निर्णय नं. ८७९१ - उत्प्रेषणयुक्त परमादेश

ने.का.प. २०६९,            अङ्क ३

निर्णय नं. ८७९१

 

सर्वोच्च अदालत, संयुक्त इजल।स

माननीय न्यायाधीश श्री ताहिर अली अन्सारी

माननीय न्यायाधीश प्रा.डा.श्री भरतबहादुर कार्की

२०६७-WO-१२२७

आदेश मितिः २०६८।१२।१५।४

विषयः— उत्प्रेषणयुक्त परमादेश ।

निवेदकः जिल्ला सप्तरी, गा.वि.स.रायपुर वार्ड नं. १ बस्ने कामेश्वर यादव समेत

विरुद्ध

विपक्षीः सप्तरी जिल्ला अदालत समेत

 

§  यातायात बन्द भएको भनी बार इकाईबाट सिफारिश पत्र साथ राखी गुज्रेको तारिख थामी पाऊँ भनी अदालतमा दिएको निवेदन तथा सिफारिश पत्रलाई कानूनअनुकूलको अधिकृत निकायले दिएको सिफारिश भन्न नमिल्ने ।

(प्रकरण नं.७)

§  तत्काल पेश नगरी पछि आएर पेश गरेको गा.वि.स.को सिफारिशलाई मान्यता दिन नमिल्ने ।

(प्रकरण नं.८)

§  वारेसले झूठा व्यहोरा देखाई अ.वं. ५९ नं एवं अ.वं. ६२(५) नं. बमोजिमको तारिख थाम्न पाउने सुविधा लिई गुज्रेको तारिख थमाएको कारवाही कानूनबमोजिम नभएको अवस्थामा झूठा व्यहोराको अनधिकृत सिफारिशको आधारमा गरेको आदेशलाई कानूनअनुरूप मान्न नमिल्ने ।

(प्रकरण नं.९)

 

निवेदकको तर्फबाटः विद्वान अधिवक्ता सुरेशकुमार कार्की

विपक्षी तर्फबाटः विद्वान अधिवक्ता विष्णुप्रसाद शर्मा

अवलम्बित नजीरः

सम्बद्ध कानूनः

§  अ.वं.१७, ६२(५) एवं ५९ नं

 

आदेश

            न्या.ताहिर अली अन्सारीः नेपालको अन्तरिम संविधान, २०६३ को धारा ३२।१०७(२) बमोजिम यस अदालतको असाधारण अधिकारक्षेत्र अन्तर्गत पर्न आएको प्रस्तुत निवेदनको संक्षिप्त तथ्य एवं आदेश यस प्रकार रहेको छः—

            विपक्षी लक्षण यादव समेतले हामी समेत उपर सप्तरी जिल्ला अदालतमा मिति २०६५।६।३० मा कुटपीट मुद्दा दायर गर्नु भएको थियो । उक्त मुद्दामा मिति २०६५।१०।१९ मा संयुक्त रुपमा प्रतिउत्तर पेश गरी मुद्दा विचाराधीन अवस्थामा छ । उक्त मुद्दामा विपक्षीहरूको तर्फबाट जिल्ला सप्तरी गा.वि.स. रायपुर वार्ड नं. १ बस्ने बभोली मण्डल वारेस बसेको र प्रतिवादीहरूको तर्फबाट प्रतिवादी मध्येको म चन्दन लाल यादव वारेस भई मुद्दाको पुर्पक्ष भइरहेको अवस्था थियो । अदालतबाट मिति २०६६ साल भाद्र १५ गतेका दिन उक्त मुद्दाका वादी प्रतिवादीका तर्फबाट रहेका वारेसहरू उपस्थित भएपछि मिति २०६६ साल असोज २५ गतेका दिन दुवै थरी वारेसहरूलाई साधारण तारिख तोकिएको थियो । सो तारिखमा वादीका वारेस वमभोली मण्डलले तारिख गुजारेको र हामी प्रतिवादीलाई मिति २०६६ साल कात्तिक १८ गतेको साधारण तारिख तोकिएको थियो । यसरी मिति २०६६ साल कार्तिेक १८ गतेका दिनसम्म पनि वादीले तारिख थाम्न नआएपछि सो दिन प्रतिवादीलाई मिति २०६६ साल मंसिर २ गतेका तारिख तोकिएको थियो ।

