (Electrical) Engineering विषयलाई नै न्यूनतम् आधार मानी तल्लो पदमा प्रवेश गरी उक्त Industrial Engineering and Management विषयमा स्नातकोत्तर भएकै आधारमा निजले शैक्षिक योग्यताबापत ३ अङ्कसमेत प्राप्त गरी जम्मा ८७.०५ अङ्क प्राप्त गरेका र निवेदकले जम्मा ८६.४९ अङ्क प्राप्त गरेको देखिनाले बढुवाको योग्यता क्रममा निवेदक विपक्षी भन्दा अगाडि हुन् भन्ने कुरा नदेखिनुका साथै निवेदकको नेपाल विद्युत प्राधिकरण प्राविधिक सेवाको तह ११ निर्देशक (प्राविधिक) पदमा जेष्ठताको आधारमा बढुवा गरिसकेकाले निवेदकको मागबमोजिम रिट जारी हुने अवस्था नदेखिने ।

(प्रकरण नं.६)

 

निवेदकतर्फबाट :

प्रत्यर्थीतर्फबाट :

अबलम्बित नजीर :

सम्बद्ध कानून :

§  नेपाल विद्युत प्राधिकरण कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ को विनियम ५०, ५०(क)(२), (ख)(२), (५०)ग(१)(ख), ५१

 

आदेश

              न्या.ज्ञानेन्द्रबहादुर कार्की : नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ को धारा ३२, १०७(२) बमोजिम यस अदालतको असाधारण अधिकार क्षेत्रअन्तर्गत दायर हुन आएको प्रस्तुत रिट निवेदनको संक्षिप्त तथ्य एवं आदेश यस प्रकार छ : 

म निवेदक २०३९।११।१० को निर्णयानुसार अस्थायी तथा २०४०।५।१० को निर्णयानुसार तत्कालीन नेपाल विद्युत कर्पोरेशनको प्राविधिक सेवा तह ७ को पदमा स्थायी नियुक्ति पाई सेवामा प्रवेश गरेको  हुँ । विभिन्न मितिमा माथिल्ला पदहरूमा बढुवा हुँदै हाल सोही सेवाको तह १० को प्रबन्धकको पदमा कार्यरत् रहेको छु ।

             निवेदक कार्यरत् रहेको भन्दा माथिल्लो तहको तह ११ को निर्देशक पद संख्या ४ कार्य क्षमता मूल्याङ्कनको आधारमा बढुवा गरी पूर्ति गर्ने भनी २०६६।२।१८ मा बढुवा सूचना नं.२०६५/०६६प्रा.११ ब. २७ को बढुवाको सूचना प्रकाशित भएकोमा उक्त बढुवाको सूचनामा उल्लेख भएको तथा नेपाल विद्युत प्राधिकरण कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ मा व्यवस्था भएका शैक्षिक योग्यता तथा सेवा अवधिसमेत पुगेको कारणबाट म निवेदकले बढुवाको फारम भरी बुझाएको थिएँ । प्रत्यर्थी बढुवा सिफारिश समितिबाट २०६६।४।६ को गोरखापत्रमा बढुवाको लागि सिफारिश गरिएका कर्मचारीहरूको नामावली प्रकाशित गरिएकोमा निवेदकको नाम समावेश नभएकोले उक्त नामावलीमा चित्त नबुझी विनियमावलीको विनियम ५२ बमोजिम म्यादैभित्र प्रत्यर्थी पुनरालोकन समितिसमक्ष निवेदन गरेकोमा पुनरालोकन समितिबाट निवेदकको हकमा बढुवा सिफारिश समितिले सिफारिश गरेको नामावलीलाई यथावतै राख्ने  भनी २०६६।७।५ मा सूचना प्रकाशित गरिएको छ ।

