निर्णय नं. ४७८३ - बन्दी प्रत्यक्षीकरण

निर्णय नं. ४७८३    ने.का.प. २०५० (ख)               अङ्क ८

 

एक न्यायाधीशको इजलास

माननीय न्यायाधीश श्री लक्ष्मण प्रसाद अर्याल

सम्वत २०५० सालको रिट नं. २८६१

आदेश मिति: २०५०।७।६।६

निवेदक      : दिनेश चन्द्र गुप्ता समेत ।

विरुद्ध

विपक्षी : जिल्ला प्रहरी कार्यालय, सिन्धुपाल्चोक ।

विषय : बन्दी प्रत्यक्षीकरण ।

(१)    निवेदकलाई प्रदान गरेको थुनुवा पूर्जिमा मुद्दाको प्रकृति गम्भिर भएको कारणले छोडन नसकिने भनी उल्लेख गरेको आधार संवैधानिक प्रावधान र कानूनी व्यवस्था अनुकूल भएको नदेखिने ।

(२)   लामो अवधिको विदाको समयमा तहकिकात कार्य सामान्यतया नहुने अवस्थामा तहकिकातका लागि थूनामा राखी राख्न मनासिव नहुने ।

आदेश

न्या. लक्ष्मण प्रसाद अर्याल

१.     यसमा निवेदकहरुलाई दिएको थुनुवा पूर्जि हेर्दा वडा दशैको विदाको कारण जनाई अदालतको आदेश लिन नसकिएको र ज्यान जस्तो गम्भीर अपराधमा छोडन पनि नमिल्ने भनी प्रहरी हिरासतमा राखिएको भन्ने उल्लेख गरी थुनुवा पूर्जि दिएको देखिन्छ र सो थुनुवा पूर्जिमा कुन कानून अनुसार थुनुवा पूर्जि दिएको हो कानून उल्लेख भएको पाइदैंन । सरकारी मुद्दा सम्बन्धी ऐन, २०४९ को दफा १५ को उपदफा (१) ले २४ घण्टा भन्दा बढी तहकिकातको लागि प्रहरीमा थुनामा राख्न नपाउने र राख्नु परे अदालतको अनुमति लिएर मात्र २४ घण्टा भन्दा बढी थुनामा राख्न पाउने व्यवस्था भएको पाइन्छ । त्यस्तै नेपाल अधिराज्यको संविधान, २०४७ को धारा १४ को उपधारा (६) मा पक्राउ परेको मितिले बाटाका म्याद बाहेक २४ घण्टा भित्र मुद्दा हेर्ने अधिकारी समक्ष उपस्थित गराउनु पर्ने त्यस्तो अधिकारीको आदेश बेगर कसैलाई पनि २४ घण्टा भन्दा बढी थुनामा राखिने छैन भनी किटानी बाध्यात्मक व्यवस्था गरेको देखिन्छ । त्यसै गरी न्याय प्रशासन ऐन, २०४८ को दफा १५ को उपदफा २ मा पनि अधिकार प्राप्त अधिकारीको आदेश बेगर २४ घण्टा भन्दा बढी थुनामा राख्न नपाइने व्यवस्था रहेको पाइन्छ । निवेदकलाई प्रदान गरेको थुनुवा पूर्जिमा मुद्दाको प्रकृति गम्भीर भएको कारणले छोडन नसकिने भनी उल्लेख गरेको आधार उपर्युक्त संवैधानिक प्रावधान र कानूनी व्यवस्था अनुकूल भएको नदेखिंदा निवेदकहरुलाई किन थुनिएको हो ? दिन ३ (तीन) भित्र विपक्षीबाट महान्यायाधिवक्ताको कार्यालय मार्फत लिखित जवाफ मगाउनु साथै निवेदक मध्ये वर्ष १४ की संगिता गुप्ता, वर्ष १७ को राकेश कुमार गुप्ता र व्यापार प्रर्वधन केन्द्रको १० औं तहमा कार्यरत अधिकृत कर्मचारी दिनेश गुप्तालाई लामो अवधिको विदाको समयमा तहकिकात कार्य सामान्यतया नहुने अवस्थामा तहकिकातका लागि थुनामा राखी राख्न मनासिव नहुने हुँदा सर्वोच्च अदालत नियमावली, २०४९ को नियम ३३ को खण्ड(क) अनुसार निवेदकहरुलाई श्री ५ को सरकारको राजपत्रांकित द्वितीय श्रेणीको अधिकृत कर्मचारीको हाजिर जमानीमा छाडी दिनु र अदालत खुलेको दिन सरकारी मुद्दा सम्बन्धी ऐन, २०४९ को दफा १५ को उपदफा (२) बमोजिमको कारवाहीको लागि उपस्थित गराई अदालतबाट भएका आदेशानुसार गर्नु भनी विपक्षी जिल्ला प्रहरी कार्यालय सिन्धुपाल्चोकका नाउँमा लेखी पठाई नियमानुसार गर्नु ।

इति सम्वत २०५० साल कार्तिक ६ गते रोज ६ शुभम् ।