निर्णय नं. ८२ - ज्यान
निर्णय नं. ८२ ने.का.प. २०१६
डिभिजन बेञ्च
का.मु.प्रधान न्यायाधीश श्री भगवतीप्रसाद सिंह
न्यायाधीश श्री नयनबहादुर खत्री क्षेत्री
फौ.डी.अ.नं. १३०
अपीलाट : हाकुचा ज्यापु
विरुद्ध
वादी : आशामाया ज्यापुनी
मुद्दा : ज्यान
१. अघि देखिनै रिस कुनै इवी अदवत नभएमा र मार्छु नै भनी चोट प्रहार नगरेको भए–रिसको उद्वेगबाट हान्दा मर्न गएमा–सर्वस्व गरी दामलको सजाय गर्न मनासिव नहुने अ.बं.२३५ नं. बमोजिम कैद १२ बर्षको सजाय हुने ।
बाबुसँग झगडा भई रिस उठेको बखत निजले पनि गाली गर्दा रिस उठी आधा झिंगटीको टुक्राले हान्दा लाग्न गएको भन्ने समेत निज हाकुचाकै साविती बयान भएकोले खत गरेको अवस्था विचार गर्दा, आफ्ना बाबुसँग खान लाउन र अंशको विषयमा व्यवहारिक झगडा भई आधा घर बेची दिन्छु भनी बाबुले भनेकोबाट त्यसो भए घरै भत्काई दिन्छु भनी छानाको झिंगटी फाल्ने गरि निज हाकुचाले मुख्याई कार्य शुरु गरिरहेको त्यस्तो हालत देखेपछि । यस्तो गर्नु हुँदैन भनी सम्झाउनु छिमेकीको कर्तव्य भई मर्ने नर सिंंले यस्तो गर्नु हुन्छ ? भनी निजै हाकुचाको हित हुने कुरा भनेकोमा पनि आफ्नो हित अहितको ख्यालै विचारै राख्न नसकी मर्ने नर सिंंहले किन भत्काउँछस् भनी गालि गरे भन्ने निज हाकुचाको बयान भएबाट घरको छाना भत्काउन लागेको बखत किन भत्काउछस् भनी आफ्नो हित हुने कुरा गरेकोलाई पनि बुझ्न नसकी त्यस अवस्थामा गाली गर्यो भन्ने सम्झिएको रहेछ भन्ने निजको बयानबाट देखिएकोबाट आफ्नो बाबुसँगको व्यवहारिक झगडा परी रिसको उद््वेगबाट छानाको झिंगटी फाल्न लागेको अवस्थामा मर्ने नर सिंंहले त्यसो भन्द झन रिसको बखतमा परी झिगटीले हिर्काउदा लाग्न गई त्यसैको चोटबाट नरसिंको मृत्यु हुन गएको र निज नर सिं प्रति अघि देखि को मार्ने किसिमको रिस इबी अदवत भए परेको भन्ने मिसिलबाट नदेखिएको र उसै अवस्थामा पनि निजै नर सिंंलाई मार्छु नै भन्ने इच्छा गरी चोट थप्दै गएको नभई छानाबाट हानेको झिंगटीले कुठाउँमा लाग्न गएको कुरा सिद्ध हुन आएकोले समेत दामलको सजाय गर्दा चर्को पर्लाकी भनी कम सजाय गर्न अतिरिक्त विशेष अदालतले अ.बं.२३५ नं. बमोजिम राय लेखी जाहेर गरेको मनासिव छ । निज हाकुचा ज्यापुलाई सर्वश्व गरि दामलको सजाय गर्नु पर्दैन पक्राउ भई थुनिएको मितिबाट अपील गरेमा समेत जम्मा कैद १२ बार बर्ष गर्नु ।
(प्रकरण नं. ७)
हाकुचा ज्यापु तर्फबाट : वैतनिक प्लीडर टिकादत्त
फैसला
१. हिजो बिहान अन्दाजी ५ बजेको टायममा आशामाया ज्यापुनी आई मेरो लोग्ने नरि सिं ज्यापुलाई हाकुचा ज्यापुले इटले हिर्काई टाउकाको बायाँ पट्टी लाग्न गयो र मुर्छा परे बेहोस भएछन भनी जाहेर गर्न आएकोले जाँदा बिचेत भईरहेको र हाकुचालाई सोद्धा मैले इटका टुक्रा मिल्काउदा लाग्न गएको हो भनी सावित भएकेले बिरामी नर सिं र हाकुचालाई बुझाउन ल्यायको छु भन्ने समेत कन्सटेबुल कृष्णबहादुर कार्की बलरी खत्रीको रिपोर्ट ।
