निर्णय नं. १३५५ - लिखत पास गराई पाउं

निर्णय नं. १३५५    ने.का.प. २०३७

डिभिजन बेञ्च

माननीय न्यायाधीश श्री मिनबहादुर थापा

माननीय न्यायाधीश श्री राजा ईश्वरी ज¬ङ्गबहादुर सिंह

सम्वत् २०२१ सालको देवानी पुनरावेदन नम्बर १८८४

फैसला भएको मिति : २०२४।३।१८।१ मा

पुनरावेदक : विसुलाल श्रेष्ठ पु.२ नं. ई चैनपुर ग्यालडाँडा

विरूद्ध

प्रतिवादी : सुन्दरी तमाङनी पु.१ नं. का.प.ई.रामपुर कोलटार हाल ऐ. गोकुले चाकल

मुद्दा : लिखत पास गराई पाउं

(१)  डिभिजन बेञ्चका आदेश बमोजिम सहिछापको फोटो खिचाई विशेषज्ञहरूको बोर्डबाट जाँच गराउँदा भित्री रेखाहरू फोटोबाट मधुरो रूपबाट देखिएको हुँदा बुझिन्छ भनी प्रतिवेदन दिएकोले खारेज गर्न नमिल्ने भई ठहरे माफिक फैसला गर्न पठाउनुपर्ने ।

(प्रकरण नं. १२)

पुनरावेदक तर्फबाट : विद्वान प्लीडर इच्छाहर्ष

प्रतिवादी तर्फबाट : विद्वान प्लीडर ठाकुरप्रसाद खरेल

फैसला

          १.   मबाट घरसारमा रु.९१००। रूपैयाँ लिई लोग्ने रूपनारायणका र छोरा शिवनारायणका नाउँमा विजन दर्ता भएको निजहरू मरी मेरो हक हुनआएको विजन ।२।६ लागेको कोलटार स्वाँर भन्ने पाखोबारी कित्ता १ विजन ।।१ लागेको भेडावारी भन्ने कित्ता १ विजन ।।१ लागेको चेपटेवारी कित्ता १ विजन ।।३।५ लागेको विजन ।।३ लागेको कोलटार स्वाँरा भन्ने कित्ता विजन ।।१ लागेको कोलटार गैरी कित्ता समेत जम्मा रैकर जग्गा कित्ता ६ को विजन ।३।७।५ को तिरो रु.४।१५। जाने जग्गा ०१७ सालका बाली देखि राजीनामा जानी खानु भनी ०१७।५।१५।३ मा राजीनामा गरी दिएको आलटाल गरी पास गर्ने म्याद गुजारी दिएकोले सो राजीनामा लिखित पास गराई पाउँ भन्ने समेत विसुलाल श्रेष्ठको वा टिकालाल श्रेष्ठको फिराद ।

          २.   बनेपा बस्ने दिलबहादुर श्रेष्ठसँग २५००।– ऋण कर्जा लिई कपाली रहेको र ज्वाई रामदाससँग ५९९९। लिई दिलबहादुरको २५००। तिरी सो न्हेडिक प्रमाणमा राखी मेरो भएको जेथा जग्गा सबै भोगबन्धकी लेखी निज ज्वाईकै घरमा बसी पास गर्न डोर ल्याई ०१७।१०।२८ मा भोगबन्धकी दिएको मानबहादुर नेवाले घर फर्कदा मंगलटारमा आई पुगेपछि गत फाल्गुण २ गतेमा उक्त बदमासहरूले एकलास गौडा ढुकी बसेका रहेछन् हामी सासू बुहारीलाई नै करकापबाट लेखी ल्याएको कागजमा सहिछाप गराई लगेकाले का.प.इ.अ.मा ०१७।१०।३ मा फिराद दिएको छ राजीखुसीबाट सो लिखत गरेको होइन भोगबन्धकी पास गरी दिएको जग्गा कारण बेगर वादीलाई राजीनामा गरी दिन प्रयोजन नै नपरेको आफू देखा परे सजाय हुनपर्छ भन्ने चलाखीबाट आफ्नु नोकरको बाबुलाई साहू बनाई साक्षी बस्ने भई लेख्ने भई खडा गरेको भन्ने प्रष्ट देखिन आउने छ नखाएको धनको करकापी लिखत पास गर्न नामञ्जूर छु भन्ने समेत मन्तरी तामाङनीको प्रतिउत्तर ।

