निर्णय नं. १३०४ - डाँका मुद्दामा जेथाजमानी लिई पुनरावेदनको अनुमतिको निवेदन दर्ता गरी तारेखमा बस्न पाउँ
निर्णय नं. १३०४ ने.का.प. २०३६
स्पेशल बेञ्च
माननीय न्यायाधीश श्री धनेन्द्रबहादुर सिंह
माननीय न्यायाधीश श्री हेरम्बराज
माननीय न्यायाधीश श्री सरदार ईश्वरीराज मिश्र
सम्वत् २०३६ सालको नि.नं. ४५७।४५८।४५९।४६०
आदेश भएको मिति : २०३६।८।२७।५ मा
निवेदक : जि. धुनषा हरिपुर गा.पं. वडा नं. ३ बस्ने रामबहादुर महत्तो कोईरी समेत
विरूद्ध
विपक्षी : बतहु महतोको जाहेरीले श्री ५ को सरकार
विषय : डाँका मुद्दामा जेथाजमानी लिई पुनरावेदनको अनुमतिको
निवेदन दर्ता गरी तारेखमा बस्न पाउँ
(१) क्षेत्रीय अदालतले लाग्ने गरेको दण्ड सजायमा धरौट जमानी राख्न चाहने निवेदकले अ.बं.१९४ नं. बमोजिम सुविधा पाउने ।
(प्रकरण नं. ५)
निवेदक तर्फबाट : विद्वान अधिवक्ताहरु श्री दमन ढुङ्गाना तथा श्री राधेश्याम अधिकारी
आदेश
१. उपरोक्त मुद्दामा हामीलाई शुरू धनुषा जिल्ला अदालतका फैसलाले जनही कैद वर्ष ६ जरिवाना रू.३६,२८५।– गर्ने गरी निर्णय गरे उपर कैद र जरिवानाको जेथाजमानी राखी मध्यमाञ्चल क्षेत्रीय अदालतमा पुनरावेदन गरेकोमा शुरूको निर्णय सदर गरी जनही थप कैद महीना ७ र ज.रू.३६०८।५० गर्ने गरेको छ । सो निर्णय उपर पुनरावेदनको अनुमतिको लागि निवेदन गर्दा सर्वोच्च अदालत नियमावली, २०२१ को नियम ६१ अनुसार पुनरावेदन गर्दा अ.बं.१९४ नं. अनुसार जमानत दिएको निस्सा र थप कैद जरिवानाको हकमा धनजमानी दिई तारिखमा बस्न पाउने व्यवस्था अनुसार जेथाजमानीको लागि निवेदन गरेकोमा कानून बमोजिम गर्नु भन्ने आदेश भयो । कानूनबमोजिम गर्नु भनी भएको ओदश मुताविक हामी निवेदकहरूका हकमा जेथाजमानी स्वीकार गर्न इन्कार गरे भन्नेसमेत निवेदनपत्रहरू परेको रहेछ ।
२. निवेदकको शेष अजुव र विपक्षी श्री ५ को सरकार भएको डाँका मुद्दा फौ.नि.नं. १३३ को जेथाजमानी स्वीकार गरिपाउँ भन्ने निवेदनमा यसमा सर्वोच्च अदालत नियमावली, २०२१ को संशोधन सहितको नियम ६१ को उपनियम (३) बमोजिम गर्नु भन्ने ०३६।७।७ मा डिभिजन बेञ्चबाट आदेश भएको । यस्तै निवेदक राजेश्वर दुबे र विपक्षी श्री ५ को सरकार भएको डाँका मुद्दामा जेथाजमानी स्वीकार गरिपाउँ भन्ने निवेदनमा ऐन बमोजिमको जेथाजमानी दिएको रहेछ भने लिई कानून बमोजिम गर्नु भन्ने समेत सम्माननीय प्रधान न्यायाधीशज्यू समेतको डिभिजन बेञ्चबाट ०३६।५।१३।४ मा आदेश भएको एकै किसिमका मुद्दामा कुनैमा केही कुनैमा केही आदेश भएकोले समस्याको समाधान हुने गरी उचित निकाशा बेगर कार्य गर्न अडबड परेको भनी टिप्पणीँ उठी पेश भएकोमा स्पेशलबेञ्चमा पेश गर्ने भन्ने समेत सम्माननीय प्रधान न्यायाधीशज्यूबाट मिति ०३६।