निर्णय नं. १४०० - ज्यान

निर्णय नं. १४०० ने.का.प. २०३७

डिभिजन बेञ्च

सम्माननीय प्रधान न्यायाधीश श्री नयनबहादुर खत्री

माननीय न्यायाधीश श्री त्रैलोक्यराज अर्याल

सम्वत् २०३६ सालको पु.नं. १२६

फैसला भएको मिति : २०३७।७।१२।३ मा

पुनरावेदक : लुम्बिनी अञ्चल गुल्मी जिल्ला मार्से गा.पं.वार्ड नं. ७ गोलडाँडाको घर भई हाल केन्द्रीय कारागार पाल्पामा थुनामा रहेको गिरीप्रसाद आलेमगर

विरूद्ध

विपक्षी : (भक्तबहादुरको जाहेरीले) श्री ५ को सरकार

मुद्दा : ज्यान

(१) बक्सिङ हानेको रिसमा एकैपटक चुप्पी रोपेको मर्मस्थानमा पर्न गई ज्यान मर्न गएको देखिएको यस्तो स्थितिमा सर्वस्वसहित जन्मकैद गर्दा सजाय चर्को पर्ने देखिएकोले अ.बं.१८८ नं. बमोजिम सजाय घटाउन पर्ने राय जाहेर गरेको मनासिव देखिएकोले अभियुक्त पुनरावेदकलाई १० वर्ष मात्र कैद हुने ।

(प्रकरण नं. १२)

फैसला

        न्या. त्रैलोक्यराज अर्याल : प्रस्तुत मुद्दा पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अदालतको निर्णय उपर प्रतिवादी गिरीप्रसादको थुनाबाट पुनरावेदन परी फौजदारी पुनरावेदनको लगतमा दर्ता भई निर्णयार्थ यस बेञ्च समक्ष पेश हुनआएको रहेछ ।

        २.  मुद्दाको विवरण यस प्रकार छ : ०३३ साल माघ ११ गतेका दिन पाल्पा गोठादी गा.पं.वडा नं. ७ हातीकोट गाउँकै मेरो ज्वाईं रामबहादुरको घरमा सत्यनारायणको पूजा भएको हुँदा कथा सुन्नको लागि मेरो भाइ मनबहादुर समेतका अन्य मानिसहरू पनि भेला भएका थियौं पूजा सकिएपछि प्रसाद बाँड्न शुरू भएपछि ज्वाईं रामबहादुरको घरभित्र आई मनबहादुर गिरीप्रसाद आलेमगर आगो ताप्दै रहेछन् र बाहिर निस्कदै गर्दा अचानक भाइ मनबहादुर ढोकाको सामन्ने आँगनमा बज्रियो पछि किन लड्यो भनी हेर्दा बायाँपट्टि छातीबाट रगत बगेको देखी के भयो भनी हल्ला गर्दा निज गिरीप्रसाद आले मगरले छुरी हानी भागेछ भागी बेपत्ता भएपछि थाहा भयो भाइ मनबहादुरको घटनास्थलमा नै मृत्यु भएको हुँदा सो लासलाई कुरुवा राखी चौकीमा खबर गरेँ अपराधी गिरीप्रसाद आले मगरलाई कानुन बमोजिम कारवाई गरिपाउँ भन्ने समेत व्यहोराको ०३३।१०।१४।४ को भक्तबहादुरको जाहेरी दरखास्त ।

        ३.  ०३३ साल माघ ११ गते रामबहादुरकहाँ सत्यनारायणको पूजा छ भनी झाब्रे गाउन भनी गएको थियो रामबहादुर लामिछाने मगर नचिनेको आइमाई र लोग्ने मान्छेहरू रामबहादुरको घरभित्र रक्सी खाई गीत गाएर बसेका थिए रातको अं.२ बजे रामबहादुरको साहू भाइले हजूरहरू बाहिर जानुहोस् भनेपछि बाहिर निस्कँदा घरको ढोकानेर मनबहादुरले मेरो छातीमा मुड्कीले हिर्काएपछि मैले पनि गोजीबाट चुप्पी निकाली मनबहादुरको छातीमा हिर्काएको हुँदा त्यसैको पीरबाट मृत्यु भएको हो भन्ने समेत गिरीप्रसाद आले मगरले प्रहरीमा गरेको कागज ।

