निर्णय नं. ६८४३ - डांका

निर्णय नं. ६८४३     ने.का.प.२०५७       अङ्क १

 

संयुक्त इजलास

माननीय न्यायाधीश श्री केदारनाथ उपाध्याय

माननीय न्यायाधीश श्री हरिश्चन्द्रप्रसाद उपाध्याय

सम्वत् २०५३ सालको फौ.पू.नं. .. १४२८

फैसला मितिः २०५५।१२।८।२

 

मुद्दाः डांका ।

 

पुनरावेदक

प्रतिवादीः जिल्ला धनकुटा घोर्लिखर्क गाउँ विकास समिति वडा नं. ९ वस्ने कालू तामाङको छोरा हाल कारागार शाखा, धनकुटामा कैदमा रहेको गोपाल तामाङ

विरुद्ध

विपक्षी

वादीः जिल्ला धनकुटा घोर्लिखर्क गाउँ विकास समिति वडा नं. ८ वस्ने पंखबहादुर तामाङको जाहेरीले श्री ५ को सरकार

 

§  जाहेरवाला पंख बहादुर तामाङले र दिर्घमाया तामाङनीले समेत वारदात अवस्था बोलीबाट चिन्हेको प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई वारदातमा मौजूद रहेको  भनेपनि निजहरु र प्रतिवादी गोपाल  तामाङ बीच वैमनष्यता रहेको कारणले जाहेरवाला र निजको श्रीमतीको सो बकपत्रलाई सतर्कतासाथ मूल्याङ्कन गर्नु  पर्ने देखिन आउँछ । अन्य प्रतिवादीहरुले प्रतिवादी गोपाल तामाङले वारदात गर्न लगाएको भनी पोलेको भएपनि निज समेत वारदातमा उपस्थित रही डांका गरेको धनमाल वांडी खाएको भन्न नसकेको  डांका गरी धनमाल लूटने निजको प्रयोजन रहेको भन्ने देखिएन । साथै जाहेरवाला र निजको श्रीमतीद्वारा पूर्व वैमनष्यताको कारण पोल गरि जाहेरीमा वारदातमा प्रतिवादी गोपाल तामाङको नाम समावेश गरिनु र अनुसन्धानक्रममा सोही जाहेरीमा निर्भर गरी अरु प्रतिवादीहरुबाट प्रतिवादी गोपाल तामाङले अह्र्राएको भनी निजको संलग्नता देखाउने प्रकृतिको उपरोक्त कागज भए गरेको देखिए पनि प्रतिवादी गोपाल तामाङ वारदातमा  थियो भन्ने कुरा वा निजले डांका वारदात गर्न अह्राएको भन्ने जाहेरी र प्रतिवादीको पोलको व्यहोरा पृथक पृथक देखिन आउँछ । यस्तो जाहेरी बकपत्र र पोलमा परस्पर असँगति रहेको विवादास्पद प्रमाण र तथ्यहरुमा निर्भर गरी संदिग्ध र शंकाजनक स्थितिमा समेत प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई कसुरदार ठहराई शुरु र पुनरावेदन अदालत धनकुटा समेतले सजाय गरेको नमिलेकोले गल्ती  ठहर्छ । प्रतिवादी गोपाल तामाङले शंकाको सुविधा पाउने हुँदा निज प्रतिवादीले अभियोग दावीबाट फूर्सद पाउने ।

(प्र.नं. ३०)

 

पुनरावेदक प्रतिवादी तर्फबाटः विद्वान अधिवक्ता श्री सञ्जय श्रेष्ठ

विपक्षी वादी तर्फबाटः विद्वान उपन्यायाधिवक्ता श्री शरोज प्रसाद गौतम

अवलम्वित नजिरः ह

 

फैसला

      न्या.केदारनाथ उपाध्यायः पुनरावेदन अदालत, धनकुटाबाट भएको फैसला उपर पुनरावेदनको रुपमा यस अदालत समक्ष पेश हुन आएको प्रस्तुत मुद्दाको संक्षिप्त तथ्य र निर्णय यस प्रकार छ ।

      २.    मिति २०५१।५।११ गतेका दिन बेलूका हाम्रो परिवार सूतेको अवस्थामा रातको अं. ११ बजेको समयमा ७, ८ जना डांकाहरु आई कुटपिट गरी ढोका फोरी पसी काठको बाकस फोर्न लाग्दा गूहार भनि कराउँदा छिमेकिहरु समेत भइ घरमा आउँदा श्रीमतीले लगाएको गहना, अन्य धनमाल नगद कागज र काठको बाकस समेत नभएकोले डांकाहरु भागी गए तर्फ प्रहरी समेत भई खोजतलाश गर्दा फूटेको बाकस गहनालाठी फेला परेको र उक्त दिन डांका गर्नेहरुमा सनम तामाङ, गोपाल तामाङ, र सुनिल तामाङलाई लाइटको उज्यालो र बोलीवाट चिनेको र अन्य नचिनेका डांकाहरुसमेत भई रु.१,४२,२९५।- वरावरको धनमाल डांका गरी लगेकाले कारवाही गरी पाउँ भनि परेको पंख बहादुर तामाङको जाहेरी दरखास्त । 