प्रत्यर्थीहरूको उपरोक्त निर्णय, काम कारवाही र सूचनाहरूले निवेदकको नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ को धारा १२(३)(च),१३,१८,१९, नेपाल विद्युत प्राधिकरण कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ को विनियम ४३,४४,४६ समेतद्वारा प्रत्याभूत हक आघातीत भएको र प्रत्यर्थीहरूको काम, कारवाही, निर्णय र सूचनाहरू बदर गरी म निवेदकको हकको संरक्षण तथा प्रचलन गरी पाउने प्रभावकारी वैकल्पिक कानूनी उपचारको मार्ग नरहेकोले नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ को धारा ३२ र १०७(२) अन्तर्गत सम्मानित अदालतको असाधारण अधिकारक्षेत्र प्रयोग गरी अधिकार माग्न आएको छु । निवेदकलाई बढुवाको लागि सिफारिश नगर्ने गरी बढुवा सिफारिश समितिबाट मिति २०६६।४।५ मा भएको भनिएको निर्णय, २०६६।४।६ को गोरखापत्रमा प्रकाशित सूचना, बढुवा सिफारिश समितिको निर्णयलाई सदर गर्ने गरी पुनरालोकन समितिबाट भएको निर्णय २०६६।७।५ को गोरखा पत्रमा प्रकाशित सूचना, प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धरलाई बढुवा नियुक्ति दिई पदस्थापना गरिएमा सो नियुक्ति पदस्थापनालगायत सो सम्बन्धमा प्रत्यर्थीहरूबाट भए गरिएका टिप्पणी, आदेशलगायतका सम्पूर्ण काम कारवाहीहरू ऐ. उत्प्रेषणको आदेशद्वारा बदर गरी अधिक अङ्क पाउने निवेदकलाई बढुवा नियुक्ति दिनु दिलाउनु भन्ने परामादेशको आदेशलगायत अन्य जो चाहिने उपयुक्त आज्ञा आदेश वा पूर्जी प्रत्यर्थीहरूको नाममा जारी गरिपाऊँ ।

            विनियम २४ ले प्राधिकरणको सेवामा नियुक्त हुनको लागि अनुसूची ७ मा तोकिएको न्यूनतम् योग्यता हुन पर्ने व्यवस्था गरेको छ । अनुसूची ७ (ख) को ७ मा इलेक्ट्रिकल इन्जिनीयरिङ्ग समूह इलेक्ट्रिकल उपसमूहको तह ७ को पदमा नियुक्ति पाउनको लागि न्यूनतम् योग्यता इलेक्ट्रिकल इन्जिनीयरिङ्ग विषयमा स्नातक तह भनी तोकिएको छ । सोही योग्यताको आधारमा नै प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धर प्राधिकरणको सेवामा प्रवेश गर्नु भएको छ । बढुवाको लागि निजले Asian Institute of Technology थाईल्याण्डबाट Industrial Engineering and Management विषयमा हासिल गर्नु भएको स्नातकोत्तरको उपाधिलाई सम्बन्धित विषयभन्दा एक तहमाथिको अतिरिक्त योग्यताको रूपमा प्रस्तुत गर्नु भई प्रत्यर्थी बढुवा सिफारिश समितिले उक्त शैक्षिक योग्यतालाई सम्बन्धित विषयको एक तह माथिको अतिरिक्त शैक्षिक योग्यता मानी अङ्क प्रदान गरेको छ । निजले हासिल गर्नु भएको उक्त Industrial Engineering and Management लाई अनुसूची ७ मा सेवा प्रवेशको लागि आवश्यक योग्यताको रूपमा राखिएको छैन ।