          ३.   वादीले दाखिल पेश गरेको ०१७।५।१५ को लिखत हेर्दा कारणीको सहिछाप का.जा. २०–२० क–२० ख.नं. को रीत पुगेको नदेखिएको सहिछापको रेखाहरू नबुझिने भएबाट दं.स. ५३ नं. ले यो वादी दावी खारेज गर्ने ठहर्छ भन्ने समेत सिन्धुली ईलाका अदालतको ०१८।५।५ को फैसला।

          ४.   खुशीराजीले गरी दिएको लिखतलाई बेइमानी चिताई करकाप भनेमा सजाय गरी लिखत पास गरिपाउँ भन्ने समेत विसुलालको पहिलो अपील ।

          ५.  वादीले पास गराई पाउँ भनी दावी लिएको लिखत विशेषज्ञ बोर्ड समेतबाट जाँच हुँदा उक्त लिखतको कारणीको सहिछाप बुझिंँदैन भन्ने रीपोर्ट दिएको र त्यस्तो सहिछाप नबुझिने लिखत कानुनले मान्यता दिन नमिल्ने र यिनै वादी प्रतिवादीको करकाप मुद्दा समेत आजै किनारा भएकोले इन्साफ शुरू सिन्धुली अदालतको मनासिव ठहर्छ भन्ने समेत २०।१०।८।४ को काठमाडौं जिल्ला अदालतको फैसला ।

          ६.   लिखतमा ल्याप्चे गरेमा प्र.मन्तरी सावितै भएपछि जुन लिखत करकापमा मुद्दा चली करकाप नठहरिएपछि सहिछाप नबुझिने भनी खारेज गर्न नहुने पासै हुनुपर्नेमा पास हुन नसक्ने गरी गरेको इन्सफ बदर गरी पास गरिपाउँ भन्नेसमेत विसुलालको दोस्रो पुनरावेदन ।

          ७.  ०१७।५।१५।३ मा मन्तरीमायाले विसुलाललाई गरी दिएको रु.९१००। को लिखतमा लागेको कारणीको ल्याप्चेको ठूलो साइजका फोटो खिचाई सो ल्याप्चे रेखा बुझिन्छ बुझिदैन रजिष्ट्रारको सामुन्नेमा विशेषज्ञद्वारा जचाँई रीपोर्ट लिई पेश गर्नु भन्ने ०२२।९।११।१ को डिभिजन बेञ्चको आदेश ।

          ८.   फोटोबाट जाँच गर्नको लागि पनि बोर्डबाटै जाँच्ने व्यवस्था भएमा सुविधा हुने हुँदा राय पेश गरिएको छ भन्ने समेत लेखी रेखा विशेषज्ञले राय व्यक्त गरेकोले र ३५ दिनभित्र छिनी नतिजा जाहेर गर्नु भन्ने हुकुम प्रमांगी भइआएको हुनाले यथाशक्य चाँडो रेखा विशेषज्ञलाई बोर्ड गठन गरी जँचाई रीपोर्ट लिई पेश गर्नु भन्ने ०२३।६।२३।१ को डिभिजन बेञ्चको आदेश ।

          ९.   ०१७।५।१५।३ मा मन्तरी तामाङनीले विसुलाललाई गरी दिएको रु.९१००। को लिखतमा लागेको कारणीको ल्याप्चेको जात हाले (चक्र) को स्पाईरल हो र यसको भित्री रेखाहरू फोटोबाट मधुरो रूपबाट देखिएका हुँदा बुझिन्छ भनी राय व्यक्त गरेका छौं भनी ०२३।६।२७।५ मा रेखा विशेषज्ञको बोर्डबाट दिएको प्रतिवेदन ।