७।२०।३ मा भएको आदेशानुसार ०३६।८।१८ गतेमा पेश हुन आएकोमा निवेदकहरू तर्फका विद्वान अधिवक्ता श्री दमन ढुङ्गाना तथा श्री राधेश्याम अधिकारीले गर्नुभएको बहस समेत सुनी आज निर्णय सुनाउन तोकिएको प्रस्तुत निवेदनपत्रहरूमा विभिन्न आदेश भयो भनी उत्पन्न भएको समस्या समाधानको निमित्त उचित निकाशा दिनुपर्ने भएकोले तत्सम्बन्धी ऐन नियमहरू अवलोकन गरियो ।
३. राजेश्वर दुवेको निवेदनमा ऐन बमोजिमको जेथाजमानी दिएको रहेछ भने लिई कानून बमोजिम गर्नु भन्ने समेत सम्माननीय प्रधान न्यायाधीशज्यू सहितको डिभिजन बेञ्चबाट र प्रस्तुत निवेदकहरूको निवेदनमा कानून बमोजिम गर्नु भन्ने तथा शेख अजुबको निवेदनमा सर्वोच्च अदालत नियमावली, २०२१ को संशोधन सहितको नियम ६१ को उपनियम (३) बमोजिम गर्नु भन्ने समेत आदेश भएको देखियो ।
४. क्षेत्रीय अदालतले गरेको निर्णयमा कानूनले नै सर्वोच्च अदालतमा पुनरावेदन लाग्ने बाहेकका निर्णयहरूमा पनि पुनरावेदन गर्ने अनुमति पाउँ भनी चित्त नबुझ्नेले सर्वोच्च अदालतमा निवेदन गर्न पाउने व्यवस्था न्यायप्रशासन सुधार ऐन, २०३१ को दफा (५) मा व्यवस्था गरेको छ।
५. क्षेत्रीय अदालतले लाग्ने गरेको दण्ड सजायमा धरौट जमानी राख्न निवेदकले चाहन्छ भने अ.बं.१९४ नं. को सुविधा पाउने व्यहोरा स.अ.नियमावली, २०२१ को (संशोधन सहित) नियम ६१ को उपनियम (३) मा व्यवस्थीत छ ।
६. अदालती बन्दोबस्तको १९४ नं. को सुविधा सम्बन्धीत पक्षहरूले लिइसकेको छ भने त्यसको निस्सा निवेदनपत्र साथ दाखिल गर्नु पर्छ ।
७. त्यस्तो निस्सा पाएको छैन वा निजले भुक्तान गर्नुपर्ने ठहरेको दण्ड सजाय मध्ये केहीको निस्सा नभएको वा केहीको निस्सा पाएको छैन भने सर्वोच्च अदालतमा दिने निवेदनपत्रको साथैमा धरौट वा जमानत दाखिल गर्नुपर्छ । अ.बं.१९४ नं. को अरू देहायले धरौट वा जमानी लाग्ने भएको भए पनि देहायको ४ र ५ को दफाले धरौटी वा जमानीमा छाड्न इन्कार गर्न पाउने संकेत उक्त नियमको (धरौट वा जमानत दिन हुनेमा) भन्ने वाक्यांशले संकेत गर्दछ ।
८. प्रस्तुत निवेदनपत्रमा पनि माथि बताएका ऐन नियमका व्यवस्था अनुसार धरौट वा जमानत दिन पाउने वा नपाउने भन्ने निर्णय गर्नु पर्ने हुनाले यी निवेदनपत्रहरूमा कानून बमोजिम जेथाजमानी लिनलाई कुनै आपती नदेखिएकोले कानून बमोजिमको जेथाजमानी लिन दिन मिल्ने देखिन्छ ।
अतः कानून बमोजिमको जेथाजमानी दिए लिई कानून बमोजिम गर्नु ।
न्यायाधीश न्यायाधीश न्यायाधीश
इति सम्वत् २०३६ साल मार्ग २७ रोज ५ शुभम् ।