      ३.    मिति २०५१।५।१२ गतेको घटनास्थल प्रकृती मुचुल्का ।

      ४.    मिति २०५१।५।१४ गतेको बरामदी मुचुल्का ।

५.    शेर बहादुर तामाङ र दीर्घमाया तामाङको घां जाचं केश  फाराम ।

६.    डांका गर्नुभन्दा २,३ दिन अगाडी घोर्लिखर्क गा. वि. स. वडा नं ९ वस्ने गोपाल तामाङसँग धरान १५ महादेव चोकमा भेट हुँदा उक्त ठाउँमा सुनिल तामाङ पनि वसेका रहेछन म पुगेपछि घरायसी कुरा गर्दा गर्दै कृष्णबहादुर गुरुङ, राजेश थापा र विजय कुमार राई पनि त्यहाँ आई पुगेपछि गोपाल तामाङले अस्ती पंख बहादुरलाई कुटपिट गर्न जांदा भेटिएन निजको वावुलाई मात्र कुटपिट गरियो त्यसको घरमा धेरै रुपैया र सून चांदी पनि छ त्यो मेरो सत्रु हो यस पटक डांका पनि गर्ने र कुटपिट पनि गर्नु । डांका गरी ल्याइसकेपछि वरावर बाडौंला कूटे वापत तिमीहरुलाई अरु पैसा थपी दिन्छू भनेपछि तिमी नगए हामी जादैंनौ भन्दा नडराउ म मिलाई हाल्छु भनेकाले म २०५१।५।११ गते दिनको २ वजे धरानबाट बसमा चढी हामी ६ जना हिलेमा उत्री जाहेरवालाको घरमा राती ११ वजे पुगी घरको मूल ढोका फोडी जाहेरवालाको श्रीमतीलाई कुटपिट गरी काठको बाकस झिकी लगी फोडी नगद र सून डांका गरी धरानतर्फ जांदै गर्दा भोलिपल्ट पक्राउ परेको हुँ । जाहेरवालाको घरबाट डांका गरी ल्याएको नगद रु.९०६२। म बाट वरामद भएको हो । केही रकम पक्राउ परेको अरु साथीहरुसँग पनि छ वरामद भएको बन्चरो चुप्पी समेत हामीले डांका गर्न लगेका सामान हुन म समेत ६ जनाले जाहेरवालाको घरमा डांका गरेका हौं भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सनम तामाङले जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनकुटामा गरेको साविति वयान ।

७.    मिति २०५१।५।११ गतेका दिन राती जाहेरवालाले घरमा सनम तामाङ विजय कुमार राई सुनिल तामाङ विशाल थापा मगर र म समेत ६ जना भई डांका गर्न गएका हौं डांका गर्नु भन्दा ३ दिन अगाडि गोपाल तामाङले म समेतलाई जाहेरवालाको घरमा जानु र जाहेरवाला समेतलाई कुटपिट गरी त्यसको घरमा भएको धन सम्पत्ति डांका गरी ल्याउनु सून र रुपैया वरावर बाडौंला निजलाई कूटे वापत म अरु पैसा दिन्छू कसैले पनि डराउनु पर्दैन मैले ठुला ठुला मानिसलाई चिनेको छु केहि पर्‍यो भने म मिलाउँछु भनेकोले म समेत भई खुकुरी चुप्पी समेत बोकी जाहेरवालाको घरमा गई जाहेरवाला समेतलाई कुटपिट गरी घर भित्र भएको बाकस निकाली बन्चरोले फोडी नगद र धनमाल समेत बोकी हिले वजार मुनि आई डांका गरेको रुपैया मध्येबाट राजेश मगरले हामी ५ जनालाई रु.३६०। दरले वांडे र अरु रुपैया निजैले र सनम तामाङले बोकेका थिए । हामी जाहेरवालाको घरमा डांका गरी धरान फर्कदै जांदा भेडेटारमा पक्राउ परेका हौं । म बाट भारु. ५०। दरको नोट थान १ र नेपाली विभिन्न दरको नोट समेत जम्मा रु.५९९। र सनम तामाङबाट रु.९०५२। विशाल थापाबाट रु.४६६। सुनिल तामाङबाट रु.४९०। नगद र अन्य डांका गर्न जांदा लगेको सामान समेत वरामद भएको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी कृष्ण गुरुङले जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनकुटामा गरेको साविति वयान ।

८.    मिति २०५१।५।११ गतेका दिन राती सनम तामाङ विजयकुमार राई, कृष्ण बहादुर गुरुङ विशाल थापा मगर राजेश थापा मगर समेतलाई गोपाल तामाङले जाहेरवालाको घरमा गई निजलाई कुटपिट गरी त्यसको घरमा सून चांदी रुपैया पैसा पनि छ सो डांका गरी ल्याउनु डांका गरी ल्याएको सून र नगद वरावर वांडौंला निजलाई कुटपिट गरेको अरु पैसा तिमीहरुलाई दिन्छू भनेकोले तिमि पनि जानु पर्छ भन्दा मेरो काम छ म जान पाउँदिन तिमीहरु डराउनु पर्दैन केहि पर्‍यो भने म छंदै छु भनेकोले म समेतका अन्य प्रतिवादीहरु समेत भई जाहेरवालाको घरमा गई जाहेरवाला समेतलाई कुटपिट गरी घरको ढोका फोडी भित्र भएको काठको बाकस निकाली सनम तामाङले बोकेको बन्चरोले बाकस फोडी त्यस भित्र भएको रुपैयाको पोकाहरु बोकी मुगा खोला भन्ने ठाउँमा आई पुगी राजेश थापा मगरले बोकेको रुपैयाको पोकाबाट हामीलाई रु.३६०। का दरले बांडी अरु रुपैयाको पोका राजेश थापाले र सनम तामाङले बोकेका थिए । त्यसपछि धरानतर्फ जांदै गर्दा प्रहरीले पक्राउ गरेका हुन वरामद भएको बन्चरो लाइट चुप्पी खुकुरी समेतका सामानहरु हामीले डांका गर्न जांदा लगेका सामानहरु र नगद समेत हामीले डांका गरेको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सुनिल तामाङले जिल्ला प्रहरी कार्यालय धनकुटामा गरेको साविति वयान कागज ।