            विनियम ५०(ग)(१) ले कार्यक्षमताको मूल्याङ्कन बढुवाको लागि शैक्षिक योग्यतावापत दिइने अङ्कको व्यवस्था गरेको छ । विनियम ५०(१)(ग)(ख) मा न्यूनतम शैक्षिक योग्यताभन्दा माथिको “सम्बन्धित विषयको” कुनै एक अतिरिक्त शैक्षिक योग्यतावापत अङ्क दिन सकिने व्यवस्था रहेको छ । इलेक्ट्रिकल इन्जिनीयरिङ्ग विषयमा स्नातक तहको शैक्षिक योग्यता सेवा प्रवेशको लागि चाहिने न्यूनतम शैक्षिक योग्यता भएपछि Industrial Engineering विषयको स्नातकोत्तर शैक्षिक योग्यता सम्बन्धित विषयको एक तहमाथिको शैक्षिक योग्यता हुन कदापि हुन सक्क्तैन ।

            तसर्थ, प्रत्यर्थीहरूको निर्णय र सूचनाहरू कार्यान्वयन गरी प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धरलाई बढुवा नियुक्ति दिएको अवस्थामा गैरकानूनी निर्णय र कार्यहरू क्रियाशील हुने, अधिक अङ्क प्राप्त गर्ने निवेदक बढुवाबाट बञ्चित भई निवेदकलाई अपूरणीय हानी नोक्सानी हुने र निवेदन पत्रको प्रयोजनमा नै प्रश्न उठ्न सक्ने भएकोले सम्मानित अदालतबाट निवेदनपत्रको अन्तिम किनारा नभएसम्म बढुवा नियुक्ति नदिनु नदिलाउनु, पदस्थापनालगायत नगर्नु नगराउनु, यथावस्थामा राख्नु भन्ने अन्तरिम आदेश सर्वोच्च अदालत नियमावली, २०४९ को नियम ४१ बमोजिम प्रत्यर्थीहरूको नाममा जारी गरिपाऊँ । समय व्यतीतको कारण निवेदन प्रयोजनहीन हुन सक्ने भएकोले निवेदन पत्रलाई ऐ.नियमावली, २०४९ को नियम ६३(ञ) बमोजिम अग्राधिकार प्रदान गरी सुनुवाई गरिपाऊँ भन्नेसमेत व्यहोराको मिति २०६६।७।८ को यस अदालतमा परेको रिट निवेदन ।

            यसमा के कसो भएको हो ? निवेदकको मागबमोजिमको आदेश किन जारी हुनु नपर्ने हो  आदेश जारी हुनु नपर्ने भए आधार कारण लिखित जवाफसाथ पेश गर्नु । साथै अन्तरिम आदेशको छलफलको लागि विपक्षीहरूलाई मिति २०६६।७।१६ को पेशीको सूचना दिई पेश गर्नु भन्ने मिति २०६६।७।९ मा यस अदालतबाट भएको आदेश र यसमा निवेदकले विपक्षी बनाएका एघारौं तहको बढुवाको लागि सिफारिश गरिएका कन्हैयाकुमार मानन्धर बढुवा सिफारिश समितिको मिति २०६६।४।५ को सिफारिश तथा मिति २०६६।७।१५ को निर्णयानुसार बढुवा भएको भन्ने मिति २०६६।७।१५ को पत्रबाट देखिई निज मिति २०६६।७।१५ देखि हाजिरसमेत भएको देखिँदा अन्तरिम आदेश जारी गरी रहनु परेन भन्नेमासमेत यस अदालतको संयुक्त इजलासबाट मिति २०६६।७।१६ मा भएको आदेश ।

