निर्णय नं. ८६ - आशय, डाका, थुनछेक

निर्णय नं. ८६       ने.का.प. २०१६

डिजिनबेञ्च

न्यायाधीश श्री मिनबहदुर थापा

न्यायाधीश श्री मुक्ति कान्त मैनाली

फौ.डी.नं. २९

अपीलाट, वादी : भागवत राउत अहिर

विरुद्ध

विपक्षी : हेड कान्सटेबल गुदर सा तेली समेत

मुद्दा : आशय, डाका, थुनछेक

१.    अ.बं.१५२ नं. का २ दफाको देहायको १ दफा कस्तो वारदातमा लागू हुने ?–वारदात गरी रहेको मौकैमा जागिरदारले पक्री ल्याएको भन्ने शब्दले चोरी डाका गरेको वारदातलाईसम्म लागू हुने । डाका गर्न जाने कुराको सल्लाह गरेको ठाउँमा पक्रदा हात हालाहाल भएको वारदातलाई सो उपरोक्त दफा लाग्न नसक्ने– अ.बं.१५२ नं. को १० दफाअनुसार तारिखमा राखी कारवाई गर्नपर्ने ।

     डाका गर्न भनी सल्लाहा गरेका ठाउँमा पक्री ल्याएको सो पक्रदा हतियार चलेको भन्ने पुलिको रिपोर्ट परेकोमा इन्कारी बयान गर्ने प्रतिवादीलाई पुर्पक्षको निमित्त जमानी धरौट थुनामा राख्नु पर्ने अवस्था खुलेको अ.बं.१५२ नं. का २ दफाको देहायका दफा कुनै पनि मिल्ने नभई उक्त २ दफाको देहाय १ दफामा वारदात गरी रहेको मौकैमा जागिरदारले पक्री ल्याएको भन्ने शब्दले चोरी डाका गरेको वारदातलाईसम्म लागू हुने डाका गर्न जाने कुरा बगैचामा बसी सल्लाह गरेको ठाउँमापक्रदा हात हालाहाल भएको वारदातलाई सो दफा साग्न नसक्ने हुनाले पुर्पक्ष निमित्त अ.बं.१५२ नं. को १० दफा अनुसार तारिखमा राखी कारवाई गर्नुपर्ने ठहर्छ दौडाहाले आदेश दिई थुनामा राखेको मनासिव नदेखिएकाले तुरुन्त थुनाबाट छाडी तारेखमा राखी कारवाई गर्न कलैया अमिनीमा हाजिर हुन जानु भनी तारेख तोकी पठाई दिनु भनी वीरगन्ज जेल अफिसलाई सूचना दिनु ।

(प्रकरण नं. ७)

फैसला

      १.     यसमा डकैती गर्नको लागि बदमाशहरू हातहतियार साथ जम्मा हुन लागेका छन भन्ने गुप्तचरका खबरबमोजिम यस.पी.ज्यूका मौखिक आदेशानुसार पक्राउ गर्न भनी ०१३।१२।१३ गते का राती गएका अमधुर बगैचामा मानिसहरू बसेको खबर पाईजाँदा डाका दलले खबर पाई बन्दुकको फायर गरेका र हामीहरूले पनि विलिंग फाएर गरेपछि निज डाकाहरू भागे तरबार र बन्दुक साथ पक्राउभएका डाकादल मध्येका भागवत र सत्य नारायणलाई दाखिल गरेका छौं भन्ने समेत व्यहोराको गुदर सा तेली समेतको रिपोर्ट ०१३ साल चैत्र १२ गते भागवतले बोलाएको छ भनी हरि मलाहालले भनेको र १३ गतेका दिन निज भागवत आई सितल पुरको मेरी सासूको घरमा डाका गर्ने सल्लाहा भएको छ जाउ भनी निज भागबतले भनेकाले निजको घरमा जादा ५।६ जना बसेका रहेछन निज भागवतको घरमा भात खाई गाउँ देखि उत्तरको आम अम्वाको बगैंचामा लगे त्याहा पुगेपछि अरुहरू समेत जम्मा भएपछि हिंडन तयार भएको बखत हाम्रा विरोधी मानिस आएको देखि भगाउँनको लागि भागवतको भनाईबमोजिम बन्दुक लिने राम असीसले २ फाएर गरेपछि उता तर्फबाट पनि ४।५ फाएर भयो भाग्न लाग्द म लोटेकाले पक्राउ भएको हुँ भन्ने समेत व्यहोराको सत्यनारायणको बयान ।