            सप्तरी जिल्ला अदालतमा विचाराधीन रहेको उक्त मुद्दामा वादीका वारेस बमभोली मण्डलले मिति २०६६ साल असोज २५ गतेका दिनबाट तारिख गुजारी बसेको भएपनि निजले सोही दिन वादी पाँचु खंग भएको लुटपीट मुद्दामा प्रतिवादीको वारेसको हैसियतले उपस्थित भई तारिख लिएका रहेछन् । त्यसै गरी सोको भोलि पल्ट मिति २०६६ साल कात्तिक २६ गतेका दिन वादी रामेश्वर यादव र प्रतिवादी वौनीदेवी यादव समेत भएको मुद्दामा वादीको वारेसको हैसियतले निजले तारिख लिएको अवस्था विद्यमान रहेको छ । मिति २०६६ साल असोज २५ गते देखि २०६६ साल कात्तिक ३ गतेसम्म ट्राफिक प्रहरी कार्यालय, राजविराजको एरियाभित्र पर्ने राजविराज नगरपालिका र अन्य आसपास एरियामा कुनै पनि यातायात संघ वा मजदुर संघ संगठनको हडताल/बाटो अवरोध रेकर्डमा नदेखिएको भनी मिति २०६६।८।९ गतेका दिन च.नं. ६९ को सिफारिशलाई नमूना गा.वि.स. को कार्यालय, रायपुरको मिति २०६६।९।२९ को सिफारिश पत्रले स्वीकार गरेको छ ।

            मिति २०६६।६।२५ गतेको गुज्रेको तारिख अ.वं. ५९ नं बमोजिम थामीपाऊँ भनी वादीका वारेस बमभोली मण्डलले मिति २०६६।७।२९ मा निवेदन दिएकोमा पहिले पनि पहिलो पटक २ दिनको गुज्रेको तारिख थामी सकेको र कानूनले थाम्ने अवधी बाँकी नहुँदा निज बमभोली मण्डलले मिति २०६६।७।२९ मा अर्को निवेदन दिई मिति २०६६।६।२५ गतेदेखि मिति २०६६।७।३ गतेसम्म यातायात बन्दको कारणले तोकिएको तारिखमा हाजीर हुन नसकेकोले अ.वं. ६२(५) नं. बमोजिम १० दिनभित्र हाजीर हुनुपर्नेमा विरामी परी कावु वाहिरको परिस्थिति परी गुज्रको तारिख अ.वं. ५९ नं बमोजिम थामी पाऊँ भनी पुनरावेदन अदालत वार एशोसियशनको सिफारिश पत्र सहित दिएको निवेदनमा स्रेस्तेदारबाट निवेदकको तारिख थाम्ने गरी आदेश भएको पाइन्छ ।

            निज वारेसले मिति २०६६।६।२५ गतेका दिन सप्तरी जिल्ला अदालतमा उपस्थित भई वादी पाँचु खंग र प्रतिवादी खुशीलाल खंग भएको लुटपीट मुद्दामा मिति २०६६।६।२५ गतेका दिन र सोको भोलि पल्ट मिति २०६६ साल कात्तिक २६ गतेका दिन पनि वादी रामेश्वर यादव र प्रतिवादी वौनीदेवी यादव भएको मुद्दामा पनि वारेसको हैसियतमा उपस्थित भई तारिख लिएकोबाट यातायात बन्द नभएको कुराको पुष्टि हुन्छ । मिति २०६६।६।२५ देखि २०६६।७।३ गते सम्म बाटो बन्द रहेको कुरा गरी पुनरावेदन अदालत वार एशोसियसन राजविराजको सिफारिश पत्रलाई आधार देखाई झूठा कुरा गरी ग्रुजी सकेको तारिख थमाइ पाउने निवेदन गरेको र सोको आधारमा भएको आदेश समेतको कामकारवाही बदर गरिपाऊँ भनी प्रतिवादीको तर्फबाट सप्तरी जिल्ला अदालतमा मिति २०६६।८।१२ गतेका दिन निवेदन गरेकोमा स्रेस्तेदारबाट भएको म्याद तारिख थाम्ने आदेश अ.वं. ६२(५) मा भएको कानूनी व्यवस्थाअनुसार कै देखिँदा बदर गर्न मिलेन, कानूनबमोजिम गर्नु भनी सप्तरी जिल्ला अदालतबाट मिति २०६६।९।२४ मा आदेश भयो ।