नेपाल विद्युत प्राधिकरणले तह ११ प्राविधिक सेवाको निर्देशक पदमा रिक्त रहेका ४ वटा पदमा कार्यक्षमता मूल्याङ्कन पूर्ति गर्नको लागि बढुवा सूचना २०६५।०६६ प्रा.११ ब. २७ बाट आवेदन माग गरी आवेदन दिने सबै सम्भाव्य उम्मेदबारहरूले कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ को विनियम ५० बमोजिम प्राप्त गरेको अङ्कको आधारमा उपल्लो अङ्क प्राप्त गर्ने उम्मेदवारहरूलाई बढुवाको लागि सिफारिश गरी उक्त विनियमावलीको विनियम ५१ को प्रयोजनको लागि सिफारिश भएका उम्मेदवारको प्राप्ताङ्कसमेत प्रकाशित गरिएको थियो । प्रकाशित नामावलीमा कन्हैयाकुमार मानन्धर ८७.०५ जय नारायण ठाकुर ८६.७९, सुरेन्द्र राजभण्डारी ८६.६१ र महेशप्रसाद आचार्य ८६.४९ तथा विपक्षी रिट निवेदक सुधिरप्रसाद सिँहको (तल्लो पदका लागि प्रतिवर्ष ०.५० का दरले ३.७१ र हालको पदको ५.८१ वर्षको २ का दरले ११.६२ अङ्क, शैक्षिक योग्यता वापत १५.३३ अङ्क, कार्य सम्पादन मूल्याङ्कन वापत प्राप्त गरेको अङ्कसमेत गणना गर्दा) जम्मा ८६.४९ अङ्क प्राप्त गर्नुभएकोले उहाँको नाम बढुवा सिफारिशमा नपरेको हुँदा रिट निवेदन खारेज गरिपाऊँ भन्ने व्यहोराको मिति २०६६।८।०९ मा नेपाल विद्युत प्राधिकरण, केन्द्रीय कार्यालय, ऐ.का सञ्चालक समितिको तर्फबाट अख्तियार प्राप्त ऐ।का कार्यकारी निर्देशक दिपकप्रसाद उपाध्याय, ऐ. को बढुवा सिफारिश समिति, ऐ.का पुनरालोकन समितिको तर्फबाट अधिकारप्राप्त ऐ.को अनुसन्धान विभागका निर्देशक ईश्वरीप्रसाद खतिवडासमेतको यस अदालतमा परेको लिखित जवाफ ।

            नेपाल विद्युत प्राधिकरणले तह ११ प्राविधिक सेवाको निर्देशक पदमा रिक्त रहेको ४ वटा पदमा कार्यक्षमता मूल्याङ्कनबाट पदपूर्ति गर्नको लागि बढुवा सूचना २०६५/०६६ प्रा.११ ब. २७ बाट आवेदन माग गरी आवेदन दिने सबै सम्भाव्य उम्मेदवारहरूले कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ को विनियम ५० बमोजिम प्राप्त गरेको अङ्कको आधारमा उपल्लो अङ्क प्राप्त गर्ने उम्मेदवारहरूलाई बढुवाको लागि सिफारिश गरी उक्त विनियमावलीको विनियम ५१ को प्रयोजनको लागि सिफारिश भएका उम्मेदवारको प्राप्ताङ्कसमेत प्रकाशित गरिएको रहेछ । प्रकाशित नामावलीमा प्रत्यर्थी म कन्हैयाकुमार मानन्धर ८७.०५ अङ्क, जय नारायण ठाकुर ८६.७९ , सुरेन्द्र राजभण्डारी ८६.६१ र महेशप्रसाद आचार्य ८६.६१ अङ्क, तथा निज विपक्षी सुधिरप्रसाद सिँहले सबैभन्दा कम ८६.४९ अङ्क, प्राप्त गर्नुभएको र उहाँको नाम बढुवा सिफारिशमा नपरेको व्यहोरा निवेदन गर्दछु ।