          १०.  प्रमाण निमित्त आएको वादी मन्तरी समेत र प्रतिवादी विसुलाल भएको करकाप मुद्दामा करकाप नठहरी जिल्ला अदालतबाट भएको फैसला अन्तिम भइरहेको देखिएको र प्रस्तुत मुद्दामा वादी दावीको लिखतको कारणीको सहिछाप बुझिँदैन भन्ने रेखा विशेषज्ञको रीपोर्टको आधारमा बेप्रमाणित कागज पास गर्न नमिल्ने भनी उजूर खारेज गरेको देखियो लिखतमा लागेको सहिछापको फोटो खिचाई ०२३।६।२३।१ को डिभिजन बेञ्चका आदेश बमोजिम विशेषज्ञको बोर्ड गठन गरी जचाउँदा भित्री रेखाहरू फोटोबाट मधुरो देखिएको हुँदा बुझिन्छ भनी राय व्यक्त गरेका छौं भनी राय पनि व्यक्त गरेकाले सहिछाप नबुझिने बेप्रमाणित कागज हो भन्न नमिली प्रतिवादीलाई राखी छलफल गर्नुपर्ने भएको हुँदा अ.बं.२०२ र स.अ.नियमावली बमोजिम प्रतिवादीलाई छलफलमा झिकाई आएपछि पेश गर्नु भन्ने ०२३।७।१४।१ को डिभिजन बेञ्चको आदेश ।

          ११.  ०१७।१०।२८ मा भोगबन्धक पास गराई लिने भनी प्रतिवादीमा उल्लेख गरिएको रामदास समेतलाई राखी छलफल गर्नुपर्ने भएकोले अ.बं.२०२ नं. र स.अ.नियमावली बमोजिम निजका नाउँमा नोटिस म्याद जारी गरी झिकाई आएपछि पेश गर्नु भन्ने ०२३।११।८।२ को डिभिजन बेञ्चको आदेश ।

          १२.  यसमा पुनरावेदक वादी बिसुलालको वा.शिवलाल छलफलमा झिकाएका प्रतिवादी सुन्दरी भन्ने मन्तरी र पेटबोलीका रामदास समेतको वारेस भवनाथ मैनालीलाई राखी पेश हुनआएको वादी पक्षको विद्वान प्लीडर इच्छाहर्ष र प्रतिवादी पक्षका विद्वान प्लीडर ठाकुरप्रसाद खरेलले बहस गर्नुभएको प्रस्तुत मामिलामा रजिष्ट्रेशन पास गराई पाउँ भनी वादीले प्रमाण दिएको ०१७ साल भाद्र १५ गते प्रतिवादीले गरी दिएको भनी पेश भएको लिखतमा लागेको कारणी आसामीको ल्याप्चे सहिछाप पटक–पटक विशेषज्ञ जँचाई नबुझिने भनेकोले पास गर्नुपर्ने नपर्ने निर्णय गर्नु नपर्ने भनी शुरू सिन्धुली अदालत र बागमती अञ्चल अदालतले खारेजी फैसला गरेकोमा डिभिजन बेञ्चका आदेश बमोजिम उक्त सहिछापको फोटो खिचाई विशेषज्ञहरूको बोर्डबाट जाँच गराउँदा भित्री रेखाहरू फोटोबाट मधुरो रूपबाट देखिएको हुँदा बुझिन्छ भनी प्रतिवेदन दिएकोले खारेज गर्न नमिल्ने भई ठहरे माफिक फैसला गर्न पठाउनुपर्ने हुनआएको र ०१७ साल फाल्गुण ३० गते फिराद परेको मुद्दा फेरि शुरू तहमा पठाउँदा मुद्दाका पक्षहरू धेरै समयसम्म मुद्दामा रहनुपर्ने भएकोले यस मुद्दामा दुवै पक्ष झिकाई जो गर्नुपर्ने कारवाई गरी कानुन बमोजिम चाँडो फैसला गरी दिनु भनी न्याय प्रशासन विविध व्यवस्था ऐन, २०१८ को दफा ५ अनुसार मिसिल जनकपुर अञ्चल अदालतमा नियम बमोजिम गरी पठाइदिनु मुद्दा छिनिएको व्यहोरा हुकुम प्र.बमोजिम जाहेर गरी पठाउनु ।

 

न्यायाधीश न्यायाधीश,

 

इति सम्वत् २०२४ साल आषाढ १८ गते रोज १ शुभम् ।