            स्रेस्तेदारको आदेश सदर गर्ने सप्तरी जिल्ला अदालतको मिति २०६६।९।२४ को आदेश तथा कामकारवाही बदर गरिपाऊँ भनी हामी निवेदकले अ.वं. १७ नं. बमोजिम पुनरावेदन अदालत, राजविराजमा निवेदन दिएकोमा पुनरावेदन अदालत वार एकाईको बन्दसम्बन्धी २०६६।७।२९ को पत्रलाई नमूना गाउँ विकास समितिको कार्यालय रायपुर सप्तरीको मिति २०६६।८।११ को पत्रबाट समेत सर्मथित भैरहेको स्थितिमा सप्तरी जिल्ला अदालतबाट मिति २०६६।९।२४ मा भएको आदेश परिर्वतन गर्नुपर्ने नदेखिँदा कानूनबमोजिम गर्नु भनी पुनरावेदन अदालत, राजविराजबाट मिति २०६६।११।१४ मा आदेश भयो ।

            सप्तरी जिल्ला अदालतमा विचाराधीन रहेको उक्त कुटपीट मुद्दामा वादीले मिति २०६६।६।२५ गतेका दिन तोकिपाएको तारिखमा उपस्थित भई तारिख लिनु पर्नेमा सो दिन वादीका वारेस उपस्थित भई अर्को मुद्दामा तारिख लिई प्रस्तुत मुद्दामा तारिख नलिई गुजारी बसेको र सो तारिख अ.वं. ६२(५) को कानूनी व्यवस्थाबमोजिम थामी पाउनका लागि कानूनी व्यवस्था बमोजिमको कानूनी निकाय गा.वि.स./नगरपालिका वा सरकारी अड्डाको कुनै निस्सा समेत पेश नगरी के कति कारणबाट बाटो बन्द भएको कारण समेत उल्लेख नभएको अनधिकृत निकाय वार एकाई राजविराजको सिफारिश पत्रको आधारमा तारिख थाम्ने गरेको कार्य अ.वं. ५९ नं. तथा अ.वं. ६२ को देहाय (५) को कानूनी व्यवस्थाको विपरीत भएकोले प्रस्तुत निवेदन साथ सम्मानीत अदालतसमक्ष उपस्थित भएका हौं ।

            अतः विपक्षी लक्षण यादव र राजाराम यादवले नियुक्त गरेको वारेस वमभोली मण्डलले मिति २०६६।६।२५ गतेका दिन तोकिएको तारिख जानी जानी गुजारेको र अ.वं. ५९ नं बमोजिम गुज्रेको म्याद तारिख थमाउने समय समेत व्यतित भई सकेको र अ.वं. ६२(५) बमोजिमको सुविधा दिन नमिल्ने प्रमाणबाट पुष्टि भइरहेको कुरालाई पन्छाएर वादीको तारिख थाम्ने गरी आदेश गरी हामी प्रतिवादीहरूले अ.वं. १८५ को देहाय २ बमोजिम वादीको दावीबाट उन्मुक्ति पाउने अर्थात् मुद्दा डिसमिस भै मुद्दाबाट फुर्सद पाउने कानूनी अधिकारमा आघात पुग्ने गरी सप्तरी जिल्ला अदालतका स्रेस्तेदारले गरेको मिति २०६६।७।२९ गतेको आदेशलाई सदर गर्ने गरेको सप्तरी जिल्ला अदालतको मिति २०६६।९।२४ को आदेशलाई सदर गर्ने गरी पुनरावेदन अदालत, राजविराजको मिति २०६६।११।१४ गतेको आदेश उत्प्रेषणको आदेशद्वारा बदर गरी विपक्षी वादीको तर्फबाट लिएको तारिख टुटाई उल्लिखित मुद्दाको निर्णय गर्नु गर्न लगाउनु भनी सप्तरी जिल्ला अदालतको नाउँमा परमादेशको आदेश समेत जारी गरिपाऊँ भन्ने समेत व्यहोराको निवेदन मागदावी ।