९.    मिति २०५१।५।८ गते सनम तामाङ सुनिल तामाङ कृष्णबहादुर गुरुङ विजय कुमार राई राजेश थापा र गोपाल तामाङ सँग धरानमा भेट हुँदा गोपाल तामाङले अस्ती सुनिल तामाङ राजेश थापा सनम तामाङ समेत मेरो सत्रु पंखबहादुर तामाङको घरमा कुटेर आउन गएका  थियौं । निजलाई भेटिएन वावुलाई मात्र कुटपिट गरी आयौं त्यसको घरमा सुन चांदी धेरै छ । तपाइहरु गएर डांका गरी ल्याउनु होस डांका गरी ल्याएको रकम बांडौला निजलाई कूटे वापत बढी रुपैया दिउँला निजको घरमा जाने वाटो सनम सुनिल र राजेशले देखेका छन् । म यसपटक जान पाउँदिन भनेकाले हामी सवैले तपाई पनि जानु पर्छ भन्दा तपाइहरुलाई केहि पर्‍यो भने उकासी हाल्छु भनेकोले मिति २०५१।५।११ गते राती जाहेरवालाको घरमा डांका गर्न गइ जाहेरवाला समेतलाई कुटपिट गरी घरको ढोका फोडी निज भएको काठको बाकस निकाली सनमले बन्चरोले वासक फोडी बाकसमा भएको नगद रुपैयाको पोकाहरु राजेश र सनमले वोकि भागी फर्कदा मुगा खोला छेउको जंगलमा बसी राजेश थापाले मलाई रु.३६०। र नगदी एका मूठी डलर पनि दिए । त्यसपछि २ दिन त्यही जंगलमा बसी २०५१।५।१४ गते धरानतर्फ जांदै गर्दा भेडेटारमा पुगेपछि प्रहरीले पक्राउ गरेको हो । रु.४६६। नगद र खुकुरी व्याट्री म बाट वरामद भएको हो । म समेत ६ जनाले जाहेरवालाको घरमा डांका गरेको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी विशाल भन्ने कमलबहादुर थापा मगरले गरेको साविति वयान कागज ।

      १०.    जोहरवालाको घरमा डांका गर्न जानु भन्दा ३ दिन अगाडि म र कृणबहादुर गुरुङ विशाल थापा घर धरान फुटवल ग्राउण्डमा जांदा गोपाल तामाङ सुनिल तामाङ राजेश थापा मगर विशाल थापा मगर सोही ठाउँमा थिए । निजहरु सँग बसी गफ गर्दा गर्दै गोपाल तामाङले १०, १५ दिन अगाडि सुनिल राजेश, सनम र म समेत भई जाहेरवालाको वावुलाई कुटपिट गरी आयौं । जाहेरवाला पंख बहादुरलाई भेटिएन त्यसको घरमा धेरै सम्पत्ति छ तपाइहरु गई डांका गरी ल्याउनुहोस वरावर बाडौंला कूटे वापत तिमीहरुलाई बढी पैसा दिन्छू भन्दा मैले जान्न भन्दा अरुलाई भन्दा तलाई बढी पैसा दिउँला डराउनु पर्दैन केहि भए म छदै छु भनेकोले म समेतका साथीहरु भई मिति २०५१।५।११ गते राती खुकुरी चुप्पी बन्चरो समेत लिई जाहेरवालाको घरमा गई निजलाई समेत कुटपिट गरी घरको ढोका फोडी घर भित्र भएको काठको बाकस निकाली सनमले बन्चरोले हानी फोडी बाकसमा रहेको रुपैया पोका झिकी त्यहाबाट हिडी मुगाखोला छेउको जंगलमा पुगी रु.३६०। बांडी लिई उज्यालो नहुँदै राती नै बसबाट धरानतर्फ जांदै गर्दा भेडेटारमा पुगेपछि प्रहरीले पक्राउ गरेको हो  जाहेरीमा उल्लेखित विगो मध्ये मेरो भागमा रु.३६०। मात्र लिएको हो भन्ने प्रतिवादी विजय कुमार राइले प्रहरीमा गरेको साविति वयान कागज ।

११.    पक्राउमा परेका सनम तामाङ कृष्णबहादुर गुरुङ सुनिल तामाङ विशाल भन्ने कमल बहादुर थापा, विजय कुमार राई गोपाल तामाङ र फरार रहेका राजेश थापा मगर समेत ७ जनाले मिति २०५१।५।११ गते राती जाहेरवाला पंख बहादुर तामाङको घरमा डांका गरेका हुन भन्ने समेत मिति २०५१।६।१ गतेको वस्तुस्थिति मुचुल्का ।