            प्रत्यर्थीले उल्लेख गर्नु भए जस्तो मैले प्राप्त गरेको स्नातकोत्तरको प्रमाणपत्र Industrial Engineering को उपाधि जुन नेपाल इन्जिनीयरिङ्ग सेवा गठन समूह तथा श्रेणी विभाजन र नियुक्ति नियमहरू, २०५१ को अनुसूची १(४) अनुसार Mechanical Engineering अन्तर्गत राखिएको भनिएको उपाधि र मैले प्राप्त गरेको Industrial Engineering and Management को उपाधि सर्वथा अलग अलग उपाधिहरू हुन् । तसर्थ मैले स्नातकोत्तर गरी प्राप्त गरेको Industrial Engineering  and Management को उपाधि Industrial Engineering/Mechanical Engineering को उपाधि होइन । मैले प्राप्त गरेको  Industrial Engineering and Management को उपाधिलाई तोडमोड गरी सिर्फ Industrial Engineering भनी सो उपाधिलाई जवर्जस्ती Mechanical Engineering सँग जोडेर प्रत्यर्थीले गलत पुष्ट्यार्इं गर्न खोजेका छन् र अदालतलाईसमेत झुक्यानमा पार्ने कोशिस गरेका छन् ।

            सेवा प्रवेश गर्न चाहिने न्यूनतम् शैक्षिक योग्यता Electrical Engineering विषयमा मैले १९८३ मा स्नातक गरी सोही न्यूनतम् शैक्षिक योग्यताको आधारमा प्राधिकरणको सेवामा सोही वर्ष प्रवेश गरेको  थिएँ । त्यसको लगत्तै शैक्षिक सत्र १९८४/८५ मा मैले AIT बाट Industrial Engineering and Management मा स्नातकोत्तरको उपाधि प्राप्त गरेको थिएँ । प्रत्यर्थीले तोडमोड गरी भने जस्तै  Industrial Engineering/Mechanical Engineering मा स्नातक गरेका व्यक्तिले मात्र Industrial Engineering and Management को स्नातकोत्तर उपाधि प्राप्त गर्न सक्ने भए मैले B.E.(Electrical) को सट्टा B.E.(Mechanical) अथवा B.E.(Industrial) गरेका हुनुपर्थ्यो ।

            उपरोक्त तथ्यहरूको आधारमा ने.वि.प्रा.को सेवा प्रवेशको लागि चाहिने शैक्षिक योग्यता B.E.(Electrical) को उपाधि  AIT  मा स्नातकोत्तर गर्न निर्धारित न्यूनतम् शैक्षिक योग्यता कायम भएर नै मलाई उक्त संस्थाबाट Industrial Engineering and Management मा स्नातकोत्तरको उपाधि प्रदान गरिएको हो ।

            तसर्थ, विपक्षी सुधिरप्रसाद सिँहको रिट निवेदन दावी विनियम विपरीत भएको र पुनरालोकन समितिबाटसमेत छानबिन गरी बढुवा भएकाहरूको यकीन अङ्कसमेत प्रकाशित गरी निजले प्राप्त गरेको ८६.४९ अङ्कभन्दा म प्रत्यर्थीले प्राप्त गरेको ८७.०५ अङ्क बढी भएको र मैले हासिल गरेको उपाधि सम्बन्धित विषयकै भएको हुँदा निजको दावी पुग्न नसक्ने हुनाले रिट खारेज गरी न्याय पाऊँ भन्ने विपक्षी कन्हैयाकुमार मानन्धरको मिति २०६६।०८।२९ मा यस अदालतमा परेको लिखित जवाफ ।

नियमबमोजिम पेशी सूचीमा चढी इजलाससमक्ष पेश हुन आएको प्रस्तुत रिट निवेदनमा रिट निवेदक तथा विपक्षीतर्फका उपस्थित विद्वान अधिवक्ताले प्रस्तुत गर्नुभएको बहससमेत सुनी रिट निवेदकको मागबमोजिमको उत्प्रेषण आदेश जारी हुने वा नहुने के रहेछ सोही विषयमा निर्णय दिनुपर्ने देखिन आयो ।