            यसमा के कसो भएको हो ? निवेदकको माग बमोजिमको आदेश किन जारी हुन नपर्ने हो ? यो आदेशप्राप्त भएका मितिले बाटाका म्याद बाहेक १५ दिनभित्र लिखित जवाफसहित उपस्थिती हुनु भनी विपक्षीहरूलाई सूचना पठाई लिखित जवाफ आएपछि वा अवधि नाघेपछि नियमानुसार पेश गर्नु भन्ने यस अदालतको मिति २०६७।३।२ को आदेश ।

            मुलुकी ऐन, अ.वं. ६२(५) मा भएको कानूनी व्यवस्था बमोजिम गा.वि.स. एवं पुनरावेदन अदालत वार इकाई समेतले यातायात बन्दको सिफारिश समेतका आधार प्रमाणबाट तारिख थामी मुद्दा पुर्पक्ष भई रहेकोमा दुबै पक्ष सम्मिलित भई सबूद प्रमाणको आधारमा न्याय अन्याय छुट्याई दावी पुग्ने नपुग्ने विषयमा सप्तरी जिल्ला अदालतबाट फैसला गर्न बाँकी नै छ । त्यसकारण तारिखका सम्बन्धमा अत्तो थापी विपक्षी निवेदकले दायर गरेको प्रस्तुत निवेदन दुराशय भावनाबाट दिएको हुँदा खारेज गरिपाऊँ भन्ने समेत व्यहोराको विपक्षी मध्येको लक्षण यादव र राजलाल यादवले संयुक्त रुपमा दिएको लिखित जवाफ ।

            गुज्रेको तारिख थामी पाऊँ भनी पुनरावेदन वार इकाईको पत्रसाथ वादीको वारेस बमभोली मण्डलले दिएको निवेदनमा निवेदकले पुनरावेदन वारको सिफारिश सहितको निवेदनमा अ.वं. ६२(५) बमोजिम म्याद तारिख थामी पुनः अ.वं. ५९ नं. बमोजिम दोस्रो पटक २८ दिन मध्ये २५ दिनको गुज्रेको तारिख थाम्ने गरी स्रेस्तेदारबाट मिति २०६६।७।२९ मा आदेश भयो ।

            स्रेस्तेदारबाट मिति २०६६।७।२९ मा भएको आदेश वेरीतको भएकोले बदर गरिपाऊँ भनी चन्दनलाल यादवले मिति २०६६।८।२२ मा दिएको निवेदनमा स्रेस्तेदारबाट म्याद तारिख थाम्ने गरी भएको मिति २०६६।७।२९ को आदेश अ.वं. ६२(५) मा भएको कानूनी व्यवस्थाअनुसारकै देखिँदा बदर गर्न मिलेन, कानूनबमोजिम गर्नु भनी सप्तरी जिल्ला अदालतबाट मिति २०६६।९।२४ मा आदेश भयो । वेरीतको आदेश बदर गरिपाऊँ भनी कामेश्वर यादवको वारेस भई आफ्नो हकमा समेत निज चन्दन लाल यादवले पुनरावेदन अदालत राजविराजमा अ.वं. १७ नं. बमोजिम निवेदन दिएकोमा पुनरावेदन अदालत वार एकाईको बन्द सम्बन्धी २०६६।७।२९ को पत्रलाई नमूना गाउँ विकास समितिको कार्यालय, रायपुर सप्तरीको मिति २०६६।८।११ को पत्रबाट समेत समर्थित भइरहेको परिप्रेक्ष्यमा सप्तरी जिल्ला अदालतबाट मिति २०६६।९।२४ मा भएको आदेश परिवर्तन गर्नुपर्ने नदेखिँदा कानूनबमोजिम गर्नु भनी पुनरावेदन अदालत राजविराजबाट मिति २०६६।११।१४ मा भएको आदेश कानूनअनुसार नै भएको हुँदा विपक्षी रिट निवेदकको माग अनुसारको आदेश जारी हुनुपर्ने होइन । रिट निवेदन खारेज गरिपाऊँ भन्ने समेत व्यहोराको सप्तरी जिल्ला अदालतको लिखित जवाफ ।