१२.   संकलित सवूद प्रमाणका आधारहरुबाट मिति २०५१।५।११ गते राती अं. ११ वजेको समयमा जाहेरवालाको घर परिवारका मानिसहरु सुति निदाएको अवस्थामा प्रतिवादी मध्येका गोपाल तामाङका सल्लाह अनुसार सनम तामाङ, कृष्णबहादुर सुनिल तामाङ विशाल भन्ने कमल थापा मगर विजय कुमार राई र राजेश थापा मगर समेत भइ जाहेरवाला र निजको घर परिवार समेतलाई कुटपिट गरी विगो रु.१४,२२९५। वरावरको धनमाल डांका गरी लगी मुलुकी ऐन चोरीको ६ नं. को कसुर गरेको प्रमाणित हुन आएकोले राजेश थापा मगर वाहेकका गोपाल तामाङ सनम तामाङ कृष्ण बहादुर गुरुङ सुनिल तामाङ विशाल भन्ने कमल थापा मगर विजय कुमार राई समेतलाई चोरीको १४(४) नं. वमोजिम सजाय गरी पाउँ डांका गरी लगेको विगो रु.१,४२,२९५। बाट वरामद भएको सामनको मुल्य रु.२७,८५२। घटाई बांकि रु.१,१४,४४३। प्रतिवादीहरुबाट जाहेरवालालाई चोरीको १०(३) नं. वमोजिम दिलाई भराई पाउँ साथै राजेश थापा मगर विदेश भारत निवासी भएको हुँदा निज नेपाल भित्र पक्राउ परे निजका हकमा छुट्टै अभियोग पत्र दायर गरिने भन्ने समेत व्यहोराको जिल्ला सरकारी वकिल कार्यालय धनकुटाको मिति २०५१।६।९ गतेको अभियोग पत्र ।

१३.   मिति २०५१।५।८ गतेका दिन गोपाल तामाङ, राजेश थापा सनम तामाङ सुनिल तामाङसँग भेट हुँदा गोपाल तामाङले हामी ४ जनालाई धनकुटा घोर्लि खर्कको पंख बहादुरको घरमा पहिले तिमिले कुटेर मात्र आएको त्यसको घरमा निकै पैसा छ डांका गरेर अलिक मरमत पनि गरेर आऊ त्यो पैसा लिएर आएपछि म तिमीहरुलाई एकमुष्ट पच्चिस हजार रुपैया दिन्छू भनेकोले मिति २०५१।५।११ गते म राजेश थापा कृष्ण बहादुर गुरुङ सनम तामाङ सुनिल तामाङ विजय कुमार राई समेत ६ जना भै डांका गर्न जांदा धरान वसपार्कमा भेला भइ वसमा चढी हिलेमा ओर्लिएर पैदल हिडी डांका गर्नमा आ आफ्नो काम वांडफाड गरी राती ११ वजे जाहेरवालाको घरमा पुगी राजेश थापा र सुनिल तामाङ कोही आउँछ कि भनेर आंगनमा बसे । सनम र कृष्ण गुरुङले घरको ढोका फोडी तलामा चढेर म र विजय राईलाई समाउन दिए त्यसपछि घर पछाडि बांसघारीमा बसेर उक्त बाकस फुटाइ पैसाको पोको एउटै झोलामा हाली सनम तामाङले बोकेर पाख्रिवास भन्दा माथि आइ पुगेपछि पैसाको वांडफाड गर्दा मेरो भागमा ४६६। र अरुलाई ३६०। का दरले लिइ बांकि पैसा सनम तामाङले नै वोकि धरानतर्फ जान लाग्दा भेडेटारमा पूग्दा प्रहरीले पक्राउ गरेको हो जाहेरवालाको जाहेरी वमोजिमको नगद धनमाल हामीले डांका गरेको होइन वरामदी मुचुल्का वमोजिमको नगद रु.१०,७०२। मात्र हामीहरुले डांका गरी ल्याएको हो भन्ने समेत व्यहोराको विशाल भन्ने कमल बहादुर थापाले शुरु जिल्ला अदालतमा गरेको साविति वयान कागज ।

१४.   मिति २०५१।५।११ गते भन्दा २०, २२ दिन अगाडि गोपाल तामाङसँग भेट हुँदा राजेश मगर र सुनिल तामाङ समेत संगै थिए । गोपाल तामाङले मेरो गाउँमा सत्रु छ त्यसलाई हिर्काउनु पर्छ भनेकाले म जान्न भन्दा निजले जिद्धि गरेकाले म र गोपाल तामाङ समेत भइ जाहेरवाला पंख बहादुरको घरमा पुगी गोपाल तामाङले जाहेरवालाको वावुलाई हिर्काएपछि हामी सवै जना पाख्रीवास हुदै धरान गयौं त्यसपछि मिति २०५१।५।८ गते गोपाल तामाङसँग मेरो भेट हुँदा अस्ती वावुलाई मात्र भेटाइयो छोरा फेला परेन फेरी जाउँ भनेकोले २०५१।५।११ गते राजेश थापा कृष्ण गुरुङ सुनिल तामाङ विजय राई विशाल थापा र म समेत ६ जना भई धरानबाट बसमा चढी हिलेमा ओर्लियौं । धरानबाट बसमा चढनू अघि गोपालले तिमीहरुले ल्याएको पैसा वरावरी वाड्नु पर्छ र जाहेरवाला कूटे वापत एकमुष्ट २५ हजार रुपैया समेत दिउँला भनेका थिए । हिलेबाट जाहेरवालाका घरमा पुगी लाइट वाल्दा खुकुरीले झम्टी हान्यो म र कृष्ण गुरुङले तुलामाथीबाट बाकस ल्याई घर पछाडि कुलोमा लगेर मैले साथमा लगेको बन्चरोले उक्त बाकस फूटायौं बाकस भित्र भएका रुपैयाका पोका मैले वोकि सो बाट रु.३६०। भाडा छुट्याई अरु पैसा मैले नै वोकी धरानतर्फ जान लाग्दा भेडेटारमा प्रहरीले पक्राउ गरेका हुन म बाट नगद ५५६०। र अरु नगनेका रुपैया वरामद भएको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सनम तामाङले शुरु जिल्ला अदालतमा गरेको साविति वयान कागज ।