निर्णयतर्फ विचार गर्दा म निवेदकले कूल ८६.४९ अङ्क प्राप्त गरेको यथार्थता प्रत्यर्थी पुनरालोकन समितिको निर्णयबाट देखिन्छ । बढुवा गरिएका प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धरले ८७.०५ अङ्क प्राप्त गर्नुभएको प्रकाशित योग्यता क्रमबाट देखिएको छ । Asian Institute of Technology थाइल्याण्डबाट प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धरले प्राप्त गरेको Industrial Engineering and Management को विषय Mechanical Engineering हो । केवल संकाय मात्र मिलेको हो, Electrical Engineering होइन । तसर्थ निजलाई सो विषय माथिल्लो शैक्षिक योग्यता मानी नम्बर दिएको मिलेन । प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धरको असान्दर्भिक अतिरिक्त शैक्षिक योग्यताबापत विनियमबमोजिम दिन नमिल्नेमा दिइएको अङ्क ३ कटाउँदा ८४.०५ हुने भई निजको भन्दा म निवेदकको २.४४ अङ्क अधिक भई निवेदकको बढुवा हुने निर्विवाद रहेकोले निज कन्हैयाकुमार मानन्धरलाई नियुक्ति गर्ने गरी भएका गरिएका टिप्पणी, आदेशलगायतका निर्णय र पत्रहरू उत्प्रेषणको आदेशद्वारा बदर गरी अधिक अङ्क ल्याउने निवेदकलाई नियुक्ति गर्न परमादेशको आदेशसमेत जारी गरिपाऊँ भन्ने रिट निवेदन दायर गरेको देखिन्छ ।

नेपाल विद्युत प्राधिकरणले तह ११ प्राविधिक सेवाको निर्देशक पदमा रिक्त रहेका ४ वटा पदमा कार्यक्षमता मूल्याङ्कनद्वारा पूर्ति गर्नको लागि उत्कृष्ट अङ्क प्राप्त गर्ने उम्मेदवारहरूलाई बढुवाको लागि सिफारिश गरी प्राप्ताङ्कसमेत प्रकाशित गरेको र प्रकाशित नामावलीमा क्रमशः कन्हैयाकुमार मानन्धरको ८७.०५ अङ्क, जयनारायण ठाकुरको ८६.७९ अङ्क, सुरेन्द्र राजभण्डारीको ८६.६१ अङ्क र महेशप्रसाद आचार्यको ८६.४९ अङ्क प्रकाशित गरेको तथा विपक्षी निवेदक सुधिरप्रसाद सिँहले जम्मा ८६.४९ अङ्क प्राप्त गर्नुभएको र उत्कृष्ट अङ्क प्राप्त गर्ने कन्हैयाकुमार मानन्धरले प्राप्त गरेको ८७.०५ अङ्कमध्ये निजले अतिरिक्त शैक्षिक योग्यताबापत ३ अङ्क प्राप्त गरेका छन् । सो अङ्क निजले Industrial Engineering and Management मा हासिल गरेको स्नातकोत्तरबापत प्राप्त गरेको देखिन्छ । निवेदकले दावी लिए जस्तै कन्हैयाकुमार मानन्धरले प्राप्त गरेको अतिरिक्त शैक्षिक योग्यता Mechanical Engineering अन्तर्गतको नभै Electrical Engineering कै भएको हुनाले अतिरिक्त शैक्षिक योग्यताबापत पाएको ३ अङ्क कानूनबमोजिम नै भएको हुँदा रिट निवेदन खारेज गरिपाऊँ भन्ने लिखित जवाफ रहेको पाइन्छ । मिसिल संलग्न रिट निवेदन र लिखित जवाफसमेतको आधरमा निम्न प्रश्नमा केन्द्रीत भई विवेचना गर्नुपर्ने देखिन आउँछ ।

 

विवेचना गरिने प्रश्नहरू

१) विपक्षीलाई नियुक्ति गर्ने गरी बढुवा सिफारिश समितिबाट भएको सिफारिश निर्णय सदर गर्ने गरी पुनरालोकन समितिबाट भएको निर्णय खारेज हुनुपर्ने हो वा होइन ।

२) Industrial Engineering and Management को विषय Electrical Engineering विषयअन्तर्गत पर्ने हो वा होइन ?