            नियमबमोजिम पेशी सूचीमा चढी इजलाससमक्ष पेश हुनआएको प्रस्तुत मुद्दामा निवेदकको तर्फबाट उपस्थित विद्वान अधिवक्ता श्री सुरेशकुमार कार्कीले वादी लक्षण यादव समेत विरुद्ध प्रतिवादी कामेश्वर यादव समेत भएको कुटपीट मुद्दा सप्तरी जिल्ला अदालतमा कारवाहीयुक्त अवस्थामा रही विपक्षी लक्षण यादव र राजाराम यादवको वारेस वमभोली मण्डललाई मिति २०६६।६।२५ गतेको तारिख तोकिएकोमा निजले अदालतमा उपस्थित भई अर्को मुद्दामा तारिख लिएको तर उक्त कुटपीट मुद्दामा उक्त दिनको तारिख नलिई गुजारेको र अ.वं. ५९ नं. बमोजिम गुज्रेको तारिख थमाउने समय समेत व्यतित भइसकेकोले अ.वं. ६२(५) नं. बमोजिमको सुविधा दिन नमिल्नेमा अनधिकृत निकाय अर्थात् वार एकाई राजविराजको सिफारिश पत्रको आधारमा तारिख थाम्ने गरी सप्तरी जिल्ला अदालतका स्रेस्तेदारबाट भएको मिति २०६६।७।२९ को आदेशलाई सदर गर्ने गरेको सप्तरी जिल्ला अदालतको मिति २०६६।९।२४ आदेश कानूनबमोजिम भएको भनी पुनरावेदन अदालत, राजविराजबाट भएको मिति २०६६।११।१४ को आदेश त्रुटिपूर्ण रहेकोले उक्त आदेशहरू बदर गर्ने गरी निवेदन माग बमोजिमको आदेश जारी गरियोस् भन्ने समेत व्यहोराको वहस प्रस्तुत गर्नुभयो ।

            विपक्षी लक्षण यादव समेतको तर्फबाट उपस्थित विद्वान अधिवक्ता श्री विष्णुप्रसाद शर्माले मिति २०६६।६।२५ देखि २०६६।७।३ गते सम्म विभिन्न संगठनले यातायात हडताल गरेका कारण वादी लक्षण यादव विरुद्ध प्रतिवादी कामेश्वर यादव समेत भएको कुटपीट मुद्दा सप्तरी जिल्ला अदालतमा कारवाहीको क्रममा लक्षण यादव समेतबाट नियुक्त गरिएका वारेस वमभोली मण्डलले तारिख लिन नसकी बन्द हडताल खुली कानूनले थमाउने म्यादभित्र तारिख थाम्ने निवेदन दिएको हो । यातायात बन्द भएको प्रमाण पुनरावेदन वार इकाई, राजविराजको पत्रको साथै गा.वि.स. कार्यालय, रायपुरको मिति २०६६।८।११ को पत्रले समेत प्रमाणित गरेको अवस्थामा तारिख थाम्ने गरी सप्तरी जिल्ला अदालतका स्रेस्तेदारबाट भएको मिति २०६६।७।२९ को आदेशलाई सदर गर्ने गरी जिल्ला अदालतबाट भएको मिति २०६६।९।२४ को आदेश कानूनअनुसार नै भएकोले सो आदेशलाई सदर गर्ने गरी पुनरावेदन अदालत, राजविराजबाट भएको मिति २०६६।११।१४ को आदेश कानूनबमोजिम भएकोले प्रस्तुत रिट निवेदन खारेज गरियोस् भन्ने समेत व्यहोराको बहस प्रस्तुत गर्नुभयो ।

            विद्वान कानून व्यवसायीहरूले गर्नु भएको बहस सुनी निवेदन सहितको मिसिल अध्ययन गरी हेर्दा निवेदन माग बमोजिमको आदेश जारी गर्ने मिल्ने हो, होइन ? सो सम्बन्धमा निर्णय दिनुपर्ने देखिन आयो ।