२. २०१४।६।४ गतेका बेलुका अं.६।७ बजेका टायममा लोग्ने नर सिंं म र अरु केटाकेटी चोकमा बसेको टायममा हाकुचा ज्यापुले छाना भत्काई तल चोकमा झिंगटी फाली ल्यायको थियो । चोकमा सुताई राखेको ६ बर्षको छोरालाई लाग्ला भनी उठाई पठाई दिएपछि के गरेको लाग्ला भनी लोग्नेले भन्दा तलाई नमारी छाडदिन भनी हात भरीको इटको टुक्राले हानी ल्यायको निज नर सिं लोग्नेलाई टाउको बायाँ पट्टी लाग्न गई मुर्छा परी लडे ६ गते चौकीमा जाहेर गरेको आश्विन ११ गते मरेकोले मार्छु भनी हानेको चोटबाट मरेकाले ऐनबमोजिम सजाय गरी पाउँ भन्ने समेत अष्टमाया ज्यापुनीको दर्खास्त र हाकुचाको घर मुनीबाट मेरो घर जानु पर्ने भई अघि हाकुचाले खकार फाली दिंदा भनाभन भएको थियो अरु इवी थाहा छैन । छाना बिगारेको कुरामा यस्तो गर्न हुन्छ भनी मेरो लोग्नेले आमा चकारी गाली गर्दा तँ नाईके वास्ता भनी हाकुचाले भन्यो लोग्नेले गाली तँलाई नमारी छाड्दिन भनी हानेको हो भन्ने समेत निज अष्टमायाको बयान ।
३. आश्विन ४ गतेका दिनको ५ बजे अंशको कुरामा बाबुसँग झगडा भईरहेको यसमा चोटामा भएको इटको टुक्रा बडुली छानाको भौगलबाट बिनाबी भनी हिर्काउँदा नर सिंंचा ज्यापुलाई लागेछ र यो इट कसले मिल्काएको भन्यो र मैले मिल्काएको भनेर चुप लाग्यो । त्यसको भोली पल्ट बिहान निज नर सिंचा विचेत छ भनी टोलका मानिसहरू आई मलाई बोलायो सोही मौका पुलिसहरू आई पुगेकाले पक्राउ गरी ल्यायको हो । मैले जानी जानी हिर्काएको होइन भन्ने समेत हाकुचाज्यापुको ०१४।६।६ को ठाडो कागज र सो दिन काम गर्न गई घर आई पुग्दा घरको काम नगर्ने भनी बाबुले खान लाउन र अंश समेत दिन्न घर बेची दिन्छु भन्ने गाली गरेकोले त्यसो भए घर भत्काई दिन्छु भनी केही छाना उधारेर झिंगटीहरू धमाधम चोक तिर फाले मर्ने नर सिंंले किन भत्काउछस् भनी गाली गरे बाबुसँग झगडा भई रिस उठेको बखत निजले पनि गाली गर्दा रिस उठी फुटेको आधा झिंगटीको टुक्राले हान्दा निजलाई टाउकोमा लाग्न गई केही बेर पछि लड्यो । मार्छु भनी हानेको होइन रिस इव केही थिएन भन्ने समेत ०१४।६।१२ को हाकुचाको बयान
४. केस फाराम पोष्ट मार्टम, र ०१४।६।१३ को मौका तहकिकात सर्जमिन मुचुल्का ।
५. झिगटीले हानेकोमा निज हाकुचा सावितै भएकोले निजकै चोटबाट कर्तव्य परी मरेको ठहर्छ निज हाकुचाको अंश सर्वस्व रोक्का गर्ने र ज्यान सम्बन्धीका २५।२६ दण्ड सायका ९० नं. ऐनबमोजिम दामल गर्ने ठहराई मार्नु पर्नेसम्मको रिस इवी नदेखिएको भनाभनमा रिसलेसम्म हानेको हुँ भन्ने हाकुचाले बयान गरेको समेत हुँदा दामलै गर्ने गर्दा चर्को सजाय हुनजालाकी भन्ने चित्तमा लागेकोले अ.बं. २३५ नं. बमोजिम चित्तमा लागेको राय समेत लेखी पेश गरेका छौं । कम सजाय गर्न जो जतवीज भन्ने समेत अतिरिक्त विशेष अदालतबाट भएको ०१५।८।१३ को जाहेरी फैसला ।