        ४.  मर्ने मनबहादुरको र कर्तव्यवाला गिरीप्रसाद आले मगरको बीच पुरानो रिसइवी केही थिएन उसै बखत उठेको रिसले गिरीप्रसादले चक्कुले मनबहादुरको छातीमा हान्दा मृत्यु भएको हो भन्ने समेत सरजमीन मुचुल्का ।

        ५.  अभियुक्त गिरीप्रसादले मनबहादुरलाई उसै बखत धक्का–धक्कीको अवस्था उठेको रिसले फलामको चक्कू प्रहार गर्दा मनबहादुरको मृत्यु भएको देखिएकोले निजलाई मुलुकी ऐन ज्यानसम्बन्धीको १३ नं. को देहाय १ अनुसार कारवाही भई सजाय हुन प्रस्तुत गरिएको छ भन्ने समेत प्रहरी प्रतिवेदन । ०३२।१०।११ गते रामबहादुरकहाँ सत्यनारायणको पूजा भएकोले झाब्रे गाउन भनी गएको थियो मनबहादुर र अरू नचिनेका आइमाई रक्सी खाएर रामबहादुरको घरभित्र गीत गाइरहेको बेला म समेत बाहिर निस्कँदा मनबहादुरले ढोकानेर मलाई छातीमा बक्सिङ दिएकोले मैले पनि छुरी हानेकोबाट निजको मृत्यु भएको निजसँग अघि केही रिसइवी थिएन भन्ने समेत गिरीप्रसाद आलेमगरले अदालतमा गरेको बयान ।

        ६.  आफूले मनबहादुरलाई छुरी हानी निज मनबहादुरको मृत्यु भएको हो भनी गिरीप्रसाद प्रहरीमा र अदालतमा समेत बयान गरेको हुनाले निज गिरीप्रसाद आले मगरलाई ज्यानसम्बन्धीको १३ नं. को देहाय १ बमोजिम सर्वस्वसहित जन्मकैदको सजाय हुने ठहर्छ भन्ने समेत पाल्पा जिल्ला अदालतको ०३४।२।२।१ को फैसला ।

        ७.  जिल्ला अदालतको इन्साफमा चित्त बुझेन भन्ने समेत प्रतिवादीको पुनरावेदन ।

        ८.  अभियुक्त गिरीप्रसाद आलेमगरले फलामको छुरीद्वारा मर्ने मनबहादुरको छाती मर्मस्थानमा प्रहार गरी मृत्यु भएको भन्ने गरेको साविती बयान समर्थित भएको देखिन आएबाट पाल्पा जि.अ.को इन्साफ मनासिव ठहर्छ सर्वस्वसहित जन्मकैदको सजाय चर्को पर्ने देखिएकोले घटी सजाय हुनपर्ने चित्तमा लागेकोले अ.बं.१८८ नं. अनुसार राय व्यक्त गरी जाहेर गरेका छौं भन्ने पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अदालतको ०३५।१०।९ को जाहेरी फैसला ।

        ९.  पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अदालतको इन्साफमा चित्त बुझेन भन्ने प्रतिवादी गिरीप्रसाद आलेमगरको पुनरावेदन ।

        १०. प्रस्तुत मुद्दामा थुनाबाट परेको प्रतिवादी गिरीप्रसाद आलेमगरको पुनरावेदन जिकिर समेत हेरी निर्णयतर्फ विचार गर्दा मर्ने मनबहादुरलाई चक्कू (छुरी) प्रहार गरी मारेकोले पुनरावेदक प्रतिवादीलाई शुरू पाल्पा जि.अ.बाट सर्वस्वसहित जन्मकैद गर्ने गरेको इन्साफ सदर गरी पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अदालतबाट निर्णय भएको देखिन्छ ।