            २. निर्णयतर्फ विचार गर्दा वादी लक्षण यादव समेत विरुद्ध प्रतिवादी कामेश्वर यादव समेत भएको कुटपीट मुद्दा सप्तरी जिल्ला अदालतमा कारवाहीयुक्त अवस्थामा रहेकोमा वादी लक्षण यादव समेतको वारेस वमभोली मण्डलले मिति २०६६।६।२५ गतेको तारिख तोकी पाएकोमा मिति २०६६।६।२५ देखि २०६६।७।३ गतेसम्म यातायत बन्द भएकोले तोकिएको तारिखमा हाजीर हुन नसकेको भनी पुनरावेदन वार इकाई, राजविराजको सिफारिश पेश गरी मिति २०६६।७।२९ मा सप्तरी जिल्ला अदालतमा निवेदन दिई अ.वं. ६२(५) एवं ५९ नंं बमोजिम गुज्रेको तारिख थामी दिएको प्रमाणमा प्राप्त सक्कल मिसिलबाट देखिन्छ ।

            ३. उक्त मुद्दाको प्रतिवादी र प्रस्तुत रिट निवेदक कामेश्वर यादव समेतले सप्तरी जिल्ला अदालतको स्रेस्तेदारबाट लक्षण यादवको वारेस वमभोली मण्डलले मिति २०६६।६।२५ गतेको गुज्रेको तारिख थाम्ने गरी भएको मिति २०६६।७।२९ को आदेश वेरितको भएकोले बदर गरिपाऊँ भनी सप्तरी जिल्ला अदालतसमक्ष निवेदन दिएकोमा स्रेस्तेदारबाट तारिख थाम्ने गरी भएको आदेश अ.वं. ६२(५) नं. को कानूनी व्यवस्थाअनुसारको देखिँदा बदर गर्न मिलेन, कानूनबमोजिम गर्नु भनी सप्तरी जिल्ला अदालतबाट मिति २०६६।९।२४ मा आदेश भएको र सो उपर प्रतिवादी कामेश्वर यादव समेतले पुनरावेदन अदालत, राजविराजमा अ.वं. १७ नं. अनुसार निवेदन दिएकोमा पुनरावेदन वार इकाइको यातायात बन्दसम्बन्धी मिति २०६६।७।२९ को पत्रलाई गा.वि.स. को कार्यालय रायपुरको मिति २०६६।८।११ को पत्रबाट समेत सर्मथित भैरहेको देखिदा सप्तरी जिल्ला अदालतबाट मिति २०६६।९।२४ मा भएको आदेश परिर्वतन गर्नुपर्ने नदेखिँदा कानूनबमोजिम गर्नु भनी पुनरावेदन अदालत, राजविराजबाट मिति २०६६।११।१४ मा आदेश भएको मिसिलबाट देखिन आउँछ ।

            ४. यसरी सप्तरी जिल्ला अदालतले मिति २०६६।६।२५ देखि २०६६।७।३ सम्म यातायात बन्द रहेको कारण देखाई कुटपीट मुद्दाको वारेस बमभोली मण्डलले पुनरावेदन बार इकाईको सिफारिश पत्रको आधारमा मिति २०६६।६।२५ को गुज्रेको तारिख मिति २०६६।७।२९ मा थमाएको देखिन्छ । तर मिति २०६६।६।२५ को दिन यातायात बन्द रहेको वा यातायात बन्दको कारण कुटपीट मुद्दाको वारेस बमभोली मण्डल अदालतमा उपस्थित हुन नसकेको भन्ने कुरा निजकै आचरणबाट झूठा देखिएको छ । किनभने वादी रामेश्वर यादव विरुद्ध प्रतिवादी बौनीदेवी यादव समेत भएको सप्तरी जिल्ला अदालतमा विचाराधीन हकसाफी मुद्दामा रामेश्वर यादवका वारेस यिनै बमभोली मण्डलले अदालतबाट तोकिएको मिति २०६६।६।२६ गतेको तारिखमा हाजीर भई तारिख लिएको उक्त मुद्दाको तारिख भरपाईको प्रमाणित प्रतिलिपिबाट देखिन्छ । त्यसै गरी वादी पाँचु खंग खत्वे विरुद्ध प्रतिवादी खुशीलाल खंग खत्वे समेत भएको लुटपीट मुद्दामा प्रतिवादीको तर्फबाट निजै वमभोली मण्डलले सप्तरी जिल्ला अदालतमा उपस्थित भई मिति २०६६।६।२५ गतेको तारिख समेत लिएको देखिन्छ ।