३) निवेदकको मागबमोजिमको आदेश जारी हुनु पर्ने हो होइन ?

 

२. नेपाल विद्युत प्राधिकरण कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ को विनियम ५० मा प्राप्त गरेको अङ्कको आधारमा माथिल्लो अङ्क प्राप्त गर्ने उम्मेदवारहरूलाई बढुवाको लागि सिफारिश गरी उक्त विनियमावलीको विनियम ५१ को प्रयोजनको लागि सिफारिश भएका उम्मेदवारको प्राप्ताङ्कसमेत प्रकाशित भई प्रकाशित नामावलीमा प्रत्यर्थी कन्हैयाकुमार मानन्धरले ८७.०५ अङ्क, जयनारायण ठाकुर  ८६.७९ अङ्क, सुरेन्द्र राजभण्डारीले ८६.६१ र महेशप्रसाद आचार्यले ८६.६१ अङ्क प्राप्त गरेको देखिएको हुनाले नेपाल विद्युत प्राधिकरणको रिक्त रहेको ४ वटा पदमा उहाँहरूलाई बढुवा सिफारिश समितिले सिफारिश गरेको देखिन्छ ।

३. रिट निवेदक सुधिरप्रसाद सिंहले (तल्लो पदको ७.४२ वर्षको प्रतिवर्ष ०.५० का दरले ३.७१ अङ्क र हालको पदको ५.८१ वर्षको २.० का दरले ११.६२ अङ्क गरी) जेष्ठता कार्यअनुभवबापत १५.३३ र वर्गीकृत क्षेत्रमा काम गरेबापत प्राप्त गरेको अङ्कसमेत गणना गर्दा निजले जम्मा ८६.४९ अङ्क प्राप्त गरेको देखिन्छ । निजले प्राप्त गरेको अङ्क बढुवा सिफारिशमा परेका योग्यता क्रमको अन्तिम उम्मेद्वार महेशप्रसाद आचार्यले प्राप्त गरेको ८६.६१ अङ्कभन्दा कम भएको हुनाले निवेदक सुधिरप्रसाद सिँहको नाम बढुवा सिफारिश समितिमा नपरेको भन्ने कुरा रिट निवेदन तथा लिखित जवाफबाटसमेत पुष्टि भएको पाइन्छ ।

४. विद्युत विनियमावली, २०६२ को विनियम ५० को (क)(२) मा कार्य सम्पादन मूल्याङ्कन प्रयोजनको लागि अङ्क गणना गर्दा बढुवाको लागि सम्भाव्य उम्मेदवार हुन जति वर्षको सेवाअवधि आवश्यक पर्ने हो, पछिल्लो त्यति वर्षको कार्यसम्पादन मूल्याङ्कन अङ्कको औसतबाट हिसाब गरिनेछ भन्ने व्यवस्था रहेको, त्यसैगरी ५०(ख)(२) मा हाल बहाल रहेको भन्दा एकतहमुनिको पदमा काम गरेको कर्मचारीलाई प्रत्येक वर्षको लागि आधा अङ्क (०.५) का दरले उपविनियम (१) बमोजिमको अङ्कमा नबढ्ने गरी बढीमा ५ अङ्क दिइने छ  भन्ने व्यवस्था र (ग) मा शैक्षिक योग्यताबापत दिइने अङ्कमा (५०)ग(१)(ख) मा न्यूनतम् शैक्षिक योग्यताभन्दा माथिको सम्बन्धित विषयको कुनै एक अतिरिक्त शैक्षिक योग्यताबापत प्रथम श्रेणीको ३ अङ्क दिने, तथा विनियम ५१(१) मा बढुवा हुने कर्मचारीको योग्यताक्रम सूची प्राप्ताङ्कसहित प्रकाशित गरिनेछ भन्ने कानूनी व्यवस्था रहेको देखिन्छ ।

