निर्णय नं. १३५४ - करकापसंग कागज गरायो भन्ने
निर्णय नं. १३५४ ने.का.प. २०३७
डिभिजन बेञ्च
माननीय न्यायाधीश श्री भैरवप्रसाद उपाध्याय
माननीय न्यायाधीश श्री धनेन्द्रबहादुर सिंह
फैसला अ.नं. ७५६
फैसला भएको मिति : २०२०।१०।२२।४ मा
अपीलाट : प.४ नं. बलामई सुंगा बस्ने मित्रलाल थापा मगरसमेत
विरूद्ध
विपक्षी : प.४ नं. बलामरानी खर्क बस्ने मनिराम न्यौपाने जैसी
मुद्दा : करकापसंग कागज गरायो भन्ने
(१) यसमा मुख्य वादीले मलाई ९ थान कागज करकापसँग गराएको भन्ने जिकिर लिएको अरू कागजहरू दाखिल हुन समेत नआएको मिसिल सामेल रहेको सो ०१५।८।१८।४ को मो.रु.११००। को कपाली तमसुक हेर्दा लिफामा लेखिएको भए ल्याप्चे रेखा माथि अक्षर लेख्ने हुनुपर्ने सो नभई उक्त लिखतको दोश्रो हरफको अन्तरमा अक्षर माथि ल्याप्चे लागेको देखिएकोले र उक्त कागजको आकारप्रकारबाट करकापले गराएको भन्ने नदेखिएकोले समेत करकापसाथ गराएको नदेखिने ।
(प्रकरण नं. ६)
फैसला
१. जगन्नाथकी ल्याइते कान्छी स्वास्नी, सौतासँग अमेल भई अंश लगाउने तरखर गर्दा ल्याइतालाई पूरा जग्गामा अंश लिने नगराई खोरिया जग्गा किनिदिन्छु त्यसैमा जाने गराई देउ भनी जगन्नाथले भनेमा मानेन भन्ने इवी भएको रहेछ मलाई थाहा थिएन १५ साल मार्ग १८ गतेका दिन रातको ४।५ घडी रात गएको टायममा निज जगन्नाथकी स्वास्नी मेरा घरमा आई भैंसी विरामी भो आखड हेरी दिनुपर्यो भन्न आएकोले आउँछु भनी पठाई केही बेरपछि जाँदा जगन्नाथ प्रेमनारायण देवाखर समेत मझेरीमा लुकी बसेका रहेछन् लौ आखड हेरिदिनुस् भनी हेर्न लागेका बखत जगन्नाथ प्रेमनारायण देवाखर ३ जना आई देवाखर प्रेमले दुवै हातको नारीमा जगन्नाथले मेरा पछाडि कमरमा समाती घोप्टो पारी भैंमा दलमल्याउने गर्दा जगन्नाथकी माहिली स्वास्नीले मूल ढोका बन्द गरी सास्ती सास्ना दिई मेरी कान्छी स्वास्नीलाई अंशमा मिल्न नदिने यही रहेछ यसको सर्वस्व नगराई छोड्दिन भनी जगन्नाथले ईस्टकोटबाट कागजको मुठो र छाप मसी समेत झिकी देवाखरले समातेको दाहिने हात प्रेमले समातेको बायाँ हात जगन्नाथले कालो मसी दुवै बुढी औंलामा लगाई ६ थान खाली कागजमा करकाप जबरजस्तीसँग ल्याप्चे सही गराई लिएपछि यो लेख्ने जान्ने मानिस छ अर्को पनि नगराई भएन भनी मेरो हातमा कलम चोप्दै खाली कागज घुँडामा राखी लेख भन्दा लेख्दिन भनेमा लेख्दैनस् भने तेरो हात खुट्टा भाँच्छौं भनेकोले गुहार भनी कराउँदा जगन्नाथले कराउँछस् भन्दै मेरो टोपी झिकी मुखमा बुजो लगाई दिई लोप्पा ख्वाएकोले प्राणै लिन्छ कि भन्ने डरले अर्को खालीमा १५ साल मार्ग १८ गतेमा लिन पर्ने मो.