      २.    हाम्रो गाउँको खेतमा पनि पाट्ने बाधमा पानि कम आएकोले बीचमा अरु कसैले बाधी पानि लगेको होकि भनी हेर्न जानलाई १३ साल चैत्र १३ गतेका दिन घाम डुव्ने बेलामा गाउँकै सिउ राउत अहीर समेत ६ जनासाथ लिई टेन्डातर्फ गएको भगवानपुर नेर पूर्वपट्टीको पैनीमा बाध लगाई पानी लगेको रहेछ सो वाध खोली उत्तरतर्फ गयौं । उत्तर तर्फबाट बयल गाडीमा जर्ता लिई आउन लागेका जगन भगत अहीर समेत भेट भयो र गाडा गडेकोले म समेतका मद्दतबाट गाडी उतारी सक्दा अन्दाजी १ घडी जति रात गएको थियो । हामी घरतर्फ आउन लाग्दा साथीहरू अगाडि र म पछाडीभै हिंडीरहेको अवस्था अकस्मात पछाडीबाट मेरा टाउकामा लठ्ठीले हानेकोले म लडी बेहोस भएछु र मेरा साथमा गएका सिउराउत समेतले पानी ख्वाई होशमा ल्याए सोही बखत कहाँबाट हो । पुलिस आए कचोरवाको धर्म गाछी नेर पुगेपछि तिमिलाई छाडदिन भनी मलाई पक्री लगेका हुन मैले डाका गर्न मानिस जम्मा गरेको होइन भन्ने समेत व्यहोराको भागवत अहिरको बयान ।

      ३.    कसूरमा इन्कार गरे पनी पुलिसले मौकामा हतियार सहितको दसीसाथ पक्राउ गरी बुझाएकाले भागबतलाई तारखेमा राख्न नमिल्ने भई अ.बं.१५२ नं. बमोजिम हाललाई खाली थुनामा राख्ने भन्ने कलैया अमिनीको ०१३।१२।२९।५ को पर्चा ।

      ४.    म थुन्नै नहुने मानिसलाई थुनेकाले तुरुन्त छाडी दिने आदेश पाउँ भन्ने समेत व्यहोराको भागवतको निवेदनमा कैफियत तलबको जबाफबाट निज भागवत पक्राउ हुँदा तरबार बरामत भएको भन्ने पुलिसको रिपोर्टसाथ तरबार दाखिल भएको हुँदा दसी दाखिल भएको कायम गरी पुर्पक्षलाई थुनामा राखेको देखिए पनी निज भागवतले पुलिसमा र अमिनीमा समेत इन्कारी बयान गरेको भन्ने तपाँईकै लेखबाट देखिएकोले दसी कायुम गरेपनि इन्कारी हुँदा अ.बं.१५२ नं. का २ दफाको देहाय ३ दफाले सो पोलिएको कुरा सावित ठहरे हुने सजायको धरौट वा धन जमानी दिन्छ भन्ने तारेखमा राख्नु पर्ने देखिएकाले सो बमोजिम धरौट वा धन जमानी दिन्छ भने तारेखमा राखी कारवाई गरी ऐन बमोजिम गर्नु ऐनले थुन्नै पर्ने भए मिसिल समेत राखी यो ऐनले थुन्नु पर्ने भन्ने कैफियत रिपोर्ट गर्नु भन्ने कटहरवन अपीलको ०१४।२।२१ गतेको आदेश ।