            ५. यसरी वादी लक्षण यादव समेत विरुद्ध प्रतिवादी कामेश्वर यादव समेत भएको कुटपीट मुद्दामा मिति २०६६।६।२५ देखि २०६६।७।३ गतेसम्म यातायात बन्द भएकोले तोकिएको तारिखमा हाजीर हुन नसकेकोले गुज्रेको तारिख थामी पाऊँ भनी पुनरावेदन वार इकाई, राजविराजको सिफारिश पत्र पेश गरी निवेदन दिने लक्षण यादव समेतका वारेस वमभोली मण्डलले सोही दिन सोही सप्तरी जिल्ला अदालतमा विचाराधीन अर्कै लुटपीट मुद्दा र वादी रामेश्वर यादव विरुद्ध प्रतिवादी वौनी देवी यादव समेत भएको हक साफी मुद्दामा क्रमशः मिति २०६६।६।२५ गते र मिति २०६६।६।२६ गतेको तारिखमा रुजु हाजीर भएको र तारिख लिएको हुँदा सो समयमा यातायात बन्दको कारणबाट तिनै वारेस वमभोली मण्डलले यातायात बन्दको कारण यी निवेदकहरू प्रतिवादी भएको कुटपीट मुद्दामा उपस्थित हुन नसकेको र तारिख नलिएको भन्ने तथ्य पुष्टि हुनआउदैन ।

            ६. मुलुकी ऐन, अ.वं. को ६२(५) नं. हेर्दा “खोलो, पहिरो वा हिउँले बाटो बन्द भई वा कफ्र्यूको घोषण भएको वा अन्य कुनै व्यहोराले यातायातको साधन नचलेको कारणबाट वा भूकम्प आदि जस्ता दैवी प्रकोप परेको कारणबाट तारिखमा हाजीर हुनुपर्ने व्यक्ति हाजीर हुन नसकी तारिख गुज्रेकोमा सम्बन्धित गाउँ विकास समिति वा नगरपालिका वा सरकारी अड्डाबाट सो भएको व्यहोरा खुलाइएको निस्सा लिइ बाटो खुलेको वा यातायातको साधन चलेको वा दैवी परकोमा सो भएको मितिले बाटाको म्याद बाहेक दश दिनभित्र हाजीर भै निवेदन पत्र दिएमा म्याद तारिख थामी दिनुपर्छ” भन्ने कानूनी व्यवस्था रहेको देखिन्छ ।

            ७. उपरोक्त कानूनी व्यवस्था बमोजिम यातायातको साधन नचलेको कारणबाट तारिखमा हाजीर हुनुपर्ने व्यक्ति हाजीर हुन नसकी तारिख गुज्रेकोमा सम्बन्धित गा.वि.स. वा नगरपालिका वा सरकारी अड्डाबाट सो भएको व्यहोरा खुलाइएको निस्सा पेश गर्नुपर्नेमा विपक्षी लक्षण यादव समेतको वारेस बमभोली मण्डलले मिति २०६६।६।२५ देखि २०६६।७।३ गतेसम्म यातायात बन्द भएको भनी पुनरावेदन अदालत वार इकाईबाट मिति २०६६।७।२९ को सिफारिश पत्र साथ राखी गुज्रेको तारिख थामी पाऊँ भनी सप्तरी जिल्ला अदालतमा निवेदन दिएको हुँदा उक्त सिफारिश पत्रलाई कानून अनुकूलको अधिकृत निकायले दिएको सिफारिश भन्न मिल्ने देखिन आएन ।