१५.   राजेश थापा, कृष्ण गुरुङ विशाल थापा सनम तामाङ सुनिल तामाङ र म समेत ६ जना भई मिति २०५१।५।११ गते राती जाहेरवालाको घरमा डांका गर्न गएका हौं र डांका गरी ल्याएको रु.१०७०२। मध्ये मैले रु.३६०। लिएको र अरु पैसा सनम तामाङले बोकेको थियो म बाट रु.३६०। मात्र वरामद भएको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी विजय कुमार राइले शुरु जिल्ला अदालतमा गरेको साविति वयान कागज ।

१६.    राजेश थापा, कृष्ण, विशाल थापा सनम तामाङ विजय कुमार राई र म समेत भइ २०५१।५।११ गते राती जाहेरवाला पंख बहादुरको घरमा डांका गर्न गएका हौं । डांका गरी ल्याएको रु.१०७०२। मध्ये मेरो भागमा रु.३६०। लिएको थिए म सँग भएको अरु पैसा समेत गरी जम्मा म बाट रु.४९०। वरामद भएको हो म समेत भई जाहेरवालाको घरमा डांका गरेको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सुनिल तामाङले शुरु जिल्ला अदालतमा गरेको साविति वयान कागज ।

१७.   प्रतिवादी मध्ये गोपाल तामाङको सल्लाह अनुसार मिति २०५१।५।११ गते राती जिल्ला धनकुटा घोर्लिखर्क गा.वि.स. वडा नं. ८ वस्ने जाहेरवाला पंख बहादुर तामाङको घरमा राजेश थापा, विशाल थापा सनम तामाङ विजय कुमार रार्ई सुनिल तामाङ र म समेत भइ डांका गर्न गएका हौं र हामीले जाहेरवालाको घरमा रु.१०६१७। डांका गरेका हौं सो मध्ये मैले रु.३६०। भागमा लिएको हो जाहेरवालाको अरु धनमाल हामीले डांका गरेको होइन मबाट रु.५९९। प्रहरीले वरामद गरेको हो भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी कृष्ण बहादुर गुरुङले शुरु जिल्ला  अदालतमा गरेको साविति वयान कागज ।

१८.   २०५१ साल साउन १३ गते म मेरो घर जिल्ला धनकुटा घोर्लिखर्कबाट धरान गई २०५१ साल असोज १ गते मात्र धरानबाट आफनो घरतिर फर्केको हुँदा म समेत भई जाहेरवाला पंख बहादुरको घरमा डांका गर्न गएको होइन र मैले डांका गर्न जान आएको पनि होइन प्रतिवादी सनम तामाङसँग जग्गाको पूर्व रिसइवि भएको हुनाले म समेतलाई पोल गरेका हुन भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी गोपाल तामाङले शुरु जल्ला अदालतमा गरेको वयान  कागज ।

१९.    दीर्घमाया तामाङ र जाहेरवाला पंख बहादुर तामाङले शुरु जिल्ला अदालतमा उपस्थित भई गरेको बकपत्र मिसिल सामेल रहेछ ।

२०.   प्रतिवादी सुनिल तामाङ प्रतिवादी सनम तामाङ प्रतिवादी कृष्णबहादुर गुरुङ प्रतिवादी कमल बहादुर थापा मगर र प्रतिवादी विजय कुमार राइले चोरीको ६ नं. को कसुर गरेको पुष्टि हुन आएकोबाट निज प्रतिवादीहरुलाई चोरीको १४(४) वमोजिम जनही कैद वर्ष ६ हुने ठहर्छ । प्रतिवादी गोपाल तामाङको हकमा चोरी को २० नं. वमोजिम ३ वर्ष कैद हुने ठहर्छ विगोको हकमा चोरीको १४(४) वमोजिम ठहरेको विगो रु.३०,२१४। को डेढी रु.४५,३२१। जनही जरिवाना हुने ठहर्छ भन्ने समेत गरेको मिति २०५२।३।१९।२ को शुरु धनकुटा जिल्ला अदालत धनकुटाको  फैसला ।

२१.   शुरु धनकुटा जिल्ला अदालतको फैसला उपर चित्त वुझेन । हामी प्रतिवादीहरुले वरामद भएको रुपैया लूटपिटसम्म गरेको हुदा कुटपिटको ६ नं. को कसुर भन्दा अरु हामीले डांका वारदात गरेको नहुँदा शुरुको फैसला उल्टी गरी सो बाट सफाइ पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी विजय कुमार राई समेतको पुनरावेदन अदालत समक्ष पर्न आएको पुनरावेदन पत्र ।