५. योग्यता प्रणालीले सबैलाई समानरूपमा हेर्दछ । कसैलाई भेदभाव गर्दैन । योग्यता प्रणालीले सबै योग्यताको कदर गर्दै उत्कृष्टलाई छनौट गर्दछ । नेपाल विद्युत प्राधिकरण कर्मचारी सेवा विनियमावली, २०६२ समेत योग्यताका आधारमा पदस्थापना र बढुवा गर्न बनाइएको कानूनी दस्तावेज रहेको भन्ने देखिनाले सोही विनियमावली अनुसार बढी अङ्क ल्याउने विपक्षी कन्हैयाकुमार मानन्धरको बढुवा भएको कुरालाई अन्यथा भन्न मिल्न सकिने अवस्था देखिएन ।

            ६. जुन योग्यताका आधारमा विपक्षी नियुक्ति भई आएका हुन् सो योग्यता नै उक्त Electrical Engineering संग मिल्ने विषय हैन भनी रिट निवेदकले दावी लिएको सन्दर्भमा विपक्षी कन्हैयाकुमार मानन्धरले BE (Electrical) विषयमा स्नातक गरेको र सोही BE (Electrical) विषयको न्यूनतम् शैक्षिक योग्यतालाई आधार मानी Industrial Engineering and Management विषयको स्नातकोत्तर उपाधि प्राप्त गरेको देखिनुका अतिरिक्त सोही BE (Electrical) Engineering विषयलाई नै न्यूनतम् आधार मानी विपक्षी कन्हैयाकुमार मानन्धर तल्लो पदमा प्रवेश गरेको देखिन्छ । यसरी उक्त Industrial Engineering and Management विषयमा विपक्षी कन्हैयाकुमार मानन्धरको स्नातकोत्तर भएकै आधारमा निजले शैक्षिक योग्यताबापत ३ अङ्कसमेत प्राप्त गरी जम्मा ८७.०५ अङ्क प्राप्त गरेका र यी निवेदकले जम्मा ८६.४९ अङ्क प्राप्त गरेको देखिनाले बढुवाको योग्यता क्रममा निवेदक सुधिरप्रसाद सिँह विपक्षी कन्हैयाकुमार मानन्धरभन्दा अगाडि हुन् भन्ने कुरा देखिन आएन । त्यसका अतिरिक्त यी रिट निवेदक सुधिरप्रसाद सिँहको मिति २०६६।१२।१० मा नेपाल विद्युत प्राधिकरण प्राविधिक सेवाको तह ११ निर्देशक (प्राविधिक) पदमा जेष्ठताको आधारमा बढुवा गरिसकेको कुरा मिसिल संलग्न विद्युत प्राधिकरणको मिति २०६७।३।७ को पत्र संख्याः २०६६।०६७ (बढुवा) के.क.प्र.शा.च.नं. ७४६२ को रिट निवेदक सुधिरप्रसाद सिँहलाई दिएको बढुवा पत्रको प्रतिलिपि रहेको देखिएकाले निवेदकको मागबमोजिम रिट जारी हुने अवस्थाको पुष्टी हुने देखिएन ।

७. अतः माथिको विवेचनाका आधारमा रिट निवेदनको कुनै औचित्य नहुनुका अतिरिक्त निवेदकको कुनै पनि संवैधानिक वा कानूनी हक हनन् नभएको हुनाले रिट जारी हुने अवस्था देखिएन । प्रस्तुत रिट निवेदन खारेज हुने ठहर्छ । दायरीको लगत कट्टा गरी मिसिल नियमानुसार गरी पठाईदिनू ।

 

उक्त रायमा सहमत छु ।

न्या.सुशीला कार्की

 

इति संवत् २०७० असार १६ गते रोज १ शुभम् ........

 

इजलास अधिकृत – शकुन्तला कार्की