        ११. रामबहादुरको घरमा सत्यनारायणको पूजा भएकोले झाब्रे गाउन भनी गएको थिएँ मनबहादुर अरू नचिनेका आइमाई लोग्ने मानिस रामबहादुरको घरभित्र रक्सी खाई गीत गाई बसेको थियो रातको अं.२ बजे हुँदो हो रामबहादुरको साडुभाइले एकछिन बाहिर जान भनेकोले बाहिर निस्कँदै गर्दा मनबहादुरले मेरो छातीमा हिर्काए मैले गोजीमा चुप्पी राखेको थिएँ मनबहादुरले एक बक्सिङ्ग हानी अर्को बक्सिङ्ग हान्न लाग्दा मैले गोजीबाट चुप्पी झिकी छातीमा चुप्पी रोपिदिएँ सोही पीरले मरेका हुन् भनी अदालतमा र प्रहरीमा समेत सावित भई पुनरावेदक प्रतिवादीले बयान गरेको र प्रहार गरेको चुप्पी भनेको फलामे चक्कु समेत बरामद भई प्रतिवादीको साविती बयान समर्थित हुनआएकोबाट समेत निज प्रतिवादी गिरीप्रसादलाई ज्यानसम्बन्धी महलको नं. १३(१) बमोजिम सर्वस्वसहित जन्मकैद गर्ने गरेको पाल्पा जि.अ.को इन्साफ सदर गरेको पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अदालतको इन्साफ मनासिव ठहर्छ ।

        १२. उपरोक्त लेखिएबमोजिम आफूलाई छातीमा १ बक्सिङ्ग हानिसकेपछि अर्को बक्सिङ्ग हान्न लाग्दा तत्काल उठेको रिसको आवेगमा प्रतिरक्षाको सन्दर्भमा आफूसँग गोजीमा रहेको चुप्पी (चक्कु) ले मर्ने मनबहादुरलाई छातीमा रोपी दिएकोबाट मृत्यु हुनगएको देखिन आयो यसरी आफूलाई बक्सिङ्ग हानेकोमा रिसमा एकैपटक चुप्पी रोपेको मर्मस्थानमा पर्न गई ज्यान मर्न गएको देखिएकोले यस्तो स्थितिमा सर्वस्वसहित जन्मकैद गर्दा सजाय चर्को पर्ने देखिएकोले अ.बं.१८८ नं. बमोजिम सजाय घटाउन पर्ने राय लगाई जाहेर गरेको मनासिव देखिएकोले समेत अभियुक्त पुनरावेदक प्रतिवादी गिरीप्रसाद आलेमगरलाई वर्ष १० मात्र कैद हुने ठहर्छ । तपसीलमा लेखिएको कलममा तपसील बमोजिम गरी मिसिल नियम बमोजिम बुझाई दिनु ।

 

तपसील

प्र.गिरीप्रसाद आले मगरके देहाएकोकलममा देहायबमोजिम गर्नु भनी पा.जि.अ.मा लेखी पठाउन का.जि.अ.त.मा कानुनबमोजिम लगतदिने ..१

माथि लेखिएबमोजिम प्र.गिरीप्रसादलाई थुनिएको मितिबाट कैद वर्ष १० लाग्छ निज ०३३।१०।१४ देखि प्रहरी हिरासतमा र पुर्पक्ष निमित्त ०३३।१०।२५ देखि कारागारमा थुनामा रहेको देखिँदा सो मितिदेखि कैद कट्टी मिन्हा दिने गरी कैद गर्ने शरु पाल्पा जि.अ.को ०३४।२।२ को फैसलाले सर्वस्वसहित जन्मकैद गर्ने गरेकोमा हाल सो सजाय नलाग्ने भएकोले सोबमोजिम गर्नुपरेन व्यहोराजनाई सो लगत कट्टागरी दिने ..२

प्र.गिरीप्रसाद आले मगरले थुनाबाट पुनरावेदन गरेको हुँदा यो फैसला भएको सूचना निजलाई पठाई दिने ...............३

 

उक्त रायमा सहमत छु ।

 

प्र.न्या. नयनबहादुर खत्री

 

इति सम्वत् २०३७ साल कार्तिक १२ गते रोज ३ शुभम् ।