२२.   सम्पूर्ण प्रतिवादीहरुले डांका गरेकोमा प्रहरी समक्ष स्वीकार गरेको परिप्रेक्ष्यमा पछि पक्राउ परेका प्रतिवादीहरुबाट वरामद भएको नगद एवं जिन्सी सामानलाई मात्र विगो कायम गरी गरिएको फैसला त्रुटीपूर्ण हुँदा वदर गरी पाउँ भन्ने वादी श्री ५ को सरकारको तर्फबाट पुनरावेदन अदालत समक्ष परेको पुनरावेदन पत्र ।

२३.   लूटपिटको ६ नं. वमोजम सजाय हुनु पर्नेमा डांकाको वारदात ठहर्‍याएको शुरुको फैसला उपर चित्त वुझेन भन्ने शुरुको फैसला उल्टी गरी पाउ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी सुनिल तामाङको पुनरावेदन अदालत समक्ष परेको पुनरावेदन पत्र ।

२४.   शुरुको फैसला उपर चित्त वुझेन शुरु इन्साफ उल्टी गरी सफाइ पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी गोपाल तामाङको पुनरावेदन अदालत समक्ष परेको पुनरावेदन पत्र ।

२५.   डांका वारदातमा प्रतिवादी मध्ये गोपाल तामाङ पनि संलग्न रहे भएको साथै सह अभियुक्त सनम तामाङको वयानबाट प्रतिवादी गोपाल तामाङ प्रष्ट रुपमा सो डांका वारदातमा रहे भएको प्रष्ट देखिन आउँछ भने प्रतिवादी गोपाल तामाङले डांका वारदात स्थलमा गएको थिएन भने सो को सवूद प्रमाण दिन गुजार्न पर्ने सो सकेको नदेखिएको साथै प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई शुरु जिल्ला अदालतले मिति २०५२।३।१९।२ मा चोरीको महलको २० नं. वमोजिम ३ तीन वर्ष कैद गर्ने गरेको मिलेन । उपरोक्त उल्लेख भए वमोजिम जाहेरवालाको घरमा प्रहरी प्रतिवेदन दावी वमोजिम प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई चोरीको महलको १४(४) वमोजिम कैद वर्ष ६ र प्रहरी प्रतिवेदन दावी वमोजिम वरामद भएको विगो रु.२७,८५२। को डांका गरेको ठहर्छ । साथै निजले डांका गरेको ठहरेकोले चोरीको  १४(४) नं. वमोजिम सो विगोको डेढी जरिवाना हुने ठहर्छ । सो कैद वर्ष ३ तीन र २७,८५२। भन्दा बढी विगो कायम गरेको शुरु जिल्ला अदालतको फैसला त्यति हदसम्म उल्टी हुने ठहर्छ ।

२६.   पुनरावेदक प्रतिवादी विजय कुमार राई प्रतिवादी सनम तामाङ प्रतिवादी गोपाल तामाङ प्रतिवादी सुनिल तामाङ समेतको प्रतिवादीहरु अधिकार प्राप्त अधिकारीको साथै अदालतमा समेत वयान गर्दा डांका गरेकोमा साविति वयान गरेको देखिएको साथै आफ्नो वयानमा सफाइको कुनै पनि सवूद प्रमाण पेश दाखिल गर्न नसकेको देखिएकोले शुरुले डांका गरेको ठहर्छ भन्ने सम्म गर्ने गरेको फैसला मूनासिव ठहर्छ तर विगोको हकमा प्रहरी प्रतिवेदन दावी वमोजिम प्रतिवादीहरुबाट वरामद भएको विगो रु.२७,८५२। रुपैयाको धनमाल मात्र डांका गरेको ठहर्छ । साथै निजहरुले डांका गरेको ठहरेकोले चोरीको महलको १४(४) नं. वमोजिम सो विगोको डेढी जनही जरिवाना हुने ठहर्छ । सो विगो भन्दा बढी विगो कायम गरेको शुरु जिल्ला अदालतको फैसला त्यति हदसम्म उल्टी हुने ठहर्छ भन्ने समेत व्यहोराको पुनरावेदन अदालत धनकुटाको फैसला ।