            ८. वादी लक्षण यादव समेतको वारेस बमभोली मण्डलका तर्फबाट सप्तरी जिल्ला अदालतमा मिति २०६६।६।२५ देखि मिति २०६६।७।३ सम्म यातायात बन्दको कारण गुज्रेको तारिख थामी पाऊँ भनी पुनरावेदन वार एकाई, राजविराजको मिति २०६६।७।२९ को सिफारिश पत्र पेश गरी गुज्रेको तारिख थाम्ने गरी स्रेस्तादारबाट मिति २०६६।७।२९ मा आदेश भएपछि वादीको वारेस निज वमभोली मण्डलले मिति २०६६।६।२५ गतेदेखि मिति २०६६।७।३ गतेसम्म यातयात हडताल भएको भनी नमूना गाउँ विकास समितिको कार्यालय, रायपुरबाट मिति २०६६।८।११ को सिफारिश पत्र सप्तरी जिल्ला अदालतमा मिति २०६६।९।२४ को निवेदन साथ पेश गरेको देखिन्छ । तर निज वमभोली मण्डलले मिति २०६६।७।२९ मा तारिख थाम्न निवेदन दिँदा पुनरावेदन अदालत बार इकाईको सिफारिश पेश गरेको हो । पछि मिति २०६६।८।११ मा मात्र गा.वि.स.को सिफारिश पेश गरेको देखिन्छ । यसरी तत्काल पेश नगरी पछि आएर पेश गरेको गा.वि.स.को सिफारिशलाई मान्यता दिन मिलेन । त्यसै गरी पुनरावेदन अदालत, बार इकाईको सिफारिश पनि अ.वं. ६२(५) अनुसार अधिकारप्राप्त निकायले दिएको भन्न मिल्ने देखिएन ।

            ९. कुटपीट मुद्दाको वादी लक्षण यादव समेतको वारेस वमभोली मण्डलले झूठा व्यहोरा देखाई अ.वं. ५९ नं एवं अ.वं. ६२(५) नं. बमोजिमको तारिख थाम्न पाउने सुविधा लिइ मिति २०६६।६।२५ को गुज्रेको तारिख मिति २०६६।७।२९ मा थमाएको कारवाही कानूनबमोजिम भएको देखिन आएन । झूठा व्यहोराको अनधिकृत सिफारिशको आधारमा सप्तरी जिल्ला अदालतका स्रेस्तेदारले गरेको मिति २०६६।७।२९ को आदेशलाई सदर गर्ने गरी सप्तरी जिल्ला अदालतको मिति २०६६।९।२४ को आदेश एवं सो आदेशलाई सदर गर्ने गरी पुनरावेदन अदालत, राजविराजबाट भएको मिति २०६६।११।१४ को आदेश समेत कानूनअनुरूप भएको देखिन आएन ।

            १०. तसर्थ, विपक्षी लक्षण यादव समेत वादी र यीनै निवेदक प्रतिवादी भई चलेको कुटपीट मुद्दामा सप्तरी जिल्ला अदालतको स्रेस्तेदार, जिल्ला न्यायाधीश र पुनरावेदन अदालत, राजबिराजबाट क्रमशः २०६६।७।२९, २०६६।९।२४ र २०६६।११।१४ मा भएका आदेशहरू अ.वं. ६२(५) र ५९ नं. को त्रुटि गरी भएको देखिन आएकोले उत्प्रेषणको आदेशद्वारा बदर गरिएको छ । अब वादी लक्षण यादव समेत विरुद्ध प्रतिवादी कामेश्वर यादव समेत भएको कुटपीट मुद्दाको कारवाहीको क्रममा सप्तरी जिल्ला अदालतबाट वादी लक्षण यादव समेतको वारेस वमभोली मण्डललाई मिति २०६६।६।२५ मा तोकिएको तारिख गुज्रेकोले निजले लिई रहेको तारिख टुटाई दिई वादीले तारिख गुजारेको अवस्थामा गर्नुपर्ने कानूनबमोजिम अरु कारवाही, निर्णय गर्नु भनी सप्तरी जिल्ला अदालतको नाउँमा परमादेशको आदेश समेत जारी हुने ठहर्छ । दायरीको लगत कट्टा गरी मिसिल नियमानुसार गरी बुझाई दिनु ।

उक्त रायमा म सहमत छु ।

न्या.प्रा.डा.भरतबहादुर कार्की

इति संवत् २०६८ साल चैत १५ गते रोज ४ शुभम्

इजलास अधिकृतः— हरि कोइराला