      ५.    निज भागवत डाका गर्न भनी मानिस जम्मा पारी हातहतियार समेत जमघट भईरहेको मौकामा पुलिसले हमला गर्दा पुलिससँग बन्दूकको दोहरा फाएर भएकै वारदातमा दसी साथ पक्राउ गरी पुलिसले आफ्ना रिपोर्टसाथ दाखिल गरेको निज भागवत राउतलाई अ.बं.१५२ नं. को २ दफाको देहाय १ दफा बमोजिम थुनामा राखी कारवाई गर्नुपर्ने नगरी जमानतमा छोडी कारवाई गरेतर्फ छुट्टै निर्णय हुने हुनाले निज भागवत राउतलाई सो माथी लेखिएका ऐनबमोजिम थुनामा राखी तदारुक साथ ऐनबमोजिम कारवाई गर्नु भन्ने सर्वोच्च अदालत दौडाहाको ०१४।४।२।४ को आदेश ।

      ६.    लाग्दै नलाग्ने ऐन लगाई मलाई दौडाहाले थुन्ने आदेश दिई थुनेकाले चित्त बुझेन भन्ने समेत व्यहोराको भागबत राउत अहीरको अपील ।

      ७.    यसमा थुनामा रहेका अपीलाट भागवतको तर्फबाट रहनुभएको विद्वान वकील प्लीडर मुक्तिलाल झालाई राखी पेश हुन आएको बुझ्दा अ.बं.१५२ नं. को २ दफाको देहाय १ दफाबमोजिम पुलिसद्वारा पक्राउ भएको भागवत अहीरलाई थुनामाराखी ऐनबमोजिम कारवाई गर्नु भनी ०१४।४।२।४ मा कलैया अमिनीलाई सर्वोच्च अदालत दौडाहाबाट आदेश भई गएकोमा थुनामा रहन पर्ने होइन भन्ने समेत अपीलाटको अपील जिकिर भएको र निज भागवतलाई अमिनीले थुनामा राखे उपर निजको निवेदन परी कैफियत तलब भई धरौट बा धन जमानी दिए तारेखमा राखी कारवाई गर्नु थुन्ने पर्ने भए यो ऐनले थुन्न पर्ने भनी ऐन समेत देखाई मिसिल साथ जाहेर गर्नु भन्ने क.बं.अपीलबाट तोक लागेपछि जमानी दिई तारेखमा छुटेको देखिएको डाका गर्न भनी सल्लाहा गरेका ठाउँबाट पक्री ल्याएको सो पक्रदा हतियार चलेको भन्ने पुलिसको रिपोर्ट परेकोमा इन्कारी बयान गर्ने प्रतिवादीलाई पुर्पक्ष निमित्त जमानी धरौट थुनामा राख्नु पर्ने अवस्था खुलेको अ.बं.१५२ नं. का २ दफाको देहायका दफा कुनै पनि मिल्ने नभई उक्त २ दफाको देहाय १ दफामा वारदाती गरी रहेको मौकैमा जागिरदारले पक्रिल्याएको भन्ने शब्दले चोरी डाका गरेको वारदातलाईसम्म लागू हुने डाका गर्न जाने कुरा बगैचामा बसी सल्लाह गरेको ठाउँमा पक्रदा हात हालाहाल भएको वारदातलाई सो दफा लाग्न नसक्ने हुनाले पुर्पक्ष निमित्त अ.बं.१५२ नं. को १० दफा अनुसार तारेखमा राखी कारवाई गर्नुपर्ने ठहर्छ दौडाहाले आदेश दिई थुनामा राखेको मनासिव नदेखिएकाले तुरुन्त थुनाबाट छाडी तारेखमा राखी कारवाई गर्न कलैया अमिनीमा हाजिर हुन जानु भनी तारेख तोकी पठाई दिनु भनी वीरगञ्ज जेल अफिसलाई सूचना दिई मुद्दामा ऐन सवालबमोजिम कारवाई गरी किनारा गर्न मिसिल कलैया अमिनीमा पठाई दिनु ।

 

इति सम्वत् २०१५ साल बैशाख ९ गते रोज २ शुभम् ।