      २७.   प्रतिवादी सनम तामाङले वयान गर्दा जाहेरवालाको घरमा पूग्दा ८ वजेको थियो । हामीले वाटो नदेखेको हुँदा गोपालले नै पुर्‍याए भनी उल्लेख भएको  छ । निज सनम तामाङसँग रिसइवि हुँदा मलाई पोल गरेको मात्र हो । वारदातमा सावित हुने सनम तामाङले अदालतमा वयान गर्दा जाहेरवालाको घरमा जांदा सनम तामाङ, राजेश थापा, किसन गुरुङ सुनिल थापा, विजय राई र विशाल थापा समेत ६ जना थियौ भनी किटानी लेखाई दिएका  छन । प्रतिवादी विजय कुमार राईको वयान गर्दा मैले टिकट सम्म काटी दिए भनी पोल गरेको पाइन्छ भने अर्को प्रतिवादी सुनिल तामाङले वयान गर्दा सनम तामाङ म राजेश थापा र आफू समेत भई धरानबाट वसन्तपूर जाने बस पक्रेको भनी वयान गरेको छ । मैले विजय कुमार राई समेतलाई डांका वारदात गर भनी टिकट काटेको समेत होइन । प्रतिवादी मध्येका सुनिल तामाङले अदालतमा गरेको वयानमा गोपाल तामाङ वाहेक हामी ५ जना दिनको २.३० वजेको वस चढी ७ वजे सांझमा हिलेमा उत्री जाहेरवालाको घरमा गएको भनी लेखाएका छन । वारदातस्थलमा संलग्न हुने सनम तामाङ कमल बहादुर थापा सुनिल तामाङ र कृष्णबहादुर गुरुङले वयान गर्दा निजहरुको वयान एक आपसमा वाझिएको देखिन्छ । जाहेरवालाले मलाई र सनम तामाङलाई क्रमशः ज्वाई र भान्जा नाता पर्छ र सामान्य झगडा भएको हो भन्ने कुरा लेखाई झगडाको रिसइविले जाहेरी गरेको भन्ने देखिन्छ । उपरोक्त कारणहरुले गर्दा मैले अपराध गरेको नहुँदा सजाय हुनु पर्ने होइन मैले सह अभियुक्तहरुलाई समेत डांका वरादात गर्न समेत पठाएको होइन । शुरु धनकुटा जिल्ला अदालतले चोरीको २० नं. वमोजिम कैद वर्ष ३ गर्ने गरेको फैसलालाई उल्टी गरी मलाई चोरीको १४(४) नं. वमोजिम कैद वर्ष ६ र प्रहरी प्रतिवेदन दावी वमोजिम विगो रु.२७,८५२। को डेढी जरिवाना समेत गर्ने गरेको पुनरावेदन अदालत धनकुटाको फैसला त्रुटीपूर्ण हुँदा वदर गरी सफाइ पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको प्रतिवादी गोपाल तामाङले यस अदालत समक्ष पेश गरेको पुनरावेदन पत्र ।

      २८.   यसमा पुनरावेदक प्रतिवादी गोपाल तामाङ आरोपित कसुरमा इन्कार रहेको देखिन्छ । वारदातमा गोपाल तामाङको संलग्नता वारे सह अभियुक्तहरुको पोल आपसमा मेल नखाएको र जाहेरवालाको जाहेरी निज र दीर्घमाया समेतका बकपत्रहरुबाट प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई स्वरबाट चिनेको भन्ने सम्मको भनाइबाट प्रतिवादी गोपाल तामाङ उपरको अभियोग शंकारहित स्वतन्त्र प्रमाणबाट पुष्टि भएको भन्न सकिने अवस्था नहुँदा निजलाई कसुरदार ठहर्‍याई सजाय गरेको फैसला फरक पर्ने देखिदा अदालती वन्दोवस्तको २०२ नं. वमोजिम छलफलको लागि महान्यायाधिवक्ताको कार्यांलयलाई सूचना दिई नियम वमोजिम पेश गर्नु भन्ने यस अदालतबाट भएको आदेश ।

      २९.   नियम वमोजिम पेशी सूचीमा चढी निर्णयार्थ इजलास समक्ष पेश हुन आएको प्रस्तुत मुद्दामा पुनरावेदक प्रतिवादी तर्फबाट उपस्थित हुनु भएका विद्वान अधिवक्ता श्री सन्जय श्रेष्ठले पुनरावेदक गोपाल तामाङको सम्वन्धमा किटानी जाहेरी नपर्नुका साथै निज वारदातमा संलग्न नभएको तथ्य मिसिलबाट पुष्टि हुन आउँछ । जाहेरवालाले अदालतमा बकपत्र गर्दा निजकी श्रीमती र वावुले अदालत र प्रहरीमा कागज गर्दा गोपाल तामाङसँग पूर्व रिसइवि भएको कुरा उल्लेख गरेका छन । रिसइवि भएको मानिसलाई जाहेरवालाले पोल गर्नु स्वभाविकै हुन्छ । जाहेरवाला र दीर्घमायाका बकपत्रहरुबाट गोपाल तामाङलाई स्वरबाट चिनेको भन्ने भनाइ देखिन्छ । जवकि सुनि जान्ने प्रमाण प्रमाण होइन । अन्य प्रतिवादीहरुको मौकाको कागज र अदालतको बकपत्र एक आपसमा बाझिनूका साथै गोपाल तामाङले अह्राई सिकाइ पठाएको भन्ने कुरा पनि पुष्टि हुन आएको छैन । डांकाको धनमाल समेत निज गोपाल तामाङबाट वरामद भएको छैन र अभियोग कसुरमा निज पूर्ण इन्कार रहेका छन् । यसर्थ शुरु र पुनरावेदन अदालतको फैसला त्रुटीपूर्ण भएकोले दुवै तहका फैसला उल्टाई अभियोग माग दावीबाट फूर्सद पाउनु पर्छ भनी र श्री ५ को सरकारको तर्फबाट उपस्थित हुनु भएका विद्वान उपन्यायाधिवक्ता श्री  सरोजप्रसाद गौतमले वारदात श्रावण २२ गते र भदौ ११ गते गरी दूइ पटक घटेको छ । दोस्रो पटकको वारदातको रचयिता गोपाल तामाङ   देखिन्छ । निजले नै पंख बहादुर तामाङलाई आक्रमण गर्नु पर्छ र उ सँग भएको नगद सून आदि लूटनू पर्छ भनी पहिले देखि नै योजना वनाएको देखिन्छ । वारदातमा संलग्न रहेका मध्ये ५ जनाले एउटै व्यहोरा लेखाइ दिएका छन् र गोपाल तामाङ वारदातको सूत्र धार रहेको देखिन्छ । जाहेरवाला लगायतका पीडित व्यक्तिहरुले लेखाई दिएको र अन्य प्रतिवादीहरुले पोल गरेको समेत आधारमा प्रतिवादी डांकामा संलग्नमा रहेको पुष्टि हुन आएको स्थितिमा पुनरावेदन अदालत धनकुटाबाट भएको फैसला सदर हुनुपर्छ भनी गर्नु भएको वहस समेत सुनि निर्णयतर्फ विचार गर्दा पुनरावेदन अदालत धनकुटाले गरेको इन्साफ मिलेको छ छैन र पुनरावेदक प्रतिवादीको पुनरावेदन जिकिर वमोजिम गर्नुपर्ने हो होइन भन्ने कुरामा निर्णय दिनु पर्ने  देखिन्छ ।