रु.१०००।– भन्नेसम्म मलाई लेखाई सो देखि मुनि खाली ४ अंगुल फरकमा र त्यसदेखि मुनि अं.१।। फरक गरी हस्तासही र जगन्नाथले कालो घस्ने देवाखरले नारीमा समाई दुवै ठाउँमा जगन्नाथले करकापसँग ल्याप्चे सहिछाप गराई सबै कागज जगेले राखेको मेरा साक्षी प्रमाण बुझी माथि जिकिर गरियाको करकापी लिखत थान ६ र एउटै बण्डामा साहू नखुलाई लेखिया बमोजिम मो.रु.१०००। त्यसदेखि मुनि छुट्टाछुट्टै समेत सो ३ नै थानमा मेरो हस्ता सही ल्याप्चे समेत हुनाले सो ३ थान समेत जम्मा ९ थान कागज झिकी बदर गरी सजाय गरिपाउँ भन्ने समेत व्यहोराको मनीराम न्यौपानेको फिराद ।
२. म जगन्नाथको कान्छी स्वास्नीलाई अंश नदिएकोले वादी अंश मिलाउन भनी आएको र अंश दिन भनेको समेत हैन निज वादीले म जगन्नाथसँग आई मलाई मो.रु.११००। ले साह्रै पिर परेको छ रूपैयाँ नदिई भएन भनी जिकिर गरेकोले ०१५ साल फाल्गुण १५ गते बुझाउँला भनी तपसीलका मानिसका रोहवरमा रूपैयाँ गनी गनाउ गरी बुझी लिई मार्ग १८ गते मो.रु.११००। को कपाली तमसुक गरी दिइसकेको हो वादी लेख बमोजिम हामीले करकापसँग लेखेको नलेखेको ९ थान कागजमा सहिछाप गराएको हैन धन ठगी खानको लागि करकाप गरे भनी नकरा कुराको परिपञ्च मिलाई झुठ्ठा नालेश दियाको मात्र हो म सुभकला वादीलाई लिन बोलाउन गएको म देवाखरले नारी समाउने र म जगन्नाथले कलममा समाई घोप्टो पारी वादीलाई मुखमा बुजो लगाई करकाप गराई लिएको होइन खुशीराजीसँग रूपैयाँ लिई खाई खुशीले गरीदिएको कागज करकाप ठहर्न आउने पनि छैन गाउँ सरजमीन बुझी झुठ्ठा वादी दियामा वादीलाई नै सजाय गरिपाउँ भन्ने समेत व्यहोराको देवाखर न्यौपाने जैसी १, पेनारा न्यौपाने जैसी १ समेत २ जनाको वा.भई जगन्नाथ न्यौपाने १ समेतको प्रत्युत्तरपत्र रहेछ ।
३. वादी दावी बमोजिम जोरजुलुम कारकापसँग कागज गराएको ठहर्दैन भन्ने समेत गह्रौं ६ हजार कचहरीको ०१६।१०।१५।६ को फैसला रहेछ ।
४. शुरूले गरेको इन्साफमा चित्त बुझेन भन्ने वादी मनिरामको अपील रहेछ २०१५ साल मार्ग १८ गतेको रातमा म धनवीरको घरमा छु भन्ने कुरा मिथ्या देखिनेमा पनि सो लिखत अनुसार रूप विचार गर्दा समेत सद्दे साँचो व्यवहारको देखिन नआउने भएबाट समेत वादी दावी बमोजिम प्रतिवादीहरूले करकापसँग कागज गराएको ठहर्छ भन्ने पाल्पा जिल्ला अदालतको ०१९।२।३।५ को फैसला । सो फैसला उपर चित्त बुझेन भन्ने जगन्नाथ न्यौपाने समेतको अपील रहेछ ।