६. भबितव्यबाट मरेकालाई मैले कर्तव्य गरेको ठहराई दामलैको सजाय दिएकोमा चित्त बुझेन भन्ने समेत निज हाकुचा ज्यापुको अपील ।
७. यमसा झिकाई आएको निज हाकुचा ज्यापु र वैतनिक वकिल प्लीडर विद्वान टिकादत्त समेत राखी पेश हुन आएको यस मुद्दामा निज हाकुचाको तर्फबाट गर्नु भएका प्लीडर टिकादत्तको बहस समेत बुझी विचार गर्दा बाबुसँग झगडा भई रिस उठेको बखत निजले पनि गाली गर्दा रिस उठी आधा झिगटीको टुक्राले हान्दा लाग्न गएको भन्ने समेत निज हाकुचाकै साविती बयान भएकोले खत गरेको अवस्था विचार गर्दा, आफ्ना बाबुसँग खान लाउन र अंशको विषयमा व्यवहारिक झगडा भई आधा घर बेची दिन्छु भनी बाबुले भनेकोबाट त्यसो भए घरै भत्काई दिन्छु भनी छानाकोझिंगटी फाल्ने गरी निज हाकुचाले मुख्र्याई कार्य शुरु गरी रहेको त्यस्तो हालत देखेपछि, यस्तो गर्नु हुँदैन भनी सम्झाउनु छिमेकीको कर्तव्य भई मर्ने नर सिंंले यस्तो गर्नु हुन्छ भनी निजै हाकुचाको हित हुने कुरा भनेकामा पनि आफ्नो हित अहितको ख्यालै विचारै राख्न नसकी मर्ने नर सिंंले किन भत्काउछस् भनी गाली गरे भन्ने निज हाकुचाको बयान भएबाट घरको छाना भत्काउन लागेको बखत किन भत्काउछस् आफ्नो हित हुने कुरा गरेकालाई पनि बुझ्न नसकी त्यस अवस्थामा गाली गर्यो भन्ने सम्झिएको रहेछ भन्ने निजको बयानबाट देखिएकोबाट आफ्नो बाबुसँगको व्यवहारिक झगडा परी रिसको उद्बेगबाट छानाको झिंगटी फाल्न लागेको अवस्थामा मर्ने नरसिंले त्यसो भन्दा झन रिसको बखतमा परी झिंगटीले हिर्काउँदा लाग्न गई त्यसैको चोटबाट नरसिंको मृत्यु हुन गएको र निज नर सिं प्रति अघिदेखिको मार्ने किसिमको रिस इवी अदवत भए परेको भन्ने मिसिलबाट नदेखिएको र उसै अवस्थामा पनि निजै नर सिंलाई मार्छु नै भन्ने इच्छा गरीचोट थप्दै गएको नभई छानाबाट हानेको झिंगटीले कुठाउँमा लाग्न गएको कुरा सिद्ध हुन आएकोले समेत दामलको सजाय गर्दा चर्को पर्ला कि भनी कम सजाय गर्न अतिरिक्त विशेष अदालतले अ.बं.२३५ नं. बमोजिम राय लेखी जाहेर गरेको मनासिव छ निज हाकुचा ज्यापुलाई सर्वस्व गरी दामलको सजाय गर्नु पर्दैन पक्राउ भई थुनिएको मितिबाट अपील गरेमा समेत जम्मा कैद १२ बाह्र बर्ष गर्नु भनी तहसिलमा लगत दिई रेकर्ड मिसिल नियमबमोजिम सर्वोच्च अदालत मिसिल बिभागमा राखी शुरु कारवाई भएको मिसिल शुरु इलाका अदालत ललितपुरमा पठाई दिनु ।
इति सम्वत् २०१६ साल फाल्गुण २६ गते रोज ४ शुभम् ।