      ३०.   यसमा जाहेरवाला पंख बहादुर तामाङले र दिर्घमाया तामाङनीले समेत वारदात अवस्था बोलीबाट चिन्हेको प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई वारदातमा मौजूद रहेको  भनेपनि निजहरु र प्रतिवादी गोपाल  तामाङ बीच बैमनष्यता रहेको कारणले जाहेरवाला र निजको श्रीमतीको सो बकपत्रलाई सतर्कतासाथ मूल्याङ्कन गर्नु  पर्ने देखिन आउँछ । अन्य प्रतिवादीहरुले प्रतिवादी गोपाल तामाङले वारदात गर्न लगाएको भनी पोलेको भएपनि निज समेत वारदातमा उपस्थित रही डांका गरेको धनमाल बांडी खाएको भन्न नसकेको  डांका गरी धनमाल लूट्ने निजको प्रयोजन रहेको भन्ने देखिएन । साथै जाहेरवाला र निजको श्रीमतीद्वारा पूर्व बैमनष्यताको कारण पोल गरी जाहेरीमा वारदातमा प्रतिवादी गोपाल तामाङको नाम समावेश गरिनु र अनुसन्धानक्रममा सोही   जाहेरीमा निर्भर गरी अरु प्रतिवादीहरुबाट प्रतिवादी गोपाल तामाङले अह्र्राएको भनी निजको संलग्नता देखाउने प्रकृतिको उपरोक्त कागज भए गरेको देखिए पनि प्रतिवादी गोपाल तामाङ वारदातमा  थियो भन्ने कुरा वा निजले डांका वारदात गर्न अह्राएको भन्ने जाहेरी र प्रतिवादीको पोलको व्यहोरा पृथक पृथक देखिन आउँछ । यस्तो जाहेरी, बकपत्र र पोलमा परस्पर असँगति रहेको विवादास्पद प्रमाण र तथ्यहरुमा निर्भर गरी संदिग्ध र शंकाजनक स्थितिमा समेत प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई कसुरदार ठहराई शुरु र पुनरावेदन अदालत धनकुटा समेतले सजाय गरेको नमिलेकोले गल्ती ठहर्छ । प्रतिवादी गोपाल तामाङले शंकाको सुविधा पाउने हुँदा निज प्रतिवादीले अभियोग

दावीबाट फूर्सद पाउने ठहर्छ । अरु तपसिल वमोजिम गर्नु ।

 

तपसिल

यसमा माथि इन्साफ खण्डमा लेखिए वमोजिम प्रतिवादी गोपाल तामाङले अभियोग दावीबाट सफाइ पाउने ठहरेकोले निजको नाममा शुरु तथा पुनरावेदन अदालतले लगत राखेको कैद तथा जरिवानाको लगत कायम नरहने हुँदा सो कैद तथा जरिवानाको लगत कट्टा गर्नु भनी शुरु धनकुटा जिल्ला अदालतमा लेखि पठाई  दिनु ........ १

पुनरावेदक प्रतिवादी गोपाल तामाङलाई अन्य कारणबाट थुनामा राख्न नपर्ने भए प्रस्तुत मुद्दाको हकमा निजलाई थुनाबाट छाडी दिन छिटो साधन द्वारा कारागार शाखा धनकुटामा लेखि पठाई दिनु भनी आज यसै इजलासबाट छुट्टै आदेश भई निज थुनाबाट मुक्त भइसकेकोले त्यस सम्वन्धमा केहि गर्नु परेन ......      २

सरोकारवालाले नक्कल माग्न आए नक्कल सारी सराई दिनु र प्रत्यर्थी श्री ५ को सरकारको जानकारीको लागि प्रस्तुत फैसलाको प्रतिलिपी महान्यायाधिवक्ताको कार्यालयमा पठाई दिनु ..........  ३

मिसिल नियमानुसार गरी वुझाई दिनु ..... ४

 

उक्त रायमा म सहमत छु ।

 

न्या.हरिश्चन्द्रप्रसाद उपाध्याय

 

इति सम्वत २०५५ साल चैत्र ८ गते रोज २ शुभम् .....।