५. प्रतिवादीबाट पेश भएको तमसुकमा लागेको कारणीको ल्याप्चे र हस्ताक्षरको सहिछाप करकाप तथा जोरजुलुममा परेको जस्तो नदेखिई सफा शुद्ध सहिछाप देखिएको र करकाप भन्ने सबूत पनि वादीले पेश गर्न नसकेकाले समेत हा.क.का.९ नं. बमोजिम छलफलमा वादी मनिरामलाई १५ दिने म्याद दिई झिकाई पेश गर्नु भन्ने ०१९।९।१८।४ को डिभिजन बेञ्चको आदेश ।
६. आदेश बमोजिम झिकाइआएका वादी मणिराम र अपीलाटहरूको वा.विष्णुप्रसाद राखी पेश हुनआएको प्रस्तुत मुद्दामा अपीलाटतर्फबाट रहनुभएका विद्वान प्लीडर नन्दीकेशर र विपक्ष मनिरामतर्फबाट रहनुभएका विद्वान प्लीडर ठाकुरप्रसादको बहस समेत सुनी मिसिल समेत अध्ययन गरी निर्णयतर्फ विचार गर्दा यसमा मुख्य वादीले मलाई ९ थान कागज करकापसँग गराएको भन्ने जिकिर लिएको अरू कागजहरू दाखिल हुन समेत नआएको मिसिल सामेल रहेको सो ०१५।८।१८।४ को मो.रु.११००। को कपाली तमसुक हेर्दा लिफामा लेखिएको भए ल्याप्चे रेखा माथि अक्षर लेखेको हुनुपर्ने सो नभई लिखतको दोस्रो हरफको अक्षरमा अक्षर माथि ल्याप्चे लागेको देखिएकोले र उक्त कागजको आकारप्रकारबाट करकापले गराएको भन्ने नदेखिएकोले समेत करकापसाथ गराएको नठहराएको गह्रै ६ हजार कचहरीको इन्साफ मनासिव छ जि.अ.पाल्पाको गल्ती ठहर्छ तपसील बमोजिम गरी लगत दिई मिसिल नियम बमोजिम बुझाई दिनु ।
तपसील
वादी मनिराम न्यौपाने के शुरू गह्रौं ६ हजार कचहरीका ०१७।१०।१५ का फैसलाले लाग्ने गरेको दण्ड ने.रु.१०। नलाग्ने भनी ०१९।२।३।४ मा जि.अ.पाल्पाले लगत काट्ने गरेकोमा सो लाग्ने नै हुँदा ०१६।१०।१५ मा असूल भएको देखिँदा सदर स्याहा गर्नु भनी जिल्लामा लेखी पठाउन तहसीलमा लगत दिने ..............................१
जि.अ.पाल्पाको फैसलाले देहायका मानिसहरूलाई देहाय बमोजिम लाग्ने गरेकोमा सो नलाग्ने भई असूल भए फिर्ता र नभए व्यहोरा जनाई लगत काटिदिनु भनी जिल्लामा लेखी पठाउन तहसीलमा लगत दिने ।
जगन्नाथ के ने.रु. २७५।– सुभकला के ऐ १०।– देवाखर के ऐ १०।– पेनाराँ के ऐ १०।– मित्रनाथ पाथा मगर के १०।– नकलाल ऐ. के १०।–
भगिरथ के ऐ. १०।–
इन्साफ उल्टीमा जिल्ला अदालत पाल्पा हाल महोत्तरी जिल्ला अदालतका जि.न्या. वृषबहादुर थापा क्षेत्रीको रिकर्ड राख्न भनी सर्वोच्च अदालत रजिष्टार अफिसमा लेखी पठाउनु....................२
न्यायाधीश न्यायाधीश
इति सम्वत् २०२० साल माघ २२ गते रोज ४ शुभम् ।